Ad Martyres | Reditus in Auctori Indicem |
[0621B] | Exinde segragati est is ab ipso mundo, quanto magis a saeculo, rebusque ejus? |
[0622A] | Si enim recogitemus ipsum magis mundum carcerem esse, exisse vos e carcere, quam in carcerem introisse, intelligemus. |
Ad Nationes | Reditus in Auctori Indicem |
[0568B] | Atquin et idem vocamur, et in iisdem deputamur, et de die redundamus; quo plures, hoc pluribus odiosi; magis increscit odium, increscente materia; proficiente multitudine reorum, quid ita non proficit multitudo nuntiatorum? |
[0561A] | Hoc ergo perversius, si cogitis negare, de quibus certissime scitis, imo, quod magis odio vestro competebat, seposita forma judicandi, proprio studio non ad negationem certare, ne quos odistis liberaretis, sed ad confessionem singulorum scelerum, quo magis inimicitiae satiarentur ex aggeratione poenarum, dum recognoscitur, quot quisque jam convivia illa celebrasset, quotiens in tenebris incursionis incesta. |
[0603B] | Oribus litteris vestris superioribus, sed idcirco magis proximis. |
[0574A] | Dei vero, qui magis tributarii, magis sancti, imo qui magis sancti magis tributarii. |
[0568A] | Omnes a nullis magis prodimur, quanto magis, si atrocitas tanta sit, quae justitia indignationis omnem familiaritatis fidem rumpit, non potuerit continere, quod horruit, mens, quod expavit, oculus? |
[0572B] | Sane, quod vobis magis probro est, laudatis semper vetustates, et nihilominus recusatis. |
[0561A] | Hoc ergo perversius, si cogitis negare, de quibus certissime scitis, imo, quod magis odio vestro competebat, seposita forma judicandi, proprio studio non ad negationem certare, ne quos odistis liberaretis, sed ad confessionem singulorum scelerum, quo magis inimicitiae satiarentur ex aggeratione poenarum, dum recognoscitur, quot quisque jam convivia illa celebrasset, quotiens in tenebris incursionis incesta. |
[0577B] | Utique nusquam magis quam in templo tam memorabili, praesertim omnibus praeter sacerdotibus clauso, quo non vererentur extraneum. |
[0605B] | Quo magis Scipio, quam Herculis, ob. |
[0567C] | Ab ipsis enim Christianis non opinor, cum vel ex forma ac lege omnium mysteriorum silentii fides debeatur; quanto magis talium, quae prodita non evitarent interim humana animadversione praesentaneum supplicium? |
[0568A] | Omnes a nullis magis prodimur, quanto magis, si atrocitas tanta sit, quae justitia indignationis omnem familiaritatis fidem rumpit, non potuerit continere, quod horruit, mens, quod expavit, oculus? |
[0563B] | Sed veritatem seculo operosissimam philosophi quidem affectant, possident autem Christiani; ideoque qui possident, magis displicent, quia qui affectat, illudit, qui possidet, defendit: denique Socrates ex ea parte damnatus est, quia proprius tentaverat veritatem, deos vestros destruendo: [0563C] quanquam nondum tunc in terris nomen christianum, tamen veritas semper damnabatur. |
[0572C] | Igitur quibus est, ab eis patiatur necesse esse, Quo magis oneramini, credentes esse et contemnentes, colentes et despuentes, honorantes et lacessentes! |
[0579B] | Adeo nuper quidam perditissimus in ista civitate, etiam suae religionis desertor, solo detrimento cutis Judaeus utique magis post bestiarum morsus, ad quas se locando quotidie toto jam corpore decutit, cum incedit, picturam in nos proposuit sub ista proscriptione: ONOKOITHZ. |
[0574A] | Dei vero, qui magis tributarii, magis sancti, imo qui magis sancti magis tributarii. |
[0599A] | Cur non magis dea, quae magis pia, illa filia patris in carcere fame defecti uberibus suis educatrix? |
[0586D] | Quo magis rei sitis. |
[0596A] | At enim cum illi quoque, quos totus orbis communiter colit, excidant [0596A] probationi verae divinitatis, quanto magis isti, quos ne ipsi quidem municipes sui norunt? |
[0568A] | Atquin extrancis tam honorare quam confingere magis competit. |
[0574A] | Dei vero, qui magis tributarii, magis sancti, imo qui magis sancti magis tributarii. |
[0580A] | Nam etsi nos aliter, amen non aliter vos quoque infanticidae, qui infantes editos enecantes legibus quidem prohibemini, sed nullae magis [0580B] leges tam impune, tam secure sub omnium conscientiae unius ae. |
[0574A] | Dei vero, qui magis tributarii, magis sancti, imo qui magis sancti magis tributarii. |
[0599A] | Cur non magis dea, quae magis pia, illa filia patris in carcere fame defecti uberibus suis educatrix? |
[0605C] | Qui uxoris ob lasciviam venenis circumventus magis metu. |
[0604A] | Faciat, si tanta humanitas irrogetur, qui egeat opera vel adjumento quorumdam, et quidem mortuorum, quo mirum magis, [0604B] cum alios sibi immortales instituere potuisset. |
[0599A] | Atquin Romanis magis detestandus, qui pro salute principum et domus eorum adversus liberos et conjuges et omne pignus suum dejerant. |
[0599B] | Si Faunus Pici filius in jus agitabatur mente ictus, curari eum magis quam consecrari decebat. |
Ad Uxorem | Reditus in Auctori Indicem |
[1296A] | Quanto curaveris ea occultare, tanto suspectiora feceris et magis cavenda gentili curiositati. |
[1275A] | Si talibus tabulas ordinamus, cur non magis de divinis atque coelestibus posteritati nostrae prospicere debeamus, et legatum quodammodo praelegare, admonitionem et demonstrationem eorum, quae ex bonis immortalibus, et [de] haereditate coelorum deputantur? |
[1284A] | Quod si salvo matrimonio abstinentia toleratur, quanto magis adempto! |
[1292A] | Respondebo: Si spiritus dederit, ante omnia allegans Dominum magis ratum habere matrimonium non contrahi, quam [1292B] omnino disjungi: denique divortium prohibet, nisi stupri caussa, continentiam vero commendat. |
[1293B] | Bonos corrumpunt mores confabulationes malae; quanto magis convictus et individuus usus? |
[1294A] | Domino certe non potest pro disciplina satisfacere, habens in latere diaboli servum, procuratorem Domini sui ad impedienda fidelium studia et officia: ut si statio facienda est, maritus de die condicat ad balneas; si jejunia observanda sunt, maritus eadem die convivium exerceat; si procedendum erit, nunquam magis familiae occupatio obveniat. |
[1283B] | [1283B] Quod si habent, oblitterare debent quod habent: quanto magis non habentes, prohibentur repetere, quod non habent; ut cujus maritus de rebus abiit, exinde quietem sexui suo nubendi abstinentia injungat: quam pleraeque gentilium foeminarum memoriae carissimorum maritorum parentant. |
Adversus Gnosticos Scorpiace | Reditus in Auctori Indicem |
[0140A] | Nolite [0140A] ergo metuere cum super dicit, multis passeribus antistatis; non frustra, id est, non sine emolumento casuros in terram repromittit; si magis ab hominibus quam a Deo occidi eligamus. |
[0139C] | Statim sequitur: Nec servus [0139C] super dominum suum; quia cum magister et dominus ipse perpessus sit persecutionem et traditionem et occisionem, multo magis servi et discipuli eamdem expendere debebunt, ne quasi superiores exempti de iniquitate videantur; quando hoc ipsum sufficere eis ad gloriam debeat, aequari passionibus Domini et Magistri; ad quarum tolerantiam aedificans monet (ibid. |
[0133B] | [0133B] Sed si certaminis nomine Deus nobis martyria proposuisset, per quae cum adversario experiremur, ut a quo libenter homo elisus est, eum jam constanter elidat, hic quoque liberalitas magis, quam acerbitas Dei praeest. |
[0147A] | Quod si pro fratribus, quanto magis pro Domino moriendum docet, satis de Apocalypsi quoque sua instructus haec suadere! |
[0123A] | Nam quod sciant multos simplices ac rudes, tum infirmos, plerosque vero in ventum, et si placuerit, christianos, nunquam magis adeundos sapiunt, quam cum aditus animae formido laxavit; praesertim cum aliqua atrocitas fidem martyrum coronavit. |
[0146B] | Quis nunc medullas Scripturarum magis nosset, quam ipsa Christi schola? |
[0150A] | Sed et sicubi tolerantiam praecipit, quibus magis eam quam passionibus prospicit? |
[0139B] | Quanto magis nos, quos a parentibus quoque tradi oportet? |
[0150A] | Sicubi ab idololatria divellit, quid ei magis quam martyria praevellit? |
[0149A] | Quae si magis incommoda quam martyria videbuntur, tamen rursus: Propter quod, inquit (II Cor. |
Adversus Hermogenem | Reditus in Auctori Indicem |
[0219A] | Quo magis materiae quoque nominatio extitisse debuerat, consecuta etiam terrae appellationem, ut scirem terram commune cum materia esse nomen, ne illud ei soli substantiae vindicarem, cujus et proprium, in qua magis notum est, vel ne illud in quamcumque aliam speciem, nec utique omni materiae communicare possem, si vellem. |
[0238B] | Quid haec magis sapiunt, quam ut ex nihilo omnia facta sint? |
[0201B] | VIII, 5): quo magis apud nos solius Dei esse debeat, quod Dei proprium est: et, ut dixi, jam non proprium esset, quia alterius esset. |
[0213B] | Si enim intra Dominum quod ex ipso et in ipso fuit, sine initio non fuit: Sophia scilicet ipsius ex indenata et condita, ex quo in sensu Dei ad opera mundi disponenda coepit agitari: multo magis non capit sine initio quicquam fuisse quod extra Dominum fuerit. |
[0209C] | Plane sic interest unde fecerit, ac si de nihilo fecisset: nec interest unde fecerit, ut inde fecerit, unde eum magis decuit. |
[0229C] | De caetero vero statu materiae, etsi non est retractandum, prius enim erat ut eam esse constaret, tamen ac si constiterit, persequendus est ordo: quo [0229C] magis eam non esse constet, cujus nec reliquus status consistat, simul ut contrarietates suas agnoscat Hermogenes. |
[0216A] | Denique Evangelium ut supplementum instrumenti [0216A] veteris adhibendo, in quo vel eo magis debuerat ostendi Deus ex aliqua materia universa fecisse, quod illic etiam per quem omnia fecerit revelatur: In principio erat sermo, in quo principio scilicet Deus fecit coelum et terram. |
[0238A] | Atquin magis apparere coepit, et ubique conveniri Deus, ex quo factus est mundus. |
[0229B] | Ex aeterno enim, id est ex materia, nihil Deus interibile fecisset, nec ex majoribus minora condidisset, cui magis congruat ex minoribus majora producere, id est ex interibili aeternum, quod et carni nostrae pollicetur, cujus virtutis et potestatis suae hunc jam arrhabonem voluit in nobis collocasse, ut credamus etiam illum universitatem ex nihilo velut emortuam, quae scilicet non erat, in hoc ut esset, suscitasse. |
[0209C] | Magis autem eum decuit ex voluntate fecisse, quam ex necessitate, id [0209D] est, ex nihilo potius quam ex materia. |
[0217C] | Ut tanto magis ex nihilo ea videretur operatus, quanto nihil adhuc [0218A] erat factum, ex quo operatus videretur. |
[0234B] | Plane, si huc et illuc, aut in alterum magis proclinaret, tunc inconcinnitatis, et inaequalitatis, et turbulentiae denotari mereretur. |
[0219A] | Quo magis materiae quoque nominatio extitisse debuerat, consecuta etiam terrae appellationem, ut scirem terram commune cum materia esse nomen, ne illud ei soli substantiae vindicarem, cujus et proprium, in qua magis notum est, vel ne illud in quamcumque aliam speciem, nec utique omni materiae communicare possem, si vellem. |
[0213A] | Quis non hanc potius omnium fontem et originem commendet, materiam vero materiarum, non sibi subditam, non statu diversam, non motu inquietam, non habitu informem, sed insitam et propriam et compositam et decoram, quali Deus potuit eguisse, sui magis quam alieni egens? |
Adversus Judaeos | Reditus in Auctori Indicem |
[0627B] | XVII, 11); quando in rebus tam attonitis magis utique genibus positis, et manibus caedentibus [0628A] pectus, et facie humi volutata, orationem commendare debuisset? |
[0638A] | I, 7, 8); ex quo scilicet Israel Dominum non cognovit, et populus eum non intellexit, sed dereliquit magis, et ad indignationem provocavit sanctum Israel (Ibid. |
[0626A] | Et utique sacramentum passionis ipsius figurari in praedicationibus oportuerat; quantoque incredibile, tanto magis scandalum futurum, si nude praedicaretur; quantoque magnificum, tanto magis obumbrandum, ut difficultas intellectus gratiam Dei quaereret. |
[0642A] | Denique et thronus in aevum magis Christo Dei filio competit, quam Salomoni, temporali scilicet regi, qui soli Israel regnavit. |
[0633A] | Nec poteris eum magis David filium dicere, quam Christum; aut terminos terrae David potius promissos, qui intra unicam Judaeam regnavit, quam Christo, qui totum jam orbem Evangelii sui fide cepit, sicut per Esaiam dicit: Ecce dedi te in dispositionem generis mei in lucem gentium, aperire oculos caecorum, utique errantium, exsolvere de vinculis vinctos, id est de delictis liberare: et de domo carceris, id est mortis, sedentes in tenebris (Is. |
[0626A] | Et utique sacramentum passionis ipsius figurari in praedicationibus oportuerat; quantoque incredibile, tanto magis scandalum futurum, si nude praedicaretur; quantoque magnificum, tanto magis obumbrandum, ut difficultas intellectus gratiam Dei quaereret. |
[0605B] | Unde nos intelligimus magis sabbatizare nos ab omni opere servili semper debere, et non tantum septimo quoque die, sed per omne tempus. |
[0642A] | II, 7, 8); nec poteritis in istam praedicationem magis David filium Salomonem vindicare, quam Christum Dei filium dicere; nec terminos terrae David filio promissos, qui intra unicam Judaeam regnavit, quam Christo filio Dei, qui totum jam orbem Evangelii sui radiis inluminavit. |
[0624B] | XLII, 2, 3), sed lucere magis fecit ortu luminis sui; non potest alius esse, quam qui praedicabatur. |
Adversus Marcionem | Reditus in Auctori Indicem |
[0350A] | Atquin hinc magis Christum intelligere debebis ex David deputatum carnali genere, ob Mariae virginis censum; de hoc enim promisso juratur in psalmo (Ps. |
[0405B] | Transtulit sanguinis nomina in alios, quos magis proximos pro fide judicaret. |
[0347A] | Jam vero Moyses, quid utique tunc tantum, cum Jesus adversus Amalech praeliabatur, expansis manibus orabat residens; quando in rebus tam attonitis, magis utique genibus depositis, et manibus caedentibus pectus, et facie humi volutante, orationem commendare debuisset; nisi quia illic ubi nomen Domini Jesu dimicabat, dimicaturi quandoque adversus diabolum, crucis quoque erat habitus necessarius, per quam Jesus victoriam esset relaturus? |
[0297D] | Quem tamen et praedamnando testatus est ab institutionis forma libidine propria conceptae ultro malitiae exorbitasse; et commeatum operationibus ejus admetiendo, rationem bonitatis suae egit; eodem consilio et homo eadem arbitrii libertate elideret inimicum, qua succiderat illi; probans suam, non Dei culpam; et ita salutem digne per victoriam recuperaret, et diabolus amarius puniretur ab eo, quem [0297D] eliserat ante devictus; et Deus tanto magis bonus [0298A] inveniretur, sustinens hominem gloriosiorem in paradisum, ad licentiam decerpendae arboris vitae jam de vita regressurum. |
[0469B] | Si est qui se Christum mentiatur, quanto magis qui se apostolum praedicet Christi? |
[0361B] | Quamquam tam facile est praescriptive occurrere, et quidem ut accepto eas faciam, ut rato habeam, ut nobiscum facere dicam, quo magis de caecitate auctoris sui erubescant nostrae jam antitheses adversus Marcionem. |
[0396C] | Sed, Non sit, inquit, indigens in te; id est, cura ultro ne sit: quo magis petenti praejudicat dandum, etiam in sequentibus: Si autem fuerit indigens e fratribus tuis, non avertes cor tuum, nec constringes manum tuam a fratre tuo indigente. |
[0417C] | Talis utique multo magis homines non erat crematurus. |
[0273A] | Nam, quo magis proximum diligas, diligere juberis inimicum et extraneum. |
[0393C] | X, 23): Ecce Dominus virtutum conturbabit gloriosos cum valentia, et elati comminuentur, et ruent gladio sublimes: qui magis quam divites? |
[0345B] | XLII, 2) neque contendit, neque clamavit, nec audita est foris vox ejus: qui arundinem contusam, id est, quassam Judaeorum fidem, non comminuit: qui linum ardens, id est, [0345B] momentaneum ardorem gentium, non extinxit, sed lucernam magis fecit ortu luminis sui. |
[0475A] | Cur autem non magis competat Creatori, Filium suum dedisse maledictioni suae, quam illi Deo tuo subdidisse maledictioni, et quidem pro homine alieno? |
[0376C] | Atquin quasi sciens formam eorum, magis ab ea avertendos praevenire debuerat, si in hoc venerat. |
[0488B] | Caeterum, si quis alius Deus fuisset destructor Dei nostri, nihil magis suos prohibuisset, quam de copiis adversarii vivere. |
[0371C] | Sed et habebat utique sensum aliquem dominicae dispositionis (licet daemon tamen) magis quam alienae, et nondum satis cognitae. |
[0346A] | Et utique vel maxime sacramentum istud figurari in praedicatione oportebat, quanto incredibile, tanto magis scandalo futurum, si nude praedicaretur; quantoque magnificum, tanto magis obumbrandum, ut difficultas intellectus gratiam Dei quaereret. |
[0405A] | Non licet patres magis et sorores habere, vel et neminem? |
[0240A] | III, 4): Sic non debuit Deus, et sic magis debuit. |
[0411B] | Quando nec confusionis materia conveniat, nisi meo Christo: cujus ordo magis pudendus, ut etiam haereticorum convitiis pateat, omnem nativitatis et educationis foeditatem, ipsius etiam carnis indignitatem, quanta amaritudine possunt perorantibus. |
[0514A] | Si autem et est in quem magis competant, utique magis hoc Apostolus sciit. |
[0374C] | Itaque Dominus volens altius intelligi Legem, per carnalia spiritalia significantem, et hoc nomine non destruens, sed magis exstruens quam pertinentius volebat agnosci, tetigit leprosum, a quo etsi homo inquinari potuisset, Deus utique non inquinaretur, incontaminabilis scilicet. |
[0334A] | Quo magis angeli, neque ad moriendum pro nobis dispositi, brevem carnis commeatum non debuerunt nascendo sumpsisse, quia nec moriendo deposituri eam fuerant, sed unde unde sumptam, et quoquo modo omnino dimissam, mentiti eam tamen non sunt. |
[0429C] | Qui magis, quam legis doctores? |
[0284D] | Oportuerat autem in hoc solum disceptasse, quod nemo sit deus ille qui Creatori superducitur; ut falso deo depulso, regulis certis et unicam et perfectam praescribentibus [0284D] divinitatem, nihil jam quaereretur in Deum verum: quem quanto constaret esse, sic quoque dum alium esse non constat, tanto qualemcumque sine controversia haberi deceret, adorandum potius quam judicandum; et demerendum magis quam retractandum, vel quam timendum ob severitatem. |
[0486C] | Etenim Apostolus, etsi bonum continentiae praefert, tamen conjugium et contrahi permittit, et usui esse, et magis retineri quam disjungi suadet. |
[0367B] | Nam et competit, ut si qui Evangelium pervertebant, eorum magis curarent perversionem, quorum sciebant auctoritatem receptiorem, ideo et pseudapostoli, quod per falsum Apostolos imitarentur. |
[0319B] | Magis enim eos conjungunt, quos in eis diversitatibus ponunt quae Deo congruunt. |
[0443C] | Facta igitur mentione Joannis, Dominus, et utique successus exitus ejus, illicitorum matrimoniorum et adulterii figuras jaculatus est in Herodem; adulterum pronuntians etiam qui dimissam a viro duxerit; quo magis impietatem Herodis oneraret, qui non minus morte quam repudio dimissam a viro duxerat; et hoc fratre habente [0444A] ex illa filiam, et vel eo nomine illicite; ex libidinis, non ex legis instinctu; ac propterea propheten quoque assertorem legis occiderat. |
[0341C] | Q uando nulla magis probatio assisteret duorum et aemulorum deorum, quam si in dispositione eorum etiam diversitas nominum inveniretur. |
[0510B] | Hanc totiens in corporis nomine intelligens, quotiens non nominatur; multo magis hic, cum quae dicitur corpus, suo nomine appellatur. |
[0440A] | Et utique magis dominus, quam mammonas; magisque observandus, qua magis dominus. |
[0393A] | III), sed quia, permissa sibi optione, maluit ea postulare quae sciebat Deo grata, sapientiam, et meruerat etiam divitias consequi, quas non magis voluit: quamquam et divitias praestare, non incongruens Deo sit, per quas et divites solatio juvantur, et multa inde opera justitiae et dilectionis administrantur. |
[0349C] | Nec poteris magis David filium eum vindicare, quam Christum; aut terminos terrae David potius promissos, qui intra unicam Judaeorum gentem regnavit, quam Christo, qui totum jam orbem Evangelii sui fide cepit. |
[0440A] | Et utique magis dominus, quam mammonas; magisque observandus, qua magis dominus. |
[0320A] | Nam et ipsum studium in eis exemplis opponendi Christum Creatori, ad unitatem [0320A] magis spectat. |
[0483C] | Porro, cui supra ostendimus, quibus modis gloria nostra a Creatore sit deputanda, praejudicatum esse debebit, eam quae in occulto fuerit apud Creatorem, merito ignotam etiam ab omnibus virtutibus et potestatibus Creatoris; quia nec famulis liceat consilia nosse dominorum, nedum illis apostatis angelis, ipsique principi transgressionis diabolo, quo magis extraneos fuisse contenderim ob culpam ab omni conscientia dispositionum Creatoris. |
[0346A] | Et utique vel maxime sacramentum istud figurari in praedicatione oportebat, quanto incredibile, tanto magis scandalo futurum, si nude praedicaretur; quantoque magnificum, tanto magis obumbrandum, ut difficultas intellectus gratiam Dei quaereret. |
[0477B] | Sed ut furibus solet aliquid excidere de praeda in indicium, ita credo et Marcionem novissimam Abrahae mentionem dereliquisse, nullam magis auferendam, etsi ex parte convertit. |
[0441B] | XLIII, 19) praedicari a Creatore; si et Joannes antecursor et praeparator ostenditur viarum Domini, Evangelium [0441B] superducturi, et regnum Dei promulgaturi; et ex hoc jam quod Joannes venit, ipse erit Christus, qui Joannem erat subsecuturus, ut antecursorem; et si desierunt vetera, et coeperunt nova interstite Joanne, non erit mirum quod ex dispositione est Creatoris, ut aliunde magis probetur, quam ex Legis et Prophetarum in Joannem occasu, et exinde ortu, regnum Dei. |
[0417A] | Qua ergo justus Deus, nec pueris impiis pepercit, exigens majori aetati honorem, et utique magis a minore. |
[0375B] | Unde magis dignoscitur [0375C] Christus Creatoris, quam ex verbi potestate? |
[0349A] | Ex hoc enim quod non est edita qualitas mortis, potuit et per crucem evenisse, tunc alii deputanda, [0349A] si in alium fuisset praedicatum, nisi si nec mortem volet Christi mei prohetatam; quo magis erubescat, si suum quidem Christum mortuum annuntiat, quem negat natum: meum vero mortalem negat, quem nascibilem confitetur. |
[0290B] | Liberum et sui arbitrii et suae potestatis invenio hominem a Deo institutum, nullam magis imaginem et similitudinem Dei in illo animadvertens, quam ejusmodi status formam. |
[0419B] | Dignus est autem operarius mercede sua, quis magis pronuntiarit quam Deus judex? |
[0488A] | Et quale erit, ut peccatorem aemuli sui puniat magis, quam e contrario foveat Deus zelotes? |
[0498B] | Accidens enim est quod adscribitur: accidentia autem antecedit ipsius rei ostensio cui accidunt; maxime cum jam alterius est, quod adscribitur ei, qui prius non sit ostensus, tanto magis negabitur esse, quanto per quod affirmatur esse, ejus est, qui jam ostensus est. |
[0283C] | Et judici non exprobranda quae justitiae accidunt, non magis quam medico ferramenta quae secant, inurunt, amputant et constrictant: XVII. |
[0396A] | Hanc legis voluntatem de intellectu laborantem, Dominus et sabbati et legis et omnium paternarum dispositionum Christus et revelavit, et compotem fecit, mandans alterius quoque maxillae oblationem; ut tanto magis vicem injuriae extingueret, quam et lex per talionem voluerat impedisse, certe quam prophetia manifeste coercuerat, et memoriam injuriae prohibens, et ultionem ad Deum redigens. |
[0367B] | Atquin haec magis primordio fuisse credibile est, ut priora, qua apostolica; ut cum ipsis Ecclesiis dedicata. |
[0395B] | Multo magis patientiam indixit injuriae, qui indixit oblivionem. |
[0396C] | Sed hoc est Dei optimi, et tantum boni, patientiae injuriam facere, violentiae januam pandere, [0396C] probos non defendere, improbos non coercere, Omni petenti te, dato; utique indigenti: vel tanto magis indigenti, si etiam et abundanti. |
[0293C] | Nonne tunc magis deceptus ex impraescientia futuri videretur, cum obstitisset? |
[0401C] | Aemulus vero etiam maluisset eam talem inventam, ad quam infirmandam et destruendam magis venerat, non ad comprobandam. |
[0519B] | Nam si jam tum traditio Evangelica ubique manaverat, quanto magis nunc! |
[0471C] | Si item nullius novi Dei exerit mentionem, quod nusquam magis fecisset, quam in ista materia, ut rationem scilicet ablegandae Legis unica hac et sufficientissima definitione proponeret novae divinitatis, apparet quomodo scribat: Miror vos tam cito transferri, ab eo qui vos vocavit in gratiam, ad aliud evangelium: ex conversatione aliud, non ex religione; ex disciplina, non ex divinitate. |
[0382A] | At nunc humiliter reddens rationem, quod non possent jejunare filii sponsi, quamdiu cum eis esset [0381D] sponsus; postea vero jejunaturos promittens, cum ablatus ab eis sponsus esset; nec discipulos defendit, sed potius excusavit, quasi non sine ratione reprehensos; [0382A] nec Joannis rejecit disciplinam, sed magis concessit, tempori Joannis eam praestans, ut tempori suo cam destinans; rejecturus alioquin eam et defensurus aemulos ejus, si non ipsius fuisset jam quae erat. |
[0464C] | Caeterum, adversario laeso, coelum luminibus floruisset, magis sol radiis insultasset, magis dies stetisset, libenter spectans pendentem in patibulo Christum Marcionis. |
[0493B] | At in Christum conveniet ordo Melchisedech, quoniam quidem Christus proprius et legitimus Dei antistes, praeputiati sacerdotii pontifex, tum in nationibus constitutus, a quibus magis suspici habebat, cognituram se quandoque circumcisionem, et Abrahae gentem, cum ultimo venerit, acceptatione et benedictione dignabitur. |
[0406A] | Caeterum, ex hoc [0406A] magis matrem et fratres confitebatur, quod illos nolebat agnoscere; quod alios adoptabat, confirmabat quos ex offensa negavit, quibus non ut veriores substituit, sed ut digniores. |
[0274B] | Magis autem non faciens salvos dum paucos facit, perfectior erit, non juvando, quam [0274C] juvando. |
[0492C] | Nos edimus Evangelia, de quorum fide aliquid utique jam in tanto opere istos confirmasse debemus, nocturna nativitate declarantia Dominum, ut hoc sit ante luciferum, et ex stella Magis intellecta, et ex testimonio [0493A] angeli, qui nocte pastoribus annuntiavit natum esse cum maxime Christum; et ex loco partus: in diversorium enim ad noctem convenitur. |
[0321B] | Et vero non recte Marcionem putativam in Christo corpulentiam asseruisse, ne nativitatem ejus agnoscere cogeretur; quia poterat etiam putativam illam nativitatem accommodasse; quarum neutrum tamen possit consistere, eo quod Deo magis competat veritas, quam mendacium. |
[0350B] | Denique et thronus in aevum, et regnum in aevum, magis Christo competit quam Salomoni, temporali scilicet regi. |
[0519B] | Porro, si nostra est quae ubique manavit, magis quam omnis haeretica, [0519C] nedum Antoniniani Marcionis, nostra erit apostolica. |
[0477B] | Magis quam alius: aut si alius, ergo ille adjuvit sententiam Creatoris, auferens quae et ille damnaverat. |
[0324B] | Jam nunc cum probaturus sim Creatorem easdem virtutes, quas solas ad fidem Christo tuo vindicas, interdum per famulos suos retro edidisse, interdum per Christum suum edendas destinasse; possum et ex hoc merito praescribere, tanto magis Christum non ex solis virtutibus credendum fuisse, quanto illum non alterius quam Creatoris interpretari potuissent, [0324C] ut respondentes virtutibus Creatoris, et editis per famulos suos, et in Christum suum repromissis. |
[0350B] | Quin et aedem Dei magis Christus aedificaturus esset, hominem scilicet sanctum, in quo potiore templo inhabitaret Dei Spiritus et in Dei Filium magis Christus habendus esset, quam Salomon filius David. |
[0331C] | Quo magis antichristus Marcion sibi eam rapuit praesumptionem; aptior scilicet ad renuendam corporalem substantiam Christi, qui ipsum Deum ejus nec auctorem carnis induxerat, [0331D] nec resuscitatorem: optimum videlicet, et in isto diversissimum a mendaciis et fallaciis creatoris. |
[0498A] | Proinde si pater potest dici sterilis Dei nullius magis nomine quam Creatoris; misericordiarum tamen pater idem erit, qui misericors, et miserator, et misericordiae plurimus est dictus: habes apud Jonam (Jon. |
[0495A] | Noli ergo Apostolum novum statim auctorem aut confirmatorem ejus denotare, ut tanto magis sisteret carnis resurrectionem, quanto illi qui vane pro mortuis baptizarentur, fide resurrectionis hoc facerent. |
[0368B] | Haec amplectemur, si nobiscum magis fuerint; si Marcionis praesumptionem percusserint, tunc et illa constabit eodem vitio haereticae caecitatis erasa, quo et haec reservata. |
[0361B] | Et ut fidem instrueret, dotem quamdam commentatus est illi, opus ex contrarietatum oppositionibus, Antitheses cognominatum, et ad separationem Legis [0361B] et Evangelii coactum, qua duos Deos dividens, proinde diversos, alterum alterius Instrumenti, vel (quod magis usui est dicere) Testamenti; ut exinde Evangelio quoque secundum antitheses credendo patrocinaretur. |
[0492B] | Tanto magis enim probabitur carnis resurrectio, quanto Christum ejus Dei ostendero, apud quem creditur carnis resurrectio. |
[0443A] | Quod si ex violentia coactum matrimonium stabit, quanto magis ex convenientia voluntarium? |
[0364B] | Igitur si ipse illuminator Lucae, auctoritatem antecessorum et fidei et praedicationi suae optavit, quanto magis eam Evangelio Lucae expostulem, quae Evangelio magistri ejus fuit necessaria? |
[0370A] | Bene autem quod et Deus Marcionis, illuminator vindicatur nationum: quo magis debuerit vel de coelo descendere, etsi utique in Pontum potius descendere, quam in Galilaeam. |
[0491A] | XV) exhibebit, qui timet jam pronuntiare, cujus magis Christus nondum sit revelatus. |
[0428A] | Vetat remaledicere, multo magis utique maledicere: et vae ingerit Pharisaeis et doctoribus legis. |
[0454C] | Non David errorem Scribarum obtundebat, sed honorem Christo David procurabat, quem Dominum Christum magis quam filium David confirmabat; quod non congrueret destructori Creatoris. |
[0342B] | [0342B] Vane autem noluit eum se videri, quem voluit vocari: quando, etsi vere corporeus fuisset, magis Christus Creatoris non videretur, si non vocaretur. |
[0463A] | Et cur non magis passurus esset, si alterius Dei, ac per hoc, adversarium Creatoris manifestasset? |
[0464C] | Caeterum, adversario laeso, coelum luminibus floruisset, magis sol radiis insultasset, magis dies stetisset, libenter spectans pendentem in patibulo Christum Marcionis. |
[0437B] | Quid ergo illuc Creatori, ut foris detineat in poenam, quos adversarius ejus exclusit, suscipiendos a se, utique magis in adversarii bilem? |
[0440A] | Et utique magis dominus, quam mammonas; magisque observandus, qua magis dominus. |
[0401C] | Hoc et prophetae Creatoris ediderant, quanto magis Filius? |
[0370B] | Quibus autem magis impertisset, quam extraneis Creatoris, si ipse in primis non fuisset Creatoris? |
[0392B] | Atqui opponens asperitatem Creatoris, timendum eum confirmavit: si timendum, magis utique obaudiendum quam negligendum; et incipit jam Christus Marcionis Creatori docere. |
[0481C] | Aut Graeci sapientiam sectantes, cui magis crederent? |
[0507B] | I, 3): Israel me non agnovit, et populus meus me non intellexit) ; et quod justitiam suam magis sisterent, docentes doctrinas praecepta hominum (Is. |
[0391B] | Porro, in quantum non congruisset Christo Marcionis assertio Prophetarum, ad quorum venerat destructionem; in tantum congruit Christo Creatoris sugillatio in insectatores Prophetarum, quos in omnibus adimplebat; vel quia magis Creatoris est delicta patrum filiis exprobare, quam ejus Dei, qui nec propria cujusque castigat. |
[0318C] | Oculum pro oculo reposcit Deus noster; sed et vester vicem prohibens, iterabilem magis injuriam facit. |
[0502D] | Magis vero mirabor Dominum optimum, percutiendi et saeviendi alienum, nec proprium saltem, sed Creatoris angelum Satanae colaphizando Apostolo suo applicuisse, et ter ab eo obsecratum [0503A] non concessisse. |
[0329A] | Non negans enim Filium et spiritumet substantiam Creatoris esse Christum [0329A] ejus, concedas necesse est, eos qui Patrem non agnoverint, nec Filium agnoscere potuisse, per ejusdem substantiae conditionem, cujus si plenitudo intellecta non est, multo magis portio, certe qua plenitudinis consors. |
[0402C] | Quae cum constet praedicata in Christum Creatoris, sicut ad singula ostendimus, satis perversum, ut Christus non Creatoris per ea se renuntiarit intelligendum, per quae magis Christum [0403A] Creatoris agnosci compellebat. |
[0350B] | Quin et aedem Dei magis Christus aedificaturus esset, hominem scilicet sanctum, in quo potiore templo inhabitaret Dei Spiritus et in Dei Filium magis Christus habendus esset, quam Salomon filius David. |
[0470C] | Sive nihil tale de Deo Christus revelaverat, tanto magis ab apostolo debuerat revelari, qui jam non posset ab alio; non credendus sine dubio, si nec ab apostolo revelatus. |
[0414C] | Si enim repromisit aliquando, et postea dicit, Hic est; ejus est exhibentis voce uti in demonstratione promissi, qui aliquando promisit; non ejus cui possit responderi, «Ipse enim tu quis es qui dicas, Hic est filius meus, de quo non magis praemisisti, quam teipsum quod prius eras revelasti? |
[0473A] | Quod si quando vultis judaismi magis affines subintelligi, cum nec Titum dicit circumcisum; jam incipit ostendere solam circumcisionis quaestionem ex defensione adhuc Legis concussam ab eis, quos propterea falsos et superinductitios fratres appellat, non aliud statuere pergentes quam perseverantiam Legis, ex fide sinc dubio integra Creatoris; atque ita pervertentes Evangelium, non interpolatione Scripturae, qua Christum Creatoris effingerent, sed retentione [0473B] veteris disciplinae, ne legem Creatoris excluderent. |
[0475C] | Si enim Abraham Deo credidit, et deputatum est justitiae, atque exinde pater multarum nationum meruit nuncupari; nos [0475C] autem credendo Deo magis, proinde justificamur, sicut Abraham; et vitam proinde consequimur, sicut justus ex fide vivit; sic fit ut et supra, filios nos Abrahae pronuntiarit, qua patris fidei, et hic filios fidei, per quam Abraham pater nationum fuerat repromissus. |
[0514A] | Si autem et est in quem magis competant, utique magis hoc Apostolus sciit. |
[0483B] | At cum id facit pene jam totis saeculis Creatoris prodactis, vane ante saecula proposuit, et non magis intra saecula, quod revelaturus erat pene post saecula. |
[0500D] | Caeterum, jam non erit alterius Dei gloria, ideoque [0500D] nec virtus, sed magis dedecus et infirmitas, cujus eminentiam fictilia et quidem aliena ceperunt. |
[0460B] | Poterat et sine praemio tradi: quanta enim opera traditoris circa eum, qui populum coram offendens, nec tradi magis potuisset quam invadi? |
[0475A] | Si vero rationale et in tuo, proinde et in meo, et magis in meo. |
[0437C] | Etiam invitatoris parabola cui magis parti occurrat, expende. |
[0426D] | Hac quid magis portendit, quam in eo ejicere se, in quo [0427A] et filii eorum? |
[0284A] | Non recte etiam levem Deum dici, cum reprobat aliquando probatos, aut probat quandoque reprobandos; nihil enim magis bono etiam judici convenire, quam pro praesentibus meritis, et rejicere, et allegere: XXIV. |
[0385C] | Quod etiam si destruxisset, merito, qua dominus magis ille qui instituit. |
[0461A] | Cur autem panem corpus suum appellat, et non magis peponem, quem Marcion cordis loco habuit? |
[0300B] | Illum bonum judicares Deum, qui hominem posset magis malum facere securitate delicti? |
[0374D] | Hoc magis meo Christo competere sic doceo, dum tuo non competere demonstro. |
[0326B] | Nam et Divinitati competit, quaecumque decreverit, ut perfecta reputare, quia non sit apud illam differentia temporis, apud quam uniformem statum temporum dirigit aeternitas ipsa, et divinationi propheticae magis familiare est id quod prospiciat, dum prospicit, jam visum, atque ita jam expunctum, id est, omni modo futurum demonstrare, sicut per Isaiam (Is. |
[0355A] | An hoc magis affectavit? |
[0352A] | Inspice enim adhuc etiam ipsum introgressum, atque decursum [0352A] vocationis in nationes, a novissimis diebus adeuntes ad Deum creatorem, non in proselytos, quorum a primis magis diebus est allectio. |
[0302A] | Quis enim non magis [0302B] filiorum salutem, quam suam curet? |
[0411A] | Quando magis hoc fit, quam in persecutione sanctorum ejus? |
[0430A] | Tanto magis ergo demerendum docebat, quem timendum ingerebat. |
[0373C] | Jam nunc et qua destructor [0373C] Creatoris, nihil magis gestisset, quam a spiritibus ipsius agnosci, et divulgari prae timore, nisi quod Marcion Deum suum timeri negat, defendens bonum non timeri, sed judicem, apud quem sint materiae timoris, ira, saevitia, judicia, vindicta, damnatio. |
[0415B] | Quem magis quam vocis coelestis illius, Hic est filius meus dilectus, hunc audite? |
[0381A] | Hoc similitudo praejudicat, ab eo magis praestari medicum, ad quem pertinent qui languent. |
[0498C] | Et vide ne magis meae. |
[0335B] | Nam et Philumene illa magis persuasit Apelli, caeterisque desertoribus Marcionis, ex fide quidem Christum circumtulisse carnem; nullius tamen nativitatis, utpote de elementis eam mutuatum. |
[0501C] | Et illi enim resurgent incorrupti, recepto scilicet corpore, et quidem integro, ut et hoc sint incorrupti: et hi propter temporis ultimum jam momentum, et propter merita vexationum Antichristi, compendium mortis; sed mutati consequentur, superinduti magis quod de coelo est, quam exuti corpus. |
[0453B] | Quo magis absit a Christo, quod ne homini quidem convenit. |
[0440A] | Denique, non potestis Deo servire: utique ei, cui servire videbantur; et mammonae, cui magis destinabantur. |
[0472B] | Ita angelum ad hoc nominavit, quo multo magis hominibus non esset credendum, quando nec angelo, nec apostolo; non angelum ad Evangelium referret Creatoris. |
[0286A] | Utique intellectus et scientiae, quas ei nemo monstravit: nisi forte isti censores divinitatis, dicentes: Sic non debuit Deus; et sic magis debuit: quasi cognoscat aliquis quae sint in Deo, nisi spiritus Dei. |
[0285A] | At nunc negotium patitur Deus omnipotens, dominus et conditor universitatis; ideo tantum opinor, quia a primordio notus est, quia numquam latuit, quia semper illuxit, etiam ante Romulum ipsum, nedum ante Tiberium: nisi quod solis haereticis cognitus non est, qui ei negotium faciunt: propterea alium Deum existimantes praesumendum, quia quem constat esse, reprehendere magis possunt, quam negare de arbitrio sensus sui pensitantes Deum aliqui: proinde atque si caecus vel fluitantibus oculis, ideo alium solem praesumere velit mitiorem [0285B] et salubriorem; quia quem videat, non videt. |
[0479C] | Sed nec hoc alii magis competit, quam auctori. |
[0336B] | Summa ista Marcionis argumenta, per quae alium efficit Christum, satis opinor, ostendimus non consistere omnino, dum docemus magis utique competere Deo veritatem, quam mendacium ejus habitus, in quo Christum suum exhibuit. |
[0415B] | Quando magis, quam cum visa claritate ejus, nescit quid diceret Petrus? |
[0480C] | Haec cum a Deo Patre nostro, et Domino Jesu annuntians, communibus nominibus utatur, competentibus [0480C] nostro quoque sacramento, non puto dispici posse quis Deus Pater, et Dominus Jesus praedicetur, nisi ex accidentibus, cui magis competant. |
[0456A] | Nemo in praedicatione bellorum legitimis armis debellandorum, lapidationem enumerat popularibus coetibus magis et inermi tumultui familiarem. |
[0371A] | Utique enim eloquium divinum et vim et gratiam praestabat, magis exstruens quam destruens substantiam Legis et Prophetarum. |
[0424C] | Sed quale est, ut non magis diligendus sit, qui aeternam pollicetur, si diligendus est qui longaevam repromittit? |
[0426B] | Amicus autem etiamsi offendit, magis Creatoris est homo, quam Dei Marcionis. |
[0325C] | Non magis enim compescuit Creatorem, quam obstitit Christo. |
Adversus Praxeam | Reditus in Auctori Indicem |
[0181A] | Denique, propter hoc magis Judaei illum interficere volebant, non tantum quod solveret sabbatum, sed quod patrem suum Deum diceret, aequans se Deo. |
[0162C] | Sed et invisibilia illa quaecumque sunt, habent apud Deum et suum corpus et suam formam, per quae soli Deo visibilia sunt; quanto magis quod ex ipsius substantia missum est, sine substantia non erit! |
[0156B] | Nos vero et semper, et nunc magis, ut instructiores per Paracletum deductorem scilicet omnis veritatis, unicum quidem Deum credimus: sub hac tamen dispensatione, quam oeconomiam dicimus, ut unici Dei sit et filius sermo ipsius, qui ex ipso processerit, per quem omnia facta sunt, et [0157A] sine quo factum est nihil (Joan. |
[0189B] | Multo magis virtus Altissimi, non erit ipse Altissimus, quia nec substantiva res est quod est spiritus, sicut nec sapientia, nec providentia; et haec enim substantiae non sunt, sed accidentia uniuscujusque substantiae. |
[0176A] | Ignorantes enim, a primordio omnem ordinem divinae dispositionis per Filium decucurrisse, ipsum credunt Patrem et visum, et congressum, et operatum, et sitim et esuriem passum, adversus Prophetam dicentem: Deus aeternus non sitiet, nec esuriet omnino (quanto magis nec morietur, nec sepelietur! |
[0185C] | Haec quomodo dicta sint, Evangelizator et utique tam clarus discipulus Joannes [0185C] magis, quam Praxeas, noverat; ideoque ipse de suo sensu: Ante autem solemnitatem Paschae , inquit (Joan. |
[0184B] | Post haec autem Martha Filium Dei eum confessa, non magis erravit, quam Petrus (Matth. |
[0169B] | Et: Stetit Deus in ecclesia deorum; ut si homines, per fidem filios Dei factos, deos Scriptura pronuntiare non timuit, scias illam multo magis vero et unico Dei Filio Dei nomen jure contulisse. |
[0160A] | Ideoque jam in usu est nostrorum, per simplicitatem interpretationis, Sermonem dicere in primordio apud Deum fuisse; cum magis rationem [0160B] competat antiquiorem haberi; quia non sermonalis a principio, sed rationalis Deus etiam ante principium; et quia ipse quoque sermo ratione consistens, priorem eam ut substantiam suam ostendat. |
[0163C] | Nec dubitaverim Filium dicere, et radicis fruticem, et fontis fluvium, et solis radium; quia omnis origo patens est; et omne quod ex origine profertur, progenies est, multo magis Sermo Dei, qui etiam proprie nomen Filii accepit: nec frutex tamen a radice, nec fluvius a fonte, nec radius a sole discernitur, sicut nec a Deo Sermo. |
[0192B] | Unctus autem non magis nomen est, quam vestitus, quam calceatus, accidens nomini res. |
Adversus Valentinianos | Reditus in Auctori Indicem |
[0560A] | Illam magis doctrinae denotabo perversitatem, quod docebantur incomprehensibile quidem patris, caussam esse perpetuitatis ipsorum: comprehensibile vero ejus, generationis illorum et formationis esse Rationem. |
[0575A] | Interim tenendum, Sophiam cognominari et Terram et Matrem, quasi Matrem terram, et quod magis rideas, etiam Spiritum Sanctum. |
[0578B] | Ita que cum demiurgus traducem animae suae committit in Adam, latuit homo spiritalis flatu insertus, et pariter corpori inductus, quia non magis [0579A] semen noverat matris demiurgus, quam ipsam. |
[0539A] | Valentiniani, frequentissimum plane collegium inter haereticos, quia plurimum ex apostatis veritatis, et ad fabulas facile est, et disciplina non [0539A] terretur, nihil magis curant, quam occultare, quod praedicant: si tamen praedicant, qui occultant. |
[0574A] | Et ignarum matris Demiurgum, multo magis patris? |
[0576A] | Tolerabilior infamia est apud illos in diabolum, vel quia origo sordidior capit; ex nequitia enim moeroris illius deputatur, ex qua angelorum et daemonum et omnium spiritalium malitiarum genituras notant Et tamen diabolum quoque opus demiurgi affirmant, et munditenentem appellant, et superiorum magis gnarum defendunt, ut spiritalem natura, quam demiurgum, ut animalem. |
[0577A] | Inferius illum metatur medietatem Achamoth, filium calcans: subest enim demiurgus in hebdomade sua, magis diabolus, in isto nobiscum communi mundo coelementato et concorporificato, ut supra editum est, ex Sophiae utilissimis casibus, qua nec aerem haberet reciprocandi spiritus spatium, teneram omnium corporum vestem, colorum omnium indicem, organum temporum, si non et istum Sophiae moestitia colasset; sicut animalia metus, sicut conversio ejus, ipsum demiurgum. |
[0535A] | Imprimis autem narrat, quod Valentiniani, frequentissimum sane inter haereticos collegium, nihil magis curent, quam occultare quod praedicant. |
[0551A] | Sed ut sit expostulo: nec aliud magis in hujusmodi denoto, quam quod post omnia inveniuntur, qui ante omnia fuisse dicuntur, et quidem non sua. |
[0590A] | Alii contra magis, et masculum et foeminam dicunt, ne apud solos Lunenses Hermaproditum existimet Annalium commentator Fenestella. |
Apologeticus Adversos Gentes Pro Christianis | Reditus in Auctori Indicem |
[0346A] | Dii vero qui magis tributarii, magis sancti; imo qui magis sancti, magis tributarii. |
[0400A] | Nam et nunc adventum ejus exspectant, nec alia magis inter nos et illos compulsatio est, quam quod jam venisse non credunt. |
[0449A] | Et utique hoc magis gaudet tanta se gloria coruscare, ut illi admonitio conditionis suae sit necessaria. |
[0415B] | Magis fides prona est adversus semetipsos confitentes, quam pro semetipsis negantes. |
[0438A] | Non itaque irreligiosos haberi debere Christianos Caesarique inimicos, qui illum rebus suis non subjiciant, [0438A] sed magis illos, qui salutem Caesaris suamque non solum a Diis talibus exspectent, qui dare non possunt, sed et illos persequantur, qui a vero Numine illam et petere sciant et impetrare. |
[0421A] | Sed apud vos quodvis colere jus est, praeter verum Deum, quasi non hic magis omnium sit Deus, cujus omnes sumus. |
[0343A] | Igitur si statuas et imagines frigidas mortuorum suorum simillimas non adoramus, quas milvi et mures et araneae intelligunt, nonne laudem magis, quam poenam, merebatur repudium agniti erroris? |
[0516A] | Nam et si qua simplicitas erat veritatis, eo magis scrupulositas humana fidem aspernata nutabat, per quod in incertum miscuerunt etiam [0516B] quod invenerant certum. |
[0486A] | Caeterum si requisisset, (sequeretur, ut) cognosceret et recognosceret requisitum, et recognitum observaret, et observatum magis propitium experiretur quam iratum. |
[0277A] | Ut etiam illud non recogitetis, sponte confesso magis credendum esse, quam per vim neganti; vel ne compulsus negare, non ex fide negarit; et absolutus ibidem post tribunal de vestra rideat aemulatione, iterum [0278A] Christianus. |
[0446A | Qui magis inimici et persecutores Christianorum, quam de quorum majestate convenimur in crimen? |
[0434A] | Itaque dum vice rebellantium ergastulorum sive carcerum, vel metallorum, vel hoc genus poenalis servitutis erumpunt adversus nos, in quorum potestate sunt, certi et impares se esse et hoc magis perditos ingratis resistimus ut aequales, et repugnamus perseverantes in eo quod oppugnant, et illos nunquam magis detriumphamus, quam quum pro fidei obstinatione damnamur. |
[0451A] | Sed est gratius nomen pietatis, quam potestatis; etiam familiae magis patres, quam domini vocantur. |
[0411A] | Porro si et magi phantasmata edunt, et jam [0411A] defunctorum infamant animas; si pueros in eloquium oraculi elidunt, si multa miracula circulatoriis praestigiis ludunt, si et somnia immittunt habentes semel invitatorum angelorum et daemonum assistentem sibi potestatem, per quos et caprae et mensae divinare consueverunt; quanto magis illa potestas de suo arbitrio et pro suo negotio studeat totis viribus operari, quod alienae praestat negotiationi? |
[0323A] | Non edunt infantes plane, sed magis puberes. |
[0420A] | Romanas, ut opinor, provincias edidi, nec tamen romanos deos [0420A] earum, quia Romae non magis coluntur, quam qui per ipsam quoque Italiam municipali consecratione censentur: Casiniensium Delventinus, Narniensium [0421A] Visidianus, Aesculanorum Ancharia, Volsiniensium Nortia, Ocriculanorum Valentia, Sutrinorum Hostia, Faliscorum in honorem patris Curis, unde accepit cognomen, Juno. |
[0535A] | Nec quicquam tamen proficit exquisitior quaeque crudelitas vestra: illecebra est magis sectae. |
[0346A] | Dii vero qui magis tributarii, magis sancti; imo qui magis sancti, magis tributarii. |
[0448B] | Itaque et in eo plus ego illi operor in salutem, non solum quod eam ab eo postulo, qui potest praestare, aut quod talis postulo, qui merear impetrare, sed etiam quod temperans majestatem Caesaris infra deum magis illum commendo deo, cui soli subjicio. |
[0432B] | Illam sibi demereri nolle Christianos ait, thure vitam redimentes, quod sciant diaboli hoc esse consilium, aemuli sui et invidi, qui, licet de Christi potentia illis subjectus sit, pro odio tamen et perfidia, poenalis servitutis more renititur, et numquam magis ab illis, quam cruenta pro fide morte detriumphatur. |
[0520B] | Mirum quoque, quod Philosophis incredibilia docentibus credant, magis credibilia apud Christianos damnent; quod luculenter admodum exsequitur in resurrectionne et restauratione carnis seu corporis humani, opposita brutae Laberii Pythagoraeque animarum metempsychosi. |
[0448B] | Et merito dixerim, noster est magis Caesar, ut a nostro Deo constitutus. |
[0350A] | Laudo magis sapientiam, quod de perdito aliquid eripitis. |
[0520A] | Non nisi de nostris sacramentis: si de nostris sacramentis, ut de prioribus, ergo fideliora sunt nostra, magisque credenda, quorum imagines quoque fidem inveniunt; si de suis sensibus, jam ergo sacramenta nostra imagines posteriorum habebuntur, quod rerum, forma non sustinet; nunquam [0520B] enim corpus umbra aut veritatem imago praecedit. |
[0325A] | Proinde incesti qui magis, quam quos ipse Jupiter docuit? |
[0431A] | Et ab hostibus ergo suis sustinent adorari, et illis imperium sine fine decernunt, quorum magis injurias quam adulationes remunerasse debuerant. |
[0489B] | [0489B] Sed etsi aliqua nos quoque perstringunt ut vobis cohaerentes, laetamur magis recognitione divinarum praedicationum, confirmantium scilicet fiduciam et fidem spei nostrae. |
[0501A] | Sed dum unicuique manifestatur veritas nostra, interim incredulitas, dum de bono sectae hujus obducitur, quod usui jam et de commercio innotuit, non utique divinum negotium existimat, sed magis philosophiae genus. |
[0515A] | Imo, si quid sanum vel veritati simile in scriptis philosophorum inveniatur, id totum ab antiquiore lege Dei, quam incorruptam Christiani habeant, mutuatum, sed ita ut pro captu et voluntate sua quilibet eorum id corruperit et mutaverit, quod itaque nullam paritatem inter utrosque inferat, sed magis ostendat, diversas illorum sectas ab unica veritate, quam de antiquiore forma possident Christiani, in infinitos errores procidisse. |
[0460A] | Adeo pietas et religio et fides imperatoribus dedita non in hujusmodi officiis consistit, quibus et hostilitas magis ad velamentum sui potest fungi, sed in iis moribus, quibus civilitas in imperatorem tam vere, quam circa omnes necesse habet exhiberi. |
[0490A] | Si vero ab eis quos colitis omnia vobis mala eveniunt nostri caussa, quid colere perseveratis [0490A] tam ingratos, tam injustos, qui magis vos in dolorem Christianorum juvare et asserere debuerant? |
[0463A] | Cui bello non idonei, non prompti fuissemus, etiam impares copiis, qui tam libenter trucidamur, si non apud istam disciplinam magis occidi liceret, quam occidere? |
[0364A] | Haec omnia non sine risu morsuque diluit, inque illos ipsos accusatores magis quadrare ostendit. |
[0365A] | Et utique si id colebatur, quod aliqua effigie repraesentabatur, nusquam magis quam in sacrario suo exhiberetur, eo magis, quia nec verebatur extraneos arbitros quanquam vana cultura. |
[0528A] | Ineptum itaque, laudari idem in Philosophis et admirationi esse, in Christianis odiri et persequi: quorum opinio, vel si falsa sit, cum tamen ad recte vivendum prosit, irrisui magis quam poenis adjudicari debeat, quibus tamen exsultat vulgus, inepte quidem, quum poenae istae gaudium sint Christianorum, qui injuste vexari et damnari malint, quam a Deo excidere. |
[0456A] | Ut vulgus, tamen Romani, nec ulli magis depostulatores Christianorum, quam vulgus. |
[0346A] | Dii vero qui magis tributarii, magis sancti; imo qui magis sancti, magis tributarii. |
[0521A] | At enim christianus, si de homine hominem ipsumque de Caio Caium reducem repromittat, statim illic vesica queritur, lapidibus magis, nec saltem caestibus a populo exigetur. |
[0417A] | Et tamen quod facinus admittit, qui magis ad Caesarem promerendum et operam et spem suam transfert, nec appellationem dei ita ut imperatoris in alio quam principe confitetur, cum capitale esse judicetur alium praeter Caesarem et dicere et audire? |
[0460B] | Quodcunque [0460B] non licet in imperatorem, id nec in quemquam, quod in neminem, eo forsitan magis nec in ipsum, qui per Deum tantus est. |
[0465A] | At enim nobis ab omni gloriae et dignitatis ardore frigentibus nulla est necessitas coetus, nec ulla magis res aliena, quam publica. |
[0338A] | Non itaque magis damnandi Christiani, qui illos respuunt, quam ipse olim Seneca, qui similiter inanes superstitiones improbavit: Ridiculos enim esse Deos, qui injuriae vilissimarum etiam bestiolarum pateant, imo qui, cum non sint, nec illis qui sunt benefacere, nec ab illis laedi possunt. |
[0260A] | Ad hoc magis gloriabitur potestas earum, quod etiam auditam damnabunt veritatem? |
[0265A] | Quanto magis hos Anacharsis denotasset imprudentes de prudentibus judicantes, quam immusicos de musicis! |
[0365A] | Et utique si id colebatur, quod aliqua effigie repraesentabatur, nusquam magis quam in sacrario suo exhiberetur, eo magis, quia nec verebatur extraneos arbitros quanquam vana cultura. |
[0519B] | Ab his adulteria hujusmodi salutaris disciplinae subornata; ab his quaedam etiam fabulae immissae, quae de similitudine fidem infirmarent veritatis, vel eam sibi potius evincerent, ut quis ideo non putet Christianis credendum, quia nec poetis, nec philosophis, vel ideo magis Poetis et Philosophis existimet credendum, quia non christianis. |
[0424A] | Peregrinos [0424A] enim deos non putem extraneae genti magis fautum voluisse quam suae, et patrium solum, in quo nati, adulti, nobilitati, sepultique sunt, transfretanis dedisse. |
[0309A] | Samothracia et Eleusinia reticentur: quanto magis talia, quae prodita interim etiam humanam animadversionem provocabunt, dum divina servatur? |
[0454A] | Velim tamen [0454A] in hac quoque religione secundae majestatis, de qua in secundum sacrilegium convenimur Christiani, non celebrando vobiscum solemnia Caesarum, quo more celebrari nec modestia nec verecundia nec pudicitia permittunt, sed occasio voluptatis magis quam digna ratio persuasit, fidem et veritatem vestram demonstrare; ne forte et isthic deteriores Christianis deprehendantur, qui nos nolunt Romanos haberi, sed hostes principum Romanorum. |
[0346A] | Dii vero qui magis tributarii, magis sancti; imo qui magis sancti, magis tributarii. |
[0314B] | Haec quo magis refutaverim, a vobis fieri ostendam partim in aperto, partim in occulto, per quod forsitan et de nobis credidistis. |
[0434A] | Itaque dum vice rebellantium ergastulorum sive carcerum, vel metallorum, vel hoc genus poenalis servitutis erumpunt adversus nos, in quorum potestate sunt, certi et impares se esse et hoc magis perditos ingratis resistimus ut aequales, et repugnamus perseverantes in eo quod oppugnant, et illos nunquam magis detriumphamus, quam quum pro fidei obstinatione damnamur. |
[0298A] | Quin ipsos illos legum et antiqui crepatores quam longissime a paternis institutis descivisse, ostendit: Utpote prodigos, sumptuosos, voluptuarios, immodestos, superbos, vinosos, conjugii osores factos: qui nec in ipsis religionibus veterum decreta servarint, sed peregrinas religiones Romam advexerint, damnatasque restituerint: qui in omnibus novitati [0298A] studentes, magis quam ipsi christiani, Deos suos neglexerint; quod ultimum cum latius alibi sit exsecuturus, in fine se praeparat ad diluendas occultorum facinorum objectiones falsas. |
[0523A] | Sed de nostra magis defensione, qui proponimus, multo utique dignius credi, hominem ex homine rediturum, quemlibet pro quolibet, dum hominem, ut eadem qualitas animae in eamdem restauretur conditionem, etsi non effigiem, certe quia ratio restitutionis destinatio judicii est, necessario idem ipse qui fuerat exhibebitur, ut boni seu contrarii meriti judicium a Deo referat. |
Carmen De Jona Et Ninive | Reditus in Auctori Indicem |
[1112A] | [1112A] Namque magis multoque magis freta saeva tumebant. |
[1112A] | [1112A] Namque magis multoque magis freta saeva tumebant. |
De Anima | Reditus in Auctori Indicem |
[0676A] | Itaque si et ipse caussae infamia liberantur, quanto magis sensus, quibus jam et caussae libere praeeunt! |
[0683B] | Quanto magis de accidentibus habebuntur, quae, citra corpulentiam et valentiam, vel acuunt, vel obtundunt! |
[0650B] | Sed et medicinam inspexi, sororem, ut aiunt, philosophiae, sibi quoque hoc negotium vindicantem, ut ad quam magis animae ratio pertinere videatur per corporis curam, unde et plurimum sorori refragatur, quod animam quasi coram in domicilio suo tractando magis norit. |
[0699A] | Illi habuerunt unde potius orirentur, dum ne ex mortuis; isti non habuerunt unde magis deducerentur, nisi ex vivis. |
[0726A] | Denique et bona facta gratuita sunt in somnis, et delicta secura; non magis enim ob stupri visionem damnabimur, quam ob martyrii coronabimur. |
[0725A] | Omnia magis conjectes, quam istam licentiam animae sine morte fugitivae, et quidem ex forma, continuam. |
[0725A] | Si enim tale quid semel accidere dicatur, ut deliquium solis aut lunae, ita et animae; sane persuaderer divinitus factum; congruere enim hominem seu moneri, seu terreri a Deo, velut fulgure rapido, momentaneae mortis ictu; si non magis in proximo esset somnium credi, quod vigilanti potius accidere deberet, si non somnium magis credi oporteret. |
[0664C] | Nec diutius de isto, nisi propter haereticos, qui nescio quod spiritale semen infulciunt animae, de Sophiae matris occulta liberalitate conlatum, ignorante factore, cum Scriptura factoris magis Dei sui conscia, nihil amplius promulgaverit, quam Deum flantem in faciem hominis flatum vitae, et hominem factum in animam [0665A] vivam, per quam exinde et vivat et spiret: satis declarans differentias spiritus et animae, insequentibus instrumentis, ipso Deo pronuntiante (Is. |
[0721A] | Hoc si ita est, jam et mors ad semetipsam pertinebit; si et ipsa finitur, eo magis ad hominem, in quo inter omnia finiendo, et ipsa finitur. |
[0722A] | Siquidem homo somno magis reficitur, quam fatigatur. |
[0690A] | Postremo, qui magis reminiscerentur quam pueruli, ut recentiores animae, ut nondum immersae domesticis ac publicis curis, ut ipsis solis deditae studiis, quorum discentiae reminiscentiae fiunt? |
[0653A] | [0653A] Fortassean extruentur magis ad auferendam animae corpulentiam, si non alios e contrario inspexerint, et quidem plures corpus animae vindicantes, nec illos dico solos qui eam de manifestis corporalibus effingunt, ut Hipparchus et Heraclitus ex igni, ut Hippon et Thales ex aqua, ut Empedocles et Critias ex sanguine, ut Epicurus ex atomis, si et atomi corpulentias de coitu suo cogunt, ut Critolaüs, et peripatetici ejus, ex quinta nescio qua substantia, si et illa corpus, quia corpora includit; sed etiam Stoicos allego, qui spiritum praedicantes animam, pene nobiscum, qua proxima inter se flatus et spiritus, tamen corpus animam facile persuadebunt. |
[0707B] | O judicia divina post mortem humanis mendaciora, contemptibilia de poenis, fastidibilia de gratiis, quae nec pessimi metuant, nec optimi cupiant; ad quae magis scelesti, quam sancti quique properabunt: illi, ut justitiam saeculi citius evadant; isti, ut tardius eam capiant? |
[0738A] | Non magis vitae miscebitur mors, [0738B] quam diei nox. |
[0749B] | Si et de nocturnis imaginibus opponitur, saepe non frustra mortuos visos (nam et Nasammonas propria oracula apud parentum sepulchra mansitando captare, ut Heraclides scribit, vel Nymphodorus, vel Herodotus; et Celtas apud virorum fortium busta eadem de caussa abnoctare, ut Nicander affirmat), non magis mortuos vere patimur in somnis, quam vivos, sed eadem ratione mortuos qua et vivos, et [0749C] omnia quae videntur. |
[0654B] | Enim vero, si ab alio moveri corporis est, quanto magis movere aliud? |
[0731B] | Definimus enim a daemoniis plurimum incuti somnia, etsi interdum vera et gratiosa, sed, de qua industria diximus, affectantia atque captantia: quanto magis vana, et frustratoria, et turbida, ludibriosa, et immunda. |
[0701A] | Si decrescit foris anima retrograda aetate, quanto magis erat ut progressior reverteretur mille post annis? |
[0725A] | Si enim tale quid semel accidere dicatur, ut deliquium solis aut lunae, ita et animae; sane persuaderer divinitus factum; congruere enim hominem seu moneri, seu terreri a Deo, velut fulgure rapido, momentaneae mortis ictu; si non magis in proximo esset somnium credi, quod vigilanti potius accidere deberet, si non somnium magis credi oporteret. |
[0731A] | Nam de oraculis etiam caeteris, apud quae nemo dormitat, quid aliud pronuntiabimus, quam daemoniacam esse rationem eorum spirituum, qui jam tunc in ipsis hominibus habitaverint, vel memorias eorum affectaverint ad omnem malitiae suae scenam, in ista aeque specie divinitatem mentientes, eademque industria etiam per beneficia fallentes medicinarum, et admonitionum, et praenuntiationum, quae magis laedant juvando, dum per ea quae juvant, ab [0731B] inquisitione verae divinitatis abducunt, ex insinuatione falsae. |
[0696A] | Denique, ut adhuc verecundia magis pericliter quam probatione, in illo ipso voluptatis ultimo aestu quo genitale virus expellitur, nonne aliquid de anima quoque sentimus exire, atque adeo marcescimus et devigescimus cum lucis detrimento? |
[0714A] | Ego ad Deum potius argumentabor hunc modum temporis, ut decem menses Decalogo magis inaugurent hominem, ut tanto temporis numero nascamur, quanto disciplinae numero renascimur. |
[0662C] | Si per haec vivitur, erunt haec in omnibus utique quae vivunt, etsi [0662C] non videntur, etsi non adprehenduntur pro mediocritate: hoc magis credas, si Deum recogites tantum artificem in modicis, quantum et in maximis. |
[0668A] | Singularis alioquin et simplex, et de suo tota est; non magis instructilis aliunde, quam divisibilis ex se, quia nec dissolubilis. |
[0703B] | Contendo enim, ex quacumque substantia supradicta constitisset humana anima, non potuisse eam in tam contraria unicuique substantiae animalia reformari, et censum eis de sua translatione conferre, a quibus excludi ac respui magis haberet, quam admitti [0703C] et capi; nomine hujus primae contrarietatis, quae substantivi status diversitatem committit, tunc et reliquae per consequentem ordinem cujusque naturae. |
[0738A] | Magis enim credam ex Deo factum, quam ex ullis animae reliquiis: quae si inessent, alia quoque membra movissent; et si manus tantum, sed non in caussam orationis. |
[0748B] | Hanc quoque fallaciam [0748B] spiritus nequam sub personis defunctorum delitescentis, nisi fallor, etiam rebus probamus, cum in exorcismis interdum aliquem se ex parentibus hominem suis affirmat, interdum gladiatorem, vel bestiarium, sicut et alibi deum; nihil magis curans, quam hoc ipsum excludere quod praedicamus, ne facile credamus animas universas ad inferos redigi, ut et judicii et resurrectionis fidem turbet. |
[0703B] | Res magis, quam nomina noveris. |
[0645C] | Atque adeo ex ingenio magis quam constantia, somnia a Platone aestimari, tanquam certiora ab extimo noctis, certis anni temporibus, quietis situ, aut ciborum distinctione, aut derogatione. |
[0650B] | Sed et medicinam inspexi, sororem, ut aiunt, philosophiae, sibi quoque hoc negotium vindicantem, ut ad quam magis animae ratio pertinere videatur per corporis curam, unde et plurimum sorori refragatur, quod animam quasi coram in domicilio suo tractando magis norit. |
[0734B] | III), spopondit omne quod nascitur; ut jam hinc non Epicuri stupor suffundatur, negantis debitum istud ad nos pertinere; [0734B] sed haeretici magis Menandri samaritani furor conspuatur, dicentis mortem ad suos non modo non pertinere, verum nec pervenire. |
[0645B] | De somniis quoque, et accidentibus somni, quatenus ab extasi differunt, dicendum; quibus significatur anima perpetuo negotiosa, quod immortalitatis est ratio; in quibus interim non magis ob stupri visionem damnabimur, quam ob martyrii coronabimur. |
[0732B] | Ex temporibus autem anni, verno magis quieta; quod aestas dissolvat animas, et hyems quodammodo obduret, autumnus, tentator alias valetudinum, succis pomorum vinosissimis diluat. |
[0649A] | Hunc [0649A] nacta philosophia ad gloriam propriae artis inflavit, prae studio [non mirum si istum ita dixerim] eloquii quidvis struere eruditi, magisque dicendo persuadentis, quam docendo. |
[0733A] | Imo tanto magis ad hanc, quantum et ad omnem. |
[0745B] | Tanto magis enim curam sepulturae collocavit, quanto etiam moram ejus injuriosam animabus incusavit; simul et ne quis defunctum domi detinens ipse amplius [0745C] cum illo maceretur enormitate solatii dolore nutriti. |
[0693A] | At idem in sexto Legum, monens cavere ne vitiatio seminis ex aliqua vilitate concubitus labem corpori et animae supparet, nescio de pristinis magis, an de ista sententia sibi exciderit. |
[0644C] | Delirare vero magis Empedoclem, qui μετενσωματωσιν induxerit, bestias ex hominibus, et homines ex bestiis revolventem. |
[0702B] | Sed enim Empedocles, quia se deum delirarat, idcirco, opinor, dedignatus aliquem se heroum recordari: Thamnus et piscis fui, inquit, cur non magis et pepo, tam insulsus, et chamaeleon, tam inflatus? |
[0709C] | Vereor ne ille magis pater fuerit, qui circa Helenae recuperationem et vigilantius et audentius et diutius laboraverit. |
[0681C] | Vivant ut philosophi volunt; sapiant ut philosophi nolunt; intelligat et infantia ligni; quo magis hominis, cujus anima, [0682A] velut surculus quidam ex matrice Adam in propaginem deducta, et genitalibus foeminae foveis commendata cum omni sua paratura, pullulabit tam intellectu quam et sensu? |
[0751A] | Hoc si ex arbitrio suo in vita, quanto magis ex judicio Dei post mortem! |
De Baptismo Et De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1171D] | Confirmationem, ut nimirum per aquam, ceu materiam suam, stabiliatur vel magis commendetur Baptismus. |
[1182B] | Multo magis exaggerat. |
[1178A] | Ita fatur: Baptizabat Christus, non per seipsum, sed per discipulos suos, quos intelligimus jam fuisse baptizatos, sive baptismo Joannis, sive, quod magis credibile est, baptismo Christi; quod posterius etiam in Tract. |
[1138B] | Thomas noster, ab ipso discimus, in supra dicta praefatione: «Hunc [1138B] igitur auctorem, inquit, studiosorum manibus inserere volui, tum ut quis Baptismi et Poenitentiae sacramentorum, ad salutem maxime necessariorum, in primitiva Ecclesia ejusque altero mox saeculo, cum traditiones adhuc recentes erant minimeque suspectae esse poterant, usus fuerit, nonnihil accuratius perspiciant; tum ut antiquorum Patrum scripta non cursim nimisque properanter transmittere, sed iisdem paulo magis immorari, non tamen uni eidemque penitus immori, discant; sic enim illis debita aestimatio, hisque ipsis ingens utilitas voluptasque accedet. |
[1185A] | Certe enim id magis Cypriani superius allata testimonio congruere videtur: namque in allata illa ad Jubaianum Epistola diserte testatur, multos jam annos, et longam aetatem fuisse, ex quo sub Agrippino convenientes Episcopi, etc. |
[1143D] | Ea enim homines admirari solemus, quae captum nostrum exsuperant: igitur haec eo magis credere debemus, quo plus Divinitatis in illis relucet, quae et quanto ab humana virtute agendique modo remotiora sunt. |
[1148B] | Sed neque ita seclusa a Romanis erat Carthago, ut nonnisi tardius, ac incerto rumore, res paulo magis insignes, noviterque gestas, ultro citroque perferri [1148C] opus fuerit; nam et a Julio Caesare traducta illuc integra Romanorum civium colonia, et ab Augusto successore ipsa Africa Senatus potestati tradita, et ceu Provincia romana per annuos Proconsules deinceps administrata, et ab Italis navibus ob frumenti prope quotidianam exportationem (Africam enim Italiae horreum illis temporibus audiisse, ex Tacito l. |
[1137C] | Increduli simplicitate Baptismi et magnitudine effectus offenduntur, quae magis admirationi ipsis esse deberent. |
[1166C] | VI, hoc verbum usurpatum invenio: Tragica scena deformantur (non utique in sequiori sensu, sed magis pro exornantur, accipiendum) columnis, signis, etc. |
[1179A] | Erat autem Baptismus Christi janua ad Ecclesiam, et via proximior, magisque [1179B] directa, quam Baptismus Joannis, ad salutem. |
[1180A] | Et hi quidem non corporis duntaxat, sed multo magis animae salutem per fidem illam tam vivam consecuti fuerunt, cui jam aliunde ac multoties, a Christo salus adpromissa fuerat, ut Jo. |
[1186C] | XXXII, 28, apprime consonat, ubi Angelus ad Jacob: Nequaquam Jacob appellabitur nomen tuum, sed () ISRAEL; quia si () FORTIS FUISTI, seu praevaluisti () [1186C] CONTRA DEUM, quanto magis contra homines praevalebis! |
[1137A] | Sed «ut afer ejusdem (Tertulliani) stylus velut exustae illius Carthaginis favillis nonnunquam obsitus et obscuratus est, quamquam ii quoque qui eumdem carpunt, mire se ab eodem capi nonnunquam ipsi fatentur; ita pleraeque ejus sententiae lucem sibi infundi jure postulant: idque eo magis, quod [1137B] hic auctor vetustissimus, ac ex latinis unus sit quem sibi ex reconditissima illa aetate prope integrum vindicavit posteritas, ex quo disciplina illorum temporum, maximeque in ecclesiis africanis, quae primam originem suam debent Romanae, atque adeo ab hac primitus illam acceperant, ad nostram usque notitiam profecta fuit: quae res sane in theologia dogmatica haud parvi momenti aestimanda est. |
[1193B] | Igitur si quid in Ecclesia didicerint, ad viros suos ablegantur, ab eis, sicubi haesitaverint, plenius edocendae, aut in doctrina alias rite percepta contra nativam suam volubilitatem magis stabiliendae. |
[1201C] | Quanto enim corpus, jejuniis attenuatum, magis constringitur, tanto anima amplius dilatatur, capaciorque evadit, ad gratiam Baptismi eo copiosius recipiendam. |
[1166B] | Attonitis rei novitate comitibus: Transeamus, inquit, ad proximum fonticulum, simulque exurgens, praecedebat, in cogitatione defixus, ac suspenso vultu, ibique eadem, quae prius, peragens, Amorem evocavit, prioris per omnia similem, extra comas, nigrantes huic magis, et rutilas, et per collum sparsas. |
[1178C] | Autem proprie advocationem significat, qua uni parti magis assistitur quam alteri, quod fit in acceptione personarum. |
[1206A] | Tandemque ibi Christus subjicit: Si ergo vos, cum mali [1206A] sitis, nostis bona data dare filiis vestris, quanto magis PATER vester, qui in coelis est, dabit bona petentibus se. |
[1190D] | Quae conjectura sane mihi felicior, magisque arguta, quam superior illa Latinii, videtur. |
[1190C] | Sed quanto magis, etc. |
De Carne Christi | Reditus in Auctori Indicem |
[0767A] | Adhuc potest et patrem magis habere quam matrem, et avunculos magis quam fratres. |
[0775C] | Nihil magis audiens, quam spem nullam esse post mortem, et bene et male defuncto cuique imprecatur. |
[0790B] | Utique magis non virgo dicenda est, quam virgo, saltu quodam mater ante, quam [0790C] nupta. |
[0760B] | Quid magis erubescendum, nasci an mori? |
[0785B] | Qualis est autem tortuositas vestra, ut ipsam ex syllabam, praepositionis officio adscriptam, auferre quaeratis, et alia magis uti, quae in hac specie non invenitur penes Scripturas sanctas? |
[0767A] | Adhuc potest et patrem magis habere quam matrem, et avunculos magis quam fratres. |
[0765A] | Quanto magis, inquis, ex aliqua certum est! |
[0759A] | Si Christus Creatoris est, suum merito amavit; si ab alio Deo est, magis adamavit, quando alienum redemit. |
[0790B] | Itaque magis patefacta est, quia magis erat clausa. |
[0789B] | Cum Abraham, utique multo magis David, quasi recentioris. |
[0788C] | Si ex lumbis David, quanto [0788C] magis ex lumbis Mariae, ob quam in lumbis David! |
[0755B] | Et eo magis mortuus es, quo magis non es christianus: qui cum fuisses, excidisti, rescindendo quod retro credidisti; sicut et ipse confiteris in quadam epistola, et tui non negant, et nostri probant. |
[0783B] | Si non ex semine ipso, sed ex alio, jam hinc tracta, ex quo magis credere congruat, carnem factum Verbum, nisi ex carne, in qua et factum est, vel quia ipse Dominus sententialiter et definitive pronuntiavit (Joan. |
[0790A] | Agnoscimus ergo signum contradicibile, conceptum et partum virginis Mariae; de quo Academici isti, Peperit, et non peperit; Virgo, et non virgo: quasi non, etsi ita dicendum esset, a nobis magis dici conveniret. |
[0773B] | Cum enim nostras animas non tantum non carneas, sed etiam a carne disjunctas salvas praestet; quanto magis illam, quam ipse suscepit, etiam non carneam redigere potuit in salutem! |
[0775B] | Puto autem magis hominem, animal solum rationale, compotem et animam esse sortitum, quae illum facit animal rationale, ipsa in primis rationalis. |
[0755B] | Et eo magis mortuus es, quo magis non es christianus: qui cum fuisses, excidisti, rescindendo quod retro credidisti; sicut et ipse confiteris in quadam epistola, et tui non negant, et nostri probant. |
[0790B] | Itaque magis patefacta est, quia magis erat clausa. |
[0783C] | Hoc utique vel eo magis in ipsum tendit, [0784A] si et in credentes ejus. |
De Corona | Reditus in Auctori Indicem |
[0078A] | XIII, 10) potius, quo magis observes, cum fueris etiam de ratione securus. |
[0091A] | Usque adhuc proprietatem istius habitus et ex originis censu, et ex superstitionis usu idolis vindicamus, ex eo praeterea quod, dum in rebus Dei non refertur, magis magisque imago illorum deputatur, in quorum et antiquitatibus, et solemnitatibus, et officiis convenitur. |
[0086A] | Si et Leonis Aegyptii scripta evolvas, prima Isis repertas spicas capite circumtulit, rem magis ventris. |
[0076A] | Adhibetur quidam illic magis Dei miles, caeteris constantior fratribus, qui se duobus dominis servire posse praesumpserant, solus libero eapite, coronamento in manu otioso. |
[0092A] | Jam stationes, aut alii magis faciet quam Christo? |
[0077B] | Hanc magis localem substantiam caussae praesentis aggrediar, ut et qui ex sollicitudine ignorantiae quaerunt, instruantur; et qui in defensionem delicti contendunt, revincantur; ipsi vel maxime Christiani laureati, quibus id solum quaestio est; quasi aut nullum aut incertum saltem haberi possit delictum quod patiatur quaestionem. |
[0090B] | Si enim verbo nudo conditio polluitur, ut apostolus docet: Si quis autem dixerit: Hoc idolothytum est, ne contigeris; multo magis cum saltitaveris habitu, et ritu et apparatu idolothytorum, contaminatur. |
[0091A] | Usque adhuc proprietatem istius habitus et ex originis censu, et ex superstitionis usu idolis vindicamus, ex eo praeterea quod, dum in rebus Dei non refertur, magis magisque imago illorum deputatur, in quorum et antiquitatibus, et solemnitatibus, et officiis convenitur. |
[0098B] | Certe praeter figuram, contumelia in promptu est, et turpitudo et dedecoratio, et his implexa saevitia, quae tunc Domini tempora et foedaverunt et lancinaverunt; uti tu nunc laurea, et myrtho, et olea, et illustri aliqua fronde, et quod magis usui est, centenariis quoque rosis de horto Midae lectis, et [0099A] utrisque liliis, et omnibus violis coroneris, etiam gemmis forsitan et auro, ut et illam Christi coronam [0100A] aemuleris, quae postea ei obvenit, quia et favos post fella gustavit (Luc. |
[0087A] | X, 20), quanto magis quod ipsa sibi idola fecerunt cum adviverent? |
[0098A] | Si nudo capite videri non debet propter angelos, multo magis coronatos fortasse tunc illos coronatos scandalizaverit (I Cor. |
De Cultu Foeminarum | Reditus in Auctori Indicem |
[1315A] | Ejusdem pene argumenti est liber iste cum praecedenti, praeterquam quod hic curam capilli et cutis magis peculiariter reprobet. |
[1320A] | Deinde si omnis gloria vana et stuporata, quanto magis quae in carne nobis duntaxat! |
[1329C] | Tanto magis, quanto ad extraneas fidei? |
[1309B] | Quod si de qualitate usus gloria est auro et argento, atquin magis ferro, et aeri; quorum ita disposita est utensilitas, ut et proprias operas plures [1310A] et necessariores exhibeant rebus humanis, et nihilominus auri argenti de sua vice accommodent justioribus caussis. |
[1311A] | Quod si concha illa aliquid intrinsecus pustulat, vitium ejus magis debet esse, quam gloriae. |
[1305C] | Nam cum et materias quasdam bene occultas, et artes plerasque non bene revelatas, saeculo multo magis imperito prodidissent [1306A] (siquidem et metallorum opera nudaverant, et herbarum ingenia traduxerant, et incantationum vires provulgaverant, et omnem curiositatem, usque ad stellarum interpretationem, designaverant) proprie et quasi peculiariter foeminis instrumentum istud muliebris gloriae contulerunt: lumina lapillorum quibus monilia variantur: et circulos ex auro, quibus brachia arctantur: et medicamenta ex fuco, quibus lanae colorantur: et illum ipsum nigrum pulverem, quo oculorum exordia producuntur. |
[1305A] | Si tanta in terris moraretur fides, quanta merces ejus exspectatur in coelis, nulla omnino vestrum, sorores [1304D] dilectissimae, ex quo Deum vivum cognovisset, et [1305A] de sua, id est de foeminae conditione didicisset, laetiorem habitum, ne dicam gloriosiorem appetiisset, ut non magis in sordibus ageret, et squalorem potius affectaret, ipsam se circumferens Evam lugentem et poenitentem; quo plenius id quod de Eva trahit (ignominiam dico primi delicti, et invidiam perditionis humanae) omni satisfactionis habitu expiaret (Genes. |
[1330B] | Quanto autem magis blasphemabile est, si, quae sacerdotes pudicitiae dicimini, impudicarum ritu procedatis cultae et expictae? |
De Exhortatione Castitatis | Reditus in Auctori Indicem |
[0917C] | Secundum igitur matrimonium, si est ex illa Dei voluntate, quae indulgentia [0917C] vocatur, negabimus meram voluntatem, cui indulgentia est caussa; si ex ea, cui potior alia praeponitur continentiae magis appetendae, didicerimus non potiorem a potiore rescindi. |
[0923B] | Quid autem magis velle debebis, quod ideo bonum est, quia licet, an quod ideo quia prodest? |
[0928A] | Nullam enim credidimus, Deo volente, sterilem aut anum enixam; quod adeo magis evenire potest, si quis praesumptione hujus providentiae suae Dei aemulationem provocarit. |
[0928A] | Puto nobis non magis licere nascentem necare, quam natum. |
[0925A] | Et cum haec etiam de primis et unis nuptiis praetendi ad caussam continentiae possint, quanto magis secundo matrimonio recusando praejudicabunt! |
[0917B] | Si tamen alia istis praeposuit, utique quae magis [0917B] vult, dubiumne est ea nobis sectanda esse, quae mavult; cum quae minus vult, quia alia magis vult, perinde habenda sint atque si nolit? |
[0919B] | Et hoc de primo matrimonio; quanto magis de secundo? |
[0922C] | Quanto magis laico digamo capitale est agere pro sacerdote, [0923A] cum ipsi sacerdoti digamo facto auferatur agere sacerdotem! |
[0917A] | Si tamen alia istis praeposuit, utique quae magis [0917B] vult, dubiumne est ea nobis sectanda esse, quae mavult; cum quae minus vult, quia alia magis vult, perinde habenda sint atque si nolit? |
[0917B] | Ergo si ideo declaravit ut id secteris quod magis vult, sine dubio nisi ita facis contra voluntatem ejus sapis, sapiendo contra potiorem ejus voluntatem: magisque offendis quam promereris, quod vult quidem faciendo, et quod mavult respuendo. |
[0917B] | Quantoque notitiae tuae utramque proposuit, tanto definiit id te sectari debere, quod declaravit se magis velle. |
[0929A] | Invenit scilicet diabolus, post luxuriam, etiam castitatem perditricem, quo magis reus sit christianus, qui castitatem recusaverit conservatricem. |
[0917B] | Nam ostendens quid magis velit, minorem voluntatem majore delevit. |
[0926B] | Si haec obfusio, etiam cum in unis nuptiis res carnis exercetur, Spiritum Sanctum avertit, quanto magis cum in secundo matrimonio agitur? |
[0920A] | Ita Spiritus Sancti auctoritatem ad eam speciem adire fecit, cui nos magis obsequi voluit; et factum est jam non consilium divini Spiritus, sed pro ejus majestate praeceptum. |
[0917B] | Ergo si ideo declaravit ut id secteris quod magis vult, sine dubio nisi ita facis contra voluntatem ejus sapis, sapiendo contra potiorem ejus voluntatem: magisque offendis quam promereris, quod vult quidem faciendo, et quod mavult respuendo. |
De Fuga In Persecutione | Reditus in Auctori Indicem |
[0106A] | Cum ergo et haec exempla magis in persecutionibus [0106B] eveniant, siquidem magis tunc probamur vel reprobamur, et magis tunc humiliamur vel emendamur, ab eo permittatur vel imperetur necesse est catholice fieri haec, a quo et ex parte, scilicet ab illo qui dicit: Ego sum qui facio pacem, et condo mala (Is. |
[0118A] | Nam huic quanto magis carbones acervabo super caput, si non me redemero? |
[0106B] | Cum ergo et haec exempla magis in persecutionibus [0106B] eveniant, siquidem magis tunc probamur vel reprobamur, et magis tunc humiliamur vel emendamur, ab eo permittatur vel imperetur necesse est catholice fieri haec, a quo et ex parte, scilicet ab illo qui dicit: Ego sum qui facio pacem, et condo mala (Is. |
[0113A] | Qui sive inimicus Dei imminet, non fugit eum; sed potius contemnit, confidens scilicet de tutela Domini; sive Deum reformidat, quanto magis sub oculis ejus astitit, dicens: Dominus est, potens est: omnia illius sunt: ubi ubi fuero, in manu ejus sum; faciat quod vult, non discedo; et si perire me volet, ipse me perdat, dum me ego servo illi. |
[0119A] | Utique quomodo et Apostoli; fide, non pecunia tuti; quae fides si montem transferre potest, multo magis militem. |
[0104A] | Sed quando Deus magis creditur, nisi cum magis timetur, nisi in tempore persecutionis? |
[0106B] | Cum ergo et haec exempla magis in persecutionibus [0106B] eveniant, siquidem magis tunc probamur vel reprobamur, et magis tunc humiliamur vel emendamur, ab eo permittatur vel imperetur necesse est catholice fieri haec, a quo et ex parte, scilicet ab illo qui dicit: Ego sum qui facio pacem, et condo mala (Is. |
[0108A] | Si vero incertus es, cur non ex aequalitate incerti metus inter utrumque eventum, etiam confiteri te posse praesumis, et salvum magis fieri quominus fugias, sicut negaturum te praesumis, ut fugias? |
[0104A] | Sed quando Deus magis creditur, nisi cum magis timetur, nisi in tempore persecutionis? |
[0112B] | Spiritum vero si consulas, quid magis sermone illo Spiritus probat? |
[0114A] | Quod nunquam magis fit, quam cum in persecutione destituitur Ecclesia a Clero. |
[0108B] | Quare non magis, ex hac parte constantiae et fiduciae in Deum, dicis: Ego, quod meum est, facio, non discedo: Deus si voluerit, ipse me proteget: hoc potius nostrum est, stare sub Dei arbitrio, quam fugere sub nostro? |
[0112C] | Sed omissis quidam divinis exhortationibus, illum [0112C] magis Graecum versiculum saecularis sententiae sibi adhibent: Qui fugiebat, rursus praeliabitur ; ut et rursus forsitan fugiat. |
[0116A] | Quis enim magis serviet mammonae, quam quem mammonas redemit? |
De Idolatria | Reditus in Auctori Indicem |
[0679A] | Didicit non respicere vitam, quanto magis victum? |
[0693A] | Nam si insanis, jam esse confirmas, et erit idololatriae professio timoris tui: [0693A] quanto magis cum per ipsum remaledicis, eodem Jovis honorem facis, quo et ille, qui te provocavit? |
[0671A] | Coronas quoque magis luxuria, quam solemnitas erogat. |
[0684C] | Nam id ne subiret, non magis leones regios timuit, quam illi regios ignes. |
[0672B] | Quod igitur iisdem magis somnium sine dubio ex Dei voluntate suggessit, ut irent in sua, sed alia, non qua venerant, via, id est, ne pristina secta sua incederent: nonne illos Herodes persequeretur, qui nec persecutus est, etiam ignorans alia via digressos, quoniam et qua venerant ignorabat. |
[0686A] | Nuptias [0686A] quoque celebrari non magis Deus prohibet quam nomen imponi. |
[0677A] | Ecce magis proximum praejudicium. |
[0689B] | [0689B] Quis enim magis his usus fuisset quam Dei Filius? |
[0669B] | Quae magis amputandae, quam in quibus Domini corpus scandalizatur? |
[0675A] | Fideles magis discere, quam docere litteras capit. |
[0675B] | At cum fidelis haec discit; si jam sapit qui sit, neque recipit, neque admittit, multo magis si nondum sapit. |
[0672B] | Itaque magis praeceptum, ut exinde aliter incederent. |
[0691C] | Sed hoc mihi ad sequentia magis praestructum [0692A] est: caeterum consuetudinis vitium est me Hercule dicere, me Dius fidius , accedente ignorantia quorumdam, qui ignorant jusjurandum esse per Herculem. |
De Jejuniis | Reditus in Auctori Indicem |
[0954C] | Nunc de castigatione victus, secunda, vel magis prima continentiae pugna est. |
[0963C] | II, 37), [0963C] Anna prophetis filia Phanuelis, quae infantem Dominum et agnovit, et multa super eo praedicavit exspectantibus redemptionem Israelis, post egregium titulum veteris univirae viduitatis, jejuniorum quoque testimonio augetur, ostendens in quibus officiis assideri Ecclesiae debeat, et a nullis magis intelligi Christum, quam semel nuptis, saepe jejunis. |
[0965C] | An autem et Apostolus xerophagias norit, qui majora celebraverat, sitim et famem et multa jejunia, qui ebrietates et commessationes recusaverat, vel de discipulo Timotheo argumenti satis est, quem propter stomachum et assiduas imbecillitates modico vino monens uti, quo ille non ex institutione, sed ex devotione abstinebat (caeterum, stomacho magis consuetudo prodesset) [0966A] hoc ipso abstinentiam vini dignam Deo suasit, quam ex necessitate dissuasit (Cf. |
[0967B] | Hoc si magis ad religionem sapit christianam, dum magis Christi gloriam celebrat, possum aeque serae stationis ex eodem rei ordine statum figere, ut jejunemus ad serum, exspectantes tempus Dominicae sepulturae cum Joseph postulatum detulit corpus, et condidit. |
[0959B] | IX, 5) Omnis itaque justitiam judicii praeministrans, materiam libertatis emisit, per veniam supparans disciplinam; permittens omnia, ut demeret quidam; plus exacturus, si plus commisisset; abstinentiam imperaturus, cum indulgentiam praemisisset; quo magis, ut diximus, primordiale delictum expiaretur majoris abstinentiae operatione, in majoris licentiae occasione. |
[0962A] | VII, 9), in nullo magis procuratam audimus Dei clementiam, quam abstinentia populi. |
[0966C] | Haec autem propter illos, qui se putant ex forma Petri agere, quam ignorant; non quasi respuamus nonam, cui et quarta sabbati, et sexta plurimum fungimur: sed quia eorum quae ex traditione observantur, tanto magis [0967A] dignam rationem afferre debemus, quanto carent Scripturae auctoritate, donec aliquo coelesti charismate aut confirmentur, aut corrigantur. |
[0975B] | Siquidem subjiciens, nec si manducaverimus, abundabimus ; nec si non manducaverimus, deficiemus; tibi magis insonat, qui abundare te existimas, si edas, et deficere si non edas, et ideo ista detractas. |
[0966B] | Atqui facilius invenias Petrum hora sexta capiendi cibi caussa, prius in superiora ad orandum ascendisse, quo magis sexta diei finiri officio huic possit, quae illud absolutura post orationem videbatur. |
[0967B] | Hoc si magis ad religionem sapit christianam, dum magis Christi gloriam celebrat, possum aeque serae stationis ex eodem rei ordine statum figere, ut jejunemus ad serum, exspectantes tempus Dominicae sepulturae cum Joseph postulatum detulit corpus, et condidit. |
[0967A] | Venit enim de exitu Domini, quem etsi semper commemorari oportet sine differentia horarum, impressius tamen tum ei secundum ipsum stationis vocabulum addicimur: nam et milites nunquam immemores sacramenti, magis stationibus parent. |
[0975A] | Cum autem humano arbitrio vetet controversiam fieri, quanto magis divino! |
De Judicio Domini [Incertus] | Reditus in Auctori Indicem |
[1092C] | [1092C] Cum sint cuncta Dei, reddit magis omnia tellus, Jussa retexet enim quidquid contexerat olim. |
[1091D] | Peccatique malum commisit foemina primum, Transgressaque suum decepit lege maritum, Eva inducta dolo patefecit limina letho, Et sibi cum genere procreavit funera toto, Hinc nefas incautum, mors hinc quasi semen in aevum Spargitur, inde magis facinus percrebuit atrox, Atque labor corruptum agitavit saevior orbem. |
[1091D] | Callidus hoc zelo serpens inlexit in ipso, Inde magis populi accersunt commissa malorum. |
De Monogamia | Reditus in Auctori Indicem |
[0938C] | Ideo, si semen non fuerit illi, non, ut si fuerit, denuo nubat: quanto magis enim non nubet, si filios habeat! |
[0942B] | Ergo hoc magis ei vincta est, cum quo habet apud Deum caussam. |
[0940A] | Jam vero si Christus reprobat Scribas et Pharisaeos, sedentes in cathedra Moysi, nec facientes quae docerent, quale est ut ipse super cathedram suam collocaret, qui sanctitatem carnis praecipere magis, non etiam obire meminissent, quam illis omnibus modis insinuarat et docendam et agendam, in primis de suo exemplo, tunc de caeteris argumentis; [0940B] cum puerorum dicit esse regnum coelorum (Matth. |
[0931A] | Magis honorem refert lex nuptiarum, ubi habet et pudorem. |
[0942A] | Ad cujus sensum facilius perspiciendum, tanto instantius praeculcandum est mulierum magis defuncto marito teneri, quominus alium virum admittat. |
[0951B] | Talis infirmitas, et tertio, et quarto, et usque septimo forsitan matrimonio sufficit; ut quae totiens fortior, quotiens fuerit infirmior, habitura jam non Apostolum auctorem, sed Hermogenem aliquem, plures solitum mulieres ducere quam pingere, materia enim in illo abundat, unde et animam esse praesumens, multo magis spiritum a Deo non habet, jam nec psychicus, quia non de afflatu Dei psychicus. |
[0931B] | Quid autem concupiscet caro, quam quae magis carnis sunt? |
[0934A] | Et nunc recogitans ista, facile tibi persuadebis multo magis unicas nuptias competisse Paracleto praedicare, qui potuit et nullas, magisque credendum temperasse illum, quod et abstulisse decuisset, si quae velit Christus intelligas. |
[0934A] | Et nunc recogitans ista, facile tibi persuadebis multo magis unicas nuptias competisse Paracleto praedicare, qui potuit et nullas, magisque credendum temperasse illum, quod et abstulisse decuisset, si quae velit Christus intelligas. |
[0939C] | Si de matrimoniis disputaret (quod in sequentibus facit, ubi magis Apostolus aliquod exemplum nominare potuisset), recte videretur dicere: [0939D] Non enim habemus potestatem uxores circumducendi, [0940A] sicut caeteri apostoli et Cephas (I Cor. |
[0942B] | Igitur si repudiata quae per discordiam, et iram, et odium, et caussas eorum, injuriam vel contumeliam, vel quamlibet [0942B] querelam, et anima et corpore separata est, tenetur inimico, ne dicam marito; quanto magis, illa, quae neque suo, neque mariti vitio, sed dominicae legis eventu, a matrimonio non separata, sed relicta, ejus erit etiam defuncti, cui etiam defuncto concordiam debet! |
[0943A] | Atquin eo magis tenebimur, quia in meliorem statum destinamur, resurrecturi in spiritale consortium, agnituri tam nosmetipsos, quam et nostros. |
[0943C] | Debes magis illi placere, propter quem Deo placere non [0944A] maluisti. |
[0938B] | Interim quod pertineat ad Legem, magis nobis competunt argumentationes ejus. |
[0931B] | Nec ulla magis ex caussa Paracletum negare coguntur, quam dum existimant novae disciplinae institutorem, et quidem durissimae illis, ut jam de hoc primum consistendum sit in generali retractatu. |
[0932B] | Ideoque superesse, ut et qui habeant uxores sic sint, quasi non habeant; quo magis qui non habent, habere non [0932C] debeant. |
[0951A] | Utique enim illam magis excusari capit, quae in praelio cecidit, quam quae in cubiculo; quae in equuleo succubuit, quam quae in lectulo; quae credulitati cessit, quam quae libidini; quae gemens devicta est, quam quae lubens. |
[0943A] | Multae mansiones penes patrem eumdem) uno denario ejusdem mercedis operati, id est vitae aeternae, in qua magis non separabit quos conjunxit Deus, quam in ista minore vita separari vetat. |
[0947B] | Oportebat igitur omnem communis disciplinae formam sua fronte proponi, edictum quodammodo futurum universis in praeceptione, quo magis sciret plebs eum ordinem sibi observandum, qui faceret praepositos, et ne vel ipse honor aliquid sibi ad licentiam, quasi de privilegio loci blandiretur. |
[0933C] | Igitur si omnia ista obliterant licentiam nubendi, et conditione licentiae inspecta, et praelatione continentiae imposita, cur non potuerit post Apostolos idem spiritus superveniens ad deducendam disciplinam in omnem veritatem, per gradus temporum (secundum quod Ecclesiastes, Tempus omni rei, inquit), supremam jam carni fibulam imponere, jam non oblique a nuptiis avocans, sed exerte cum magis nunc tempus in collecto factum sit, annis circiter 160 exinde productis? |
[0950C] | Nos vero non magis nuptias auferimus, si secundas recusamus, [0950D] quam cibos reprobamus, si saepius jejunamus. |
De Oratione | Reditus in Auctori Indicem |
[1182A] | An magis Deo obligat? |
[1174A] | Siquidem irreverens est assidere sub conspectu, contraque conspectum ejus, quem quam maxime reverearis, ac venereris; quanto [1174A] magis sub conspectu Dei vivi, angelo adhuc orationis astante, factum istud irreligiosissimum est, nisi exprobramus Deo, quod nos oratio fatigaverit. |
[1145B] | Nullum denique inter veteres Christianos auctorem ostendas, cui eruditionis et scholiorum lumina magis admovenda videantur, quam Tertulliano, a quo obscuritas in dicendo nescio utrum evitari ullo pacto posset an in deliciis haberetur. |
[1177A] | Quando autem magis conferendo cum fratribus pax est, nisi cum oratio commendabilior ascendit, ut ipsi de nostra operatione participes, jam audeant de sua pace fratri transigere? |
[1190A] | Si [1190A] nuptas alienas velari jubet, suas utique multo magis. |
[1174A] | Atqui cum modestia et humilitate adorantes, magis commendabimus Deo preces nostras, ne ipsis quidem manibus sublimius elatis, sed temperate [1175A] ac probe elatis, ne vultu quidem in audaciam erecto. |
De Pallio | Reditus in Auctori Indicem |
[1034B] | Ex hujuscemodi nubilo et Tuscia Vulsinios deusta, quo magis de montibus suis Campania speret, erepta Pompeios. |
[1045A] | Quanto tunc magis arguas illud, et urgeas oculis, etsi jam simplicis et inaffectatae, tamen superstitionis reum? |
[1047A] | Si quid interulae subter est, vacat zonae tormentum: si quid calceatus inducitur, mundissimum opus est; aut pedes nudi magis, certe viriles magis quam in calceis. |
[1047A] | Si quid interulae subter est, vacat zonae tormentum: si quid calceatus inducitur, mundissimum opus est; aut pedes nudi magis, certe viriles magis quam in calceis. |
[1047B] | Vita meliore magis in successu fruare quam in promptu, sed ignavam infamabis. |
[1039B] | Tantam igitur paraturam materiarum ingenia quoque vestificinae prosecuta, primum tegendo homini, qua necessitas praecessit, [1039B] dehinc et ornando, imo et inflando qua ambitio successit, varias indumentorum formas promulgavere; quarum pars gentilitus inhabitantur, caeteris incommunes; pars vero passivitus omnibus utiles, ut hoc pallium, et si graecum magis, sed lingua jam penes Latium est: cum voce vestis intravit. |
[1040B] | Revera enim quale [1040B] est graecatim depilari magis quam amiciri? |
[1037B] | Chamaeleon, [1037B] pellicula, vivit: capitulum statim a dorso, nam deficit cervix; itaque durum reflecti, sed circumspectu emissitii ocelli, imo luminis puncta vertiginant: hebes, fessus vix a terra suspendit, molitur incessum stupens et promovet, gradum magis demonstrat quam explicat, jejunus scilicet semper et indefectus, oscitans vescitur, follicans ruminat, [1038A] de vento cibus. |
De Patientia | Reditus in Auctori Indicem |
[1256B] | Porro cum Deus optimus, diabolus e contrario pessimus; ipsa sui diversitate testantur, neutrum alteri facere, ut nobis non magis a malo aliquid boni, quam a bono aliquid mali dictum videri possit. |
[1266B] | Quod si a Domino nonnulla credimus incuti, cui magis patientiam quam Domino praebeamus? |
[1256A] | Quid enim sectandum sit, magis inluminabis, si quod vitandum sit proinde digesseris. |
[1255A] | Igitur si probos quosque servos et bonae mentis, pro ingenio dominico conversari videmus (siquidem [1255A] artificium promerendi obsequium est, obsequii vero disciplina, morigera subjectio est, quanto magis nos secundum Dominum moratos inveniri oportet! |
[1253B] | Cum vero traditur, cum adducitur ut pecus ad victimam, sic enim non magis aperit os, quam agnus sub tondentis potestate, ille, cui legiones angelorum, si voluisset, uno dicto de coelis adfuissent, [1254A] ne unius quidem discentis gladium ultorem probavit. |
De Poenitentia | Reditus in Auctori Indicem |
[1244B] | Cum [1244B] igitur provolvit hominem, magis relevat: cum squalidum facit, magis mundatum reddit: cum accusat, cum condemnat, absolvit. |
[1225B] | Est enim quaedam suapte natura tristior aut humilior, atque exsucca magis, quae juvenilis quoque ingenii vigorem satis retundat atque deprimat, et ad quam succulenta caeteroquin virorum eloquentia velut exarescat: est autem alia rursus materia suavior, amoeniorque, et ipsius auctoris ingenio accommodatior, [1225C] quae languidius caeteroquin ingenium satis excitare ac stimulare queat: est denique ita vivax ac radiosum quidpiam diffundens, quae scribentem penitus incendere ac inflammare, quem et ex senectute jamjam cinericia diu consopitos igniculos quandoque suscitare valeat. |
[1223C] | [1223C] De Poenitentia librum eo tempore scripsisse Tertullianum, quo nondum Montani dogmata sectaretur, libri ipsius argumentum edocet; in eo enim post Baptismum lapsi ad poenitentiam excitantur, quam Montanistae dandam esse negabant: Omnibus ergo, aiebat, delictis, seu carne, seu spiritu, seu facto, seu voluntate commissis, qui poenam per judicium destinavit, idem et veniam per poenitentiam spopondit dicens: Vivo ego, dicit Dominus, poenitentiam malo magis quam mortem (Infra cap. |
[1225C] | Quid mirum igitur, si neque Tertullianus undequaque sibi constet, sed, cum primitus, licet jam adultiori aetate, se ad scribendum contulit, nonnihil alacriori stylo usus fuerit, deinceps aliis in ejus operibus nonnihil magis subsidente, majorique eruditionis apparatu ornatum [1225D] velut compensare. |
[1231B] | Sed non eo inter se differunt, quod corpus et spiritus duo sunt: alioquin eo magis paria sunt, quia duo unum efficiunt: ne quis pro diversitate materiarum peccata eorum discernat, ut alterum altero levius aut gravius existimet. |
[1243B] | Is actus, qui magis graeco vocabulo exprimitur et frequentatur, Exomologesis est, qua delictum Domino nostrum confitemur: non quidem ut ignaro, sed quatenus satisfactio confessione disponitur, confessione poenitentia nascitur, poenitentia Deus mitigatur. |
[1243A] | Is ergo te filium suum, etsi acceptum ab eo prodegeris, etsi nudus redieris, recipiet, quia redisti, magisque de regressu tuo, quam de alterius sobrietate laetabitur, sed si poeniteat ex animo, si famem tuam cum saturitate mercenariorum paternorum compares, si porcos immundum relinquas pecus, si patrem repetas vel offensum, Deliqui, dicens, pater, nec dignus ego jam vocari tuus. |
[1239C] | Quod si qui ita senserit, nescio [1239C] an intinctus magis contristetur, quod peccare desierit, quam laetetur, quod evaserit. |
[1244B] | Cum [1244B] igitur provolvit hominem, magis relevat: cum squalidum facit, magis mundatum reddit: cum accusat, cum condemnat, absolvit. |
[1236A] | Ita qui per delictorum [1235C] poenitentiam instituerat Domino satisfacere, diabolo [1236A] per aliam poenitentiae poenitentiam sati sfaciet: eritque tanto magis perosus Deo, quanto aemulo ejus acceptus. |
[1244B] | Plerosque tamen hoc opus, ut publicationem sui, aut suffugere, aut de die in diem differre, praesumo; pudoris magis memores quam salutis: velut illi, qui in partibus verecundioribus corporis contracta vexatione, conscientiam medentium vitant, [1245A] et ita cum erubescentia sua pereunt. |
De Praescriptionibus Adversus Haereticos | Reditus in Auctori Indicem |
[0030B] | Ille vero, si quis est, cujus caussa in congressum descendis Scripturarum, ut eum dubitantem confirmes, ad veritatem, an magis ad haereses deverget? |
[0058A] | Notata etiam fuisse eorum commercia cum magis, circulatoribus, astrologis, philosophis; adeo ut doctrinae [0058B] ipsorum non verae index sit disciplina non bona. |
[0058B] | Notata sunt etiam commercia haereticorum cum magis quampluribus: cum circulatoribus, cum astrologis, cum philosophis, curiositati scilicet deditis: QUAERITE ET INVENIETIS, ubique meminerunt. |
[0057B] | Hanc magis gloriam captant, si stantibus ruinam, non si jacentibus elevationem operentur; quoniam et ipsum opus eorum non de suo proprio aedificio venit, sed de veritatis destructione. |
[0048A] | Sive ergo eaedem nunc sunt aliquanto expolitiores, quae sub Apostolis rudes, habent suam exinde damnationem; sive aliae quidem fuerunt, [0047C] aliae autem postea obortae, quidam ex illis usurpaverunt, habendo cum eis consortium praedicationis, habeant necesse est etiam consortium [0048A] damnationis; praecedente illo fine supradicto posteritatis, quo, etsi nihil de damnatitiis participarent, de aetate sola praejudicarentur; tanto magis adulterae, quanto nec ab Apostolis nominatae. |
[0022A] | Etiam, PETITE ET ACCIPIETIS ei competit, qui sciebat a quo esset petendum, a quo et erat aliquid repromissum; a Deo scilicet Abraham, Isaac et Jacob, quem nationes non magis noverant, quam ullam repromissionem ejus. |
[0038C] | Imo neque Judaeos convertere, neque ethnicos inducere potuissent, nisi quod credi ab eis volebant [0038C] ordine exponerent: multo magis jam credentibus Ecclesiis nihil subtraxissent, quod aliis paucis seorsum demandarent. |
[0022B] | Quod si nationibus destinati doctores, Apostoli ipsi quoque doctorem consecuturi erant Paracletum, multo magis vacabit erga nos QUAERITE ET INVENIETIS, quibus ultro erat obventura doctrina per Apostolos, et ipsis Apostolis per Spiritum Sanctum. |
[0028B] | Qui ergo [0028B] nec sibi sunt christiani, quanto magis nobis? |
[0038B] | Neminem quod scio verebantur, non Judaeorum vim, non ethnicorum; quo magis utique in Ecclesia libere praedicabant, qui in synagogis et in locis publicis non tacebant. |
De Pudicitia | Reditus in Auctori Indicem |
[1029A] | Quis magis negavit, qui Christum vexatus, an qui delectatus amisit? |
[1016A] | III, 6), quanto magis et a fornicatore? |
[1003B] | Obscurius miseretur, quam indignatur; apertior est in austeritate, quam in lenitate: atquin facilius ira quam indulgentia obliqua est; magis tristiora cunctantur, quam laetiora. |
[0992B] | Quis magis perit a Deo, quam ethnicus quamdiu errat? |
[0994B] | Commissa itaque etiam hac nostra cum illorum interpretatione, eo magis in ethnicum spectabunt et ovis et drachmae argumenta, quanto nec in ejus delicti christianum competere possunt, propter quod in christianum de diversa parte coguntur. |
[1013B] | Romani vero quid magis discunt, quam non derelinquere Dominum post fidem? |
[0993A] | Posuit igitur illos in parabola, et si non quales erant, sed quales esse debuerant, quo magis suffunderentur, aliis et non sibi poenitentiam audientes necessariam. |
[1021A] | Monens itaque discipulos, omissis omnibus initiis, ad perfectionem magis tendere, nec rursus fundamenta poenitentiae jacere ab operibus mortuorum: Impossibile est enim, inquit, eos qui semel inluminati sunt, et donum coeleste gustaverunt, et participaverunt Spiritum Sanctum, et verbum Dei dulce gustaverunt, occidente jam [1021B] aevo cum exciderint, rursus revocari in poenitentiam, refigentes cruci in semetipsos Filium Dei et dedecorantes. |
[1017A] | Porro, cum in omnibus Epistolis et post fidem talem prohibeat [1017A] admitti, et admissum a communicatione detrudat, sine spe conditionis ullius aut temporis, nostrae magis sententiae adsistit eam poenitentiam ostendens Dominum malle, quae ante fidem, quae ante baptisma morte peccatoris potior habeatur, semel diluendi per Christi gratiam, semel pro peccatis nostris morte functi. |
[1023B] | Haec si Apostoli magis norant, magis utique curabant. |
[1007B] | Sed illic magis stabo ubi Apostolus magis fervet, ubi ipse fornicator aliis quoque negotium fecit: Quasi non sim venturus ad vos, inflati sunt quidem. |
[1004A] | Incesto vero nec dilectionem, quem scilicet auferri jussisset de medio ipsorum, multo magis utique de animo. |
[0982A] | Atenim me non magis dedecorabit utilis levitas, quam ornarit nocens. |
[1000A] | Atquin ego illam naturalibus magis peccatoribus competere contendam, quam voluntariis. |
[1023B] | Haec si Apostoli magis norant, magis utique curabant. |
[0981B] | Erit igitur et hic adversus Psychicos titulus, adversus meae quoque sententiae retro penes illos societatem, quo magis hoc mihi in notam levitatis objectent. |
[1007A] | Et: Si alii de potestate vestra consequuntur, non magis nos (I Cor. |
[0993A] | Atquin totus hic mundus una omnium domus est, in quo magis in ethnico gratia Dei inlucet, qui in tenebris invenitur, quam christiano, qui jam in Dei luce est. |
[1006A] | Si enim dedendum Satanae pronuntiaverat in interitum carnis, utique damnaverat eum magis, quam increpaverat. |
[0986A] | Ad Dominum enim remissa et illi exinde prostrata, hoc ipso magis operabitur veniam, quod eam a solo Deo exorat, quod delicto suo humanam pacem sufficere non credit, quod Ecclesiae mavult erubescere quam communicare. |
[1027A] | At tu jam et in martyras tuos effundis hanc potestatem, ut quisque ex consensione vincula induit adhuc mollia, in novo custodiae nomine, statim ambiunt [1027A] moechi, statim adeunt fornicatores, jam preces circumsonant, jam lacrymae circumstagnant maculati cujusque; nec ulli magis aditum carceris redimunt, quam qui Ecclesiam perdiderunt. |
[1007B] | Sed illic magis stabo ubi Apostolus magis fervet, ubi ipse fornicator aliis quoque negotium fecit: Quasi non sim venturus ad vos, inflati sunt quidem. |
[0998A] | Venerat Dominus utique, ut quod perierat, salvum faceret, medicus languentibus magis quam sanis necessarius (Matth. |
[0980B] | Sed ut mala magis vincunt, quod ultimorum temporum ratio est; bona jam nec nasci licet, ita corrupta sunt semina: nec erudiri, ita deserta sunt studia; nec cogi, ita exarmata sunt jura. |
[0999B] | Porro, nec remedia sapere, quibus pericula ipsa non sapiunt, illic autem poenitentiae constare rationem, ubi conscientia et voluntate delinquitur, ubi et culpa sapiat et gratia, illum lugere, illum volutari qui sciat et quid amiserit et quid sit recuperaturus, si poenitentiam Deo immolarit, utique eam magis filiis offerenti, quam extraneis. |
[1018A] | Haec enim erit poenitentia, quam et nos deberi quidem agnoscimus multo magis, sed de venia Deo reservamus. |
[1003A] | Uti e contrario magis vos donare et advocare, ne forte abundantiore tristitia devoretur ejusmodi. |
[1002A] | Sufficit et hic servatum esse moechiae et fornicationi locum honoris sui inter idololatriam et homicidium: interdictum enim sanguinis multo magis humani intelligemus. |
[0993B] | Decedam nunc paulisper de gradu isto, quo magis eum etiam decedendo commendem, cum sic quoque obduxero diversae partis praesumptionem. |
[1000A] | Magis enim merebitur fructum ejus qui nondum eo usus est, quam qui jam et abusus est; magisque sapient remedia prima, quam exoleta. |
[1000A] | Magis enim merebitur fructum ejus qui nondum eo usus est, quam qui jam et abusus est; magisque sapient remedia prima, quam exoleta. |
[1024B] | Atqui magis eversoris fuisset, et semetipsum de clementia commendare, et caeteros ad delinquentiam temperare. |
[0984A] | VI, 37) Talia et tanta futilia eorum quibus et Deo adulantur, et sibi lenocinantur, effoeminantia magis quam vigorantia disciplinam, quantis et nos et contrariis possumus repercutere, quae et Dei severitatem intentent, et nostram constantiam provocent? |
[1024B] | Hoc ego magis et agnosco et dispono, qui ipsum Paracletum in prophetis novis habeo dicentem: Potest Ecclesia donare delictum, sed non faciam, ne et alia delinquant. |
[1002C] | Sed non leviter nobiscum pactus est Spiritus [1002C] Sanctus, etiam ultro pactus quo magis honorandus. |
[0997C] | Et elisa est verissime hoc magis modo tota [0997D] substantia sacramenti. |
[1000A] | Nimirum Dominus ingratis benignus magis quam ignaris, et citius reprobatis misericors, quam nondum probatis; ut non magis irascatur contumeliis clementiae suae, quam blandiatur; et non libentius extraneis eam impertiat, quam in filiis perdidit, cum gentes sic adoptaverit, dum Judaei de patientia ludunt. |
[1000A] | Nimirum Dominus ingratis benignus magis quam ignaris, et citius reprobatis misericors, quam nondum probatis; ut non magis irascatur contumeliis clementiae suae, quam blandiatur; et non libentius extraneis eam impertiat, quam in filiis perdidit, cum gentes sic adoptaverit, dum Judaei de patientia ludunt. |
[1012A] | Atquin, si fornicatio habet veniam, non urit concupiscentia ejus: Apostoli autem magis est poenae ignibus providere. |
[0992B] | Quis magis requiritur a Deo, quam ethnicus, quando revocatur a Christo? |
De Resurrectione Carnis | Reditus in Auctori Indicem |
[0840B] | Quis ergo discendi magis adfinis, quam praesumendi; et credendi diligentior, quam contendendi; et divinae potius sapientiae religiosus, quam suae libidinosus, audiens aliquid a Deo destinatum in carnes, et cutes, et nervos, et ossa, aliud quid haec commentabitur, quasi non in hominem destinetur, quod in istas substantias praedicatur? |
[0884B] | Nam si et hic jam vacare est et officia et emolumenta membrorum temporali vacatione, ut in temporali dispositione, nec homo tamen minus salvus est; proinde homine salvo, et quidem magis tunc, ut in aeterna dispositione, magis non desiderabimus, quae jam hic non desiderare consuevimus. |
[0822B] | Quis haec interpretabitur magis, quam recognoscet? |
[0875A] | Quid mirum, si magis inde vocitata est, unde conferta est, quam unde respersa? |
[0847B] | Itaque, secundum nos magis collocavit utriusque propositionem. |
[0878C] | Quando magis homo debilis, nisi cum totus? |
[0840A] | Sed idcirco nominantur bestiae et pisces in redhibitionem carnis et sanguinis, quo magis exprimatur resurrectio etiam devoratorum corporum, cum de ipsis devoratoribus exactio edicitur. |
[0884B] | Nam si et hic jam vacare est et officia et emolumenta membrorum temporali vacatione, ut in temporali dispositione, nec homo tamen minus salvus est; proinde homine salvo, et quidem magis tunc, ut in aeterna dispositione, magis non desiderabimus, quae jam hic non desiderare consuevimus. |
[0807A] | Nec illa beatissima et gloriosissima, quae potest apud Christum Dominum parere debito tanto, ut hoc solum debeat ei quod ei debere desierit; hoc magis vincta, quod absoluta. |
[0805A] | Sed et magis animam [0805B] invehi atque dominari credendum est, ut magis Deo proximam. |
[0838A] | Sed magis religiosum est, veritatem de suae auctoritate simplicitatis defendi, quam sensus divinae propositionis expostulat. |
[0845A] | Cum enim utrumque proponitur, corpus atque animam, occidi in gehennam, distinguitur corpus ab anima, et relinquitur intelligi corpus id quod in promptu sit; caro scilicet, quae sicut occidetur in gehennam, si non magis a Deo timuerit occidi, ita et vivificabitur in vitam aeternam, si maluerit ab hominibus potius interfici. |
[0850B] | At ubi nationes praeconium resurrectionis, inauditae retro, ipsa novitate concussit, et digna incredulitas rei tantae quaestionibus fidem torquere coepit, tunc et Apostolus per totum pene instrumentum fidem hujus spei corroborare curavit, et esse eam ostendens, et nondum transactam, et (de quo magis quaerebatur) corporalem, et (quod insuper dubitabatur) non aliter corporalem. |
[0856A] | Et hic enim exhortatio fastidiendae vitae hujus obvertitur; siquidem peregrinamur a Domino quamdiu vivimus, per fidem incedentes, non per speciem, id est spe, non re; et ideo subjungit: Fidentes autem, et bonum ducentes magis peregrinari a corpore, et immorari ad Dominum: scilicet ut per spectem [0856A] magis incedamus, quam per fidem; per rem potius, quam per spem. |
[0815A] | Nostris quoque sordibus nubilum, vel non pro animo temperatum, elidere solemus, quo magis puero [0815B] irascamur: gladium vero latrociniis ebrium quis non a domo tota, nedum a cubiculo, nedum a capitis sui officio relegabit, praesumens scilicet, nihil aliud se quam inludia animarum somniaturum, urgentium et inquietantium sanguinis sui concubinum? |
[0846A] | Videamus nunc an et Sadducaeorum versutiam elidens, nostram magis sententiam erexerit. |
[0836A] | Igitur, si et allegoricae scripturae, et argumenta rerum, et simplices voces, resurrectionem carnis, quamquam sine nominatione ipsius substantiae, subradiant; quanto magis, quae hanc speciem in ipsas substantias corporales speciali mentione determinant, non erunt deducendae in quaestionem! |
[0805B] | Sed et magis animam [0805B] invehi atque dominari credendum est, ut magis Deo proximam. |
[0858B] | Magis illud prius est, sine quo priora non possunt. |
[0878C] | Quando magis paralyticus, nisi cum immobilis? |
[0878B] | Si demutamur in gloriam, quanto magis in incolumitatem! |
[0869B] | Aut si negent vos in Christo, negent et in coelo Christum, qui vobis coelum negaverunt Ita nec corruptela, inquit, incorruptelam haereditati [0869B] habebit; non ut carnem et sanguinem existimes corruptelam, quando ipsa sint potius obnoxia corruptelae per mortem scilicet (siquidem mors est, quae carnem et sanguinem non modo corrumpit, verum etiam consumit); sed, quoniam opera carnis et sanguinis non posse consequi regnum Dei edixerat, quo magis hoc exaggeraret, ipsi quoque corruptelae, id est morti, cui carnis et sanguinis opera proficiunt, haereditatem incorruptelae ademit. |
[0831B] | Ita nobis magis competit etiam spiritalem defendere resurrectionem ab ingressu fidei, qui plenitudinem ejus agnoscimus exitum saeculi. |
[0886A] | Nemo tam proximus tibi, quem post Dominum diligas: nemo magis frater tuus, quae tecum etiam in Deo nascitur. |
[0808B] | Quoniam Deo magis congruit in salutem redigere, quod reprobarit interdum, quam in perditionem dedere, quod etiam [0808C] aliquando probavit. |
[0795B] | At ego magis ridebo vulgus, tunc quoque, cum ipsos defunctos atrocissime exurit, quos postmodum gulosissime nutrit, iisdem ignibus et promerens et offendens. |
[0855C] | Et hic enim exhortatio fastidiendae vitae hujus obvertitur; siquidem peregrinamur a Domino quamdiu vivimus, per fidem incedentes, non per speciem, id est spe, non re; et ideo subjungit: Fidentes autem, et bonum ducentes magis peregrinari a corpore, et immorari ad Dominum: scilicet ut per spectem [0856A] magis incedamus, quam per fidem; per rem potius, quam per spem. |
[0844B] | Nam si videntibus, et idcirco credentibus, fructuosa tunc fuerunt opera carnis atque animae, multo magis nobis. |
[0799B] | An aliud prius vel magis audias tam ab haeretico, quam ab ethnico? |
[0813B] | Atenim non magis sola decedit, quam sola decucurrit illud unde decedit: [0813C] vitam hanc dico. |
[0878B] | Si enim caro de dissolutione reparabitur, multo magis de vitiatione revocabitur. |
[0849A] | At ego Deum malo decipere non posse, de fallacia solummodo infirmum, ne aliter documenta praemisisse, quam rem disposuisse videatur: imo, ne si exemplum resurrectionis sine carne non valuit inducere, multo magis plenitudinem exempli in eadem substantia exhibere non possit. |
[0832A] | Nam etsi juvari seu laedi habet terra, id quoque propter hominem, ut ille juvetur, sive laedatur per consistorii sui exitus; quo magis ipse pensabit, quae propter illum etiam terra patietur. |
[0885A] | Igitur, si angeli, facti tanquam homines, in eadem substantia spiritus carnalem tractationem susceperunt, cur non et homines, facti tanquam angeli, in eadem substantia carnis spiritalem subeant dispositionem, non magis solennibus carnis obnoxii sub angelico indumento, quam angeli tunc solennibus spiritus sub humano? |
[0881A] | Figurae enim nostrae fuerunt, Apostolo auctore, quae scripta sunt, ut et Dominum potentiorem credamus omni corporum lege, et carnis magis utique conservatorem, cujus etiam vestimenta, etiam calciamenta protexit. |
[0884A] | Forata sunt inferna in viro et in foemina, nimirum qua libidines fluitent: cur non magis qua potuum defruta colentur? |
[0796A] | Si vero et apud Deum aliqua secta est, Epicureis magis affinis quam prophetis, sciemus quid audiant a Christo Sadducaei. |
[0815A] | Licet enim nec bonae operae reputentur illi, sicut nec malae; divinae tamen benignitati magis competit innocentes liberare: beneficis enim debet; optimi est autem, etiam quod non debetur offerre. |
De Spectaculis | Reditus in Auctori Indicem |
[0646B] | Si ergo gulam et ventrem ab inquinamentis liberamus, quanto magis augustiora nostra, oculos et aures, ab idolothytis et necrothytis voluptatibus abstinemus, quae non intestinis transiguntur, sed in ipso spiritu et anima digeruntur: quorum munditia magis ad Deum pertinet, quam intestinorum. |
[0634B] | Si enim pauculos tunc judaeos impiorum concilium vocavit, quanto magis tantum conventum ethnici populi! |
[0651B] | Et tamen innocens de supplicio alterius laetari non potest, cum magis competat innocenti dolere, quod homo par ejus tam nocens factus est, ut tam crudeliter impendatur. |
[0646B] | Si ergo gulam et ventrem ab inquinamentis liberamus, quanto magis augustiora nostra, oculos et aures, ab idolothytis et necrothytis voluptatibus abstinemus, quae non intestinis transiguntur, sed in ipso spiritu et anima digeruntur: quorum munditia magis ad Deum pertinet, quam intestinorum. |
[0631B] | Plures denique invenias, quos magis periculum voluptatis, quam vitae, avocet ab hac secta. |
[0654B] | Quum igitur humana recordatio, etiam obstrepente gratia voluptatis, damnandos eos censeat, ademptis bonis dignitatum in quemdam scopulum famositatis, quanto magis divina justitia in ejusmodi artifices animadvertit? |
[0661A] | Tunc magis tragoedi audiendi, magis scilicet vocales in sua propria calamitate. |
[0661A] | Tunc magis tragoedi audiendi, magis scilicet vocales in sua propria calamitate. |
[0655A] | Jam vero ipsum opus personarum, quaero an Deo placeat, qui omnem similitudinem vetat fieri, quanto magis imaginis suae. |
[0656B] | Imo in omni spectaculo nullum magis scandalum occurret, quam ipse ille mulierum et virorum accuratior cultus: ipsa consensio, ipsa in favoribus aut conspiratio aut dissensio inter se de commercio scintillas libidinum constabellant Nemo denique in spectaculo ineundo prius cogitat, nisi videri et videre. |
[0629B] | Dein exhortatur christianos, ut in gemitibus hic vitam degant, dum gentiles voluptatibus sese immergunt, nihilque magis in votis habeant, quam exire de hoc saeculo, ut ad Deum perveniant. |
[0633B] | Hac conscientia instructi adversus opinionem ethnicorum, convertamur magis ad nostrorum detractatus Quorumdam enim fides aut simplicior, aut scrupulosior, ad hanc abdicationem [0634A] spectaculorum de Scripturis auctoritatem exposcit et se in incertum constituit, quod non significanter neque nominatim denuntietur servis Dei abstinentia ejusmodi. |
De Virginibus Velandis | Reditus in Auctori Indicem |
[0896A] | Quanquam et improprie quaedam loquamur; nam et Graeci qui magis vocabulo mulieris in uxore utuntur, alia habent propria vocabula uxoris. |
[0891A] | Tamen hic, sicut in omnibus varie institutis et dubiis et incertis fieri solet, adhibenda fuit examinatio, quae magis ex duabus tam diversis consuetudinibus disciplinae Dei conveniret. |
[0891B] | Virginem magis laudando, quam vituperando confundas: quia delicti durior frons est, ab ipso et in ipso delicto impudentiam docta. |
[0899C] | Sed et si contaminatas jam foeminas angeli illi appetissent, tanto magis propter angelos velari debuissent, quanto magis propter virgines angeli deliquisse potuissent. |
[0891A] | Habent igitur et illae eamdem consuetudinis auctoritatem, tempora [0891A] et antecessores opponunt magis quam posterae istae. |
[0899A] | Si gloria [0899A] viri est mulier, quanto magis virgo, quae et gloria sibi est! |
[0904A] | Si [0904A] autem nihil masculo, multo magis foeminae. |
[0911A] | Si de natura dubitatur, disciplina quid magis Deo ratum sit ostendit. |
[0913A] | Aliae, quibus plane major est palma omni fimbria et filo, non minus capite suo abutuntur, ut bestia quaedam magis quam avis, licet pennata, brevi capite, protracta cervice, caetera altegradia. |
[0911B] | Christus est, qui et alienas sponsas et maritatas velari jubet, utique multo magis suas. |
[0903B] | Certi sumus Spiritum Sanctum magis masculis tale aliquid subscribere potuisse, si foeminis subscripsisset, cum praeter sexus auctoritatem, etiam ipsius continentiae nomine masculos potius honorari oportuisset; quorum quanto sexus avidior et calidior in foeminas, tanto continentia majoris ardoris laboratior, ideoque dignior omni ostentatione: si ostentatio, virginitatis est dignitas. |
[0910A] | Sed enim vera, et tota, et pura virginitas nihil magis timet quam semetipsam; etiam foeminarum oculos pati non vult; alios ipsa oculos; habet, confugit ad velamen capitis, quasi ad galeam, quasi ad clypeum, qui bonum suum protegat adversus ictus tentationum, adversus jacula scandalorum, adversus suspiciones, et susurros, et aemulationem, ipsum quoque livorem. |
[0892B] | Cur non magis hae querantur scandalo sibi esse petulantiam, impudentiam ostentatitiae virginitatis? |
[0912B] | Judicabunt vos Arabiae foeminae [0912B] ethnicae, quae non caput, sed faciem quoque ita totam tegunt, ut uno oculo liberato, contentae sint dimidiam frui lucem, quam totam faciem prostituere, quas propterea infelicissimas ait romana quaedam regina, quod adamare magis quam adamari possint, cum sint vel ex alterius infelicitatis, et quidem frequentioris, immunitate felices, quia facilius adamari quam adamare foeminae possint. |
[0899C] | Sed et si contaminatas jam foeminas angeli illi appetissent, tanto magis propter angelos velari debuissent, quanto magis propter virgines angeli deliquisse potuissent. |
[0892A] | Et virgines videntur quae aliquid a viris petere possunt, nedum tale factum, ut scilicet aemulae earum, tanto magis liberae, quanto Christi solius ancillae, dedantur illis. |
[0903C] | Quomodo ergo non magis viris aliquid tale Deus in honorem subscripsisset, vel quia familiariori, scilicet imagini suae, vel quia plus laboranti? |
[0905B] | Si autem ad desponsationem velantur, quia et corpore et spiritu masculo mixtae sunt per osculum et dexteras, per quae primum resignarunt pudorem spiritus, per commune conscientiae pignus, quo totam condixerunt confusionem, quanto magis tempus illas velabit, sine quo sponsari non possunt, et quo urgente sine sponsalibus virgines desinunt esse! |
Fragmenta Varia | Reditus in Auctori Indicem |
[1132B] | Si enim allegorica, ergo non literalis, et proinde perperam illi impingeret quis (quod in Cerinthum magis competit et Dimoeritas, juxta Epiphan. |
[1132D] | Brevior vero et instituto auctoris magis conformis est illa quae habetur ejusdem lib. |
[1129A] | Hoc hic annotandum, auctorem librum hunc conscripsisse non modo de paradiso terrestri, in quo Adam fuit conditus, et quo Enoch et Helias translati feruntur, sed etiam et magis ex proposito de paradiso spirituali, quo apostolus Paulus raptus legitur II [1129B] Cor. |
[1123A] | Quo fit magis, ut mihi non probetur cujusdam viri eruditi censura, qui existimabat hunc eumdem esse librum, cum illo qui inscribitur EXHORTATIO AD CASTITATEM. |
[1123C] | [1123C] An istud referatur ad peculiarem aliquem librum ejus tituli, quod magis tamen probatur, an vero ad tractatum ea de re per aliquot lineas Tertulliani, l. |
Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam: Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.»
Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»