Tertullianus - Lexicum Proprium seu 'Concordances' - Opera Omnia

TERTULLIANUS
Lexicum Proprium seu 'Concordances' - Opera Omnia - Verbum 'Esset' [285]
This html page belongs to www.documentacatholicaomnia.eu and has been written by CDO program. Copyright by Cooperatorum Veritatis Societas and GSM

000-00-00 Serial Number=0414661407

Ad Nationes Reditus in Auctori Indicem

[0586D]   Denique, si tantam perversitatem una praescriptione discuti liceret, in expedito esset nuntiatio, cum omnes [0587A] istos deos ab hominibus institutos, non.

[0561A]   Perducerentur infantarii et coqui et ipsi canes pronubi, emendata res esset.

[0606C]   Um Cato senatui intulit; ut quo jam provincia hostilis esset; cui sub.

000-00-00 Serial Number=0195938289

Adversus Gnosticos Scorpiace Reditus in Auctori Indicem

[0142A]   Ut ita esset positum: «Qui in me confessus fuerit coram hominibus in coelis, et ego in illo confitebor coram Patre meo qui in coelis est?

[0149B]   I, 29), quibus donatum esset non tantum credere in Christum, sed etiam pro ipso pati: Eumdem, inquit, agonem habentes quem in me vidistis, et nunc audistis .

000-00-00 Serial Number=0034907937

Adversus Hermogenem Reditus in Auctori Indicem

[0201B]   VIII, 5): quo magis apud nos solius Dei esse debeat, quod Dei proprium est: et, ut dixi, jam non proprium esset, quia alterius esset.

[0200B]   Ac exinde Dominus qui retro Deus tantum, ex quo habuit cujus esset.

[0231C]   Rescindis enim quod pronuntiasti nec bonam nec malam: quia cum [0231C] dicis: Si esset bona, non desideraret componi a Deo, malam portendis: et cum apponis: Si esset mala natura, non admitteret in melius translationem, bonam subostendis: atque ita et boni et mali affinem constituisti, quam nec bonam nec malam pronuntiasti.

[0227C]   Et sicut supra diximus, non potuit informis fuisse materia, [0227C] si species habebat, ut et aliae ex ea sint confectae; nisi quod non aliae, sed ipsae ex semetipsis: siquidem non capit diversas fuisse quae iisdem nominibus eduntur, quo jam operatio divina otiosa videri possit, si quae erant fecit: cum generosior esset [0228A] , quae non erant facta, si fierent.

[0221A]   Alioquin vanum, si ejus rei cujus nullam praemiserat mentionem, id est materiae, ne ipsum quidem nomen, subito formam et habitum promulgavit: ante enarrat qualis esset, quam an esset; [0221B] ostendit figuram deformati; nomen abscondit.

[0199A]   Si enim esset, non fieret, esset enim: si vero non esset, non faceret, quia nihil esset.

[0218B]   Sine caussa ergo esset, inquis.

[0199A]   Si enim esset, non fieret, esset enim: si vero non esset, non faceret, quia nihil esset.

[0206B]   Si potuit et noluit, malus et ipse, quia malo favit; et sic jam habetur auctor ejus, quod licet non instituerit, quia tamen si noluisset illud esse, non esset, ipse jam fecit esse, quod noluit non esse: quo quid est turpius?

[0200B]   Igitur in quantum putabit ideo materiam semper fuisse, quia Dominus semper esset, in tantum constabit nihil fuisse, quia constat Dominum non semper fuisse.

[0222B]   Et utique si invisibilis esset, nullo modo cognosceretur qualitas ejus.

[0217C]   Si ergo ex jam factis rebus, alias res Deus proferens, ostendit per prophetam, et dicit quid unde protulerit (quamquam possimus unde illas prolatas aestimare, dum ne ex nihilo; jam enim facta erant quaedam, ex quibus prolatae videri possent): si tantam curam instructionis nostrae insumpsit Spiritus sanctus, ut sciremus quid unde processerit, nonne [0217C] proinde nos et de coelo et de terra compotes reddidisset, significando unde ea esset operatus, si de aliqua materia origo constaret illorum?

[0213B]   Quia quod ut esset nullius [0213C] eguit auctoris, multo sublimius erit eo quod, ut esset, aliquem habuit auctorem: proinde, si malum quidem innatum est, natus autem sermo Dei: Eructavit enim, inquit, sermonem optimum (Ps.

[0230B]   Si enim, ait, corpus tantummodo esset, nihil ei incorporale appareret, id est motus.

[0216B]   Dico enim, etsi non aperte Scriptura pronuntiavit ex nihilo facta omnia, sicut nec ex materia, non tantam fuisse necessitatem aperte significandi de nihilo facta omnia, quanta esset, si ex materia facta fuissent.

[0208B]   Materiam vero tene semel aeternam determinatam, ut infectam, ut innatam; et ideo indemutabilis et incorruptibilis naturae credendam, ex ipsius etiam sententia Hermogenis, quam opponit, cum Deum negat ex semetipso facere potuisse; quia non demutetur quod sit aeternum, amissurum scilicet quod fuerat, dum fit ex demutatione quod non erat, si non esset aeternum: Dominum vero aeternum aliud esse non posse, quam quod est semper.

[0201B]   VIII, 5): quo magis apud nos solius Dei esse debeat, quod Dei proprium est: et, ut dixi, jam non proprium esset, quia alterius esset.

[0199A]   Si enim esset, non fieret, esset enim: si vero non esset, non faceret, quia nihil esset.

[0205A]   Et ideo precario, non dominio, ut cum ea mala esset, de mala tamen sustinuerit uti, scilicet ex necessitate mediocritatis suae, qua non valebat ex nihilo uti; non ex potestate, quam si habuisset omnino ut Deus in materiam, quam malam norat, ante eam in bonum convertisset ut dominus et bonus, ut ita de bono, non de malo uteretur.

[0231B]   Nam sicut nec corporalem nec incorporalem infers materiam, ita nec bonam nec malam allegas: et proinde superargumentans: « Si enim, [0231B] inquis, esset bona quae semper hoc fuerat, non desideraret compositionem Dei: si esset natura mala, non accepisset translationem in melius: nec quicquam compositionis suae applicuisset illi Deus tali natura: in vacuum enim laborasset.

[0225A]   Caeterum, aut habebat in se species istas materia, de quarum vocabulis intelligenda esset, tenebras dico, et abyssum, et spiritum, et aquas, aut non habebat.

[0231C]   Rescindis enim quod pronuntiasti nec bonam nec malam: quia cum [0231C] dicis: Si esset bona, non desideraret componi a Deo, malam portendis: et cum apponis: Si esset mala natura, non admitteret in melius translationem, bonam subostendis: atque ita et boni et mali affinem constituisti, quam nec bonam nec malam pronuntiasti.

[0227A]   Nihil interest facta an nata sit abyssus, dum initium detur illi, quod non daretur si materiae subjecta esset.

[0213C]   Quia quod ut esset nullius [0213C] eguit auctoris, multo sublimius erit eo quod, ut esset, aliquem habuit auctorem: proinde, si malum quidem innatum est, natus autem sermo Dei: Eructavit enim, inquit, sermonem optimum (Ps.

[0199A]   Si enim esset, non fieret, esset enim: si vero non esset, non faceret, quia nihil esset.

[0236A]   Supra dicis: Si autem esset materia natura mala, non accepisset translationem in melius, nec Deus aliquid compositionis accommodasset illi; in vacuum enim laborasset.

[0221A]   Alioquin vanum, si ejus rei cujus nullam praemiserat mentionem, id est materiae, ne ipsum quidem nomen, subito formam et habitum promulgavit: ante enarrat qualis esset, quam an esset; [0221B] ostendit figuram deformati; nomen abscondit.

[0229B]   Ex aeterno enim, id est ex materia, nihil Deus interibile fecisset, nec ex majoribus minora condidisset, cui magis congruat ex minoribus majora producere, id est ex interibili aeternum, quod et carni nostrae pollicetur, cujus virtutis et potestatis suae hunc jam arrhabonem voluit in nobis collocasse, ut credamus etiam illum universitatem ex nihilo velut emortuam, quae scilicet non erat, in hoc ut esset, suscitasse.

[0231B]   Nam sicut nec corporalem nec incorporalem infers materiam, ita nec bonam nec malam allegas: et proinde superargumentans: « Si enim, [0231B] inquis, esset bona quae semper hoc fuerat, non desideraret compositionem Dei: si esset natura mala, non accepisset translationem in melius: nec quicquam compositionis suae applicuisset illi Deus tali natura: in vacuum enim laborasset.

000-00-00 Serial Number=0157098114

Adversus Judaeos Reditus in Auctori Indicem

[0633C]   Si autem adhuc natus non est qui processurus dux de tribu Juda ex Bethlehem nuntiabatur, oportet [0633C] enim eum de tribu Juda et a Bethlehem procedere; animadvertimus autem nunc neminem de genere Israel in civitate Bethlehem remansisse, et exinde quod interdictum est ne in confinio ipsius regionis demoretur quisquam Judaeorum, ut hoc quoque esset adimpletum per prophetam: Terra vestra deserta, civitates vestrae igni exustae, id est quod belli tempore eis evenerit; regionem vestram in conspectu vestro exteri comedent, et deserta et subversa erit a populis alienis (Is.

[0622A]   Nam quia Jesus Christus secundum populum, quod sumus nos, nationes in saeculi deserto commorantes antea, introducturus esset in terram repromissionis, melle et lacte manantem, id est in vitae aeternae possessionem, qua nihil [0622B] dulcius: idque non per Moysen, id est, non per legis disciplinam, sed per Jesum, id est per novae legis gratiam, provenire habebat circumcisis nobis petrina acie, id est Christi praeceptis, petra enim Christus (I Cor.

[0618A]   Ante est enim inspicias aetatis demonstrationem, an virum jam Christum exhibere ista aetas possit, nedum imperatorem; scilicet vagitu ad arma esset convocaturus infans; et signum belli, non tuba, sed crepitacillo daturus; nec ex equo vel de muro, sed de nutricis et gerulae suae dorso sive collo hostem destinaturus; atque ita Damascum et Samariam pro mammis subacturus.

[0609A]   Itaque necessitas nobis incumbit, ut, quoniam praedicatam novam legem a prophetis praediximus, et non talem qualis jam data esset patribus eorum eo tempore quo eos de terra Aegypti produxit, ostendere et probare debeamus tam legem illam veterem cessasse, quam legem novam promissam nunc operari.

[0629B]   Nunc, etsi omnes interpretationes istas respuerit et inriserit duritia cordis vestri, probavimus sufficere posse mortem Christi prophetatam, ut ex hoc quod non esset edita qualitas mortis [0629C] , intelligatur per crucem evenisse, nec alii deputandam fuisse passionem crucis, quam cujus mors praedicabatur.

[0607C]   [0607C] Denique, cum per Moysen in Levitico lex sacerdotalis conscriberetur, invenimus praescriptum populo Israeli, ut sacrificia nullo in loco offerentur Deo quam in terra repromissionis, quam Dominus Deus daturus esset populo Israeli et fratribus eorum: ut, introducto Israel, illic celebrarentur sacrificia et holocausta tam pro peccatis quam pro animabus, et nusquam alibi nisi in terra sancta (Deut.

[0598A]   Duos etenim populos et duas gentes processuras ex unius foeminae utero Deus destinavit, nec discrevit gratiam in [0598A] nominis appellatione, sed in partus editione; ut qui prior esset de utero processurus, minori subjiceretur, id est posteriori.

[0619B]   Nam et Magos reges fere habuit Oriens, et Damascus Arabiae retro deputabatur, antequam transcripta esset in Syrophoenicem ex distinctione Syriarum, cujus tunc [0619C] virtutem Christus accepit, accipiendo insignia ejus, aurum scilicet et odores: spolia autem Samariae, ipsos magos, qui cum illum cognovissent et muneribus honorassent, [0620A] et genu posito adorassent, quasi dominum et regem sub testimonio indicis et ducis stellae spolia sunt facti Samariae, id est idololatriae, credentes videlicet in Christum.

[0630B]   Hoc enim et Moyses initio primi mensis novorum facturos vos prophetavit, cum omne vulgus filiorum Israel ad vesperam agnum esset immolaturus: et hanc solemnitatem diei hujus, id est Paschae azymorum, cum amaritudine manducaturos praecanebat: et adjecit, Pascha esse Domini (Exod.

[0613B]   Providens autem Deus quid esset futurum, et quoniam non tantum non recipient eum, verum et insequentur, et tradent eum morti, et recapitulavit, et dixit: In sexaginta duabus hebdomadibus nasci illum et ungi Sanctum sanctorum; hebdomades autem VII et dimidia cum implerentur, pati habere, et civitatem exterminari post unam et dimidiam hebdomadam, quo scilicet tempore septem et dimidia hebdomadae completae sunt.

[0612B]   Sic igitur de eo Daniel praedicavit, ut et quando et quo in tempore gentes esset liberaturus, ostenderet, et quoniam post passionem Christi ista civitas exterminari haberet.

[0604A]   Unde intelligimus et priorem circumcisionem tunc datam cessaturam, et novam legem, non talem qualem jam dederat patribus processuram, annuntiari, sicut Esaias praedicavit dicens, quod in novissimis diebus manifestus futurus esset mons Domini, et domus Dei super vertices montium: et exaltabitur, inquit, super colles, venient super illum omnes gentes, et ambulabunt multi, et dicent: Venite, ascendamus in montem Domini, et in domum Dei Jacob (Is.

[0628A]   Nisi quia illic ubi nomen Jesu dimicabat, dimicaturi quandoque adversus diabolum, crucis habitus quoque erat necessarius, per quam Jesus victoriam esset relaturus.

[0625B]   Igitur non in hanc passionem Christum maledixit; sed distinctionem fecit, ut qui in aliquo delicto judicium mortis habuisset et moreretur suspensus in ligno, hic maledictus a Deo esset, quia propter merita delictorum suorum suspenderetur in ligno.

[0615A]   [0615A] Quid est autem quod dicit, signari visum et prophetiam, quoniam omnes prophetae nuntiabant de ipso, quod esset venturus et pati haberet.

[0618B]   Praestruxit enim fidem incredibili rei, dicendo quod signum esset futurum.

[0624A]   Expostulo etiam, et quia a prophetis praedicabatur ex Jesse genere venturus, et omnem humilitatem et patientiam et tranquillitatem esset exhibiturus, an venerit?

[0603A]   Nam providens Deus quod hanc circumcisionem in signum, non in salutem esset daturus populo Israel, idcirco filium Moysi ducis futuri instigat circumcidi, ut cum coepisset per eum populo dare praeceptum circumcisionis, non aspernaretur populus, videns exemplum istud in ducis filio jam celebratum.

[0599B]   II, 7): quae lex eis sufficeret, si esset custodita.

[0634B]   Indubitate, qui de Bethlehem et de tribu Juda esset [0634C] processurus.

[0602A]   Acceperat enim circumcisionem, sed quae esset in signum temporis illius, non in salutis praerogativam.

000-00-00 Serial Number=0310730219

Adversus Marcionem Reditus in Auctori Indicem

[0338A]   Praestruxit enim fidem incredibili rei, rationem edendo, quod in signo esset futura.

[0360D]   De imprecatione illi facta, per quem traderetur Filius hominis, ac osculo traditoris; et de responso Domini ad interrogationem an ipse esset Christus, ex eodem capite.

[0373B]   Porro, qui nunquam fuerat annuntiatus, si tamen volebat agnosci (frustra autem venerat, si nolebat), non esset aspernatus testimonium alienae et cujuscumque substantiae, qui propriae non habebat, qui in aliena descenderat.

[0506A]   Ob hoc igitur missum Filium in similitudinem carnis peccati, ut peccati carnem simili substantia redimeret, id est carnea, quae peccatrici carni similis [0506A] esset, cum peccatrix ipsa non esset, nam et haec erit Dei virtus, in substantia pari perficere salutem.

[0355A]   Jam vero quale est, ut per coelum suum admiserit, quem in terra sua esset interempturus, honestiore et gloriosiore regni sui regione violata, ipsa aula sua et arce calcata?

[0440B]   Ita, cum unum Deum ponit nominaturus et Creatorem, si alius esset ipse, Creatorem nominavit, quem dominum sine alio Deo non posuit.

[0350A]   Ipsius ergo dicendo ventrem, superest ut aliquem de genere ejus ostenderit, cujus ventris futurus esset fructus caro Christi, quae ex utero Mariae floruit.

[0256B]   De noto vacat quaestio: esse eum constat, quia notus non fuisset, nisi esset.

[0350A]   Utique non; neque enim pariturus esset David.

[0434A]   Porro, cum furem nobis diabolum demonstret, cujus horam etiam in primordio si homo scisset, nunquam ab eo suffossus esset; propterea jubet ut parati sumus, quia qua non putamus hora, Filius hominis adveniet; non quasi ipse sit fur, sed judex, scilicet eorum qui se non paraverint, nec caverint furem.

[0292A]   Ut ergo bonum jam suum haberet homo, emancipatum sibi a Deo, et fieret proprietas jam boni in homine, et quodammodo natura, de institutione adscripta est illi quasi libripens emancipati a Deo boni, libertas et potestas arbitrii, quae efficeret bonum, ut proprium, [0292A] jam sponte praestari ab homine; quoniam et hoc ratio bonitatis exigeret voluntarie exercendae; ex libertate scilicet arbitrii non favente institutioni, non serviente: ut ita demum bonus consisteret homo, si secundum institutionem quidem, sed ex voluntate jam bonus inveniretur, quasi de proprietate naturae: proinde ut et contra malum (nam et illud utique Deus providebat) fortior homo praetenderet, liber scilicet et suae potestatis: quia, si careret hoc jure, ut bonum quoque non voluntate obiret, sed necessitate, usurpabilis etiam malo futurus esset ex infirmitate servitii, proinde et malo sicut bono famulus.

[0382D]   Ille non facit quid, si faciendum non est, qui non habeat unde faciat, si [0382D] faciendum esset.

[0350B]   Quin et aedem Dei magis Christus aedificaturus esset, hominem scilicet sanctum, in quo potiore templo inhabitaret Dei Spiritus et in Dei Filium magis Christus habendus esset, quam Salomon filius David.

[0502C]   Deus enim, non angelus, Creator; in Deum lucis, non in angelum transfigurare se dictus esset, si non eum Satanam significaret, quem et nos et Marcion angelum novimus.

[0463A]   Et cur non magis passurus esset, si alterius Dei, ac per hoc, adversarium Creatoris manifestasset?

[0407A]   Age nunc, qui militarem et armatum bellatorem praedicari putas, non figurate, nec allegorice, qui bellum spiritale adversus spiritales [0407A] hostes, spiritali militia et spiritalibus armis, spiritaliter debellaturus esset: cum invenis in uno homine multitudinem daemonum, legionem se professam, utique spiritalem, disce et Christum expugnatorem spiritalium hostium, spiritaliter armatum, et spiritaliter bellicosum intelligendum; atque ita ipsum esse, qui cum legione quoque daemonum erat dimicaturus; ut et de hoc bello Psalmus possit videri pronuntiasse (Ps.

[0305C]   XII, 19): interim commissio injuriae metu vicis statim occursurae repastinaretur, et licentia retributionis prohibitio esset provocationis; ut sic improbitas astuta cessaret, dum, secunda permissa, prima [0306A] terretur, et prima deterrita, nec secunda committitur, qua et alias facilior timor talionis per eumdem saporem passionis.

[0428A]   Ideo et tunc Pharisaeus, qui illum vocarat ad prandium, retractabat penes se, cur non prius tinctus esset quam recubuisset secundum legem, qui Deum legis circumferret?

[0454B]   Non enim de Deo, sed de statu illius aevi consulebatur, cujus uxor futura esset post resurrectionem in illo aevo.

[0466B]   Nam cum duo ex illis iter agerent, et Dominus eis adhaesisset, non comparens quod ipse esset, etiam dissimulans de conscientia rei gestae: Nos autem putabamus, inquiunt, ipsum esse redemptorem Israelis; utique suum Christum, id est Creatoris.

[0471D]   Nam et adjiciens, quod aliud Evangelium omnino non esset, Creatoris confirmat id, quod esse defendit.

[0350B]   An et hic Christus significatur, ex eo ventre semen David, qui esset ex David, id est Mariae?

[0405A]   Si ut scirent natusne esset, an non; quando de hoc fuit quaestio, quam ex ista tentatione discuterent.

[0484D]   Nisi si structorem se terreni operis Deus profitebatur, ut non de Christo suo significaret, [0484D] qui futurus esset fundamentum credentium in eum, super quod prout quisque superstruxerit, dignam scilicet [0485A] vel indignam doctrinam, si opus ejus per ignem probabitur, si merces illi per ignem rependetur, Creatoris est; quia per ignem judicatur vestra superaedificatio, utique sui fundamenti, id est sui Christi: nescitis quod templum Dei sitis, et in vobis inhabitet spiritus Dei?

[0265C]   Non enim potest dici non fuisse aut materiam, aut caussam cognoscendi Deum, cum et homo a primordio esset in saeculo, cui nunc subvenit, et malitia Creatoris, adversus quam ut bonus subvenit.

[0415C]   Cum enim desiderasset conspectum Domini Moyses dicens: Si ergo inveni gratiam coram te, manifesta te mihi, ut cognoscenter videam te; eum conspectum desiderans, in quo hominem esset acturus, quod propheta sciebat.

[0324A]   Non fuit, inquis, ordo ejusmodi necessarius, quia statim se et Filium, et missum, et Dei Christum rebus [0324A] ipsis esset probaturus per documenta virtutum.

[0452C]   Refer ergo et haec ad excusationem Creatoris, et ad comparationem Christi; et considera jam quid secuturum esset, si quid Pharisaei ad interrogationem renuntiassent.

[0295B]   Caeterum non esset anima, sed spiritus; nec homo, qui animam sortitus est, sed Deus.

[0259B]   Sine caussa enim esset, qui rem non haberet; quia res omnis caussa est, ut sit aliquis cujus res sit.

[0349A]   Nec sepultus enim esset, nisi mortuus; nec sepultura ejus sublata de medio, nisi per resurrectionem.

[0243A]   Sic et talionis legem ideo datam dicit, ut commissio injuriae metu vicis statim occursurae repastinaretur, et licentia retributionis prohibitio esset provocationis.

[0285C]   Reddens nomen illi, negas substantiam nominis, id est magnitudinem, qua Deus dicitur, non tantam eam agnoscens, quantam si homo omnifariam nosse potuisset, magnitudo non esset.

[0421C]   Si a Deo Marcionis abscondita et revelata, qui omnino nihil praemiserat, in quo aliquid absconditum esset potuisset, non prophetias, non parabolas, non visiones, non ulla rerum aut verborum, aut nominum argumenta, per allegorias et figuras, vel aenigmatum nebulas obumbrata; sed ipsam magnitudinem sui absconderat, quam cum maxime per Christum revelabat, satis inique.

[0319D]   Neque vero sufficere, quod se Filium Dei probaturus esset per documenta virtutum; tum quod temerariam signorum fidem ipse Christus ostendat, etiam apud pseudoprophetas facillimam, tum quod Creator jam [0320D] ante illum, et per famulos suos virtutes sit operatus.

[0383B]   Porro, destruere deberet, si alterius Dei esset, nec quisquam miraretur facientem quod illi congruebat.

[0450C]   Aut doce increpantes illos scisse, quod Jesus non esset filius David, ut idcirco silentium caeco indixisse credantur.

[0473B]   Intendamus enim et sensui ipsi, et caussae ejus, et apparebit vitiatio scripturae, cum praemittit: Sed nec Titus, qui mecum erat, cum esset graecus, coactus est circumcidi: dehinc subjungit: propter superinductitios falsos fratres, et reliqua: contrarii utique facti incipit reddere rationem, osteadens propter quid fecerit; quod nec fecisset, nec ostendisset, si illud propter quod fecit, non accidisset.

[0337C]   Scilicet vagitu ad arma esset convocaturus infans; et signa belli, non tuba, sed crepitacillo daturus: nec ex equo, vel de curru, vel de muro; sed de nutricis aut gerulae suae collo sive [0338A] dorso hostem destinaturus, atque ita Damascum et Samariam pro mamillis subacturus.

[0433C]   Defecit itaque parabola in persona Domini, si non esset cui nuptiae competunt.

[0381C]   XL, 3) vociferator in solitudinem, et praeparator viarum dominicarum, per denuntiationem et laudationem poenitentiae; si non etiam ipsum inter caeteros tinxisset, nemo discipulos Christi, manducantes et bibentes, ad formam discipulorum Joannis [0381C] assidue jejunantium et orantium provocasset: quia si qua diversitas staret inter Christum et Joannem, et gregem utriusque, nulla esset comparationis exactio, vacaret provocationis intentio.

[0466B]   Caeterum, non existimarent eum Creatoris; et cum Creatoris existimaretur, non sustinuisset hanc de se existimationem, si non is esset qui existimabatur: aut ipse erit auctor erroris, et praevaricator veritatis adversus Dei optimi titulum.

[0516C]   Si enim Creator cogniturus erat quandoque occultum illud Dei superioris sacramentum, et ita Scriptura habebat: Occulti Deo, qui omnia condidit; sic inferre debuerat: Ut nota fiat illis multifaria sapientia Dei, tunc et potestatibus et principatibus cujuscumque Dei, cum quibus sciturus esset Creator.

[0453B]   Sadducaei resurrectionis negatores, de ea habentes interrogationem, proposuerant Domino ex lege materiam mulieris, quae septem fratribus ex ordine defunctis secundum praeceptum legale nupsisset, cujus viri deputanda esset in resurrectione.

[0339A]   Nam et magos reges habuit fere Oriens, et Damascus Arabiae retro deputabatur, antequam transcripta esset in Syrophoenicen, ex distinctione Syriarum; cujus tunc virtutem Christus accepit, accipiendo insignia ejus, aurum scilicet et odores; spolia autem Samariae, [0339B] ipsos magos: qui cum illum cognovissent, et muneribus honorassent, et genu posito adorassent, quasi Deum et regem, sub testimonio indicis et ducis stellae, spolia sunt facti Samariae, id est idololatriae, credentes videlicet in Christum.

[0376B]   Nam et bonus, inquit, praeterea sciens omnem, qui lepra esset liberatus, solemnia legis executurum, ideo ita praecepit.

[0258A]   Quale est enim, ut aliquid extraneum Deo sit, cui nihil extraneum esset, si quis esset?

[0293C]   E t quod quasi ignorans quomodo evasurum esset indulserat, quis non diceret?

[0402C]   Sperabat enim, sicut omnes opinabantur ex similitudine documentorum, potuisse et prophetam interim missum esse, a quo alius esset, id est major, ipse scilicet Dominus, qui venturus exspectabatur.

[0287B]   Nam, etsi nondum apparebat, hoc bonum esse, quia nondum erat quicquam cui appareret; sed Deus praesciebat quid boni appariturum esset: et ideo in suam summam commisit bonitatem, apparituri boni negotiatricem, non utique repentinam, nec obventitiae bonitatis, nec provocatitiae animationis, quasi exinde censendam, quo coepit operari.

[0445C]   XVII), vae dicit auctori scandalorum: expedisse ei si natus non fuisset, aut si molino saxo ad collum deligato praecipitatus esset in profundum, quam unum ex illis modicis, utique discipulis ejus, scandalizasset.

[0463A]   Atquin et si dixisset, passurus esset.

[0401C]   Quoniam si ita esset, dixisset talem fidem nec in Israele umquam fuisse; caeterum, dicens talem fidem debuisse inveniri in Israele; quique ad hoc venisset, ut eam inveniret, Deus scilicet et Christus Israelis, quam non sugillasset, nisi exactor et sectator ejus.

[0256B]   De ignoto instat altercatio: potest enim et non esse; quia si esset, notus fuisset.

[0322A]   Quod vane fieret, si propter Christum Dei alterius id paterentur, qui ab aemulis illius, nempe potestatibus Creatoris, in crucem actus esset; neque enim potuit Creator [0322B] ulcisci, nisi suum Christum.

[0479A]   Praeferre enim debebat aemulam ejus, quam expugnabat, si ab aemulo circumcisionis Deo esset.

[0463A]   Perductus in consessum, an ipse esset Christus interrogatur.

[0506A]   Ob hoc igitur missum Filium in similitudinem carnis peccati, ut peccati carnem simili substantia redimeret, id est carnea, quae peccatrici carni similis [0506A] esset, cum peccatrix ipsa non esset, nam et haec erit Dei virtus, in substantia pari perficere salutem.

[0487B]   Creatorem autem et Marcion Deum non negat; ergo non potest videri Apostolus Creatorem quoque inter eos posuisse, qui dii dicantur, et tamen non sint; quando etsi fuissent, nobis tamen unus esset Deus Pater ex quo omnia .

[0309C]   Quod et ipse quid significaret edissererem, nisi longum esset figuras argumentorum omnium Creatoris expandere, quas forsitan nec admittis.

[0350B]   Quin et aedem Dei magis Christus aedificaturus esset, hominem scilicet sanctum, in quo potiore templo inhabitaret Dei Spiritus et in Dei Filium magis Christus habendus esset, quam Salomon filius David.

[0460C]   Figura autem non fuisset, nisi veritatis esset corpus.

[0423D]   Nam si non meus [0423D] esset Christus, nec prophetarum hoc in loco mentionem collocasset.

[0270A]   Et utique, si alius deus praedicaretur a Paulo, nulla disceptatio esset servandae legis, necne, non pertinentis scilicet ad dominum novum et aemulum legis.

[0277C]   Cum multo rectius non prohibuisset quod defensurus non esset, quam ut non defenderet quod prohibuisset: imo et permisisse directo debuit, sine caussa prohibiturus, ut non defensurus.

[0389C]   Siquidem per Esaiam, de eis quos vocaturus esset a summo terrae, utique nationes; Ecce, inquit (Is.

[0470B]   Neque enim versimile est, ut avertens a judaismo, non pariter ostenderet in cujus Dei fidem averteret: quia nemo transire posset a Creatore, nesciens ad quem transeundum sibi esset.

[0291C]   Homo autem qui totus ex [0291C] institutione est, habens initium, cum initio sortitus est formam qua esset: atque ita non natura in bonum dispositus est, sed institutione; non suum habens bonus esse, quia non natura in bonum dispositus est, sed institutione, secundum institutorem bonum, scilicet bonorum conditorem.

[0429B]   V, 23), jungentes domum ad domum, ut quae proximi sunt auferrent, clamantes populum, amantes munera, sectantes retributionem, diripientes judicata pauperum; uti esset illis vidua in rapinam, et pupillus in praedam.

[0376C]   Proinde si ut sciens omnem qui lepra liberatus esset ita facturum, ideo praecepit munus offerre, potuit et non praecepisse quod sciebat ultro futurum.

[0314A]   Scilicet ignorans ubi esset?

[0372A]   Plane ut invidiosum, et in ipsa confessione petulantem, et male adulantem; quasi haec esset summa gloria Christi, si ad perditionem daemonum venisset, et non potius ad hominum salutem; qui nec discipulos de subactione spirituum, sed de candida salutis gloriari volebat.

[0291B]   Oportebat igitur imaginem [0291B] et similitudinem Dei, liberi arbitrii et suae potestatis institui, in qua hoc ipsum, imago et similitudo Dei deputaretur; arbitrii scilicet libertas et potestas: in quam rem ea substantia homini accommodata est, quae hujus status esset, adflatus Dei, utique liberi et suae potestatis.

[0347A]   Jam vero Moyses, quid utique tunc tantum, cum Jesus adversus Amalech praeliabatur, expansis manibus orabat residens; quando in rebus tam attonitis, magis utique genibus depositis, et manibus caedentibus pectus, et facie humi volutante, orationem commendare debuisset; nisi quia illic ubi nomen Domini Jesu dimicabat, dimicaturi quandoque adversus diabolum, crucis quoque erat habitus necessarius, per quam Jesus victoriam esset relaturus?

[0476C]   Itaque, ut certum esset nos filios Dei esse, misit Spiritum suum in corda nostra, clamantem, Abba, Pater.

[0385B]   Ut id operis promittens, quod pro anima facturus esset, admoneret eos, quae opera sabbati lex prohiberet, humana scilicet; et quae praeciperet, divina [0385C] scilicet, quae fierent animae omni; dominus sabbati dictus, quia sabbatum, ut rem suam, tuebatur.

[0258A]   Quale est enim, ut aliquid extraneum Deo sit, cui nihil extraneum esset, si quis esset?

[0452C]   XX) unde esset, et cur quasi nesciens interrogabat.

[0466C]   Cum haesitantibus eis ne phantasma esset, imo phantasma credentibus: Quid turbati estis, inquit, et quid cogitationes subeunt in [0466D] corda vestra?

[0483A]   Ipse si esset, latere non posset, nedum aliqua ejus sacramenta.

[0472B]   Ita angelum ad hoc nominavit, quo multo magis hominibus non esset credendum, quando nec angelo, nec apostolo; non angelum ad Evangelium referret Creatoris.

[0381D]   At nunc humiliter reddens rationem, quod non possent jejunare filii sponsi, quamdiu cum eis esset [0381D] sponsus; postea vero jejunaturos promittens, cum ablatus ab eis sponsus esset; nec discipulos defendit, sed potius excusavit, quasi non sine ratione reprehensos; [0382A] nec Joannis rejecit disciplinam, sed magis concessit, tempori Joannis eam praestans, ut tempori suo cam destinans; rejecturus alioquin eam et defensurus aemulos ejus, si non ipsius fuisset jam quae erat.

[0291A]   Sed quoniam ex hoc jam intelligimur, eo struentes liberam hominis potestatem arbitrii sui, ut quod ei evenit, non Deo, sed ipsi debeat exprobrari; ne et tu [0291A] hinc jam opponas, non ita illum institui debuisse si libertas et potestas arbitrii exitiosa futura esset; hoc quoque prius defendam ita institui debuisse, quo fortius commendem, et ita institutum, et digne Deo institutum, potiore ostensa ea caussa quae ita fecit institui.

[0378C]   Habebit enim virum, ut virgo non sit; et habendo virum, duos patres faciet, Deum et hominem, ei qui et Dei et hominis esset filius.

[0490B]   Quod, etsi in lege scriptum esset, commemorat in [0490C] aliis linguis, et in aliis labiis locuturum Creatorem, cum hac commemoratione charisma linguarum confirmat, nec hic potest videri alienum charisma Creatoris praedicatione confirmasse.

[0381C]   At nunc humiliter reddens rationem, quod non possent jejunare filii sponsi, quamdiu cum eis esset [0381D] sponsus; postea vero jejunaturos promittens, cum ablatus ab eis sponsus esset; nec discipulos defendit, sed potius excusavit, quasi non sine ratione reprehensos; [0382A] nec Joannis rejecit disciplinam, sed magis concessit, tempori Joannis eam praestans, ut tempori suo cam destinans; rejecturus alioquin eam et defensurus aemulos ejus, si non ipsius fuisset jam quae erat.

000-00-00 Serial Number=0976725996

Adversus Marcionem Libri Quinque Reditus in Auctori Indicem

[1084A]   Quis tantum dicere possit, Ante tribunale, ante, pavimentum quae paravit Ut fora judiciumque sibi anticipare volentes, Et fugerent, esset properanti copia lata!

[1087C]   Cum Dominus Christus caro nasci, venit in orbem Augusti regis Romani tempore, primum Decreto gentes censu numerantur ubique; Idem hoc rex forte tulit, quia summa volunta In cujus manu, regnantis cor, legibus esset, [1087D] Fecit primus, et in numerum scriptura redacta est.

[1065A]   Cujus de morte piati Esset ut in signum et vastatae pignora gentis, Sanguine signantur postes et limina multa, Immane auxilium, caro testis creditur esca.

[1071B]   Gente sequente Est Abraham, cujus gnatos vos esse negatis, Qui primus, genere et patria et genitore relicto, Voce Dei suasus, secessit in extera regna, [1071B] Tanto Dei meruit sublimis dignus honore, Gentibus ut pater et populis credentibus esset.

000-00-00 Serial Number=0535562396

Adversus Praxeam Reditus in Auctori Indicem

[0183A]   Item, in altercatione Judaeorum, exprobrans quod occidere eum vellent: Ego, [0183A] inquit, quae vidi penes Patrem meum, loquor; et vos quod vidistis penes patrem vestrum, id facitis: et nunc vultis occidere hominem veritatem vobis locutum, quam audivit a Deo; et: Si Deus esset pater vester, dilexissetis me.

[0155A]   Caeterum, si filius Dei esset, nunquam illum fortasse dignarer?

[0191C]   Quod si tertium quid esset ex utroque confusum ut electrum, non tam distincta documenta paterent utriusque substantiae.

[0192A]   Sed et spiritus carnalia, et caro spiritalia [0192A] egissent ex translatione; aut neque carnalia, neque spiritalia, sed tertiae alicujus formae, ex confusione: imo aut sermo mortuus esset, aut caro mortua non esset, si sermo conversus esset in carnem; aut caro enim immortalis fuisset, aut sermo mortalis.

[0168C]   Tamen jubebat, haud sibi jussurus si unus esset; aut sine jussu facturus, quia non exspectasset ut sibi juberet.

[0188A]   Sed et si in isto Evangelio non esset revelatum: Deus meus, ad quid me dereliquisti (Matth.

[0183B]   Et interroganti quis esset iste, ipse se demonstrans, utique Filium demonstravit, quem credendum esse dixerat.

[0187B]   Et nihilominus hoc quoque interpretatus est, quomodo Pater esset in Filio, et Filius in Patre: Verba, inquit, quae ego loquor vobis, non sunt mea; utique [0187C] quia Patris.

[0192A]   Sed et spiritus carnalia, et caro spiritalia [0192A] egissent ex translatione; aut neque carnalia, neque spiritalia, sed tertiae alicujus formae, ex confusione: imo aut sermo mortuus esset, aut caro mortua non esset, si sermo conversus esset in carnem; aut caro enim immortalis fuisset, aut sermo mortalis.

[0182B]   Item, interrogatus ubi esset Pater, neque se, neque Patrem notum esse illis respondens, [0182C] duos dixit ignotos; quod si ipsum nossent, Patrem nossent, non quidem quasi ipse esset Pater et Filius, sed quia per individuitatem neque agnosci, neque ignorari alter sine altero potest.

[0182B]   Quod si unus esset, dum idem est et Filius et Pater, non uteretur legis patrocinio fidem imponentis, non unius testimonio, sed duorum.

[0182A]   Aeque ambigentibus inter se, ne ipse esset Christus, utique non Pater, sed Filius: Neque me scitis, inquit (Joan.

[0189A]   Nec pudet illos injicere, quod, si esset, scriptum fuisset.

[0166D]   A quibus et praescriptio [0166D] nostra deducitur, non posse unum atque eumdem videri qui loquitur, et de quo loquitur, et ad quem loquitur: quia neque perversitas, neque fallacia Deo congruat: ut cum ipse esset ad quem loquebatur, ad alium potius, et non ad semetipsum loquatur.

[0167D]   Sed et in sequentibus: Ecce Adam factus est tanquam unus ex nobis, fallit aut ludit; ut cum unus, et solus, et singularis esset, numerose loqueretur: aut numquid angelis loquebatur, ut Judaei interpretantur, quia nec ipsi Filium agnoscunt?

[0166C]   Tu porro eum mendacem efficias et fallacem et deceptorem fidei hujus, si cum ipse esset sibi Filius, alii dabat Filii personam, quando Scripturae omnes et demonstrationem et distinctionem trinitatis ostendant.

[0182C]   Item, interrogatus ubi esset Pater, neque se, neque Patrem notum esse illis respondens, [0182C] duos dixit ignotos; quod si ipsum nossent, Patrem nossent, non quidem quasi ipse esset Pater et Filius, sed quia per individuitatem neque agnosci, neque ignorari alter sine altero potest.

[0183B]   Et interrogatus a Judaeis, si ipse esset Christus (utique Dei, nam usque in hodiernum Judaei Christum Dei, non ipsum Patrem sperant, quia nunquam Christus Pater scriptus est venturus): Loquor, inquit, vobis, et non creditis.

[0185A]   Quid mendacem facis et Patrem et Filium, si aut Pater de coelis loquebatur ad Filium, cum ipse esset Filius apud terras; aut Filius ad Patrem precabatur, cum ipse esset Pater apud coelos?

[0185A]   Quid mendacem facis et Patrem et Filium, si aut Pater de coelis loquebatur ad Filium, cum ipse esset Filius apud terras; aut Filius ad Patrem precabatur, cum ipse esset Pater apud coelos?

[0192A]   Sed et spiritus carnalia, et caro spiritalia [0192A] egissent ex translatione; aut neque carnalia, neque spiritalia, sed tertiae alicujus formae, ex confusione: imo aut sermo mortuus esset, aut caro mortua non esset, si sermo conversus esset in carnem; aut caro enim immortalis fuisset, aut sermo mortalis.

[0169C]   Si enim una persona et Dei et Domini in Scripturis inveniretur, merito Christus non esset admissus ad nomen Dei et Domini.

000-00-00 Serial Number=0376082003

Adversus Valentinianos Reditus in Auctori Indicem

[0580A]   Alia adhuc compositione monstruosum, volunt illum proficias earum substantiarum induisse, quarum summam saluti esset redacturus; ut spiritalem quidem susceperit ab Achamoth, animalem vero, quem mox a demiurgo induit, Christum: caeterum corporalem, ex animali substantia, sed miro et inenarrabili rationis ingenio constructum, administrationis caussa vim contulisse, quo congressui, et conspectui, et contactui, et defunctui ingratis subjaceret.

[0536A]   Conversam inde ad preces, cum ad se missus esset Paracletus Soter Jesus, eam denuo confirmatam, et ab omnibus injuriis passionis expumicatam, ex conversione illa animales corpulentias produxisse.

000-00-00 Serial Number=0740936756

Apologeticus Adversos Gentes Pro Christianis Reditus in Auctori Indicem

[0511A]   Democritus excaecando semetipsum, quod [0511A] mulieres sine concupiscentia aspicere non posset, et doleret si non esset potitus, incontinentiam emendatione profitetur.

[0274A]   Itaque nec in illo ex forma malorum judicandorum agitis erga nos, quod caeteris negantibus adhibetis tormenta ad confitendum, solis Christianis ad negandum; cum, si malum esset, nos quidem negaremus, vos vero confiteri tormentis compelleretis.

[0285A]   Si bonum invenero esse, quod lex tua prohibuit, nonne ex illo praejudicio prohibere me non potest, quod si malum esset, jure prohiberet?

[0436A]   Quoniam autem facile iniquum videretur, liberos homines invitos urgeri ad sacrificandum (nam et alias divinae rei faciendae libens animus indicitur): [0436A] certe ineptum existimaretur, si quis ab alio cogeretur ad honorem deorum, quos ultro sui caussa placare deberet, ne prae manu esset jure libertatis dicere: Nolo mihi Jovem propitium; tu, quis est me conveniat Janus iratus ex qua velit fronte; quid tibi mecum est?

[0262A]   Testimonium ignorantiae est, quae iniquitatem, dum excusat, condemnat; cum omnes, qui retro oderant, quia ignorabant quale esset quod oderant, simul ut desinunt ignorare, cessent et odisse.

[0333A]   Caeterum si nemo esset, qui deos faceret, frustra praesumitis deos factos auferendo factorem.

[0414A]   Adeo nulla est divinitas ista quam tenetis, quia si esset, neque a daemoniis affectaretur, neque a diis negaretur.

[0273B]   Solum Christianum inquiri non licet, offerri licet, quasi aliud esset actura inquisitio, quam oblationem.

[0258A]   Cum sub Severo negatum esset Christianis in judicio se defendere, scriptum hoc praesidibus Romani imperii obtulit auctor, ostendens hoc capite iniquam istam judicandi formulam, per quam defensio negatur insontibus, et veritas absconditur; cum interim tot tantique, qui quotidie ad hanc sectam transeant, illam aliqua consideratione dignam faciant, qui sane omnes, remoti ab aliqua perversitatis culpae, ostendant [0258B] sese longe alium affectum induisse, quam istum qui in maleficis semper deprehenditur.

000-00-00 Serial Number=0674631774

De Anima Reditus in Auctori Indicem

[0660A]   Forte nescio quid de anima disserueramus, cum ea soror in spiritu esset.

[0685B]   Quod cum soli Deo competat, ut soli innato et infecto, et idcirco immortali et inconvertibili, absolutum est, caeterorum omnium natorum atque factorum convertibilem et demutabilem esse naturam; ut etsi trinitas animae adscribenda esset, ex mutatione accidentiae, non ex institutione naturae deputaretur.

[0725A]   Si enim tale quid semel accidere dicatur, ut deliquium solis aut lunae, ita et animae; sane persuaderer divinitus factum; congruere enim hominem seu moneri, seu terreri a Deo, velut fulgure rapido, momentaneae mortis ictu; si non magis in proximo esset somnium credi, quod vigilanti potius accidere deberet, si non somnium magis credi oporteret.

[0697B]   Mortem simulat, subterraneo latitat, septenni se illic patientia damnat, interea quae de posteris defunctis ad fidem rerum esset relaturus, ab unica conscia et ministra matre cognoscit: ut satis sibi visus est corpulentiam interpolasse ad omnem mortui veteris horrorem, de adytis fallaciae emergit, ut ab inferis redditus.

[0712B]   Si enim in seminibus utriusque substantiae aliquam intercapedinem eorum conceptus admitteret, ut aut caro, [0712B] aut anima prior seminaretur, esset etiam sexus proprietatem alteri substantiae adscribere per temporalem intercapedinem seminum; ut aut caro animae, aut anima carni insculperet sexum: quoniam et Apelles, non pictor, sed haereticus, ante corpora constituens animas viriles ac muliebres, sicut ab Philumena didicit, utique carnem, ut posteriorem, ab anima facit accipere sexum.

[0661A]   Hoc nos sapere interim primordii contemplatio inducat: Recogita enim, cum Deus flasset in faciem hominis flatum vitae, et factus esset homo in animam vivam, totum utique per faciem statim flatum illum in interiora transmissum, et per universa corporis spatia diffusum, simulque divina aspiratione densatum, omni intus linea expressum esse, quam densatus impleverat, et velut in forma gelasse.

000-00-00 Serial Number=0726268888

De Baptismo Et De Poenitentia Reditus in Auctori Indicem

[1162D]   Quare irritus esset Baptismus in tribus nominibus Patris, Filii, etc.

[1162D]   Nominum divinorum, id est, Personarum Divinarum ne quis inde Sabellianismum extundere conetur, quasi solorum nominum, nulla rerum in Divinis distinctio esset.

[1197B]   Poena) satius esse arbitratus est Tertullianus, baptismum ad adultae aetatis tempus reservari, ut tunc simul cum originali etiam omnia peccata actualia, omnisque reatus poenae eisdem debitae, una tolli possit, ad quem tollendum alias diuturnis poenitentiae laboribus et satisfactionis operibus opus esset.

[1158B]   Spiritus erat nuntius, eo quod per gratiam spiritualem medicina nostris esset animi ac mentis languoribus deferenda.

[1159B]   Pridem notavit, inquiens: Sunt, qui non frustra intelligant, duo dicta esse, ad imaginem, et similitudinem: cum, si una res esset, unum nomen sufficere potuisset.

[1155A]   Tum factum est, ut tota lustraretur civitas, quod necessitate coacta esset civilis caedis auctor fieri: cum nefas esset ad sacra accedere, et victimas immolare, antequam facinus expiatum esset, luesque lustrationibus abolita.

[1155A]   Tum factum est, ut tota lustraretur civitas, quod necessitate coacta esset civilis caedis auctor fieri: cum nefas esset ad sacra accedere, et victimas immolare, antequam facinus expiatum esset, luesque lustrationibus abolita.

[1155A]   Tum factum est, ut tota lustraretur civitas, quod necessitate coacta esset civilis caedis auctor fieri: cum nefas esset ad sacra accedere, et victimas immolare, antequam facinus expiatum esset, luesque lustrationibus abolita.

[1154A]   Hi ludi, cum Hannibal esset in Italia, monitu carminum Martii vatis, tum forte inventorum, primum ex SCto celebrati fuere, ut ex Livio, l.

[1198C]   IV) et omnes baptizabant, et quibuscumque diebus vel temporibus esset occasio.

[1190A]   Illis enim saeculis antiquioribus non tanta erat sacerdotum copia, ut quilibet particulari coetui in pagis, et oppidis, imo et in quibusvis civitatibus, semper aliquis praesto esset.

[1149B]   Atque si mihi quidem contra hos tales pluribus agere collibitum, aut operae pretium esset, eos etiam, qui, ut a nostris sacris maxime alieni, ita apud illos alias maxima authoritate sunt, Pearsonium, Grotium, Usserium, Chamierium, Blondellum, Petrum Molinaeum, aliosque, quorum vel solis nominibus pauculi alii, et nuper nati, facile opprimi possent, longo agmine adducerem.

[1190D]   Ita igitur vox dicentes ad laicos referenda esset, quasi hos loquentes introducat Tertullianus, sibique Baptismum aeque ac verbi divini praedicationem vindicantes, quinimo fortasse illud Christi apud Matth.

[1174D]   Ex hoc autem credidit Tertullianus, Joannem de Christo, quem Messiam venturum toties tamque aperte praedicaverat, postea, Christo ipso suum praedicationis munus obeunte, de eodem, an verus esset Messias, dubitare incoepisse, ut idem Noster L.

[1192A]   Cum scilicet in mora, morituri interea baptizandi, praesens periculum esset.

[1192B]   Caeterum ex hoc loco quidam, nec inepte, colligunt, a Tertulliano, cum adhuc vere orthodoxus esset, hunc librum de Baptismo conscriptum fuisse, propterea quod deinceps Montanista factus, longe majori indulgentia, quin et nimium molli reverentia, in loquacem illum sexum fuerit, quem Paulus ipse I Cor.

[1181D]   Saltem dubium videri posse, adeoque citra grave peccatum, utpote in materia pariter gravi, verba in nomine non posse commutari in nomen; unde talis Baptismus saltem conditionate repetendus esset.

[1192C]   Scilicet Quintillae, quam paulo ante sugillavit, nunc autem pristinam dicit, quod de ea mox ad initium hujus libri locutus esset, et ipsa jam diutius antea Baptismum impetere ausa fuisset.

[1186C]   Erant Judaeis innumerae lotiones tum in libro Exodi, tum Levitici, praescriptae, quas singulas recensere, sane redundantis operae esset.

[1137A]   Esset,» Tertullianum aggressus est, et librum de Praescriptionibus, atque de Baptismo et Poenitentia publici juris fecit (Salisburgi, 1752, 1755).

[1199A]   XI, tandemque penitus abrogatus, baptismum in arbitrio ministrantium posuit, ut quandocumque illis rationabili ex causa visum esset, eumdemque impertirentur: quae consuetudo tandem etiam apud Graecos, et multis quidem abhinc saeculis, invaluit.

[1144D]   Aut cur non potius has voculas ut opinor ironice, pro scilicet, accipiamus, ut sensus sit: quasi vero DEUS nihil posset, quod supra vires, et exigentiam aquae, aut alterius creaturae, esset?

[1190A]   Non esset autem PAX salva, si Episcopis sua auctoritas non servaretur, Presbyteris propria mox auctoritate quaelibet Ecclesiae munia [1190B] promiscue involantibus; Episcopi enim sunt, quos Spiritus Sanctus posuit regere Ecclesiam Dei, etc.

[1181A]   Clarius esset sed nonnisi.

[1180C]   Atque hinc ejusmodi telonarii seu publicani velut publici peccatores, imo velut ethnici habebantur, a quorum communione pariter abstinendum esset.

[1179D]   Ita scilicet singularis illa praerogativa Baptismi instar illis esset, ac velut compendio, et breviori via, anticipato hunc suppleret.

[1184A]   Atqui, pergit, tamen Unum habuere Baptismum, qui Unam non habuere Spem; quomodo enim Unam Spem habebant cum sanctis et justis, qui dicebant: Manducemus et bibamus, cras enim moriemur, dicentes quod non esset resurrectio mortuorum?

[1167A]   Itaque cum alii legant IN CHRISTO futuram, obnixe retineo in Christum futuram, scilicet, quae esset IN CHRISTUM, seu ejus Ecclesiam PER CHRISTUM redundatura.

[1167A]   EPHRAIM vero, secundo genitus, exhibebat Novum Testamentum, eratque FIGURA ipsius Christi, et Ecclesiae, tanquam posterioris (sed nonnisi tempore rursus) ac quasi in Christo secundo genitae, sed meritis ac privilegiis longe amplioris, in qua non figura Crucis esset, sed crux ipsa, CHRISTUS CRUCIFIXUS.

000-00-00 Serial Number=0200691044

De Carne Christi Reditus in Auctori Indicem

[0787B]   Quid fuerit novitatis in Christo ex virgine nascendi, palam est: scilicet, solummodo hoc, quod ex virgine, secundum rationem quam edidimus; [0787B] et uti virgo esset regeneratio nostra, spiritaliter ab omnibus inquinamentis sanctificata per Christum, virginem et ipsum, etiam carnaliter, ut ex virginis carne.

[0790A]   Agnoscimus ergo signum contradicibile, conceptum et partum virginis Mariae; de quo Academici isti, Peperit, et non peperit; Virgo, et non virgo: quasi non, etsi ita dicendum esset, a nobis magis dici conveniret.

[0777A]   Porro, si anima caro fuisset, unum esset in [0777B] Christo carnea anima, aut caro animalis.

[0753A]   Non competere etiam ex semine humano Dei Filium nasci; ne si esset totus filius hominis, juxta Hebionis opinionem, non crederetur Dei filius.

[0766A]   Primo quidem, nunquam quisquam adnuntiasset illi matrem et fratres ejus foris stare, qui non certus esset habere illum matrem et fratres, et ipsos esse, quos tunc nuntiabat, vel retro cognitos, vel tunc ibidem compertos, licet propterea abstulerint [0766B] haereses ista de Evangelio, quod et creditum patrem ejus Joseph fabrum, et matrem Mariam, et fratres et sorores ejus optime notos sibi esse dicebant, qui mirabantur doctrinam ejus.

[0757A]   Quid tanti fuit, edoce, ut consciens Christus quid esset id se quod non erat, exhiberet?

[0758A]   Qui Spiritus cum hoc esset, tam vere erat et columba, quam et Spiritus, nec interfecerat substantiam propriam, assumpta substantia extranea.

[0765B]   Fuerit nunc quoque siderea eodem modo terrenis pabulis pasta, quando terrena non esset; quo terrena coelestibus pasta est, quando coelestis non esset (legimus enim manna esui populo fuisse: Panem, inquit (Ps.

[0765B]   Fuerit nunc quoque siderea eodem modo terrenis pabulis pasta, quando terrena non esset; quo terrena coelestibus pasta est, quando coelestis non esset (legimus enim manna esui populo fuisse: Panem, inquit (Ps.

[0766B]   Utique, natusne esset, an non; si enim hoc negavit responsio ejus, [0766C] hoc captavit nuntiatio tentatoris.

[0767A]   Eo adjicimus: etiamsi tentandus esset de nativitate, non utique hoc modo tentaretur, earum personarum adnuntiatione, quae poterant, etiam nato Christo, non fuisse.

[0767B]   Facilius plane est, ut, certi illum et matrem et fratres habere, divinitatem potius tentaverint ejus, quam nativitatem: [0767B] an intus agens, sciret quid foris esset, mendacio petitus praesentia eorum, qui in praesenti non erant: nisi quod, etsi vacuisset tentationis ingenium, poterat evenire, ut quos illi nuntiabant foris stare, ille eos sciret absentes esse, vel valetudinis, vel negotii, vel peregrinationis nota jam necessitate.

[0768B]   Caeterum, ad negandam nativitatem, alius [0768B] necessarius fuisset et locus, et tempus, et ordo sermonis, non ejus qui posset pronuntiari etiam ab eo, cui et mater esset et fratres, cum indignatio parentes non neget, sed objurget.

[0772A]   An ausus esset aliquis unque summo perstringere corpus novum, [0772B] sputaminibus contaminare faciem, nisi merentem?

[0773A]   Si, ut animam salvam faceret, in semetipso suscepit animam Christus, quia salva non esset nisi per ipsum, dum in ipso; non video cur eam carnem fecerit animalem, induendo carnem, quasi aliter animam salvam [0773B] facere non posset, nisi carneam factam.

[0775C]   Alioquin, si anima semetipsam ignorans erat ab initio, nihil a Christo cognovisse debuerat, nisi qualis esset.

[0783A]   Nunc, ut simplicius respondeamus, non competebat [0783A] ex semine humano Dei Filium nasci, ne si totus esset filius hominis, non esset et Dei filius, nihilque haberet amplius Salomone, et amplius Jona; et de Hebionis opinione credendus erat.

[0783A]   Nunc, ut simplicius respondeamus, non competebat [0783A] ex semine humano Dei Filium nasci, ne si totus esset filius hominis, non esset et Dei filius, nihilque haberet amplius Salomone, et amplius Jona; et de Hebionis opinione credendus erat.

[0783A]   Ergo, jam Dei Filius ex Patris Dei semine, id est spiritu, ut esset et hominis filius, caro ei sola erat ex hominis carne sumenda, sine viri semine.

000-00-00 Serial Number=0326924086

De Corona Reditus in Auctori Indicem

[0074B]   Occasionem scribendi hujus tractatus auctori praebuit militis factum infra in exordio eleganter enarratum, quod cum christianorum nonnulli reprehenderent, militique Ecclesiam longa pace fruentem temere periculo exponendam improperarent, de caetero asserentes hanc [0074B] coronam gestare, esse ornamentum sua natura nec bonum, nec malum, solus Tertullianus, pro aspero suo ingenio, libro de Corona scripto militis caussam propugnavit; acriterque pastores in pace leones, in praelio cervos insectatus, quia sic coronari idololatriae signum esset, interrogantibus quonam scripturae loco tales coronas gestare prohiberetur, ait sufficere traditionem.

[0089A]   VI et VIII): quibus utique [0089A] et in prima dedicationis solemnitate, et in secunda restitutionis gratulatione competisset coronari, si dignum Deo esset (I Esdr.

[0089B]   Quoniam, inquit, cum tympanis et tibiis et psalteriis bibunt vinum: dicturus esset etiam cum coronis, si umquam hic usus fuisset in Dei rebus.

000-00-00 Serial Number=0987226427

De Exhortatione Castitatis Reditus in Auctori Indicem

[0923B]   Propter incontinentiae periculum permittitur nubere secundo; quia nisi licentia alicujus non bonae rei subjaceret, non esset in quo probaretur [0923C] qui divinae voluntati, et qui suae potestati obsequeretur; quis nostrum utilitatis praesentiam sectetur, et quis occasionem licentiae amplexetur.

000-00-00 Serial Number=0826815009

De Idolatria Reditus in Auctori Indicem

[0688A]   Nam si ita esset, utique tantae sanctitatis et constantiae viri statim habitus inquinatos recusassent, statimque apparuisset Danielem (Dan.

[0683B]   Scilicet de quibus tunc consultatio movebatur, praestandusne esset census Caesari, an non.

[0683B]   Ideo et monetam ostendi sibi Dominus postulavit, et de imagine, cujus esset, requisivit.

[0692B]   Scio quemdam (cui Dominus ignoscat), cum illi in publico per litem dictum esset, Jupiter tibi sit iratus, respondisse, imo tibi.

000-00-00 Serial Number=0034062445

De Monogamia Reditus in Auctori Indicem

[0946A]   Hoc quidem si ita esset, in infinitum emissa licentia, totiens virum dedisset, quotiens amissus esset, sine ullo pudore nubendi, etiam ethnicis congruente.

[0944C]   III) validioris doctrinae: adeo ut, prae illa infantia fidei, ignorarent adhuc quid sibi agendum esset circa carnis et sexus necessitatem.

[0946A]   Hoc quidem si ita esset, in infinitum emissa licentia, totiens virum dedisset, quotiens amissus esset, sine ullo pudore nubendi, etiam ethnicis congruente.

[0946A]   Sed etsi ita esset quasi de futuro: Si cujus maritus mortuus [0946B] fuerit, tantumdem et futurum ad eam pertineret, cujus ante fidem morietur maritus Quaevis accipe, dum caetera non evertas.

000-00-00 Serial Number=0671780586

De Oratione Reditus in Auctori Indicem

[1148D]   Magnum certe, et antiquorum Ecclesiae rituum magistrum ab omnibus legendum auctorem habemus, qui et recentiorum haereticorum errores contundit, dum saepe eucharistiam verum corpus Christi esse tradit (de quo tamen nemo unquam usque ad Berengarium dubitavit aut dubitare potuit), exomologesim peccatorum faciendam monet, pro defunctis oblationes fieri consuevisse indicat, romanae sedis auctoritatam praedicat, animasque defunctorum igne purgari, jejunia, aliaque his similia, quae longum esset recensere comprobat.

[1163A]   Et cum interrogasset Petrus si septies remittendum esset fratri: Imo, inquit, septuagies septies (Matth.

[1159A]   Etiam si praefinitum in oratione non esset, de postulando regni adventu, ultro eam vocem protulissemus festinantes ad spei nostrae complexum (Heb.

000-00-00 Serial Number=0667744815

De Pallio Reditus in Auctori Indicem

[1047B]   Certe cum ad Epicuros et Zenonas ventum esset, sapientes vocas, totum quietis magisterium, qui eam summae atque unicae voluptatis nomine consecravere.

000-00-00 Serial Number=0889996171

De Poenitentia Reditus in Auctori Indicem

[1225A]   Tandem ergo ex illa qualicumque demum styli discordantia plus argui non posse censemus, quam Tertullianum, cum adhuc vegetiori esset aetate vivaciorique ingenio, hanc scriptionem suscepisse.

[1229A]   XII); et prophetando universorum prophetarum emisit ora, mox gratiam pollicitus, quam in extremitatibus temporum per Spiritum suum universo orbi illuminaturus esset, praeire intinctionem poenitentiae jussit, si quos per gratiam vocaret ad promissionem semini Abraham [1229B] destinatam, per poenitentiae subsignationem ante componeret.

000-00-00 Serial Number=0780309975

De Praescriptionibus Adversus Haereticos Reditus in Auctori Indicem

[0066A]   Hujus perversitatis doctrina haec est: duos homines ab angelis constitutos, Cain et Abel; propter hos magnas inter angelos contentiones et discordias extitisse; ob hanc causam illam [0066A] virtutem quae super omnes virtutes esset, quam matrem pronuntiant, dum Abel interfectum dicerent, voluisse concipi et nasci hunc Seth loco Abelis, ut evacuarentur angeli illi, qui duos priores illos homines condidissent, dum hoc semen mundum moritur et nascitur.

[0025B]   Nobis et si quaerendum esset adhuc et semper, ubi tamen quaeri oportet?

[0040B]   XIV, 26), ad hoc missus a Christo, ad hoc postulatus de Patre, ut esset doctor veritatis (Joan.

[0031C]   Christus Jesus Dominus noster permittat dicere interim, quisquis est, cujuscumque Dei Filius, [0031C] cujuscumque materiae homo et Deus, cujuscumque fidei praeceptor, cujuscumque mercedis repromissor, quid esset, quid fuisset, quam Patris voluntatem administraret, quid homini agendum [0032A] determinaret, quamdiu in terris agebat, ipse pronuntiabat, sive populo palam, sive discentibus seorsum; ex quibus duodecim praecipuos lateri suo adlegerat destinatos nationibus magistros.

[0022B]   XXVIII, 19); siquidem in fine praecepit, ut vaderent ad docendas et tinguendas nationes, consecuturi mox Spiritum Sanctum [0022B] Paracletum, qui illos deducturus esset in omnem veritatem (Joan.

[0021A]   Puto in primitiis ipsis doctrinae suae, cum adhuc dubitaretur apud omnes, an Christus esset, et cum adhuc nec Petrus illum Dei Filium pronuntiasset; [0021B] cum etiam Joannes de illo certus esse desiisset.

[0022A]   Etiam, PETITE ET ACCIPIETIS ei competit, qui sciebat a quo esset petendum, a quo et erat aliquid repromissum; a Deo scilicet Abraham, Isaac et Jacob, quem nationes non magis noverant, quam ullam repromissionem ejus.

[0061B]   Hic ausus est summam se dicere virtutem, id est, summum Deum, mundum autem ab angelis suis institutum, a daemone se oberrante, quid esset sapientia, descendisse quaerendum apud Judaeos, se in phantasmate Dei non passum, sed esse quasi passum.

[0041A]   Aut si nec perperam, nec in vacuum, quale est ut ante res Dei currerent, quam cujus Dei notum esset; ante Christiani, quam Christus inventus, ante haeresis, [0041B] quam vera doctrina?

[0052A]   Quid de proprio intulimus, ut aliquid contrarium ei quod esset in Scripturis deprehensum, detractione, vel adjectione, vel transmutatione remediaremus?

[0064B]   Virtutes igitur illas et angelos inferiores hominem fecisse: et quia ab infirmioribus et mediocribus virtutibus institutus esset, quasi vermem jacuisse reptantem.

[0066A]   Permixtiones enim dicunt angelorum et hominum iniquas fuisse: ob quam caussam illam virtutem, quam (sicut diximus) pronuntiant matrem, ad vindictam etiam cataclysmum inducere, ut et illud permixtionis semen tolleretur: et hoc solum semen, quod esset purum, integrum custodiretur.

000-00-00 Serial Number=0875664949

De Pudicitia Reditus in Auctori Indicem

[1023A]   Sic et de famulae concubitu, quae homini esset reservata, necdum redempta, necdum liberata: Prospicietur, inquit, illi, et non morietur (Levit.

[1001B]   Etiam, quod nemini facile, quis esset ostendit, nihil ex hoc adversariis confertur, etsi jam Christianis veniam delictorum praestitisset.

[0998B]   Ille eum praefecit porcis (ut familiare id daemonum pecus pasceret), ubi nec ille compos esset vitalis escae, simulque alios videret in opere divino abundantes pane coelesti.

[0993A]   Aut numquid non justi Judaei, et quibus poenitentia opus non esset, habentes gubernacula disciplinae et timoris instrumenta Legem et Prophetas?

[1014D]   Etiamsi pro certo Apostolus Corinthio illi fornicationem donasset, esset aliud quod semel contra institutum suum pro ratione temporis [1015A] faceret.

[1009A]   Hoc enim legisse debueras, et si non in epistola, sed in ipsa Apostoli secta, a pudore clarius quam stylo ejus impressum; [1009A] ne scilicet Paulum apostolum Christi, doctorem nationum in fide et veritate, vas electionis, Ecclesiarum conditorem, censorem disciplinarum, tantae levitatis inficeres, ut aut damnaverit temere, quem mox esset absoluturus; aut temere absolverit, quem non temere damnasset, ob solam licet fornicationem simplicis impudicitiae, nedum ob incestas nuptias, et impiam luxuriam, et libidinem parricidalem, quam nec nationibus comparat, ne consuetudini deputaretur; quam absens judicarat, ne spatium reus lucraretur; quam advocata etiam Domini virtute damnaverat, ne humana sententia videretur.

[1007C]   Non utique ut extra Ecclesiam detur; hoc enim non a Deo postularetur, quod erat in praesidentis officio, sed ut per mortem hanc quoque communem et propriam carnis ipsius, quae jam cadaver, quae capulum esset immunditia irrecuperabili tabidosum, plenius de Ecclesia deberet auferri.

[0997B]   Nec tam execrabile esset nomen publicanorum apud Dominum, nisi extraneum vendentium ipsius coeli et terrae et maris transitus.

000-00-00 Serial Number=0978210866

De Resurrectione Carnis Reditus in Auctori Indicem

[0821A]   Ob hujusmodi igitur conjecturas, primam praestructionem eorum depellam, qua volunt omnia Prophetas per imagines concionatos: quando si ita esset, ne ipsae quidem imagines distingui potuissent, si non [0821B] et veritates praedicatae fuissent, ex quibus imagines deliniarentur.

[0837C]   Non enim posset de ossib us figura componi, si non idipsum et ossibus eventurum esset.

[0862A]   Ita, per totam hanc sensuum seriem, ab injustitia et delinquentia membra nostra divellens, et justitiae et sanctimoniae adjungens, et transferens eadem a stipendio mortis ad donativum vitae aeternae, carni utique compensationem salutis repromittit, cui nullam omnino competisset imperari propriam sanctimoniae et justitiae disciplinam, si non ipsius esset et praemium disciplinae: sed nec ipsum baptisma committi, si per regenerationem, non etiam restitutioni inauguraretur, hoc quoque Apostolo ingerente: An ignoratis, quod quicumque in Christum [0862B] Jesum tincti sumus, in mortem ejus tincti sumus?

[0873B]   Si Adam homo primus, caro autem homo ante animam, sine dubio caro erit facta in animam viventem; facta porro in animam, cum esset corpus, utique animale corpus est facta.

[0839A]   Quanquam etsi aliqua praesentium rerum tunc conflictatione moerebat Israel, non idcirco in parabola accipienda esset revelationis intentio, sed in testationem resurrectionis, ut in illam spem erigeret illos aeternae scilicet salutis, et necessarioris restitutionis, et averteret a respectu praesentium rerum.

[0838B]   Ut et ille responderet; Domine, tu scis; non utique Deus prophetae fidem de ea re [0838B] tentasset, quae futura non esset, quam nunquam Israel audisset, quam credi non oporteret.

000-00-00 Serial Number=0442240596

De Spectaculis Reditus in Auctori Indicem

[0644A]   Neque [0644A] enim ab aliis praeoccupatum fuisset, quod ad illos perventurum esset.

[0631A]   Quanquam etsi ita esset, tam apto consilio, tantae obstinatio disciplinae debebat obsequium.

[0657B]   Itaque in exorcismo cum oneraretur immundus spiritus, quod ausus esset fidelem aggredi: constanter et justissime quidem (inquit) feci, in meo eam inveni.

[0628C]   De circo disserens ait: quamvis circus idolis, et signis superstitiosis esset impletus, nihilominus christianos extra spectaculorum tempus sine crimine posse intrare, sicut in ipsa templa intrarent, si caussa intrandi culpa vacet.

000-00-00 Serial Number=0922648966

De Virginibus Velandis Reditus in Auctori Indicem

[0895B]   Sed ingeniose quidam de futuro volunt dictum, Vocabitur mulier, quasi quae hoc futura esset, cum virginitatem resignasset: quoniam et adjicit: Propterea relinquet homo patrem et matrem, et conglutinabitur mulieri suae, et erunt duo in carne una.

[0893A]   Si enim nosset, nunquam esset.

000-00-00 Serial Number=0301431179

Fragmenta Varia Reditus in Auctori Indicem

[1122C]   Certe Tertullianus, cum adhuc esset adolescens, lusit in hac materia, et praeceptor meus Gregorius Nazianzenus, Virginitatem et Nuptias disserens graecis versibus explicavit (Adv.

[1123A]   Hieronymus, cujus integras periodos adduximus in medium, tum ne quid mutilum esset, tum ut intelligat lector qui veterum de Virginitate, hodie tantopere controversa, scripserint; quocirca magnopere optarim exstare huc auctoris libellum, sive prosa conscriptum, sive potius, quod per verbum lusit indicari videtur, carmine.

[1131B]   Haec opinio esset utique tolerabilis, si aliquae deliciae spiritales, in illo sabbato, scilicet mille annorum, adfuturae sanctis per Domini praesentiam crederentur.

Reditus in Auctori Indicem
Reditus in Indicem Primum

Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam:     Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.» Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»

[0586D]	Denique, si tantam perversitatem una praescriptione discuti liceret, in expedito esset nuntiatio, cum omnes [0587A] istos deos ab hominibus institutos, non.
[0561A]	Perducerentur infantarii et coqui et ipsi canes pronubi, emendata res esset.
[0606C]	Um Cato senatui intulit; ut quo jam provincia hostilis esset; cui sub.

[0142A]	Ut ita esset positum: «Qui in me confessus fuerit coram hominibus in coelis, et ego in illo confitebor coram Patre meo qui in coelis est?
[0149B]	I, 29), quibus donatum esset non tantum credere in Christum, sed etiam pro ipso pati: Eumdem, inquit, agonem habentes quem in me vidistis, et nunc audistis .

[0201B]	VIII, 5): quo magis apud nos solius Dei esse debeat, quod Dei proprium est: et, ut dixi, jam non proprium esset, quia alterius esset.
[0200B]	Ac exinde Dominus qui retro Deus tantum, ex quo habuit cujus esset.
[0231C]	Rescindis enim quod pronuntiasti nec bonam nec malam: quia cum [0231C] dicis: Si esset bona, non desideraret componi a Deo, malam portendis: et cum apponis: Si esset mala natura, non admitteret in melius translationem, bonam subostendis: atque ita et boni et mali affinem constituisti, quam nec bonam nec malam pronuntiasti.
[0227C]	Et sicut supra diximus, non potuit informis fuisse materia, [0227C] si species habebat, ut et aliae ex ea sint confectae; nisi quod non aliae, sed ipsae ex semetipsis: siquidem non capit diversas fuisse quae iisdem nominibus eduntur, quo jam operatio divina otiosa videri possit, si quae erant fecit: cum generosior esset [0228A] , quae non erant facta, si fierent.
[0221A]	Alioquin vanum, si ejus rei cujus nullam praemiserat mentionem, id est materiae, ne ipsum quidem nomen, subito formam et habitum promulgavit: ante enarrat qualis esset, quam an esset; [0221B] ostendit figuram deformati; nomen abscondit.
[0199A]	Si enim esset, non fieret, esset enim: si vero non esset, non faceret, quia nihil esset.
[0218B]	Sine caussa ergo esset, inquis.
[0199A]	Si enim esset, non fieret, esset enim: si vero non esset, non faceret, quia nihil esset.
[0206B]	Si potuit et noluit, malus et ipse, quia malo favit; et sic jam habetur auctor ejus, quod licet non instituerit, quia tamen si noluisset illud esse, non esset, ipse jam fecit esse, quod noluit non esse: quo quid est turpius?
[0200B]	Igitur in quantum putabit ideo materiam semper fuisse, quia Dominus semper esset, in tantum constabit nihil fuisse, quia constat Dominum non semper fuisse.
[0222B]	Et utique si invisibilis esset, nullo modo cognosceretur qualitas ejus.
[0217C]	Si ergo ex jam factis rebus, alias res Deus proferens, ostendit per prophetam, et dicit quid unde protulerit (quamquam possimus unde illas prolatas aestimare, dum ne ex nihilo; jam enim facta erant quaedam, ex quibus prolatae videri possent): si tantam curam instructionis nostrae insumpsit Spiritus sanctus, ut sciremus quid unde processerit, nonne [0217C] proinde nos et de coelo et de terra compotes reddidisset, significando unde ea esset operatus, si de aliqua materia origo constaret illorum?
[0213B]	Quia quod ut esset nullius [0213C] eguit auctoris, multo sublimius erit eo quod, ut esset, aliquem habuit auctorem: proinde, si malum quidem innatum est, natus autem sermo Dei: Eructavit enim, inquit, sermonem optimum (Ps.
[0230B]	Si enim, ait, corpus tantummodo esset, nihil ei incorporale appareret, id est motus.
[0216B]	Dico enim, etsi non aperte Scriptura pronuntiavit ex nihilo facta omnia, sicut nec ex materia, non tantam fuisse necessitatem aperte significandi de nihilo facta omnia, quanta esset, si ex materia facta fuissent.
[0208B]	Materiam vero tene semel aeternam determinatam, ut infectam, ut innatam; et ideo indemutabilis et incorruptibilis naturae credendam, ex ipsius etiam sententia Hermogenis, quam opponit, cum Deum negat ex semetipso facere potuisse; quia non demutetur quod sit aeternum, amissurum scilicet quod fuerat, dum fit ex demutatione quod non erat, si non esset aeternum: Dominum vero aeternum aliud esse non posse, quam quod est semper.
[0201B]	VIII, 5): quo magis apud nos solius Dei esse debeat, quod Dei proprium est: et, ut dixi, jam non proprium esset, quia alterius esset.
[0199A]	Si enim esset, non fieret, esset enim: si vero non esset, non faceret, quia nihil esset.
[0205A]	Et ideo precario, non dominio, ut cum ea mala esset, de mala tamen sustinuerit uti, scilicet ex necessitate mediocritatis suae, qua non valebat ex nihilo uti; non ex potestate, quam si habuisset omnino ut Deus in materiam, quam malam norat, ante eam in bonum convertisset ut dominus et bonus, ut ita de bono, non de malo uteretur.
[0231B]	Nam sicut nec corporalem nec incorporalem infers materiam, ita nec bonam nec malam allegas: et proinde superargumentans: « Si enim, [0231B] inquis, esset bona quae semper hoc fuerat, non desideraret compositionem Dei: si esset natura mala, non accepisset translationem in melius: nec quicquam compositionis suae applicuisset illi Deus tali natura: in vacuum enim laborasset.
[0225A]	Caeterum, aut habebat in se species istas materia, de quarum vocabulis intelligenda esset, tenebras dico, et abyssum, et spiritum, et aquas, aut non habebat.
[0231C]	Rescindis enim quod pronuntiasti nec bonam nec malam: quia cum [0231C] dicis: Si esset bona, non desideraret componi a Deo, malam portendis: et cum apponis: Si esset mala natura, non admitteret in melius translationem, bonam subostendis: atque ita et boni et mali affinem constituisti, quam nec bonam nec malam pronuntiasti.
[0227A]	Nihil interest facta an nata sit abyssus, dum initium detur illi, quod non daretur si materiae subjecta esset.
[0213C]	Quia quod ut esset nullius [0213C] eguit auctoris, multo sublimius erit eo quod, ut esset, aliquem habuit auctorem: proinde, si malum quidem innatum est, natus autem sermo Dei: Eructavit enim, inquit, sermonem optimum (Ps.
[0199A]	Si enim esset, non fieret, esset enim: si vero non esset, non faceret, quia nihil esset.
[0236A]	Supra dicis: Si autem esset materia natura mala, non accepisset translationem in melius, nec Deus aliquid compositionis accommodasset illi; in vacuum enim laborasset.
[0221A]	Alioquin vanum, si ejus rei cujus nullam praemiserat mentionem, id est materiae, ne ipsum quidem nomen, subito formam et habitum promulgavit: ante enarrat qualis esset, quam an esset; [0221B] ostendit figuram deformati; nomen abscondit.
[0229B]	Ex aeterno enim, id est ex materia, nihil Deus interibile fecisset, nec ex majoribus minora condidisset, cui magis congruat ex minoribus majora producere, id est ex interibili aeternum, quod et carni nostrae pollicetur, cujus virtutis et potestatis suae hunc jam arrhabonem voluit in nobis collocasse, ut credamus etiam illum universitatem ex nihilo velut emortuam, quae scilicet non erat, in hoc ut esset, suscitasse.
[0231B]	Nam sicut nec corporalem nec incorporalem infers materiam, ita nec bonam nec malam allegas: et proinde superargumentans: « Si enim, [0231B] inquis, esset bona quae semper hoc fuerat, non desideraret compositionem Dei: si esset natura mala, non accepisset translationem in melius: nec quicquam compositionis suae applicuisset illi Deus tali natura: in vacuum enim laborasset.

[0633C]	Si autem adhuc natus non est qui processurus dux de tribu Juda ex Bethlehem nuntiabatur, oportet [0633C] enim eum de tribu Juda et a Bethlehem procedere; animadvertimus autem nunc neminem de genere Israel in civitate Bethlehem remansisse, et exinde quod interdictum est ne in confinio ipsius regionis demoretur quisquam Judaeorum, ut hoc quoque esset adimpletum per prophetam: Terra vestra deserta, civitates vestrae igni exustae, id est quod belli tempore eis evenerit; regionem vestram in conspectu vestro exteri comedent, et deserta et subversa erit a populis alienis (Is.
[0622A]	Nam quia Jesus Christus secundum populum, quod sumus nos, nationes in saeculi deserto commorantes antea, introducturus esset in terram repromissionis, melle et lacte manantem, id est in vitae aeternae possessionem, qua nihil [0622B] dulcius: idque non per Moysen, id est, non per legis disciplinam, sed per Jesum, id est per novae legis gratiam, provenire habebat circumcisis nobis petrina acie, id est Christi praeceptis, petra enim Christus (I Cor.
[0618A]	Ante est enim inspicias aetatis demonstrationem, an virum jam Christum exhibere ista aetas possit, nedum imperatorem; scilicet vagitu ad arma esset convocaturus infans; et signum belli, non tuba, sed crepitacillo daturus; nec ex equo vel de muro, sed de nutricis et gerulae suae dorso sive collo hostem destinaturus; atque ita Damascum et Samariam pro mammis subacturus.
[0609A]	Itaque necessitas nobis incumbit, ut, quoniam praedicatam novam legem a prophetis praediximus, et non talem qualis jam data esset patribus eorum eo tempore quo eos de terra Aegypti produxit, ostendere et probare debeamus tam legem illam veterem cessasse, quam legem novam promissam nunc operari.
[0629B]	Nunc, etsi omnes interpretationes istas respuerit et inriserit duritia cordis vestri, probavimus sufficere posse mortem Christi prophetatam, ut ex hoc quod non esset edita qualitas mortis [0629C] , intelligatur per crucem evenisse, nec alii deputandam fuisse passionem crucis, quam cujus mors praedicabatur.
[0607C]	[0607C] Denique, cum per Moysen in Levitico lex sacerdotalis conscriberetur, invenimus praescriptum populo Israeli, ut sacrificia nullo in loco offerentur Deo quam in terra repromissionis, quam Dominus Deus daturus esset populo Israeli et fratribus eorum: ut, introducto Israel, illic celebrarentur sacrificia et holocausta tam pro peccatis quam pro animabus, et nusquam alibi nisi in terra sancta (Deut.
[0598A]	Duos etenim populos et duas gentes processuras ex unius foeminae utero Deus destinavit, nec discrevit gratiam in [0598A] nominis appellatione, sed in partus editione; ut qui prior esset de utero processurus, minori subjiceretur, id est posteriori.
[0619B]	Nam et Magos reges fere habuit Oriens, et Damascus Arabiae retro deputabatur, antequam transcripta esset in Syrophoenicem ex distinctione Syriarum, cujus tunc [0619C] virtutem Christus accepit, accipiendo insignia ejus, aurum scilicet et odores: spolia autem Samariae, ipsos magos, qui cum illum cognovissent et muneribus honorassent, [0620A] et genu posito adorassent, quasi dominum et regem sub testimonio indicis et ducis stellae spolia sunt facti Samariae, id est idololatriae, credentes videlicet in Christum.
[0630B]	Hoc enim et Moyses initio primi mensis novorum facturos vos prophetavit, cum omne vulgus filiorum Israel ad vesperam agnum esset immolaturus: et hanc solemnitatem diei hujus, id est Paschae azymorum, cum amaritudine manducaturos praecanebat: et adjecit, Pascha esse Domini (Exod.
[0613B]	Providens autem Deus quid esset futurum, et quoniam non tantum non recipient eum, verum et insequentur, et tradent eum morti, et recapitulavit, et dixit: In sexaginta duabus hebdomadibus nasci illum et ungi Sanctum sanctorum; hebdomades autem VII et dimidia cum implerentur, pati habere, et civitatem exterminari post unam et dimidiam hebdomadam, quo scilicet tempore septem et dimidia hebdomadae completae sunt.
[0612B]	Sic igitur de eo Daniel praedicavit, ut et quando et quo in tempore gentes esset liberaturus, ostenderet, et quoniam post passionem Christi ista civitas exterminari haberet.
[0604A]	Unde intelligimus et priorem circumcisionem tunc datam cessaturam, et novam legem, non talem qualem jam dederat patribus processuram, annuntiari, sicut Esaias praedicavit dicens, quod in novissimis diebus manifestus futurus esset mons Domini, et domus Dei super vertices montium: et exaltabitur, inquit, super colles, venient super illum omnes gentes, et ambulabunt multi, et dicent: Venite, ascendamus in montem Domini, et in domum Dei Jacob (Is.
[0628A]	Nisi quia illic ubi nomen Jesu dimicabat, dimicaturi quandoque adversus diabolum, crucis habitus quoque erat necessarius, per quam Jesus victoriam esset relaturus.
[0625B]	Igitur non in hanc passionem Christum maledixit; sed distinctionem fecit, ut qui in aliquo delicto judicium mortis habuisset et moreretur suspensus in ligno, hic maledictus a Deo esset, quia propter merita delictorum suorum suspenderetur in ligno.
[0615A]	[0615A] Quid est autem quod dicit, signari visum et prophetiam, quoniam omnes prophetae nuntiabant de ipso, quod esset venturus et pati haberet.
[0618B]	Praestruxit enim fidem incredibili rei, dicendo quod signum esset futurum.
[0624A]	Expostulo etiam, et quia a prophetis praedicabatur ex Jesse genere venturus, et omnem humilitatem et patientiam et tranquillitatem esset exhibiturus, an venerit?
[0603A]	Nam providens Deus quod hanc circumcisionem in signum, non in salutem esset daturus populo Israel, idcirco filium Moysi ducis futuri instigat circumcidi, ut cum coepisset per eum populo dare praeceptum circumcisionis, non aspernaretur populus, videns exemplum istud in ducis filio jam celebratum.
[0599B]	II, 7): quae lex eis sufficeret, si esset custodita.
[0634B]	Indubitate, qui de Bethlehem et de tribu Juda esset [0634C] processurus.
[0602A]	Acceperat enim circumcisionem, sed quae esset in signum temporis illius, non in salutis praerogativam.

[0338A]	Praestruxit enim fidem incredibili rei, rationem edendo, quod in signo esset futura.
[0360D]	De imprecatione illi facta, per quem traderetur Filius hominis, ac osculo traditoris; et de responso Domini ad interrogationem an ipse esset Christus, ex eodem capite.
[0373B]	Porro, qui nunquam fuerat annuntiatus, si tamen volebat agnosci (frustra autem venerat, si nolebat), non esset aspernatus testimonium alienae et cujuscumque substantiae, qui propriae non habebat, qui in aliena descenderat.
[0506A]	Ob hoc igitur missum Filium in similitudinem carnis peccati, ut peccati carnem simili substantia redimeret, id est carnea, quae peccatrici carni similis [0506A] esset, cum peccatrix ipsa non esset, nam et haec erit Dei virtus, in substantia pari perficere salutem.
[0355A]	Jam vero quale est, ut per coelum suum admiserit, quem in terra sua esset interempturus, honestiore et gloriosiore regni sui regione violata, ipsa aula sua et arce calcata?
[0440B]	Ita, cum unum Deum ponit nominaturus et Creatorem, si alius esset ipse, Creatorem nominavit, quem dominum sine alio Deo non posuit.
[0350A]	Ipsius ergo dicendo ventrem, superest ut aliquem de genere ejus ostenderit, cujus ventris futurus esset fructus caro Christi, quae ex utero Mariae floruit.
[0256B]	De noto vacat quaestio: esse eum constat, quia notus non fuisset, nisi esset.
[0350A]	Utique non; neque enim pariturus esset David.
[0434A]	Porro, cum furem nobis diabolum demonstret, cujus horam etiam in primordio si homo scisset, nunquam ab eo suffossus esset; propterea jubet ut parati sumus, quia qua non putamus hora, Filius hominis adveniet; non quasi ipse sit fur, sed judex, scilicet eorum qui se non paraverint, nec caverint furem.
[0292A]	Ut ergo bonum jam suum haberet homo, emancipatum sibi a Deo, et fieret proprietas jam boni in homine, et quodammodo natura, de institutione adscripta est illi quasi libripens emancipati a Deo boni, libertas et potestas arbitrii, quae efficeret bonum, ut proprium, [0292A] jam sponte praestari ab homine; quoniam et hoc ratio bonitatis exigeret voluntarie exercendae; ex libertate scilicet arbitrii non favente institutioni, non serviente: ut ita demum bonus consisteret homo, si secundum institutionem quidem, sed ex voluntate jam bonus inveniretur, quasi de proprietate naturae: proinde ut et contra malum (nam et illud utique Deus providebat) fortior homo praetenderet, liber scilicet et suae potestatis: quia, si careret hoc jure, ut bonum quoque non voluntate obiret, sed necessitate, usurpabilis etiam malo futurus esset ex infirmitate servitii, proinde et malo sicut bono famulus.
[0382D]	Ille non facit quid, si faciendum non est, qui non habeat unde faciat, si [0382D] faciendum esset.
[0350B]	Quin et aedem Dei magis Christus aedificaturus esset, hominem scilicet sanctum, in quo potiore templo inhabitaret Dei Spiritus et in Dei Filium magis Christus habendus esset, quam Salomon filius David.
[0502C]	Deus enim, non angelus, Creator; in Deum lucis, non in angelum transfigurare se dictus esset, si non eum Satanam significaret, quem et nos et Marcion angelum novimus.
[0463A]	Et cur non magis passurus esset, si alterius Dei, ac per hoc, adversarium Creatoris manifestasset?
[0407A]	Age nunc, qui militarem et armatum bellatorem praedicari putas, non figurate, nec allegorice, qui bellum spiritale adversus spiritales [0407A] hostes, spiritali militia et spiritalibus armis, spiritaliter debellaturus esset: cum invenis in uno homine multitudinem daemonum, legionem se professam, utique spiritalem, disce et Christum expugnatorem spiritalium hostium, spiritaliter armatum, et spiritaliter bellicosum intelligendum; atque ita ipsum esse, qui cum legione quoque daemonum erat dimicaturus; ut et de hoc bello Psalmus possit videri pronuntiasse (Ps.
[0305C]	XII, 19): interim commissio injuriae metu vicis statim occursurae repastinaretur, et licentia retributionis prohibitio esset provocationis; ut sic improbitas astuta cessaret, dum, secunda permissa, prima [0306A] terretur, et prima deterrita, nec secunda committitur, qua et alias facilior timor talionis per eumdem saporem passionis.
[0428A]	Ideo et tunc Pharisaeus, qui illum vocarat ad prandium, retractabat penes se, cur non prius tinctus esset quam recubuisset secundum legem, qui Deum legis circumferret?
[0454B]	Non enim de Deo, sed de statu illius aevi consulebatur, cujus uxor futura esset post resurrectionem in illo aevo.
[0466B]	Nam cum duo ex illis iter agerent, et Dominus eis adhaesisset, non comparens quod ipse esset, etiam dissimulans de conscientia rei gestae: Nos autem putabamus, inquiunt, ipsum esse redemptorem Israelis; utique suum Christum, id est Creatoris.
[0471D]	Nam et adjiciens, quod aliud Evangelium omnino non esset, Creatoris confirmat id, quod esse defendit.
[0350B]	An et hic Christus significatur, ex eo ventre semen David, qui esset ex David, id est Mariae?
[0405A]	Si ut scirent natusne esset, an non; quando de hoc fuit quaestio, quam ex ista tentatione discuterent.
[0484D]	Nisi si structorem se terreni operis Deus profitebatur, ut non de Christo suo significaret, [0484D] qui futurus esset fundamentum credentium in eum, super quod prout quisque superstruxerit, dignam scilicet [0485A] vel indignam doctrinam, si opus ejus per ignem probabitur, si merces illi per ignem rependetur, Creatoris est; quia per ignem judicatur vestra superaedificatio, utique sui fundamenti, id est sui Christi: nescitis quod templum Dei sitis, et in vobis inhabitet spiritus Dei?
[0265C]	Non enim potest dici non fuisse aut materiam, aut caussam cognoscendi Deum, cum et homo a primordio esset in saeculo, cui nunc subvenit, et malitia Creatoris, adversus quam ut bonus subvenit.
[0415C]	Cum enim desiderasset conspectum Domini Moyses dicens: Si ergo inveni gratiam coram te, manifesta te mihi, ut cognoscenter videam te; eum conspectum desiderans, in quo hominem esset acturus, quod propheta sciebat.
[0324A]	Non fuit, inquis, ordo ejusmodi necessarius, quia statim se et Filium, et missum, et Dei Christum rebus [0324A] ipsis esset probaturus per documenta virtutum.
[0452C]	Refer ergo et haec ad excusationem Creatoris, et ad comparationem Christi; et considera jam quid secuturum esset, si quid Pharisaei ad interrogationem renuntiassent.
[0295B]	Caeterum non esset anima, sed spiritus; nec homo, qui animam sortitus est, sed Deus.
[0259B]	Sine caussa enim esset, qui rem non haberet; quia res omnis caussa est, ut sit aliquis cujus res sit.
[0349A]	Nec sepultus enim esset, nisi mortuus; nec sepultura ejus sublata de medio, nisi per resurrectionem.
[0243A]	Sic et talionis legem ideo datam dicit, ut commissio injuriae metu vicis statim occursurae repastinaretur, et licentia retributionis prohibitio esset provocationis.
[0285C]	Reddens nomen illi, negas substantiam nominis, id est magnitudinem, qua Deus dicitur, non tantam eam agnoscens, quantam si homo omnifariam nosse potuisset, magnitudo non esset.
[0421C]	Si a Deo Marcionis abscondita et revelata, qui omnino nihil praemiserat, in quo aliquid absconditum esset potuisset, non prophetias, non parabolas, non visiones, non ulla rerum aut verborum, aut nominum argumenta, per allegorias et figuras, vel aenigmatum nebulas obumbrata; sed ipsam magnitudinem sui absconderat, quam cum maxime per Christum revelabat, satis inique.
[0319D]	Neque vero sufficere, quod se Filium Dei probaturus esset per documenta virtutum; tum quod temerariam signorum fidem ipse Christus ostendat, etiam apud pseudoprophetas facillimam, tum quod Creator jam [0320D] ante illum, et per famulos suos virtutes sit operatus.
[0383B]	Porro, destruere deberet, si alterius Dei esset, nec quisquam miraretur facientem quod illi congruebat.
[0450C]	Aut doce increpantes illos scisse, quod Jesus non esset filius David, ut idcirco silentium caeco indixisse credantur.
[0473B]	Intendamus enim et sensui ipsi, et caussae ejus, et apparebit vitiatio scripturae, cum praemittit: Sed nec Titus, qui mecum erat, cum esset graecus, coactus est circumcidi: dehinc subjungit: propter superinductitios falsos fratres, et reliqua: contrarii utique facti incipit reddere rationem, osteadens propter quid fecerit; quod nec fecisset, nec ostendisset, si illud propter quod fecit, non accidisset.
[0337C]	Scilicet vagitu ad arma esset convocaturus infans; et signa belli, non tuba, sed crepitacillo daturus: nec ex equo, vel de curru, vel de muro; sed de nutricis aut gerulae suae collo sive [0338A] dorso hostem destinaturus, atque ita Damascum et Samariam pro mamillis subacturus.
[0433C]	Defecit itaque parabola in persona Domini, si non esset cui nuptiae competunt.
[0381C]	XL, 3) vociferator in solitudinem, et praeparator viarum dominicarum, per denuntiationem et laudationem poenitentiae; si non etiam ipsum inter caeteros tinxisset, nemo discipulos Christi, manducantes et bibentes, ad formam discipulorum Joannis [0381C] assidue jejunantium et orantium provocasset: quia si qua diversitas staret inter Christum et Joannem, et gregem utriusque, nulla esset comparationis exactio, vacaret provocationis intentio.
[0466B]	Caeterum, non existimarent eum Creatoris; et cum Creatoris existimaretur, non sustinuisset hanc de se existimationem, si non is esset qui existimabatur: aut ipse erit auctor erroris, et praevaricator veritatis adversus Dei optimi titulum.
[0516C]	Si enim Creator cogniturus erat quandoque occultum illud Dei superioris sacramentum, et ita Scriptura habebat: Occulti Deo, qui omnia condidit; sic inferre debuerat: Ut nota fiat illis multifaria sapientia Dei, tunc et potestatibus et principatibus cujuscumque Dei, cum quibus sciturus esset Creator.
[0453B]	Sadducaei resurrectionis negatores, de ea habentes interrogationem, proposuerant Domino ex lege materiam mulieris, quae septem fratribus ex ordine defunctis secundum praeceptum legale nupsisset, cujus viri deputanda esset in resurrectione.
[0339A]	Nam et magos reges habuit fere Oriens, et Damascus Arabiae retro deputabatur, antequam transcripta esset in Syrophoenicen, ex distinctione Syriarum; cujus tunc virtutem Christus accepit, accipiendo insignia ejus, aurum scilicet et odores; spolia autem Samariae, [0339B] ipsos magos: qui cum illum cognovissent, et muneribus honorassent, et genu posito adorassent, quasi Deum et regem, sub testimonio indicis et ducis stellae, spolia sunt facti Samariae, id est idololatriae, credentes videlicet in Christum.
[0376B]	Nam et bonus, inquit, praeterea sciens omnem, qui lepra esset liberatus, solemnia legis executurum, ideo ita praecepit.
[0258A]	Quale est enim, ut aliquid extraneum Deo sit, cui nihil extraneum esset, si quis esset?
[0293C]	E t quod quasi ignorans quomodo evasurum esset indulserat, quis non diceret?
[0402C]	Sperabat enim, sicut omnes opinabantur ex similitudine documentorum, potuisse et prophetam interim missum esse, a quo alius esset, id est major, ipse scilicet Dominus, qui venturus exspectabatur.
[0287B]	Nam, etsi nondum apparebat, hoc bonum esse, quia nondum erat quicquam cui appareret; sed Deus praesciebat quid boni appariturum esset: et ideo in suam summam commisit bonitatem, apparituri boni negotiatricem, non utique repentinam, nec obventitiae bonitatis, nec provocatitiae animationis, quasi exinde censendam, quo coepit operari.
[0445C]	XVII), vae dicit auctori scandalorum: expedisse ei si natus non fuisset, aut si molino saxo ad collum deligato praecipitatus esset in profundum, quam unum ex illis modicis, utique discipulis ejus, scandalizasset.
[0463A]	Atquin et si dixisset, passurus esset.
[0401C]	Quoniam si ita esset, dixisset talem fidem nec in Israele umquam fuisse; caeterum, dicens talem fidem debuisse inveniri in Israele; quique ad hoc venisset, ut eam inveniret, Deus scilicet et Christus Israelis, quam non sugillasset, nisi exactor et sectator ejus.
[0256B]	De ignoto instat altercatio: potest enim et non esse; quia si esset, notus fuisset.
[0322A]	Quod vane fieret, si propter Christum Dei alterius id paterentur, qui ab aemulis illius, nempe potestatibus Creatoris, in crucem actus esset; neque enim potuit Creator [0322B] ulcisci, nisi suum Christum.
[0479A]	Praeferre enim debebat aemulam ejus, quam expugnabat, si ab aemulo circumcisionis Deo esset.
[0463A]	Perductus in consessum, an ipse esset Christus interrogatur.
[0506A]	Ob hoc igitur missum Filium in similitudinem carnis peccati, ut peccati carnem simili substantia redimeret, id est carnea, quae peccatrici carni similis [0506A] esset, cum peccatrix ipsa non esset, nam et haec erit Dei virtus, in substantia pari perficere salutem.
[0487B]	Creatorem autem et Marcion Deum non negat; ergo non potest videri Apostolus Creatorem quoque inter eos posuisse, qui dii dicantur, et tamen non sint; quando etsi fuissent, nobis tamen unus esset Deus Pater ex quo omnia .
[0309C]	Quod et ipse quid significaret edissererem, nisi longum esset figuras argumentorum omnium Creatoris expandere, quas forsitan nec admittis.
[0350B]	Quin et aedem Dei magis Christus aedificaturus esset, hominem scilicet sanctum, in quo potiore templo inhabitaret Dei Spiritus et in Dei Filium magis Christus habendus esset, quam Salomon filius David.
[0460C]	Figura autem non fuisset, nisi veritatis esset corpus.
[0423D]	Nam si non meus [0423D] esset Christus, nec prophetarum hoc in loco mentionem collocasset.
[0270A]	Et utique, si alius deus praedicaretur a Paulo, nulla disceptatio esset servandae legis, necne, non pertinentis scilicet ad dominum novum et aemulum legis.
[0277C]	Cum multo rectius non prohibuisset quod defensurus non esset, quam ut non defenderet quod prohibuisset: imo et permisisse directo debuit, sine caussa prohibiturus, ut non defensurus.
[0389C]	Siquidem per Esaiam, de eis quos vocaturus esset a summo terrae, utique nationes; Ecce, inquit (Is.
[0470B]	Neque enim versimile est, ut avertens a judaismo, non pariter ostenderet in cujus Dei fidem averteret: quia nemo transire posset a Creatore, nesciens ad quem transeundum sibi esset.
[0291C]	Homo autem qui totus ex [0291C] institutione est, habens initium, cum initio sortitus est formam qua esset: atque ita non natura in bonum dispositus est, sed institutione; non suum habens bonus esse, quia non natura in bonum dispositus est, sed institutione, secundum institutorem bonum, scilicet bonorum conditorem.
[0429B]	V, 23), jungentes domum ad domum, ut quae proximi sunt auferrent, clamantes populum, amantes munera, sectantes retributionem, diripientes judicata pauperum; uti esset illis vidua in rapinam, et pupillus in praedam.
[0376C]	Proinde si ut sciens omnem qui lepra liberatus esset ita facturum, ideo praecepit munus offerre, potuit et non praecepisse quod sciebat ultro futurum.
[0314A]	Scilicet ignorans ubi esset?
[0372A]	Plane ut invidiosum, et in ipsa confessione petulantem, et male adulantem; quasi haec esset summa gloria Christi, si ad perditionem daemonum venisset, et non potius ad hominum salutem; qui nec discipulos de subactione spirituum, sed de candida salutis gloriari volebat.
[0291B]	Oportebat igitur imaginem [0291B] et similitudinem Dei, liberi arbitrii et suae potestatis institui, in qua hoc ipsum, imago et similitudo Dei deputaretur; arbitrii scilicet libertas et potestas: in quam rem ea substantia homini accommodata est, quae hujus status esset, adflatus Dei, utique liberi et suae potestatis.
[0347A]	Jam vero Moyses, quid utique tunc tantum, cum Jesus adversus Amalech praeliabatur, expansis manibus orabat residens; quando in rebus tam attonitis, magis utique genibus depositis, et manibus caedentibus pectus, et facie humi volutante, orationem commendare debuisset; nisi quia illic ubi nomen Domini Jesu dimicabat, dimicaturi quandoque adversus diabolum, crucis quoque erat habitus necessarius, per quam Jesus victoriam esset relaturus?
[0476C]	Itaque, ut certum esset nos filios Dei esse, misit Spiritum suum in corda nostra, clamantem, Abba, Pater.
[0385B]	Ut id operis promittens, quod pro anima facturus esset, admoneret eos, quae opera sabbati lex prohiberet, humana scilicet; et quae praeciperet, divina [0385C] scilicet, quae fierent animae omni; dominus sabbati dictus, quia sabbatum, ut rem suam, tuebatur.
[0258A]	Quale est enim, ut aliquid extraneum Deo sit, cui nihil extraneum esset, si quis esset?
[0452C]	XX) unde esset, et cur quasi nesciens interrogabat.
[0466C]	Cum haesitantibus eis ne phantasma esset, imo phantasma credentibus: Quid turbati estis, inquit, et quid cogitationes subeunt in [0466D] corda vestra?
[0483A]	Ipse si esset, latere non posset, nedum aliqua ejus sacramenta.
[0472B]	Ita angelum ad hoc nominavit, quo multo magis hominibus non esset credendum, quando nec angelo, nec apostolo; non angelum ad Evangelium referret Creatoris.
[0381D]	At nunc humiliter reddens rationem, quod non possent jejunare filii sponsi, quamdiu cum eis esset [0381D] sponsus; postea vero jejunaturos promittens, cum ablatus ab eis sponsus esset; nec discipulos defendit, sed potius excusavit, quasi non sine ratione reprehensos; [0382A] nec Joannis rejecit disciplinam, sed magis concessit, tempori Joannis eam praestans, ut tempori suo cam destinans; rejecturus alioquin eam et defensurus aemulos ejus, si non ipsius fuisset jam quae erat.
[0291A]	Sed quoniam ex hoc jam intelligimur, eo struentes liberam hominis potestatem arbitrii sui, ut quod ei evenit, non Deo, sed ipsi debeat exprobrari; ne et tu [0291A] hinc jam opponas, non ita illum institui debuisse si libertas et potestas arbitrii exitiosa futura esset; hoc quoque prius defendam ita institui debuisse, quo fortius commendem, et ita institutum, et digne Deo institutum, potiore ostensa ea caussa quae ita fecit institui.
[0378C]	Habebit enim virum, ut virgo non sit; et habendo virum, duos patres faciet, Deum et hominem, ei qui et Dei et hominis esset filius.
[0490B]	Quod, etsi in lege scriptum esset, commemorat in [0490C] aliis linguis, et in aliis labiis locuturum Creatorem, cum hac commemoratione charisma linguarum confirmat, nec hic potest videri alienum charisma Creatoris praedicatione confirmasse.
[0381C]	At nunc humiliter reddens rationem, quod non possent jejunare filii sponsi, quamdiu cum eis esset [0381D] sponsus; postea vero jejunaturos promittens, cum ablatus ab eis sponsus esset; nec discipulos defendit, sed potius excusavit, quasi non sine ratione reprehensos; [0382A] nec Joannis rejecit disciplinam, sed magis concessit, tempori Joannis eam praestans, ut tempori suo cam destinans; rejecturus alioquin eam et defensurus aemulos ejus, si non ipsius fuisset jam quae erat.

[1084A]	Quis tantum dicere possit, Ante tribunale, ante, pavimentum quae paravit Ut fora judiciumque sibi anticipare volentes, Et fugerent, esset properanti copia lata!
[1087C]	Cum Dominus Christus caro nasci, venit in orbem Augusti regis Romani tempore, primum Decreto gentes censu numerantur ubique; Idem hoc rex forte tulit, quia summa volunta In cujus manu, regnantis cor, legibus esset, [1087D] Fecit primus, et in numerum scriptura redacta est.
[1065A]	Cujus de morte piati Esset ut in signum et vastatae pignora gentis, Sanguine signantur postes et limina multa, Immane auxilium, caro testis creditur esca.
[1071B]	Gente sequente Est Abraham, cujus gnatos vos esse negatis, Qui primus, genere et patria et genitore relicto, Voce Dei suasus, secessit in extera regna, [1071B] Tanto Dei meruit sublimis dignus honore, Gentibus ut pater et populis credentibus esset.

[0183A]	Item, in altercatione Judaeorum, exprobrans quod occidere eum vellent: Ego, [0183A] inquit, quae vidi penes Patrem meum, loquor; et vos quod vidistis penes patrem vestrum, id facitis: et nunc vultis occidere hominem veritatem vobis locutum, quam audivit a Deo; et: Si Deus esset pater vester, dilexissetis me.
[0155A]	Caeterum, si filius Dei esset, nunquam illum fortasse dignarer?
[0191C]	Quod si tertium quid esset ex utroque confusum ut electrum, non tam distincta documenta paterent utriusque substantiae.
[0192A]	Sed et spiritus carnalia, et caro spiritalia [0192A] egissent ex translatione; aut neque carnalia, neque spiritalia, sed tertiae alicujus formae, ex confusione: imo aut sermo mortuus esset, aut caro mortua non esset, si sermo conversus esset in carnem; aut caro enim immortalis fuisset, aut sermo mortalis.
[0168C]	Tamen jubebat, haud sibi jussurus si unus esset; aut sine jussu facturus, quia non exspectasset ut sibi juberet.
[0188A]	Sed et si in isto Evangelio non esset revelatum: Deus meus, ad quid me dereliquisti (Matth.
[0183B]	Et interroganti quis esset iste, ipse se demonstrans, utique Filium demonstravit, quem credendum esse dixerat.
[0187B]	Et nihilominus hoc quoque interpretatus est, quomodo Pater esset in Filio, et Filius in Patre: Verba, inquit, quae ego loquor vobis, non sunt mea; utique [0187C] quia Patris.
[0192A]	Sed et spiritus carnalia, et caro spiritalia [0192A] egissent ex translatione; aut neque carnalia, neque spiritalia, sed tertiae alicujus formae, ex confusione: imo aut sermo mortuus esset, aut caro mortua non esset, si sermo conversus esset in carnem; aut caro enim immortalis fuisset, aut sermo mortalis.
[0182B]	Item, interrogatus ubi esset Pater, neque se, neque Patrem notum esse illis respondens, [0182C] duos dixit ignotos; quod si ipsum nossent, Patrem nossent, non quidem quasi ipse esset Pater et Filius, sed quia per individuitatem neque agnosci, neque ignorari alter sine altero potest.
[0182B]	Quod si unus esset, dum idem est et Filius et Pater, non uteretur legis patrocinio fidem imponentis, non unius testimonio, sed duorum.
[0182A]	Aeque ambigentibus inter se, ne ipse esset Christus, utique non Pater, sed Filius: Neque me scitis, inquit (Joan.
[0189A]	Nec pudet illos injicere, quod, si esset, scriptum fuisset.
[0166D]	A quibus et praescriptio [0166D] nostra deducitur, non posse unum atque eumdem videri qui loquitur, et de quo loquitur, et ad quem loquitur: quia neque perversitas, neque fallacia Deo congruat: ut cum ipse esset ad quem loquebatur, ad alium potius, et non ad semetipsum loquatur.
[0167D]	Sed et in sequentibus: Ecce Adam factus est tanquam unus ex nobis, fallit aut ludit; ut cum unus, et solus, et singularis esset, numerose loqueretur: aut numquid angelis loquebatur, ut Judaei interpretantur, quia nec ipsi Filium agnoscunt?
[0166C]	Tu porro eum mendacem efficias et fallacem et deceptorem fidei hujus, si cum ipse esset sibi Filius, alii dabat Filii personam, quando Scripturae omnes et demonstrationem et distinctionem trinitatis ostendant.
[0182C]	Item, interrogatus ubi esset Pater, neque se, neque Patrem notum esse illis respondens, [0182C] duos dixit ignotos; quod si ipsum nossent, Patrem nossent, non quidem quasi ipse esset Pater et Filius, sed quia per individuitatem neque agnosci, neque ignorari alter sine altero potest.
[0183B]	Et interrogatus a Judaeis, si ipse esset Christus (utique Dei, nam usque in hodiernum Judaei Christum Dei, non ipsum Patrem sperant, quia nunquam Christus Pater scriptus est venturus): Loquor, inquit, vobis, et non creditis.
[0185A]	Quid mendacem facis et Patrem et Filium, si aut Pater de coelis loquebatur ad Filium, cum ipse esset Filius apud terras; aut Filius ad Patrem precabatur, cum ipse esset Pater apud coelos?
[0185A]	Quid mendacem facis et Patrem et Filium, si aut Pater de coelis loquebatur ad Filium, cum ipse esset Filius apud terras; aut Filius ad Patrem precabatur, cum ipse esset Pater apud coelos?
[0192A]	Sed et spiritus carnalia, et caro spiritalia [0192A] egissent ex translatione; aut neque carnalia, neque spiritalia, sed tertiae alicujus formae, ex confusione: imo aut sermo mortuus esset, aut caro mortua non esset, si sermo conversus esset in carnem; aut caro enim immortalis fuisset, aut sermo mortalis.
[0169C]	Si enim una persona et Dei et Domini in Scripturis inveniretur, merito Christus non esset admissus ad nomen Dei et Domini.

[0511A]	Democritus excaecando semetipsum, quod [0511A] mulieres sine concupiscentia aspicere non posset, et doleret si non esset potitus, incontinentiam emendatione profitetur.
[0274A]	Itaque nec in illo ex forma malorum judicandorum agitis erga nos, quod caeteris negantibus adhibetis tormenta ad confitendum, solis Christianis ad negandum; cum, si malum esset, nos quidem negaremus, vos vero confiteri tormentis compelleretis.
[0285A]	Si bonum invenero esse, quod lex tua prohibuit, nonne ex illo praejudicio prohibere me non potest, quod si malum esset, jure prohiberet?
[0436A]	Quoniam autem facile iniquum videretur, liberos homines invitos urgeri ad sacrificandum (nam et alias divinae rei faciendae libens animus indicitur): [0436A] certe ineptum existimaretur, si quis ab alio cogeretur ad honorem deorum, quos ultro sui caussa placare deberet, ne prae manu esset jure libertatis dicere: Nolo mihi Jovem propitium; tu, quis est me conveniat Janus iratus ex qua velit fronte; quid tibi mecum est?
[0262A]	Testimonium ignorantiae est, quae iniquitatem, dum excusat, condemnat; cum omnes, qui retro oderant, quia ignorabant quale esset quod oderant, simul ut desinunt ignorare, cessent et odisse.
[0333A]	Caeterum si nemo esset, qui deos faceret, frustra praesumitis deos factos auferendo factorem.
[0414A]	Adeo nulla est divinitas ista quam tenetis, quia si esset, neque a daemoniis affectaretur, neque a diis negaretur.
[0273B]	Solum Christianum inquiri non licet, offerri licet, quasi aliud esset actura inquisitio, quam oblationem.
[0258A]	Cum sub Severo negatum esset Christianis in judicio se defendere, scriptum hoc praesidibus Romani imperii obtulit auctor, ostendens hoc capite iniquam istam judicandi formulam, per quam defensio negatur insontibus, et veritas absconditur; cum interim tot tantique, qui quotidie ad hanc sectam transeant, illam aliqua consideratione dignam faciant, qui sane omnes, remoti ab aliqua perversitatis culpae, ostendant [0258B] sese longe alium affectum induisse, quam istum qui in maleficis semper deprehenditur.

[0660A]	Forte nescio quid de anima disserueramus, cum ea soror in spiritu esset.
[0685B]	Quod cum soli Deo competat, ut soli innato et infecto, et idcirco immortali et inconvertibili, absolutum est, caeterorum omnium natorum atque factorum convertibilem et demutabilem esse naturam; ut etsi trinitas animae adscribenda esset, ex mutatione accidentiae, non ex institutione naturae deputaretur.
[0725A]	Si enim tale quid semel accidere dicatur, ut deliquium solis aut lunae, ita et animae; sane persuaderer divinitus factum; congruere enim hominem seu moneri, seu terreri a Deo, velut fulgure rapido, momentaneae mortis ictu; si non magis in proximo esset somnium credi, quod vigilanti potius accidere deberet, si non somnium magis credi oporteret.
[0697B]	Mortem simulat, subterraneo latitat, septenni se illic patientia damnat, interea quae de posteris defunctis ad fidem rerum esset relaturus, ab unica conscia et ministra matre cognoscit: ut satis sibi visus est corpulentiam interpolasse ad omnem mortui veteris horrorem, de adytis fallaciae emergit, ut ab inferis redditus.
[0712B]	Si enim in seminibus utriusque substantiae aliquam intercapedinem eorum conceptus admitteret, ut aut caro, [0712B] aut anima prior seminaretur, esset etiam sexus proprietatem alteri substantiae adscribere per temporalem intercapedinem seminum; ut aut caro animae, aut anima carni insculperet sexum: quoniam et Apelles, non pictor, sed haereticus, ante corpora constituens animas viriles ac muliebres, sicut ab Philumena didicit, utique carnem, ut posteriorem, ab anima facit accipere sexum.
[0661A]	Hoc nos sapere interim primordii contemplatio inducat: Recogita enim, cum Deus flasset in faciem hominis flatum vitae, et factus esset homo in animam vivam, totum utique per faciem statim flatum illum in interiora transmissum, et per universa corporis spatia diffusum, simulque divina aspiratione densatum, omni intus linea expressum esse, quam densatus impleverat, et velut in forma gelasse.

[1162D]	Quare irritus esset Baptismus in tribus nominibus Patris, Filii, etc.
[1162D]	Nominum divinorum, id est, Personarum Divinarum ne quis inde Sabellianismum extundere conetur, quasi solorum nominum, nulla rerum in Divinis distinctio esset.
[1197B]	Poena) satius esse arbitratus est Tertullianus, baptismum ad adultae aetatis tempus reservari, ut tunc simul cum originali etiam omnia peccata actualia, omnisque reatus poenae eisdem debitae, una tolli possit, ad quem tollendum alias diuturnis poenitentiae laboribus et satisfactionis operibus opus esset.
[1158B]	Spiritus erat nuntius, eo quod per gratiam spiritualem medicina nostris esset animi ac mentis languoribus deferenda.
[1159B]	Pridem notavit, inquiens: Sunt, qui non frustra intelligant, duo dicta esse, ad imaginem, et similitudinem: cum, si una res esset, unum nomen sufficere potuisset.
[1155A]	Tum factum est, ut tota lustraretur civitas, quod necessitate coacta esset civilis caedis auctor fieri: cum nefas esset ad sacra accedere, et victimas immolare, antequam facinus expiatum esset, luesque lustrationibus abolita.
[1155A]	Tum factum est, ut tota lustraretur civitas, quod necessitate coacta esset civilis caedis auctor fieri: cum nefas esset ad sacra accedere, et victimas immolare, antequam facinus expiatum esset, luesque lustrationibus abolita.
[1155A]	Tum factum est, ut tota lustraretur civitas, quod necessitate coacta esset civilis caedis auctor fieri: cum nefas esset ad sacra accedere, et victimas immolare, antequam facinus expiatum esset, luesque lustrationibus abolita.
[1154A]	Hi ludi, cum Hannibal esset in Italia, monitu carminum Martii vatis, tum forte inventorum, primum ex SCto celebrati fuere, ut ex Livio, l.
[1198C]	IV) et omnes baptizabant, et quibuscumque diebus vel temporibus esset occasio.
[1190A]	Illis enim saeculis antiquioribus non tanta erat sacerdotum copia, ut quilibet particulari coetui in pagis, et oppidis, imo et in quibusvis civitatibus, semper aliquis praesto esset.
[1149B]	Atque si mihi quidem contra hos tales pluribus agere collibitum, aut operae pretium esset, eos etiam, qui, ut a nostris sacris maxime alieni, ita apud illos alias maxima authoritate sunt, Pearsonium, Grotium, Usserium, Chamierium, Blondellum, Petrum Molinaeum, aliosque, quorum vel solis nominibus pauculi alii, et nuper nati, facile opprimi possent, longo agmine adducerem.
[1190D]	Ita igitur vox dicentes ad laicos referenda esset, quasi hos loquentes introducat Tertullianus, sibique Baptismum aeque ac verbi divini praedicationem vindicantes, quinimo fortasse illud Christi apud Matth.
[1174D]	Ex hoc autem credidit Tertullianus, Joannem de Christo, quem Messiam venturum toties tamque aperte praedicaverat, postea, Christo ipso suum praedicationis munus obeunte, de eodem, an verus esset Messias, dubitare incoepisse, ut idem Noster L.
[1192A]	Cum scilicet in mora, morituri interea baptizandi, praesens periculum esset.
[1192B]	Caeterum ex hoc loco quidam, nec inepte, colligunt, a Tertulliano, cum adhuc vere orthodoxus esset, hunc librum de Baptismo conscriptum fuisse, propterea quod deinceps Montanista factus, longe majori indulgentia, quin et nimium molli reverentia, in loquacem illum sexum fuerit, quem Paulus ipse I Cor.
[1181D]	Saltem dubium videri posse, adeoque citra grave peccatum, utpote in materia pariter gravi, verba in nomine non posse commutari in nomen; unde talis Baptismus saltem conditionate repetendus esset.
[1192C]	Scilicet Quintillae, quam paulo ante sugillavit, nunc autem pristinam dicit, quod de ea mox ad initium hujus libri locutus esset, et ipsa jam diutius antea Baptismum impetere ausa fuisset.
[1186C]	Erant Judaeis innumerae lotiones tum in libro Exodi, tum Levitici, praescriptae, quas singulas recensere, sane redundantis operae esset.
[1137A]	Esset,» Tertullianum aggressus est, et librum de Praescriptionibus, atque de Baptismo et Poenitentia publici juris fecit (Salisburgi, 1752, 1755).
[1199A]	XI, tandemque penitus abrogatus, baptismum in arbitrio ministrantium posuit, ut quandocumque illis rationabili ex causa visum esset, eumdemque impertirentur: quae consuetudo tandem etiam apud Graecos, et multis quidem abhinc saeculis, invaluit.
[1144D]	Aut cur non potius has voculas ut opinor ironice, pro scilicet, accipiamus, ut sensus sit: quasi vero DEUS nihil posset, quod supra vires, et exigentiam aquae, aut alterius creaturae, esset?
[1190A]	Non esset autem PAX salva, si Episcopis sua auctoritas non servaretur, Presbyteris propria mox auctoritate quaelibet Ecclesiae munia [1190B] promiscue involantibus; Episcopi enim sunt, quos Spiritus Sanctus posuit regere Ecclesiam Dei, etc.
[1181A]	Clarius esset sed nonnisi.
[1180C]	Atque hinc ejusmodi telonarii seu publicani velut publici peccatores, imo velut ethnici habebantur, a quorum communione pariter abstinendum esset.
[1179D]	Ita scilicet singularis illa praerogativa Baptismi instar illis esset, ac velut compendio, et breviori via, anticipato hunc suppleret.
[1184A]	Atqui, pergit, tamen Unum habuere Baptismum, qui Unam non habuere Spem; quomodo enim Unam Spem habebant cum sanctis et justis, qui dicebant: Manducemus et bibamus, cras enim moriemur, dicentes quod non esset resurrectio mortuorum?
[1167A]	Itaque cum alii legant IN CHRISTO futuram, obnixe retineo in Christum futuram, scilicet, quae esset IN CHRISTUM, seu ejus Ecclesiam PER CHRISTUM redundatura.
[1167A]	EPHRAIM vero, secundo genitus, exhibebat Novum Testamentum, eratque FIGURA ipsius Christi, et Ecclesiae, tanquam posterioris (sed nonnisi tempore rursus) ac quasi in Christo secundo genitae, sed meritis ac privilegiis longe amplioris, in qua non figura Crucis esset, sed crux ipsa, CHRISTUS CRUCIFIXUS.

[0787B]	Quid fuerit novitatis in Christo ex virgine nascendi, palam est: scilicet, solummodo hoc, quod ex virgine, secundum rationem quam edidimus; [0787B] et uti virgo esset regeneratio nostra, spiritaliter ab omnibus inquinamentis sanctificata per Christum, virginem et ipsum, etiam carnaliter, ut ex virginis carne.
[0790A]	Agnoscimus ergo signum contradicibile, conceptum et partum virginis Mariae; de quo Academici isti, Peperit, et non peperit; Virgo, et non virgo: quasi non, etsi ita dicendum esset, a nobis magis dici conveniret.
[0777A]	Porro, si anima caro fuisset, unum esset in [0777B] Christo carnea anima, aut caro animalis.
[0753A]	Non competere etiam ex semine humano Dei Filium nasci; ne si esset totus filius hominis, juxta Hebionis opinionem, non crederetur Dei filius.
[0766A]	Primo quidem, nunquam quisquam adnuntiasset illi matrem et fratres ejus foris stare, qui non certus esset habere illum matrem et fratres, et ipsos esse, quos tunc nuntiabat, vel retro cognitos, vel tunc ibidem compertos, licet propterea abstulerint [0766B] haereses ista de Evangelio, quod et creditum patrem ejus Joseph fabrum, et matrem Mariam, et fratres et sorores ejus optime notos sibi esse dicebant, qui mirabantur doctrinam ejus.
[0757A]	Quid tanti fuit, edoce, ut consciens Christus quid esset id se quod non erat, exhiberet?
[0758A]	Qui Spiritus cum hoc esset, tam vere erat et columba, quam et Spiritus, nec interfecerat substantiam propriam, assumpta substantia extranea.
[0765B]	Fuerit nunc quoque siderea eodem modo terrenis pabulis pasta, quando terrena non esset; quo terrena coelestibus pasta est, quando coelestis non esset (legimus enim manna esui populo fuisse: Panem, inquit (Ps.
[0765B]	Fuerit nunc quoque siderea eodem modo terrenis pabulis pasta, quando terrena non esset; quo terrena coelestibus pasta est, quando coelestis non esset (legimus enim manna esui populo fuisse: Panem, inquit (Ps.
[0766B]	Utique, natusne esset, an non; si enim hoc negavit responsio ejus, [0766C] hoc captavit nuntiatio tentatoris.
[0767A]	Eo adjicimus: etiamsi tentandus esset de nativitate, non utique hoc modo tentaretur, earum personarum adnuntiatione, quae poterant, etiam nato Christo, non fuisse.
[0767B]	Facilius plane est, ut, certi illum et matrem et fratres habere, divinitatem potius tentaverint ejus, quam nativitatem: [0767B] an intus agens, sciret quid foris esset, mendacio petitus praesentia eorum, qui in praesenti non erant: nisi quod, etsi vacuisset tentationis ingenium, poterat evenire, ut quos illi nuntiabant foris stare, ille eos sciret absentes esse, vel valetudinis, vel negotii, vel peregrinationis nota jam necessitate.
[0768B]	Caeterum, ad negandam nativitatem, alius [0768B] necessarius fuisset et locus, et tempus, et ordo sermonis, non ejus qui posset pronuntiari etiam ab eo, cui et mater esset et fratres, cum indignatio parentes non neget, sed objurget.
[0772A]	An ausus esset aliquis unque summo perstringere corpus novum, [0772B] sputaminibus contaminare faciem, nisi merentem?
[0773A]	Si, ut animam salvam faceret, in semetipso suscepit animam Christus, quia salva non esset nisi per ipsum, dum in ipso; non video cur eam carnem fecerit animalem, induendo carnem, quasi aliter animam salvam [0773B] facere non posset, nisi carneam factam.
[0775C]	Alioquin, si anima semetipsam ignorans erat ab initio, nihil a Christo cognovisse debuerat, nisi qualis esset.
[0783A]	Nunc, ut simplicius respondeamus, non competebat [0783A] ex semine humano Dei Filium nasci, ne si totus esset filius hominis, non esset et Dei filius, nihilque haberet amplius Salomone, et amplius Jona; et de Hebionis opinione credendus erat.
[0783A]	Nunc, ut simplicius respondeamus, non competebat [0783A] ex semine humano Dei Filium nasci, ne si totus esset filius hominis, non esset et Dei filius, nihilque haberet amplius Salomone, et amplius Jona; et de Hebionis opinione credendus erat.
[0783A]	Ergo, jam Dei Filius ex Patris Dei semine, id est spiritu, ut esset et hominis filius, caro ei sola erat ex hominis carne sumenda, sine viri semine.

[0074B]	Occasionem scribendi hujus tractatus auctori praebuit militis factum infra in exordio eleganter enarratum, quod cum christianorum nonnulli reprehenderent, militique Ecclesiam longa pace fruentem temere periculo exponendam improperarent, de caetero asserentes hanc [0074B] coronam gestare, esse ornamentum sua natura nec bonum, nec malum, solus Tertullianus, pro aspero suo ingenio, libro de Corona scripto militis caussam propugnavit; acriterque pastores in pace leones, in praelio cervos insectatus, quia sic coronari idololatriae signum esset, interrogantibus quonam scripturae loco tales coronas gestare prohiberetur, ait sufficere traditionem.
[0089A]	VI et VIII): quibus utique [0089A] et in prima dedicationis solemnitate, et in secunda restitutionis gratulatione competisset coronari, si dignum Deo esset (I Esdr.
[0089B]	Quoniam, inquit, cum tympanis et tibiis et psalteriis bibunt vinum: dicturus esset etiam cum coronis, si umquam hic usus fuisset in Dei rebus.

[0688A]	Nam si ita esset, utique tantae sanctitatis et constantiae viri statim habitus inquinatos recusassent, statimque apparuisset Danielem (Dan.
[0683B]	Scilicet de quibus tunc consultatio movebatur, praestandusne esset census Caesari, an non.
[0683B]	Ideo et monetam ostendi sibi Dominus postulavit, et de imagine, cujus esset, requisivit.
[0692B]	Scio quemdam (cui Dominus ignoscat), cum illi in publico per litem dictum esset, Jupiter tibi sit iratus, respondisse, imo tibi.

[0946A]	Hoc quidem si ita esset, in infinitum emissa licentia, totiens virum dedisset, quotiens amissus esset, sine ullo pudore nubendi, etiam ethnicis congruente.
[0944C]	III) validioris doctrinae: adeo ut, prae illa infantia fidei, ignorarent adhuc quid sibi agendum esset circa carnis et sexus necessitatem.
[0946A]	Hoc quidem si ita esset, in infinitum emissa licentia, totiens virum dedisset, quotiens amissus esset, sine ullo pudore nubendi, etiam ethnicis congruente.
[0946A]	Sed etsi ita esset quasi de futuro: Si cujus maritus mortuus [0946B] fuerit, tantumdem et futurum ad eam pertineret, cujus ante fidem morietur maritus Quaevis accipe, dum caetera non evertas.

[1148D]	Magnum certe, et antiquorum Ecclesiae rituum magistrum ab omnibus legendum auctorem habemus, qui et recentiorum haereticorum errores contundit, dum saepe eucharistiam verum corpus Christi esse tradit (de quo tamen nemo unquam usque ad Berengarium dubitavit aut dubitare potuit), exomologesim peccatorum faciendam monet, pro defunctis oblationes fieri consuevisse indicat, romanae sedis auctoritatam praedicat, animasque defunctorum igne purgari, jejunia, aliaque his similia, quae longum esset recensere comprobat.
[1163A]	Et cum interrogasset Petrus si septies remittendum esset fratri: Imo, inquit, septuagies septies (Matth.
[1159A]	Etiam si praefinitum in oratione non esset, de postulando regni adventu, ultro eam vocem protulissemus festinantes ad spei nostrae complexum (Heb.

[1225A]	Tandem ergo ex illa qualicumque demum styli discordantia plus argui non posse censemus, quam Tertullianum, cum adhuc vegetiori esset aetate vivaciorique ingenio, hanc scriptionem suscepisse.
[1229A]	XII); et prophetando universorum prophetarum emisit ora, mox gratiam pollicitus, quam in extremitatibus temporum per Spiritum suum universo orbi illuminaturus esset, praeire intinctionem poenitentiae jussit, si quos per gratiam vocaret ad promissionem semini Abraham [1229B] destinatam, per poenitentiae subsignationem ante componeret.

[0066A]	Hujus perversitatis doctrina haec est: duos homines ab angelis constitutos, Cain et Abel; propter hos magnas inter angelos contentiones et discordias extitisse; ob hanc causam illam [0066A] virtutem quae super omnes virtutes esset, quam matrem pronuntiant, dum Abel interfectum dicerent, voluisse concipi et nasci hunc Seth loco Abelis, ut evacuarentur angeli illi, qui duos priores illos homines condidissent, dum hoc semen mundum moritur et nascitur.
[0025B]	Nobis et si quaerendum esset adhuc et semper, ubi tamen quaeri oportet?
[0040B]	XIV, 26), ad hoc missus a Christo, ad hoc postulatus de Patre, ut esset doctor veritatis (Joan.
[0031C]	Christus Jesus Dominus noster permittat dicere interim, quisquis est, cujuscumque Dei Filius, [0031C] cujuscumque materiae homo et Deus, cujuscumque fidei praeceptor, cujuscumque mercedis repromissor, quid esset, quid fuisset, quam Patris voluntatem administraret, quid homini agendum [0032A] determinaret, quamdiu in terris agebat, ipse pronuntiabat, sive populo palam, sive discentibus seorsum; ex quibus duodecim praecipuos lateri suo adlegerat destinatos nationibus magistros.
[0022B]	XXVIII, 19); siquidem in fine praecepit, ut vaderent ad docendas et tinguendas nationes, consecuturi mox Spiritum Sanctum [0022B] Paracletum, qui illos deducturus esset in omnem veritatem (Joan.
[0021A]	Puto in primitiis ipsis doctrinae suae, cum adhuc dubitaretur apud omnes, an Christus esset, et cum adhuc nec Petrus illum Dei Filium pronuntiasset; [0021B] cum etiam Joannes de illo certus esse desiisset.
[0022A]	Etiam, PETITE ET ACCIPIETIS ei competit, qui sciebat a quo esset petendum, a quo et erat aliquid repromissum; a Deo scilicet Abraham, Isaac et Jacob, quem nationes non magis noverant, quam ullam repromissionem ejus.
[0061B]	Hic ausus est summam se dicere virtutem, id est, summum Deum, mundum autem ab angelis suis institutum, a daemone se oberrante, quid esset sapientia, descendisse quaerendum apud Judaeos, se in phantasmate Dei non passum, sed esse quasi passum.
[0041A]	Aut si nec perperam, nec in vacuum, quale est ut ante res Dei currerent, quam cujus Dei notum esset; ante Christiani, quam Christus inventus, ante haeresis, [0041B] quam vera doctrina?
[0052A]	Quid de proprio intulimus, ut aliquid contrarium ei quod esset in Scripturis deprehensum, detractione, vel adjectione, vel transmutatione remediaremus?
[0064B]	Virtutes igitur illas et angelos inferiores hominem fecisse: et quia ab infirmioribus et mediocribus virtutibus institutus esset, quasi vermem jacuisse reptantem.
[0066A]	Permixtiones enim dicunt angelorum et hominum iniquas fuisse: ob quam caussam illam virtutem, quam (sicut diximus) pronuntiant matrem, ad vindictam etiam cataclysmum inducere, ut et illud permixtionis semen tolleretur: et hoc solum semen, quod esset purum, integrum custodiretur.

[1023A]	Sic et de famulae concubitu, quae homini esset reservata, necdum redempta, necdum liberata: Prospicietur, inquit, illi, et non morietur (Levit.
[1001B]	Etiam, quod nemini facile, quis esset ostendit, nihil ex hoc adversariis confertur, etsi jam Christianis veniam delictorum praestitisset.
[0998B]	Ille eum praefecit porcis (ut familiare id daemonum pecus pasceret), ubi nec ille compos esset vitalis escae, simulque alios videret in opere divino abundantes pane coelesti.
[0993A]	Aut numquid non justi Judaei, et quibus poenitentia opus non esset, habentes gubernacula disciplinae et timoris instrumenta Legem et Prophetas?
[1014D]	Etiamsi pro certo Apostolus Corinthio illi fornicationem donasset, esset aliud quod semel contra institutum suum pro ratione temporis [1015A] faceret.
[1009A]	Hoc enim legisse debueras, et si non in epistola, sed in ipsa Apostoli secta, a pudore clarius quam stylo ejus impressum; [1009A] ne scilicet Paulum apostolum Christi, doctorem nationum in fide et veritate, vas electionis, Ecclesiarum conditorem, censorem disciplinarum, tantae levitatis inficeres, ut aut damnaverit temere, quem mox esset absoluturus; aut temere absolverit, quem non temere damnasset, ob solam licet fornicationem simplicis impudicitiae, nedum ob incestas nuptias, et impiam luxuriam, et libidinem parricidalem, quam nec nationibus comparat, ne consuetudini deputaretur; quam absens judicarat, ne spatium reus lucraretur; quam advocata etiam Domini virtute damnaverat, ne humana sententia videretur.
[1007C]	Non utique ut extra Ecclesiam detur; hoc enim non a Deo postularetur, quod erat in praesidentis officio, sed ut per mortem hanc quoque communem et propriam carnis ipsius, quae jam cadaver, quae capulum esset immunditia irrecuperabili tabidosum, plenius de Ecclesia deberet auferri.
[0997B]	Nec tam execrabile esset nomen publicanorum apud Dominum, nisi extraneum vendentium ipsius coeli et terrae et maris transitus.

[0821A]	Ob hujusmodi igitur conjecturas, primam praestructionem eorum depellam, qua volunt omnia Prophetas per imagines concionatos: quando si ita esset, ne ipsae quidem imagines distingui potuissent, si non [0821B] et veritates praedicatae fuissent, ex quibus imagines deliniarentur.
[0837C]	Non enim posset de ossib us figura componi, si non idipsum et ossibus eventurum esset.
[0862A]	Ita, per totam hanc sensuum seriem, ab injustitia et delinquentia membra nostra divellens, et justitiae et sanctimoniae adjungens, et transferens eadem a stipendio mortis ad donativum vitae aeternae, carni utique compensationem salutis repromittit, cui nullam omnino competisset imperari propriam sanctimoniae et justitiae disciplinam, si non ipsius esset et praemium disciplinae: sed nec ipsum baptisma committi, si per regenerationem, non etiam restitutioni inauguraretur, hoc quoque Apostolo ingerente: An ignoratis, quod quicumque in Christum [0862B] Jesum tincti sumus, in mortem ejus tincti sumus?
[0873B]	Si Adam homo primus, caro autem homo ante animam, sine dubio caro erit facta in animam viventem; facta porro in animam, cum esset corpus, utique animale corpus est facta.
[0839A]	Quanquam etsi aliqua praesentium rerum tunc conflictatione moerebat Israel, non idcirco in parabola accipienda esset revelationis intentio, sed in testationem resurrectionis, ut in illam spem erigeret illos aeternae scilicet salutis, et necessarioris restitutionis, et averteret a respectu praesentium rerum.
[0838B]	Ut et ille responderet; Domine, tu scis; non utique Deus prophetae fidem de ea re [0838B] tentasset, quae futura non esset, quam nunquam Israel audisset, quam credi non oporteret.

[0644A]	Neque [0644A] enim ab aliis praeoccupatum fuisset, quod ad illos perventurum esset.
[0631A]	Quanquam etsi ita esset, tam apto consilio, tantae obstinatio disciplinae debebat obsequium.
[0657B]	Itaque in exorcismo cum oneraretur immundus spiritus, quod ausus esset fidelem aggredi: constanter et justissime quidem (inquit) feci, in meo eam inveni.
[0628C]	De circo disserens ait: quamvis circus idolis, et signis superstitiosis esset impletus, nihilominus christianos extra spectaculorum tempus sine crimine posse intrare, sicut in ipsa templa intrarent, si caussa intrandi culpa vacet.

[0895B]	Sed ingeniose quidam de futuro volunt dictum, Vocabitur mulier, quasi quae hoc futura esset, cum virginitatem resignasset: quoniam et adjicit: Propterea relinquet homo patrem et matrem, et conglutinabitur mulieri suae, et erunt duo in carne una.
[0893A]	Si enim nosset, nunquam esset.

[1122C]	Certe Tertullianus, cum adhuc esset adolescens, lusit in hac materia, et praeceptor meus Gregorius Nazianzenus, Virginitatem et Nuptias disserens graecis versibus explicavit (Adv.
[1123A]	Hieronymus, cujus integras periodos adduximus in medium, tum ne quid mutilum esset, tum ut intelligat lector qui veterum de Virginitate, hodie tantopere controversa, scripserint; quocirca magnopere optarim exstare huc auctoris libellum, sive prosa conscriptum, sive potius, quod per verbum lusit indicari videtur, carmine.
[1131B]	Haec opinio esset utique tolerabilis, si aliquae deliciae spiritales, in illo sabbato, scilicet mille annorum, adfuturae sanctis per Domini praesentiam crederentur.