Tertullianus - Lexicum Proprium seu 'Concordances' - Opera Omnia

TERTULLIANUS
Lexicum Proprium seu 'Concordances' - Opera Omnia - Verbum 'Legis' [251]
This html page belongs to www.documentacatholicaomnia.eu and has been written by CDO program. Copyright by Cooperatorum Veritatis Societas and GSM

000-00-00 Serial Number=0287912726

Ad Nationes Reditus in Auctori Indicem

[0566B]   Merito igitur tamdiu justae in Christianos et reverendae et observandae censentur, quamdiu ignoratur quod persequuntur; merito, post agnitionem iniquissimae repertae, cum suis machaeris et quod persequuntur; merito, post agnitionem iniquissimae repertae, cum suis machaeris et patibulis et leonibus despuuntur; legis injustae honor nullus est.

[0593B]   Nam si omnia haec super nos certis curriculis, legitimis decursibus, propriis spatiis, aequis vicibus sub legis instar constituta volvendis temporibus et exercendis temporibus et exercendis temporum ducatibus occurrere meminerunt, ex ipsa observatione conditionum suarum et fide operum et instantia.

000-00-00 Serial Number=0939831793

Ad Senatorem Reditus in Auctori Indicem

[1106C]   Quid mereare vide; minus esses forte notandus, Si tantum hoc scires, et in hoc errore maneres; At cum vericolae penetraveris ostia legis, Et tibi nosse Deum paucis accesserit annis; Cur linquenda, tenes aut cur retinenda relinquis?

000-00-00 Serial Number=0087285042

Ad Uxorem Reditus in Auctori Indicem

[1277B]   Superventura enim lex [1277B] erat, oportebat legis adimplendae caussas praecucurrisse.

000-00-00 Serial Number=0022793949

Adversus Gnosticos Scorpiace Reditus in Auctori Indicem

[0137B]   Ipse clausula Legis et Prophetarum; nec prophetes, sed angelus dictus, contumeliosa caede truncatur in puellae psalticae lucar.

000-00-00 Serial Number=0020161271

Adversus Judaeos Reditus in Auctori Indicem

[0595D]   Atque adeo ex praedictis concludi, legem novam superventuram; id itaque quaerendum, an exspectetur novae legis lator, an vero jam venerit.

[0602A]   V, 22); qui necdum mortem gustavit, ut aeternitatis candidatus, [0602A] jam nobis ostenderet nos quoque sine legis onere Moysi, Deo posse placere.

[0621A]   IV, 12) duobus testamentis, legis antiquae et legis novae, acutus sapientiae suae aequitate, reddens unicuique secundum actum suum.

[0621A]   IV, 12) duobus testamentis, legis antiquae et legis novae, acutus sapientiae suae aequitate, reddens unicuique secundum actum suum.

[0605B]   Sequitur itaque, ut, quatenus circumcisionis carnalis, [0605B] et legis veteris Sequitur itaque, ut, quatenus circumcisionis carnalis, [0605B] et legis veteris abolitio expuncta suis temporibus demonstratur, ita sabbati quoque observatio temporaria fuisse demonstretur.

[0604B]   XIX, 21), et vindictam injuriae retribuebat: nova autem lex clementiam designabat, et belli pristina in aemulos legis et hostis exsecutionem [0604C] , in pacificos actus arandae et colendae terrae reformabat.

[0600C]   Unde intelligimus Dei legem etiam ante Moysen, nec in Horeb tantum, aut in Sina et in cremo, sed antiquiorem primum in paradiso, post patriarchis, atque ita et Judaeis certis temporibus reformatam; [0600C] ut non jam ad Moysi legem ita attendamus, quasi ad principalem legem, sed ad subsequentem, quam certo tempore Deus et gentibus exhibuit, et repromissam per prophetas in melius reformavit, et praemonuit futurum ut, sicuti certo tempore data est lex per Moysen, ita temporaliter observata et custodita credatur: nec adimamus hanc Dei potestatem, pro temporum conditione legis praecepta reformantem [0601A] in hominis salutem.

[0620C]   Sed quid supra legis de [0621A] Christo?

[0600B]   II, 23), si non de aequitate et justitiae legis naturalis?

[0609A]   Et quidem in primis quaerendum an exspectetar novae legis lator, et Novi Testamenti haeres, et novorum sacrificiorum sacerdos, et novae circumcisionis purgator, et aeterni sabbati cultor, qui legem veterem compescat, et Novum Testamentum statuat, nova sacrificia offerat, et caeremonias [0609B] antiquas reprimat, et circumcisionem veterem cum suo sibi sabbato compescat, et novum regnum quod non corrumpatur adnuntiet.

[0595C]   Quippe cum tex primordialis matrix omnium praeceptorum [0595C] Adae et Evae in paradiso data sit; ac legem Moysi scriptam, legis naturalis justitia in Noe et Abraham quin et sacerdotium in Melchisedech, praecesserit.

[0622B]   Nam quia Jesus Christus secundum populum, quod sumus nos, nationes in saeculi deserto commorantes antea, introducturus esset in terram repromissionis, melle et lacte manantem, id est in vitae aeternae possessionem, qua nihil [0622B] dulcius: idque non per Moysen, id est, non per legis disciplinam, sed per Jesum, id est per novae legis gratiam, provenire habebat circumcisis nobis petrina acie, id est Christi praeceptis, petra enim Christus (I Cor.

[0605B]   Sequitur itaque, ut, quatenus circumcisionis carnalis, [0605B] et legis veteris Sequitur itaque, ut, quatenus circumcisionis carnalis, [0605B] et legis veteris abolitio expuncta suis temporibus demonstratur, ita sabbati quoque observatio temporaria fuisse demonstretur.

[0604C]   Igitur, sicut supra ostendimus, quod vetus lex et circumcisio carnalis cessatura pronuntiata est, ita et novae legis et spiritalis circumcisionis observantia, in pacis obsequia eluxit.

[0602A]   Probat et Loth frater Abrahae, quod pro meritis justitiae suae sine legis observatione de Sodomitarum incendio sit liberatus.

[0609A]   Igitur, cum manifestum sit et sabbatum temporale ostensum, et sabbatum aeternum praedictum, circumcisionem carnalem praedictam, et circumcisionem spiritalem praeindicatam, legem quoque temporalem et legem aeternalem denuntiatam, sacrificia carnalia et sacrificia spiritalia praeostensa; sequitur, ut praecedenti tempore datis omnibus istis praeceptis carnaliter populo Israel, superveniret tempus quo legis antiquae et caeremoniarum veterum praecepta cessarent, et novae [0609A] legis promissio et spiritalium sacrificiorum agnitio, et Novi Testamenti pollicitatio superveniret, fulgente nobis lumine ex alto, qui sedebamus in tenebris et in umbra mortis detinebamur (Luc.

[0609B]   Et si jam venit, serviendum est illi: si necdum venit, sustinendus est, dummodo manifestum sit adventu ejus comprimi legis veteris praecepta, et operari debere novae legis exordia; et in primis definiendum est non potuisse cessare legem antiquam et prophetas, nisi venisset is qui per eamdem legem, et per eosdem prophetas venturus annuntiabatur.

[0622B]   Nam quia Jesus Christus secundum populum, quod sumus nos, nationes in saeculi deserto commorantes antea, introducturus esset in terram repromissionis, melle et lacte manantem, id est in vitae aeternae possessionem, qua nihil [0622B] dulcius: idque non per Moysen, id est, non per legis disciplinam, sed per Jesum, id est per novae legis gratiam, provenire habebat circumcisis nobis petrina acie, id est Christi praeceptis, petra enim Christus (I Cor.

[0600B]   XIV, 18) nuncupatus, si non ante Leviticae legis sacerdotium Levitae fuerunt, qui sacrificia Deo offerebant?

[0600B]   XLIV, 17), si non illum naturalis legis justitia praecedebat?

[0609B]   Et si jam venit, serviendum est illi: si necdum venit, sustinendus est, dummodo manifestum sit adventu ejus comprimi legis veteris praecepta, et operari debere novae legis exordia; et in primis definiendum est non potuisse cessare legem antiquam et prophetas, nisi venisset is qui per eamdem legem, et per eosdem prophetas venturus annuntiabatur.

[0600A]   Igitur in hac generali et primordiali Dei lege, quam in arboris fructu observari Deus sanxerat, omnia praecepta legis posterioris specialiter indita fuisse cognoscimus, quae suis temporibus edita germinaverunt Ejusdem est enim postea subdocere legem, qui ante praemiserat praeceptum, quoniam et ipsius est erudire postea qui ante justos formare instituerat.

[0609B]   Nam etiam novae legis lator, sabbati spiritalis cultor, sacrificiorum aeternorum antistes, regni aeterni aeternus dominator, quaerendum an jam venerit, necne.

[0608C]   Igitur, cum manifestum sit et sabbatum temporale ostensum, et sabbatum aeternum praedictum, circumcisionem carnalem praedictam, et circumcisionem spiritalem praeindicatam, legem quoque temporalem et legem aeternalem denuntiatam, sacrificia carnalia et sacrificia spiritalia praeostensa; sequitur, ut praecedenti tempore datis omnibus istis praeceptis carnaliter populo Israel, superveniret tempus quo legis antiquae et caeremoniarum veterum praecepta cessarent, et novae [0609A] legis promissio et spiritalium sacrificiorum agnitio, et Novi Testamenti pollicitatio superveniret, fulgente nobis lumine ex alto, qui sedebamus in tenebris et in umbra mortis detinebamur (Luc.

000-00-00 Serial Number=0803877175

Adversus Marcionem Reditus in Auctori Indicem

[0429C]   Qui magis, quam legis doctores?

[0487C]   Hoc ad gloriam suam retulit, quam negavit quemquam evacuaturum, non ad Legis destructionem, qua alium probavit usurum.

[0488B]   Magnum argumentum Dei alterius, permissio omnium obsoniorum, adversus Legem; quasi non et ipsi confiteamur Legis onera dimissa, sed ab eo qui imposuit, qui novationem repromisit; ita et cibos qui abstulit, reddidit, quod et a primordio praestitit.

[0376C]   In vanum ergo descendit quasi legem destructurus, cum cedit obsecutoribus legis.

[0504B]   Praefert et circumcisionem cordis praeputiationi: apud Deum Legis, est facta circumcisio cordis, non carnis; spiritu, non litera.

[0503C]   Itaque et hic cum dicit: Non enim me pudet Evangelii; virtus enim Dei est in salutem omni credenti, Judaeo et Graeco, quia justitia Dei in eo revelatur, ex fide in fidem; sine dubio et Evangelium et salutem justo Deo deputat, non bono, ut ita dixerim, secundum haeretici distinctionem, transferenti ex fide Legis in fidem Evangelii; suae utique [0503C] Legis, et sui Evangelii.

[0515B]   Si legem praeceptorum sententiis vacuam fecit, adimplendo certe legem (vacat enim jam Non adulterabis, cum dicitur: Nec videbis ad concupiscendum: vacat Non occides, cum dicitur: Nec maledices) ; adversarium legis de adjutore non potes facere.

[0268A]   Igitur, cum ea separatio Legis et Evangelii ipsa sit quae alium Deum Evangelii insinuaverit adversus Deum Legis, apparet [0268A] ante eam separationem Deum in notitia non fuisse, qui ab argumento separationis innotuit; atque ita non a Christo revelatum, qui fuit ante separationem, sed a Marcione commentatum, qui instituit separationem adversus Evangelii Legisque pacem, quam retro illaesam et inconcussam, ab apparentia Christi usque ad audaciam Marcionis, illa utique ratio servavit, quae non alium Deum et Legis et Evangelii tuebatur, praeter Creatorem, adversus quem tanto post tempore separatio a Pontico immissa est.

[0508B]   Hoc Legis supplementum si ex ipsa Lege est, quis sit Deus Legis jam ignoro (metuo ne deus Marcionis); si vero Evangelium Christi hoc praecepto adimpletur, Christi autem non est Creatoris, quo jam contendimus?

[0521C]   Manifeste Legis est Christus, si corpus est umbrae.

[0289A]   Cujus legis observandae consilium, bonitas pariter adscripsit: Qua die autem ederitis, morte moriemini (Gen.

[0376B]   Nam et bonus, inquit, praeterea sciens omnem, qui lepra esset liberatus, solemnia legis executurum, ideo ita praecepit.

[0376B]   Malus jam, quando legis eversor, si bonus, cum legis indultor.

[0504B]   Ergo qua defendenda reveletur de coelo ira, nonnisi a Deo irae; ita et hic sensus pristino cohaerens, in quo judicium Creatoris edicitur, non potest in alium Deum referri, qui nec judicat, nec irascitur; sed in illum, cujus dum haec sunt, judicium dico et iram, etiam illa ipsius sint necesse est, per quem haec habent transigi, Evangelium et Christus, et ideo vehitur in transgressores Legis, docentes non furari, et furantes, ut homo [0504B] Dei legis, non ut Creatorem ipsum his modis tangens, qui et furari vetans, fraudem mandaverit in Aegyptios auri et argenti, quemadmodum et caetera in illum retorquent.

[0294A]   Neque enim ad vivendum solummodo produxerat hominem, ut non ad recte vivendum, in respectu scilicet Dei legisque ejus.

[0268B]   Aiunt enim Marcionem non tam innovasse [0268B] regulam separatione Legis et Evangelii, quam retro adulteratam recurasse.

[0472D]   Quae utique verisimile non est, ex parte quidem Apostolo convenire, cum ordinem ejus secundum ipsius testimonium ostendunt; ex parte vero dissidere, cum divinitatem in Christo [0472D] Creatoris annuntiant; ut praedicationem quidem apostolorum omnino sit secutus Paulus, qui formam ab eis dedocendae legis accepit.

[0300A]   Legis (Matth.

[0503B]   Itaque et hic cum dicit: Non enim me pudet Evangelii; virtus enim Dei est in salutem omni credenti, Judaeo et Graeco, quia justitia Dei in eo revelatur, ex fide in fidem; sine dubio et Evangelium et salutem justo Deo deputat, non bono, ut ita dixerim, secundum haeretici distinctionem, transferenti ex fide Legis in fidem Evangelii; suae utique [0503C] Legis, et sui Evangelii.

[0366A]   Si enim id Evangelium quod Lucae refertur penes nos (viderimus an et penes Marcionem) ipsum est quod Marcion per antitheses suas arguit, ut interpolatum a protectoribus judaismi ad concorporationem Legis et Prophetarum, qua etiam Christum inde configerent, utique non potuisset arguere, nisi quod invenerat.

[0376A]   Quantum enim ad gloriae humanae aversionem pertinebat, vetuit eum divulgare: quantum [0376A] autem ad tutelam legis, jussit ordinem impleri: Vade, ostende te sacerdoti, et offer munus quod praecepit Moyses.

[0508B]   Hoc Legis supplementum si ex ipsa Lege est, quis sit Deus Legis jam ignoro (metuo ne deus Marcionis); si vero Evangelium Christi hoc praecepto adimpletur, Christi autem non est Creatoris, quo jam contendimus?

[0477A]   Sed quae velit intelligi elementa, primas scilicet litteras legis, ipse declarat: Dies observatis, et menses, et tempora, et annos, et sabbata, ut opinor, et coenas puras, et jejunia et dies magnos.

[0376A]   Argumenta enim figurata utpote prophetatae legis adhuc in suis imaginibus tuebatur, quae significabant hominem quondam peccatorem, verbo mox Dei emaculatum, offerre debere munus Deo apud templum, orationem scilicet et actionem gratiarum apud Ecclesiam, per Christum Jesum catholicum Patris sacerdotem.

[0471C]   Si item nullius novi Dei exerit mentionem, quod nusquam magis fecisset, quam in ista materia, ut rationem scilicet ablegandae Legis unica hac et sufficientissima definitione proponeret novae divinitatis, apparet quomodo scribat: Miror vos tam cito transferri, ab eo qui vos vocavit in gratiam, ad aliud evangelium: ex conversatione aliud, non ex religione; ex disciplina, non ex divinitate.

[0430A]   Si obtrectator, placere debebant et [0430A] praeclusores legis: si fautor, jam non et aemulus legis.

[0451A]   Ad destructionem Legis et Prophetarum?

[0351C]   Haec erit via sua, novae legis Evangelium, et novi sermonis, in Christo jam, non in Moyse.

[0471C]   Igitur tota intentio Epistolae istius nihil aliud docet, quam Legis discessionem venientem de Creatoris dispositione, ut adhuc suggeremus.

[0357D]   [0357D] Scripturus Tertullianus adversus opus Marcionis ex contrarietatum oppositionibus Antitheses cognominatum, ad separationem Legis et Evangelii coactum, qua duos Deos diversos, alterum Veteris, alterum Novi Testamenti dividebat, c.

[0474C]   II) esse tempus: Disrumpamus a nobis vincula eorum, et abjiciamus a nobis jugum ipsorum: Ex quo tumultuatae sunt gentes, et populi meditati sunt inania, astiterunt reges terrae, et magistratus congregati sunt in unum adversus Dominum et adversus Christum ipsius; ut jam ex fidei libertate justificetur homo, non ex legis servitute: Quia (Hebr.

[0471A]   Amplectimur etenim omnem illam legis veteris abolitionem, ut et ipsam de Creatoris venientem dispositione, sicut saepe jam in isto ordine tractavimus, de praedicata novatione a prophetis Dei nostri.

[0429A]   Invehitur et in doctores ipsos legis, quod onerarent alios importabilibus oneribus, [0429B] quae ipsi ne digito quidem aggredi auderent: non Legis onera sugillans quasi detestator ejus; quomodo enim detestator, qui cum maxime potiora legis praetereuntes incusabat, eleemosynam et vocationem et dilectionem Dei, ne haec quidem gravia, nedum decimas rutarum, et munditias catinorum?

[0270A]   Sed hic erat totus status quaestionis, quod, cum idem Deus legis in Christo praedicaretur, legi ejus derogaretur.

[0504A]   [0503D] Si enim judicabit Deus occulta hominum, tam eorum qui in lege deliquerunt, quam eorum qui sine lege, quia et hi legem ignorant, et natura faciunt quae sunt legis; [0504A] utique is Deus judicabit, cujus sunt et lex, et ipsa natura quae legis est instar ignorantibus legem.

[0507A]   Finis enim legis Christus in justitiam omni credenti.

[0301B]   Constitue igitur injuste hominem divinae legis voluntarium contemptorem id retulisse, quo noluit caruisse; injuste malitiam aevi illius imbribus, [0301C] dehinc et ignibus caesam; injuste Aegyptum foedissimam, superstitiosam, amplius hospitis populi conflictatricem, decemplici castigatione percussam.

[0302B]   XXXI, 29); id est, non sumpturum patrem delictum filii, nec filium delictum patris; sed unumquemque delicti sui reum futurum, ut post duritiam populi, duritia legis edomita, justitia jam non genus, sed personas judicaret.

[0374B]   Praestruximus quidem adversus Antitheses, nihil proficere proposito Marcionis, quam putat, diversitatem Legis et Evangelii, ut et hanc a Creatore dispositam, denique praedicatam in repromissione novae legis et novi sermonis et Novi Testamenti.

[0441B]   Nam quoniam in Esaia jam tunc Christus, Sermo scilicet et spiritus Creatoris, Joannem praedicarat, vocem clamantis in deserto, parare viam Domini, in hoc venturum ut Legis et Prophetarum ordo exinde cessaret, per adimpletionem, [0441C] non per destructionem, et regnum Dei a Christo annuntiaretur; ideo subtexuit, facilius elementa transitura, quam verba sua; confirmans hoc quoque, quod de Joanne dixerat, non praeteriisse.

[0374D]   Si enim ut aemulus legis tetigit leprosum, nihil faciens praeceptum legis, per contemptum inquinamenti, quomodo posset inquinari, qui corpus non habebat quod inquinaretur?

[0446B]   XIII et XIV) quantae sit interpretationis erga species ipsius vitii, et inspectationis summi sacerdotis, nostrum erit scire; Marcionis, morositatem legis opponere, ut et hic Christum aemulum ejus affirmet praevenientem solemnia legis etiam in curatione decem leprosorum, quos tantummodo ire jussos ut se ostenderent sacerdotibus (Luc.

[0408A]   At enim si fidem mulieris invenimus ita meruisse, cum dicit: Fides tua te salvam fecit, qui es ut aemulationem legis interpreteris in isto facto, quod ipse Dominus ex fidei remuneratione editum ostendit?

[0460A]   O legis destructorem, qui concupierat etiam Pascha servare!

[0390A]   V, 26), velociter, et leviter advenient, Velociter, qua properantes [0389D] sub finibus temporum; leviter, qua sine oneribus [0390A] pristinae legis.

[0409A]   Ut aemulus legis mentiebatur, qui non vere polluebatur.

[0447A]   Igitur, [0447A] quoniam ipse erat authenticus pontifex Dei Patris, inspexit illos secundum legis arcanum, significantis Christum esse verum disceptatorem et elimatorem humanarum macularum.

[0507A]   Hic erit argumentatio haeretici, quasi Deum superiorem ignoraverint Judaei, qui adversus eum justitiam suam, id est, legis suae constituerint, non recipientes Christum finem legis.

[0408A]   Et cui credibile, ut mulier nullius adhuc Dei conscia, nullius adhuc novae legis initiata, [0408B] legem inrumperet eam cui adhuc tenebatur?

[0429C]   Alienae enim legis doctores non omnino pulsasset.

[0408A]   Sed et hoc, qui adversarius legis; ut quia lex a contactu foeminae sanguinantis submovet, idcirco gestierit non tantum contactum ejus admittere, sed etiam sanitatem donare.

[0270A]   Et utique, si alius deus praedicaretur a Paulo, nulla disceptatio esset servandae legis, necne, non pertinentis scilicet ad dominum novum et aemulum legis.

[0396A]   Hanc legis voluntatem de intellectu laborantem, Dominus et sabbati et legis et omnium paternarum dispositionum Christus et revelavit, et compotem fecit, mandans alterius quoque maxillae oblationem; ut tanto magis vicem injuriae extingueret, quam et lex per talionem voluerat impedisse, certe quam prophetia manifeste coercuerat, et memoriam injuriae prohibens, et ultionem ad Deum redigens.

[0478B]   Non decebat manumissos rursus jugo servitutis, id est, legis adstringi, jam Psalmo (Ps.

[0307A]   Ad hoc beneficium, non onus legis adjuvandum, etiam Prophetas eadem bonitas Dei ordinavit, docentes Deo digna: Auferre nequitias de anima, discere benefacere, exquirere judicium, judicare pupillo, et justificare viduam, dirigere quaestiones, fugere improborum contactum, dimittere conflictam in integram, dissipare scripturam injustam (Is.

[0376B]   Malus jam, quando legis eversor, si bonus, cum legis indultor.

[0444C]   Unde apparet sapienti cuique, qui aliquando Elysios audierit, esse aliquam localem determinationem, quae sinus dicta sit Abrahae, ad recipiendas animas filiorum ejus, etiam ex nationibus, patris scilicet multarum nationum in Abrahae censum [0444C] deputandarum, et ex eadem fide, qua et Abraham Deo credidit, nullo sub jugo legis, nec in signo circumcisionis.

[0477B]   Sufficit quod infracturum probavimus, ut confirmetur nihil Apostolum adversus Creatorem determinasse, cum et ipsa amolitio Legis a Creatore sit.

[0270A]   Ipsa enim dei novitas atque diversitas abstulisset non modo quaestionem veteris et alienae legis, verum omnem ejus mentionem.

[0503D]   [0503D] Si enim judicabit Deus occulta hominum, tam eorum qui in lege deliquerunt, quam eorum qui sine lege, quia et hi legem ignorant, et natura faciunt quae sunt legis; [0504A] utique is Deus judicabit, cujus sunt et lex, et ipsa natura quae legis est instar ignorantibus legem.

[0290C]   Non enim poneretur lex ei qui non haberet [0290C] obsequium debitum legi in sua potestate: nec rursus comminatio mortis transgressioni adscriberetur, si non et contemptus legis in arbitrii libertatem homini deputaretur.

[0504A]   Ergo qua defendenda reveletur de coelo ira, nonnisi a Deo irae; ita et hic sensus pristino cohaerens, in quo judicium Creatoris edicitur, non potest in alium Deum referri, qui nec judicat, nec irascitur; sed in illum, cujus dum haec sunt, judicium dico et iram, etiam illa ipsius sint necesse est, per quem haec habent transigi, Evangelium et Christus, et ideo vehitur in transgressores Legis, docentes non furari, et furantes, ut homo [0504B] Dei legis, non ut Creatorem ipsum his modis tangens, qui et furari vetans, fraudem mandaverit in Aegyptios auri et argenti, quemadmodum et caetera in illum retorquent.

[0442A]   Vides diversitatem Legis et Evangelii, Moysi et Christi?

[0352B]   Sic et ab ipso judaismo divertentes, cum Legis obligamenta et onera evangelica jam libertate mutarent, psalmum (Ps.

[0444A]   Facta igitur mentione Joannis, Dominus, et utique successus exitus ejus, illicitorum matrimoniorum et adulterii figuras jaculatus est in Herodem; adulterum pronuntians etiam qui dimissam a viro duxerit; quo magis impietatem Herodis oneraret, qui non minus morte quam repudio dimissam a viro duxerat; et hoc fratre habente [0444A] ex illa filiam, et vel eo nomine illicite; ex libidinis, non ex legis instinctu; ac propterea propheten quoque assertorem legis occiderat.

[0505B]   Abominatur Apostolus criminationem legis.

[0505B]   O summum ex hoc praeconium legis, per quam liquuit delictum latere!

[0447A]   Sed et quod in manifesto fuit legis, praecepit; Iste ostendite vos sacerdotibus.

[0269A]   I, 7), ipse demonstrat adulterium illud Evangelii, non ad alterius Dei et Christi fidem transferendam, sed ad disciplinam Legis conservandam, habuisse intentionem; reprehendens scilicet illos circumcisionem vindicantes, et observantes tempora, et dies et menses et annos judaicarum caeremoniarum (Gal.

[0380C]   Publicanum allectum a Domino in argumentum deducit, quasi ab adversario legis allectum, extraneum Legis, et judaismi prophanum.

[0441B]   XLIII, 19) praedicari a Creatore; si et Joannes antecursor et praeparator ostenditur viarum Domini, Evangelium [0441B] superducturi, et regnum Dei promulgaturi; et ex hoc jam quod Joannes venit, ipse erit Christus, qui Joannem erat subsecuturus, ut antecursorem; et si desierunt vetera, et coeperunt nova interstite Joanne, non erit mirum quod ex dispositione est Creatoris, ut aliunde magis probetur, quam ex Legis et Prophetarum in Joannem occasu, et exinde ortu, regnum Dei.

[0441A]   Quasi non et nos limitem quemdam agnoscamus Joannem constitutum inter vetera et nova, ad quem desineret judaismus, et a quo inciperet christianismus: non tamen ut ab alia virtute facta sit sedatio Legis et Prophetarum, et initiatio Evangelii, in quo est Dei regnum, Christus ipse.

[0376C]   Cujus jam testimonii, nisi legis assertae?

[0363B]   [0363B] Prius itaque debueras alium Deum luminis, alium tenebrarum determinasse, ut ita posses alium Legis, alium Evangelii adseverasse.

[0374C]   Sed quoniam attentius argumentatur apud illum suum nescio [0374C] quem συνταλαιπωρον, id est commiseronem, et συμμισουμενον, id est, coodibilem, in leprosi purgationem, non pigebit ei occurrere, et in primis figuratae legis vim ostendere; quae in exemplo leprosi non contingendi, imo ab omni commercio submovendi, communicationem prohibebat hominis delictis commaculati; cum qualibus et Apostolus (I Cor.

[0244A]   Ad hoc beneficium, non onus legis adjuvandum prophetas ordinavit, docentes Deo digna, auferre nequitias de anima, exquirere judicium, et caetera, quae religionis essentiam et [0244B] perfectionem in virtute et bonis operibus locatam evincunt.

[0487C]   Sed noluit uti legis potestate, quia maluit gratis laborare.

[0289B]   Porro, si legis imponendae ratio praecessit, sequebatur etiam observandae, ut poena transgressioni adscriberetur; quam tamen evenire noluit, qui ante praedixit.

[0243A]   Ut nihil de arcanis attingam significantiis, legis [0243B] spiritualis scilicet et propheticae, et in omnibus pene argumentis figuratae (5).

[0430A]   Si obtrectator, placere debebant et [0430A] praeclusores legis: si fautor, jam non et aemulus legis.

[0473C]   Ergo cesserunt, [0473C] quia fuerunt propter quos cederetur, hoc enim rudi fidei et adhuc de legis observatione suspensae competebat, ipso quoque apostolo, ne in vacuum cucurrisset aut curreret, suspecto.

[0374D]   Si enim ut aemulus legis tetigit leprosum, nihil faciens praeceptum legis, per contemptum inquinamenti, quomodo posset inquinari, qui corpus non habebat quod inquinaretur?

[0446B]   XIII et XIV) quantae sit interpretationis erga species ipsius vitii, et inspectationis summi sacerdotis, nostrum erit scire; Marcionis, morositatem legis opponere, ut et hic Christum aemulum ejus affirmet praevenientem solemnia legis etiam in curatione decem leprosorum, quos tantummodo ire jussos ut se ostenderent sacerdotibus (Luc.

[0343B]   Nam quia Jesus Christus secundum populum, quod sumus nos nati in [0343B] saeculi desertis, introducturus erat in terram promissionis, melle et lacte manantem, id est, vitae aeternae possessionem, qua nihil dulcius; idque non per Moysen, id est, non per Legis disciplinam; sed per Jesum, id est, per Evangelii gratiam provenire habebat, circumcisis nobis petrina acie, id est Christi praeceptis; Petra enim Christus: ideo is vir, qui in hujus sacramenti imagines parabatur, etiam nominis dominici inauguratus est figura, Jesus cognominatus.

[0429C]   Quam vero clavem habebant legis doctores, nisi interpretationem legis?

[0471A]   Igitur et Legis destructio, et Evangelii aedificatio, pro me faciunt in [0471B] ista quoque Epistola, ad eam Galatarum praesumptionem pertinentes, qua praesumebant Christum utputa Creatoris, salva Creatoris lege credendum: quod adhuc incredibile videretur, legem a suo auctore deponi.

[0450B]   Et homo enim Christus annuntians quid sit bonum; scientiam legis: Praecepta, inquit, scis?

[0270C]   Igitur, cum omnibus modis constet alium deum in regula sacramenti istius non fuisse a Christo usque ad Marcionem, quam Creatorem, satis jam et probatio nostra munita [0270C] est, qua ostendimus notitiam dei haeretici ex Evangelii et Legis separatione coepisse, et definitio superior instructa est: non esse credendum deum quem homo de suis sensibus composuerit, nisi plane prophetes, id est non de suis sensibus.

[0268A]   Igitur, cum ea separatio Legis et Evangelii ipsa sit quae alium Deum Evangelii insinuaverit adversus Deum Legis, apparet [0268A] ante eam separationem Deum in notitia non fuisse, qui ab argumento separationis innotuit; atque ita non a Christo revelatum, qui fuit ante separationem, sed a Marcione commentatum, qui instituit separationem adversus Evangelii Legisque pacem, quam retro illaesam et inconcussam, ab apparentia Christi usque ad audaciam Marcionis, illa utique ratio servavit, quae non alium Deum et Legis et Evangelii tuebatur, praeter Creatorem, adversus quem tanto post tempore separatio a Pontico immissa est.

[0429B]   Invehitur et in doctores ipsos legis, quod onerarent alios importabilibus oneribus, [0429B] quae ipsi ne digito quidem aggredi auderent: non Legis onera sugillans quasi detestator ejus; quomodo enim detestator, qui cum maxime potiora legis praetereuntes incusabat, eleemosynam et vocationem et dilectionem Dei, ne haec quidem gravia, nedum decimas rutarum, et munditias catinorum?

[0479B]   Quod si non erit alius qui judicet nisi Creator, jam ergo non damnabit Legis defensores, nisi qui ipse eam cessare constituit.

[0429B]   Invehitur et in doctores ipsos legis, quod onerarent alios importabilibus oneribus, [0429B] quae ipsi ne digito quidem aggredi auderent: non Legis onera sugillans quasi detestator ejus; quomodo enim detestator, qui cum maxime potiora legis praetereuntes incusabat, eleemosynam et vocationem et dilectionem Dei, ne haec quidem gravia, nedum decimas rutarum, et munditias catinorum?

[0267C]   Igitur, cum ea separatio Legis et Evangelii ipsa sit quae alium Deum Evangelii insinuaverit adversus Deum Legis, apparet [0268A] ante eam separationem Deum in notitia non fuisse, qui ab argumento separationis innotuit; atque ita non a Christo revelatum, qui fuit ante separationem, sed a Marcione commentatum, qui instituit separationem adversus Evangelii Legisque pacem, quam retro illaesam et inconcussam, ab apparentia Christi usque ad audaciam Marcionis, illa utique ratio servavit, quae non alium Deum et Legis et Evangelii tuebatur, praeter Creatorem, adversus quem tanto post tempore separatio a Pontico immissa est.

[0362A]   Compendiatum est enim Novum Testamentum, et legis laciniosis oneribus expeditum.

[0447C]   Et ideo, ut vidit agnovisse illos legem Hierosolymis expungendam, ex fide jam justificandos sine legis ordine remediavit.

[0289C]   Si Deus bonus et praescius futuri, et avertendi mali potens, cur hominem, et quidem imaginem et similitudinem suam, imo et substantiam suam, per [0289C] animae scilicet censum, passus est labi de obsequio legis in mortem, circumventum a diabolo?

[0382D]   Itaque si in hoc dirigebat similitudinem, ut ostenderet se Evangelii novitatem separare a Legis vetustate, suam demonstrabat, et illam a qua [0383A] separabat, alienorum separatione non fuisse notandam, quia nemo alienis sua adjungit, ut ab alienis separare possit.

[0418B]   Aut si non ita est, satis impius pronuntiandus, qui nulla ratione legis intercedente, sepulturas parentum despici a filiis imperabat.

[0305B]   Sed quae potius legis bona defendam, quam quae haeresis concupiit, ut talionis definitionem, oculum [0305C] pro oculo, dentem pro dente, et livorem pro livore repetentis (Exod.

[0239B]   Cerdonis haec erant dogmata: Deum legis conditorem alium esse a Patre Domini nostri Jesu Christi; hunc bonum fuisse, illum malum; Jesum Christum veram nostraeque consubstantialem carnem non assumpsisse, nec de virgine Maria natum fuisse.

[0447A]   An quasi legis illusor, ut in itinere curatis ostenderet, nihil esse legem cum ipsis sacerdotibus?

[0428A]   Vetat remaledicere, multo magis utique maledicere: et vae ingerit Pharisaeis et doctoribus legis.

[0474B]   De caetero pergat Apostolus, negans ex operibus Legis justificari hominem, sed ex fide, ejusdem tamen Dei, cujus et Lex.

[0505B]   Quid Deo imputas Legis, quod Legi ejus Apostolus imputare non audet?

[0396A]   Hanc legis voluntatem de intellectu laborantem, Dominus et sabbati et legis et omnium paternarum dispositionum Christus et revelavit, et compotem fecit, mandans alterius quoque maxillae oblationem; ut tanto magis vicem injuriae extingueret, quam et lex per talionem voluerat impedisse, certe quam prophetia manifeste coercuerat, et memoriam injuriae prohibens, et ultionem ad Deum redigens.

[0424B]   Itaque Dominus ut nec ipse alius, nec aliud novum inferens praeceptum, quam quod principaliter ad omnem salutem, et utramque vitam facit, ipsum caput ei legis opponit omnifariam diligendi Dominum Deum suum.

[0363C]   Denique, nobis fidem ex Apostolis Joannes et Matthaeus insinuant; ex Apostolicis, Lucas et Marcus instaurant, iisdem regulis exorsi, quantum ad unicum Deum attinet Creatorem, et Christum ejus, natum ex virgine, supplementum Legis et Prophetarum.

[0270A]   Et utique, si alius deus praedicaretur a Paulo, nulla disceptatio esset servandae legis, necne, non pertinentis scilicet ad dominum novum et aemulum legis.

[0360A]   De oratione Domini ad Patrem, verbis ad discipulos, et responso facto legis doctori, ex eodem.

[0399A]   Hanc enim dicimus operam Legis fuisse procurantis Evangelio.

[0424A]   In Evangelio veritatis, legis doctor Dominum aggressus: Quid faciens, inquit, vitam aeternam consequar?

[0422C]   Et tamen usque adhuc, puto, probamus extructionem potius Legis et Prophetarum inveniri in Christo, quam destructionem.

[0376B]   Si enim bonus perseveravit, nunquam destructor erit legis, nec Dei alterius habebitur, cessante legis destructione per quam alterius Dei vindicatur.

[0447A]   Ideo illos remediatos, qua secundum legem jussi abire ad sacerdotes, obaudierant: neque enim credibile est, emeruisse medicinam a destructore legis, observatores legis.

[0371A]   Utique enim eloquium divinum et vim et gratiam praestabat, magis exstruens quam destruens substantiam Legis et Prophetarum.

[0424B]   Sed sciebat utique legis doctor, quo pacto vitam legalem consequi posset, ut non de ea interrogasset, cujus regulas etiam docebat.

[0478B]   Ab eo igitur praestabitur libertas, apud quem fuit servitus legis.

[0368B]   Certe enim totum quod elaboravit, etiam antitheseis praestruendo, in hoc [0368B] cogit, ut Veteris et Novi Testamenti diversitatem constituat; proinde Christum suum a Creatore separatum, ut Dei alterius, ut alienum legis et prophetarum.

[0473A]   Quod si quando vultis judaismi magis affines subintelligi, cum nec Titum dicit circumcisum; jam incipit ostendere solam circumcisionis quaestionem ex defensione adhuc Legis concussam ab eis, quos propterea falsos et superinductitios fratres appellat, non aliud statuere pergentes quam perseverantiam Legis, ex fide sinc dubio integra Creatoris; atque ita pervertentes Evangelium, non interpolatione Scripturae, qua Christum Creatoris effingerent, sed retentione [0473B] veteris disciplinae, ne legem Creatoris excluderent.

[0385B]   In hunc ergo sensum legis inducere volens illos per manus arefactae restitutionem, interrogat: Licetne sabbatis benefacere, annon?

[0473A]   Quod si quando vultis judaismi magis affines subintelligi, cum nec Titum dicit circumcisum; jam incipit ostendere solam circumcisionis quaestionem ex defensione adhuc Legis concussam ab eis, quos propterea falsos et superinductitios fratres appellat, non aliud statuere pergentes quam perseverantiam Legis, ex fide sinc dubio integra Creatoris; atque ita pervertentes Evangelium, non interpolatione Scripturae, qua Christum Creatoris effingerent, sed retentione [0473B] veteris disciplinae, ne legem Creatoris excluderent.

[0429C]   Quam vero clavem habebant legis doctores, nisi interpretationem legis?

[0428A]   Saepe jam fiximus, nullo modo potuisse illum destructorem legis denotari, si alium Deum promulgasset.

[0429D]   Qui ergo nec ipsos introeuntes, nec aliis aditum praestantes, increpabat, obtrectator habendus est legis, an fautor?

[0340B]   VI, 17) sermonem divinum, bis acutum duobus Testamentis, Legis et Evangelii; acutum sapientia, infestum diabolo; armantem nos adversus hostes spiritales nequitiae et concupiscentiae omnis, amputantem etiam a carissimis ob Dei nomen.

[0376B]   Perseveravitne in bonitate, id est, permissione legis, an non?

[0340A]   Sed quid supra legis de Christo?

[0503A]   Quid et formam Legis adhuc tenet Galatarum castigator, in tribus testibus praefiniens staturum omne verbum?

[0428A]   Ideo et tunc Pharisaeus, qui illum vocarat ad prandium, retractabat penes se, cur non prius tinctus esset quam recubuisset secundum legem, qui Deum legis circumferret?

[0447A]   Ideo illos remediatos, qua secundum legem jussi abire ad sacerdotes, obaudierant: neque enim credibile est, emeruisse medicinam a destructore legis, observatores legis.

[0361A]   Et ut fidem instrueret, dotem quamdam commentatus est illi, opus ex contrarietatum oppositionibus, Antitheses cognominatum, et ad separationem Legis [0361B] et Evangelii coactum, qua duos Deos dividens, proinde diversos, alterum alterius Instrumenti, vel (quod magis usui est dicere) Testamenti; ut exinde Evangelio quoque secundum antitheses credendo patrocinaretur.

[0267C]   Igitur, cum ea separatio Legis et Evangelii ipsa sit quae alium Deum Evangelii insinuaverit adversus Deum Legis, apparet [0268A] ante eam separationem Deum in notitia non fuisse, qui ab argumento separationis innotuit; atque ita non a Christo revelatum, qui fuit ante separationem, sed a Marcione commentatum, qui instituit separationem adversus Evangelii Legisque pacem, quam retro illaesam et inconcussam, ab apparentia Christi usque ad audaciam Marcionis, illa utique ratio servavit, quae non alium Deum et Legis et Evangelii tuebatur, praeter Creatorem, adversus quem tanto post tempore separatio a Pontico immissa est.

[0428C]   Cujus Dei vocationem et dilectionem, nisi cujus et rutam et mentam, ex forma Legis de decimis offerebant?

[0507A]   Hic erit argumentatio haeretici, quasi Deum superiorem ignoraverint Judaei, qui adversus eum justitiam suam, id est, legis suae constituerint, non recipientes Christum finem legis.

[0267B]   Separatio Legis et Evangelii, proprium et principale opus est Marcionis: nec poterunt negare discipuli ejus, quod in summo instrumento habent, quo denique [0267C] initiantur, et indurantur in hanc haeresin.

[0361C]   Non nego distare documenta eloquii, praecepta virtutis, [0361C] legis disciplinas; dum tamen tota diversitas in unum et eumdem Deum competat; illum scilicet a quo constat dispositam, sicut et praedicatam.

[0371A]   Alioquin non stuperent, sed horrerent; nec mirarentur, sed statim aversarentur destructorem Legis et Prophetarum; et utique in primis alterius Dei praedicatorem: quia nec potuisset adversus Legem et Prophetas docere.

[0380C]   Excidit ei vel de Petro, Legis homine, et tamen non tantum allecto, sed etiam testimonium consecuto agnitionis praestitae a Patre (Matth.

[0376C]   Ergo et sic malus, si obsequium malae legi [0376C] indulsit; et sic deterior, si bonae legis destructor advenit.

[0404C]   X) legis doctor assurrexit [0404D] tentans eum; et de tributi consultatione: Et (Luc.

[0322B]   SCRIPTURUS Tertullianus adversus opus Marcionis ex contrarietatum oppositionibus antitheses cognominatum, ad separationem Legis et Evangelii coactum, qua duos Deos diversos, alterum Veteris, alterum Novi Testamenti dividebat, C.

[0474C]   III) in eremo: Parate vias Domini; ut fierent rivi et colles et montes repleti et humiliati, et tortuosa et aspera in rectitudinem et in campos, id est, [0474C] Legis difficultates in Evangelii facilitates.

[0294B]   Quia nec universitatem homini subjecisset infirmo dominandi, et non potiori angelis; quibus nihil tale subjecit; sic nec legis pondus imposuisset, si gravis lex invalido sustinendi; nec quem excusabilem sciret nomine imbecillitatis, eum definitione mortis convenisset; postremo, non libertate, nec potestate arbitrii fecisset infirmum, sed potius defectione earum.

[0294A]   Igitur vivere quidem illi ipse praestiterat, facto in animam vivam; recte vero vivere demandarat, admonito in legis obsequium.

[0374B]   Praestruximus quidem adversus Antitheses, nihil proficere proposito Marcionis, quam putat, diversitatem Legis et Evangelii, ut et hanc a Creatore dispositam, denique praedicatam in repromissione novae legis et novi sermonis et Novi Testamenti.

[0380C]   Publicanum allectum a Domino in argumentum deducit, quasi ab adversario legis allectum, extraneum Legis, et judaismi prophanum.

[0401B]   Utrumne qui cum maxime edocere tentabat, an qui a primordio ad illos et legis et Prophetarum eloquia mandaverat: qui et inobedientiam illis exprobrare posset, etiam si numquam alias exprobrasset!

[0245B]   Neque etiam in Christo Jesu, tum quod is revelatus [0245B] sit plus centum quindecim annis ante Deum Marcionis, qui sub Antonino; tum, quod praecesserit separationem illam Legis et Evangelii, quam in antithesibus Marcion primus commentus est.

[0315A]   [0315A] Nam etsi Adam propter statum legis deditus morti est, sed spes ei salva est, dicente Domino (Gen.

[0436B]   Ergo secundum conditionem Legis operatus, Legem confirmavit, non dissolvit, jubentem nullum opus fieri, nisi quod fieret omni animae, quanto potius humanae?

[0376B]   Si enim bonus perseveravit, nunquam destructor erit legis, nec Dei alterius habebitur, cessante legis destructione per quam alterius Dei vindicatur.

[0444A]   Facta igitur mentione Joannis, Dominus, et utique successus exitus ejus, illicitorum matrimoniorum et adulterii figuras jaculatus est in Herodem; adulterum pronuntians etiam qui dimissam a viro duxerit; quo magis impietatem Herodis oneraret, qui non minus morte quam repudio dimissam a viro duxerat; et hoc fratre habente [0444A] ex illa filiam, et vel eo nomine illicite; ex libidinis, non ex legis instinctu; ac propterea propheten quoque assertorem legis occiderat.

[0306C]   Quam legem non duritia promulgavit auctoris, sed ratio summae benignitatis, populi potius duritiam edomantis, et rudem obsequio fidem operosis officiis dedolantis: ut nihil de arcanis attingam significantiis legis, spiritalis [0307A] scilicet et propheticae, in omnibus pene argumentis figuratae.

000-00-00 Serial Number=0562775850

Adversus Marcionem Libri Quinque Reditus in Auctori Indicem

[1062B]   DE CONCORDIA VETERIS ET NOVAE LEGIS.

[1061]   Inde sequens conjuncta docet mysteria legis, Inque novo Deus quae foedere tradidit unus.

[1061]   Porro his verbis, satis obscuris, indicat auctor scriptum esse hunc librum de consonantia veteris et novae legis, quod adeo recens titulo adjecimus.

[1075B]   Esdras vates, legis doctor et ipse sacerdos, Qui populum captum post tempora plena reduxit, Ignibus et multa consumpta volumina vatum [1075C] Spiritus completus, memori omnia reddidit ore.

[1076C]   Atque suae famulae, portavit spreta dolorem, Hanc sterilem quondam, nunc tempus cernere matrem Haeredem natum suae libertatis habere, Non similem famulae, quanquam de semine coeli Conceptum genuit, sibi conditione jugatum: Absit ut illicitis verbis, temeraria voce Egregios homines, ardentia sidera coeli, Semine conjunctos tantum, vel sanguine plebi, [1076C] In solidum passim famulum dicatis atrocem, Aut populum Domini legis mandata secutum, Servili specie quisquam putet esse loquendum.

[1077]   [1077] Quartus et ipse refert obscura piacula Legis Esse typum veteris, quae paruit hostia vere.

[1079D]   Aspice per speculum fulgentis luminis umbram, Quid vitulis sanguis, vitulae cinis, hircus uterque; Hic dimissus abit, cadit alter at hostia templo: [1079D] Sanguine nam vituli populum, simul omnia vasa, Atque sacerdotes et scripta volumina legis, [1080A] Sparsit aquae mixto vates sic jussus ab alto, Non propriam spem, nec speciem virtute vacantem, Exemplo vituli passurum in corpore Christum; Qui juga dura ferens humeris, temonis aratro Fortiter abrupit sua pectora vomere ferri, Infundens sulcis animae sui sanguinis undam: Nam templi vasa haec designant corpora nostra.

[1081A]   Hic tabulae legis, hic manna est urna repleta, Hic Aaron est virga, crucis quae germina profert, Ipsi dissimilis, styracis tamen arbore nata.

[1082B]   Et tabulae duplices conscriptae legis, in arca, Significant simul haec in Christo condita semper, Qui vetus atque novum mandatum pertulit ipse: Arca Patris summi, per quem dedit omnia dives.

[1083D]   Inde sequens conjuncta docet mysteria legis, Inque novo Deus quae foedere tradidit unus.

[1084D]   Quartus et ipse refert obscura piacula legis Esse typum veteris, quae paruit hostia vere, Jamdudum expectata piis cum semine sancto.

[1089B]   Promissa et memoranda Patris patefecit ab alto, Eduxit populum, gentem percussit iniquam; Ipse columna fuit lucis nubisque rigoris; Siccavitque mare, et populos jubet ire per undas, Hostibus implicitis, fluctuque fretoque copertis; Per deserta viam fecit sua jussa secutis; De coelo populo panem dimisit in umbris; Erupitque petram, sitientes unda rigavit, A Deo mandatum legis Mosique locutus Cum tonitru cantuque tubae, flammaeque columna Terribili visu, tremebundo corde virorum.

[1077]   Quibus verbis, alias satis obscuris, indicat piacula, id est sacrificia veteris legis, fuisse typum verae hostiae, christi.

[1063B]   [1063B] Tam temere scelus illicitum componere verbis, Adversum sese duo Testamenta sonare, Contra prophetarum Domini committere verba, Dissimili longe sententia velle probare, Omnem Legis et infamem deducere caussam; Sanctorumque patrum vitam reprobare priorem, Quos in amicitiam adlexit Deus, ad sua dona.

[1090B]   Ex quo victus homo, victos periturus obibat; Hinc interpositus pro captis omnibus unus, Sustinuit patiens inimicam in corpore poenam, [1090B] Morte sua spolians mortem, fit caussa salutis, Nec non in terris suo postquam corpore sancto Omnia perpessus, persolvit debita nostra; Infernum petit; hic animas pro crimine vinctas, Quae sine praesidio, conclusae pondere legis, Olim promissa, et sperata, et tarda rogabant, Sanctorum in requiem dedit, et cum luce retraxit.

[1060A]   Hebioni Christum suasit de semine natum, Et circumcidi docuit, legique vacare, Fontibus amissis elementa resumere legis.

[1080D]   Isthic ara sita effulgebat nobilis auro, [1080D] Testamenta simul, tabularum legis et arca, Pellibus agnotum coeli contecta colore, [1081A] Interius vestita auro, media omnia ligno.

[1078A]   Sextus Alexander Sixto commendat ovile: Post expleta sui qui lustri tempora tradit [1078A] Telesphoro; excellens hic erat, martyrque fidelis; Post illum socius legis, certusque magister; Cum vestri sceleris socius, praecursor et auctor Advenit Romam Cerdo, nova vulnera gestans: Detectus, quoniam voces et verba veneni Spargebat furtim; quapropter ab agmine pulsus, Sacrilegum genus hoc genuit spirante dracone.

000-00-00 Serial Number=0643440664

Adversus Praxeam Reditus in Auctori Indicem

[0176B]   Cum ergo legis Deum omnipotentem, et Altissimum, et Deum virtutum, et Regem Israelis, et QUI EST; vide ne per haec Filius etiam demonstretur, suo jure Deus omnipotens , qua Sermo Dei omnipotentis, quaque omnium accepit [0176C] potestatem; Altissimus, qua dextera Dei exaltatus, sicut Petrus in Actis (II, 22) concionatur; Dominus virtutum, quia omnia subjecta sunt illi a patre; Rex Israelis, quia ille proprie excidit sors gentis istius; item, QUI EST, quoniam multi filii dicuntur, et non sunt.

[0194B]   Nos autem dicentes Christum crucifixum, non maledicimus illum, sed maledictum legis referimus; quia nec Apostolus hoc dicens blasphemavit.

[0182B]   Quod si unus esset, dum idem est et Filius et Pater, non uteretur legis patrocinio fidem imponentis, non unius testimonio, sed duorum.

000-00-00 Serial Number=0266863704

Adversus Valentinianos Reditus in Auctori Indicem

[0546B]   Multum circa imagines Legis Theotimus operatus est.

000-00-00 Serial Number=0987842143

Apologeticus Adversos Gentes Pro Christianis Reditus in Auctori Indicem

[0383A]   Nam et qui ultimo cecinit, aut aliquantulo praecucurrit, aut certe concurrit aetate sapientiae auctoribus, etiam latoribus legis.

[0283A]   Sed, cum vel post justissimam defensionem tamen violentia legis obsequium exigat, artificiose et valide ostendit, leges, ut condi, ita reprobari et mutari posse, imo debere nonnunquam, nec id sine exemplo; cum scilicet vel crudeles, vel injustae [0283B] sint deprehensae.

000-00-00 Serial Number=0488664150

De Anima Reditus in Auctori Indicem

[0674A]   VIII, 44): Vos ex diabolo patre estis: ne timeas et illi proprietatem naturae alterius adscribere, posterioris et adulterae, quem legis (Matth.

[0694B]   Sic et ad Hieremiam legis Dei vocem (Jerem.

000-00-00 Serial Number=0682426155

De Baptismo Et De Poenitentia Reditus in Auctori Indicem

[1181C]   Fides enim illa Veteris Legis in se erat nuda, inanis, et vacua, omnique intrinseco vigore ad salutem aeternam destituta.

[1199D]   XXIII, 15), seu a secunda die azymorum numerandae erant 7 hebdomades, quae faciunt 49 dies: [1199D] die autem quinquagesima celebrandum erat FESTUM HEBDOMADARUM, quod in nostra Ecclesia dicitur FESTUM PENTECOSTES; et sicut olim a Judaeis celebrabatur in memoriam Legis, in monte Sinai Moysi datae (quod quinquagesima a Festo Paschatis, seu Exitu ab Aegypto, factum creditur, Exod.

000-00-00 Serial Number=0949956059

De Carne Christi Reditus in Auctori Indicem

[0766B]   XXII), surrexit legis doctor, tentans eum.

000-00-00 Serial Number=0788418591

De Corona Reditus in Auctori Indicem

[0083B]   Ut cum ad Romanos (II, 14), natura facere dicens nationes ea quae sunt legis, et legem naturalem suggerit, et naturam legalem.

000-00-00 Serial Number=0787374258

De Cultu Foeminarum Reditus in Auctori Indicem

[1305A]   Tu es diaboli janua, tu es arboris illius resignatrix, tu es divinae legis prima desertrix, tu es quae eum persuasisti, quem diabolus aggredi non valuit.

000-00-00 Serial Number=0934977472

De Exhortatione Castitatis Reditus in Auctori Indicem

[0922A]   Sed Christo servabatur, sicut in caeteris, ita in isto quoque legis plenitudo.

[0922B]   Unusquisque enim sua fide vivit, nec est personarum acceptio apud Deum; quoniam non auditores legis justificantur a Deo, sed factores, secundum quod et Apostolus dicit (Rom.

000-00-00 Serial Number=0996257186

De Fuga In Persecutione Reditus in Auctori Indicem

[0103C]   Legis edictum agonis istius in Apocalypsi, quibus praemiis ad victoriam invitet, vel maxime illos [0103D] qui proprie vicerint in persecutione, vincendo luctati, [0104A] revera non adversus carnem et sanguinem, sed adversus spiritalia (Ephes, VI, 12) nequitiae.

000-00-00 Serial Number=0487649977

De Idolatria Reditus in Auctori Indicem

[0667B]   Alioquin si haec ut adversarii legis interpretemur, numquid et nos, quod et Marcionitae, inconstantiam adscribimus Omnipotenti?

[0691B]   Nam et in prima parte legis (Exod.

[0667B]   Seorsum figurae, quae dispositioni alicui arcanae praestruebantur, non ad derogationem legis, sed ad exemplarium caussae suae.

000-00-00 Serial Number=0425275803

De Judicio Domini [Incertus] Reditus in Auctori Indicem

[1092A]   Idcirco Dominus solus, cui summa potestas, [1092A] Altum in praecelsis habitans in saecula lumen, Praesentisque memor, quoque praescius ante futuri, Progeniem meriti decretum servat in aevum, Et cunctas animas, tum corpora tarda gubernans, Quae ratione movent hominem per multa vagantem; Ut primum positi membrorum pondera cedunt; Terrenisque leves resolutis nexibus ibunt, Ac proprias capient diversis partibus oras Ast alias laetis revocari protinus auris, Servari penitus decretae ad praemia legis, Dum motis iterum revirescant corpora membris.

[1097B]   Sed Deus omnipotens voluit sua praemia nosci, Atque minas positae per plurima talia legis.

000-00-00 Serial Number=0064485729

De Monogamia Reditus in Auctori Indicem

[0949A]   Igitur, si mortificari nos jubet legi per corpus Christi, quod est Ecclesia, quae spiritu novitatis constat, non per literam vetustatis, id est legis; auferens te a lege, quae non tenet uxorem, marito defuncto, quominus alii viro fiat, ad contrariam te redigit conditionem, ne, [0949B] amisso viro, nubas; quantumque non deputareris adultera facta alteri viro post mortem mariti, si adhuc in lege agere deberes, tanto ex diversitate conditionis adulterii te praejudicat post mortem mariti alii nubentem: quia jam mortificata es legi, non potest tibi licere, cum recessisti ab ea apud quam tibi licebat.

[0942B]   Igitur si repudiata quae per discordiam, et iram, et odium, et caussas eorum, injuriam vel contumeliam, vel quamlibet [0942B] querelam, et anima et corpore separata est, tenetur inimico, ne dicam marito; quanto magis, illa, quae neque suo, neque mariti vitio, sed dominicae legis eventu, a matrimonio non separata, sed relicta, ejus erit etiam defuncti, cui etiam defuncto concordiam debet!

[0937C]   Si ergo, quoniam in lege praecipitur, ut quis fratris sui uxorem sine liberis defuncti in matrimonium adsumat, ad suscitandum fratri suo semen, idque saepius evenire in unam personam potest secundum callidam illam quaestionem Sadducaeorum, ideo et alias putant permissam frequentiam nuptiarum; intelligere debebunt primo rationem ipsius praecepti, et ita scient illam rationem jam cessantem ex eis esse quae evacuata sunt legis.

[0937B]   Et quoniam quidam interdum nihil sibi dicunt esse cum lege, quam Christus non dissolvit, sed adimplevit, interdum quae volunt legis arripiunt; plane et nos sic dicimus decessisse legem, ut onera quidem ejus, quae secundum sententiam Apostolorum nec Patres sustinere voluerunt, concesserint; quae vero ad justitiam spectant, non tantum reservata permaneant, verum et ampliata: ut scilicet redundare possit justitia nostra super Scribarum et Pharisaeorum [0937C] justitiam.

000-00-00 Serial Number=0728093743

De Patientia Reditus in Auctori Indicem

[1260A]   XIX): nondum enim patientia in terris, quia nec fides: scilicet interim impatientia occasionibus legis fruebatur.

000-00-00 Serial Number=0181056321

De Praescriptionibus Adversus Haereticos Reditus in Auctori Indicem

[0046A]   Et ad Galatas scribens (V, 2), invehitur in observatores et defensores circumcisionis et legis: Hebionis haeresis est.

[0069B]   Legis et prophetarum quaedam probat, quaedam improbat: id est, omnia improbat, dum quaedam reprobat.

[0055A]   Caeterum, si Numae Pompilii superstitiones revolvamus, si sacerdotalia officia, insignia, et privilegia, si sacrificalia ministeria, et instrumenta, et vasa ipsorum sacrificiorum, ac piaculorum et votorum, curiositates consideremus, nonne manifeste diabolus morositatem illam judaicae legis imitatus est?

[0062B]   In ultimis quidem angelis, et qui nunc fecerunt mundum, novissimum ponit Judaeorum Deum, id est, Deum legis et prophetarum; quem Deum negat, sed angelum dicit.

[0027B]   Fides in regula posita est: habes legem, et salutem de observatione legis: exercitatio autem in curiositate consistit, habens gloriam solam de peritiae studio.

[0047A]   Facilius de Filio quam de Patre haesitabatur, donec Marcion praeter Creatorem alium Deum solius bonitatis induceret; Apelles creatorem angelorum nescio quem gloriosum superioris Dei, faceret Deum legis et Israelis, illum igneum affirmans; Valentinus aeonas suos spargeret, et unius aeonis vitium in originem [0047B] deduceret Dei creatoris.

000-00-00 Serial Number=0928308725

De Pudicitia Reditus in Auctori Indicem

[0995B]   Quando enim non transgressor legis Judaeus, aure audiens, et non audiens; odio habens traducentem in portis, et aspernamento sermonem sanctum?

[1025B]   Sic et in illa disceptatione custodiendae necne legis, primus omnium Petrus Spiritu instinctus, et de nationum vocatione praefatus: Et nunc, inquit, cur tentatis Dominum de imponendo jugo fratribus quod neque nos neque patres nostri sufferre valuerunt?

[1002B]   Non quod alia permittant, sed quod haec sola proponant utique non remissibilia, qui, ethnicorum caussa, caetera legis onera remissibilia fecerunt.

[1002A]   Cum primum intonuit Evangelium, et vetera concussit, ut de legis retinendae necne statu disceptaretur, primam hanc regulam de auctoritate Spiritus Sancti Apostoli emittunt ad eos qui jam ex nationibus allegi coeperant: Visum est, inquiunt, Spiritui Sancto et nobis, nullum amplius vobis adjicere pondus, quam eorum a quibus necesse est abstineri, a sacrificiis, et a fornicationibus et sanguine, a quibus observando recte agitis (Act.

[0989C]   Onera enim legis usque ad Joannem, non remedia; operum juga rejecta sunt, non disciplinarum: libertas in Christo non fecit innocentiae injuriam.

[1001C]   Itaque isti qui alium Paracletum in Apostolis et per Apostolos receperunt, quem nec in Prophetis proprius agnitum, jam nec in Apostolis possident; age nunc, vel de apostolico instrumento maculas doceant carnis post baptisma respersae, poenitentia dilui posse: in apostolis quoque veteris legis formam salutamus, circa moechiae, quanta sit, demonstrationem; ne forte [1002A] lenior existimetur in novitate disciplinarum, quam in vetustate.

[0989C]   XI, 13): nam, et si cum maxime a lege coepimus demonstrando moechiam, merito ab eo statu legis, quem Christus non dissolvit, sed implevit (Matth.

[1026A]   Haec sententia et solvit quae omissa sunt legis, et alligavit quae reservata sunt.

[0988A]   In prima itaque fronte sanctissimae legis, in primis titulis coelestis edicti, principalium utique delictorum proscriptione signata modum, de ordine statum, de confinio meritum cujusque dignoscas.

[1014A]   Licet enim ex parte ex Judaismo disputare videatur, sed in nos dirigit integritatem et plenitudinem disciplinarum, propter quos videatur, sed in nos dirigit integritatem et plenitudinem disciplinarum, propter quos laborantes in lege per carnem miserit Deus filium suum in similitudinem carnis delinquentiae, et propter delinquentiam damnaverit delinquentiam in carne; ut jus legis, inquit, impleretur in nobis, qui non secundum carnem, sed secundum spiritum incedimus.

000-00-00 Serial Number=0055631101

De Resurrectione Carnis Reditus in Auctori Indicem

[0808A]   Legis, cum caro deprimitur: adige oculos, et cum caro relevatur.

[0860C]   Quod enim invalidum erat legis, in quo infirmabatur per carnem, misso Deus Filio suo in simulacro carnis delinquentiae, et per delinquentiam damnavit delinquentiam in carne, non carnem in delinquentia: neque enim domus cum habitatore damnabitur.

[0840A]   Ergo, inquis, et pisces resuscitabuntur, et caeterae bestiae et alites carnivorae, ut revomant quos comederunt: quia et apud Moysen legis, exquiri sanguinem de omnibus bestiis?

[0849C]   Habes Paulum, apud summos sacerdotes sub tribuno inter Sadducaeos et Pharisaeos fidei suae professorem: Viri, inquit, fratres, ego pharisaeus sum, filius pharisaeorum; de spe nunc et de resurrectione judicor apud vos; utique communi; ne quia jam transgressor legis videbatur, de praecipuo fidei totius articulo, id est de resurrectione, ad Sadducaeos sapere existimaretur.

000-00-00 Serial Number=0503925204

De Spectaculis Reditus in Auctori Indicem

[0635B]   Cum aquam ingressi christianam fidem in legis suae verba profitemur, renuntiasse nos diabolo et pompae et angelis ejus ore nostro contestamur.

000-00-00 Serial Number=0855759203

De Virginibus Velandis Reditus in Auctori Indicem

[0914A]   Oportet ergo omni tempore et omni loco memores legis incedere, paratas et instructas ad omnem Dei mentionem: qui si fuerit in pectore, cognoscetur et in capite foeminarum.

[0901A]   Igitur si eo quod dictum sit omnis vir, commune est nomen viri, etiam nondum viri, masculi investis: commune autem cum sit nomen secundum naturam, communis est et lex non velandi ejus, [0901A] qui inter viros virgo est secundum disciplinam: cur non praejudicatum sit proinde et mulierem virginem omnem muliere nominata contineri consortio nominis, ut contineatur et communione legis?

000-00-00 Serial Number=0147608280

Sodoma [Incertus] Reditus in Auctori Indicem

[1104A]   Namque comes conjux, heu me, male tum quoque legis Foemina non patiens, divina ad murmura coeli Audaces oculos nequicquam sola retorsit, Nec habitura loqui quod viderit; et simul illic [1104B] In fragilem mutata salem stetit ipsa sepulcrum, Ipsaque imago sibi formam sine corpore servans .

[1101C]   Effera luxuries illic, inimica pudoris, Instar legis erat, fugeret quam praescius hospes; Ante vel ad Scythicas, vel apud Busiridis aras Exoptans per sacra necem, caesusque crucem Fundere Bebrycium, et Libycas satiare palaestras, Anteque vel Circaea novas per pocula formas Sumere, quam laesum Sodomis amittere sexum.

Reditus in Auctori Indicem
Reditus in Indicem Primum

Cooperatorum Veritatis Societas
© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
Litterula per inscriptionem electronicam:     Cooperatorum Veritatis Societas
«Ubi Petrus, ibi Ecclesia, ibi Deus (Ambrosius) ... Amici Veri Ecclesiae Traditionalisti Sunt.» Divus Pius X Papa: «Notre Charge Apostolique»

[0566B]	Merito igitur tamdiu justae in Christianos et reverendae et observandae censentur, quamdiu ignoratur quod persequuntur; merito, post agnitionem iniquissimae repertae, cum suis machaeris et quod persequuntur; merito, post agnitionem iniquissimae repertae, cum suis machaeris et patibulis et leonibus despuuntur; legis injustae honor nullus est.
[0593B]	Nam si omnia haec super nos certis curriculis, legitimis decursibus, propriis spatiis, aequis vicibus sub legis instar constituta volvendis temporibus et exercendis temporibus et exercendis temporum ducatibus occurrere meminerunt, ex ipsa observatione conditionum suarum et fide operum et instantia.

[0595D]	Atque adeo ex praedictis concludi, legem novam superventuram; id itaque quaerendum, an exspectetur novae legis lator, an vero jam venerit.
[0602A]	V, 22); qui necdum mortem gustavit, ut aeternitatis candidatus, [0602A] jam nobis ostenderet nos quoque sine legis onere Moysi, Deo posse placere.
[0621A]	IV, 12) duobus testamentis, legis antiquae et legis novae, acutus sapientiae suae aequitate, reddens unicuique secundum actum suum.
[0621A]	IV, 12) duobus testamentis, legis antiquae et legis novae, acutus sapientiae suae aequitate, reddens unicuique secundum actum suum.
[0605B]	Sequitur itaque, ut, quatenus circumcisionis carnalis, [0605B] et legis veteris Sequitur itaque, ut, quatenus circumcisionis carnalis, [0605B] et legis veteris abolitio expuncta suis temporibus demonstratur, ita sabbati quoque observatio temporaria fuisse demonstretur.
[0604B]	XIX, 21), et vindictam injuriae retribuebat: nova autem lex clementiam designabat, et belli pristina in aemulos legis et hostis exsecutionem [0604C] , in pacificos actus arandae et colendae terrae reformabat.
[0600C]	Unde intelligimus Dei legem etiam ante Moysen, nec in Horeb tantum, aut in Sina et in cremo, sed antiquiorem primum in paradiso, post patriarchis, atque ita et Judaeis certis temporibus reformatam; [0600C] ut non jam ad Moysi legem ita attendamus, quasi ad principalem legem, sed ad subsequentem, quam certo tempore Deus et gentibus exhibuit, et repromissam per prophetas in melius reformavit, et praemonuit futurum ut, sicuti certo tempore data est lex per Moysen, ita temporaliter observata et custodita credatur: nec adimamus hanc Dei potestatem, pro temporum conditione legis praecepta reformantem [0601A] in hominis salutem.
[0620C]	Sed quid supra legis de [0621A] Christo?
[0600B]	II, 23), si non de aequitate et justitiae legis naturalis?
[0609A]	Et quidem in primis quaerendum an exspectetar novae legis lator, et Novi Testamenti haeres, et novorum sacrificiorum sacerdos, et novae circumcisionis purgator, et aeterni sabbati cultor, qui legem veterem compescat, et Novum Testamentum statuat, nova sacrificia offerat, et caeremonias [0609B] antiquas reprimat, et circumcisionem veterem cum suo sibi sabbato compescat, et novum regnum quod non corrumpatur adnuntiet.
[0595C]	Quippe cum tex primordialis matrix omnium praeceptorum [0595C] Adae et Evae in paradiso data sit; ac legem Moysi scriptam, legis naturalis justitia in Noe et Abraham quin et sacerdotium in Melchisedech, praecesserit.
[0622B]	Nam quia Jesus Christus secundum populum, quod sumus nos, nationes in saeculi deserto commorantes antea, introducturus esset in terram repromissionis, melle et lacte manantem, id est in vitae aeternae possessionem, qua nihil [0622B] dulcius: idque non per Moysen, id est, non per legis disciplinam, sed per Jesum, id est per novae legis gratiam, provenire habebat circumcisis nobis petrina acie, id est Christi praeceptis, petra enim Christus (I Cor.
[0605B]	Sequitur itaque, ut, quatenus circumcisionis carnalis, [0605B] et legis veteris Sequitur itaque, ut, quatenus circumcisionis carnalis, [0605B] et legis veteris abolitio expuncta suis temporibus demonstratur, ita sabbati quoque observatio temporaria fuisse demonstretur.
[0604C]	Igitur, sicut supra ostendimus, quod vetus lex et circumcisio carnalis cessatura pronuntiata est, ita et novae legis et spiritalis circumcisionis observantia, in pacis obsequia eluxit.
[0602A]	Probat et Loth frater Abrahae, quod pro meritis justitiae suae sine legis observatione de Sodomitarum incendio sit liberatus.
[0609A]	Igitur, cum manifestum sit et sabbatum temporale ostensum, et sabbatum aeternum praedictum, circumcisionem carnalem praedictam, et circumcisionem spiritalem praeindicatam, legem quoque temporalem et legem aeternalem denuntiatam, sacrificia carnalia et sacrificia spiritalia praeostensa; sequitur, ut praecedenti tempore datis omnibus istis praeceptis carnaliter populo Israel, superveniret tempus quo legis antiquae et caeremoniarum veterum praecepta cessarent, et novae [0609A] legis promissio et spiritalium sacrificiorum agnitio, et Novi Testamenti pollicitatio superveniret, fulgente nobis lumine ex alto, qui sedebamus in tenebris et in umbra mortis detinebamur (Luc.
[0609B]	Et si jam venit, serviendum est illi: si necdum venit, sustinendus est, dummodo manifestum sit adventu ejus comprimi legis veteris praecepta, et operari debere novae legis exordia; et in primis definiendum est non potuisse cessare legem antiquam et prophetas, nisi venisset is qui per eamdem legem, et per eosdem prophetas venturus annuntiabatur.
[0622B]	Nam quia Jesus Christus secundum populum, quod sumus nos, nationes in saeculi deserto commorantes antea, introducturus esset in terram repromissionis, melle et lacte manantem, id est in vitae aeternae possessionem, qua nihil [0622B] dulcius: idque non per Moysen, id est, non per legis disciplinam, sed per Jesum, id est per novae legis gratiam, provenire habebat circumcisis nobis petrina acie, id est Christi praeceptis, petra enim Christus (I Cor.
[0600B]	XIV, 18) nuncupatus, si non ante Leviticae legis sacerdotium Levitae fuerunt, qui sacrificia Deo offerebant?
[0600B]	XLIV, 17), si non illum naturalis legis justitia praecedebat?
[0609B]	Et si jam venit, serviendum est illi: si necdum venit, sustinendus est, dummodo manifestum sit adventu ejus comprimi legis veteris praecepta, et operari debere novae legis exordia; et in primis definiendum est non potuisse cessare legem antiquam et prophetas, nisi venisset is qui per eamdem legem, et per eosdem prophetas venturus annuntiabatur.
[0600A]	Igitur in hac generali et primordiali Dei lege, quam in arboris fructu observari Deus sanxerat, omnia praecepta legis posterioris specialiter indita fuisse cognoscimus, quae suis temporibus edita germinaverunt Ejusdem est enim postea subdocere legem, qui ante praemiserat praeceptum, quoniam et ipsius est erudire postea qui ante justos formare instituerat.
[0609B]	Nam etiam novae legis lator, sabbati spiritalis cultor, sacrificiorum aeternorum antistes, regni aeterni aeternus dominator, quaerendum an jam venerit, necne.
[0608C]	Igitur, cum manifestum sit et sabbatum temporale ostensum, et sabbatum aeternum praedictum, circumcisionem carnalem praedictam, et circumcisionem spiritalem praeindicatam, legem quoque temporalem et legem aeternalem denuntiatam, sacrificia carnalia et sacrificia spiritalia praeostensa; sequitur, ut praecedenti tempore datis omnibus istis praeceptis carnaliter populo Israel, superveniret tempus quo legis antiquae et caeremoniarum veterum praecepta cessarent, et novae [0609A] legis promissio et spiritalium sacrificiorum agnitio, et Novi Testamenti pollicitatio superveniret, fulgente nobis lumine ex alto, qui sedebamus in tenebris et in umbra mortis detinebamur (Luc.

[1062B]	DE CONCORDIA VETERIS ET NOVAE LEGIS.
[1061]	Inde sequens conjuncta docet mysteria legis, Inque novo Deus quae foedere tradidit unus.
[1061]	Porro his verbis, satis obscuris, indicat auctor scriptum esse hunc librum de consonantia veteris et novae legis, quod adeo recens titulo adjecimus.
[1075B]	Esdras vates, legis doctor et ipse sacerdos, Qui populum captum post tempora plena reduxit, Ignibus et multa consumpta volumina vatum [1075C] Spiritus completus, memori omnia reddidit ore.
[1076C]	Atque suae famulae, portavit spreta dolorem, Hanc sterilem quondam, nunc tempus cernere matrem Haeredem natum suae libertatis habere, Non similem famulae, quanquam de semine coeli Conceptum genuit, sibi conditione jugatum: Absit ut illicitis verbis, temeraria voce Egregios homines, ardentia sidera coeli, Semine conjunctos tantum, vel sanguine plebi, [1076C] In solidum passim famulum dicatis atrocem, Aut populum Domini legis mandata secutum, Servili specie quisquam putet esse loquendum.
[1077]	[1077] Quartus et ipse refert obscura piacula Legis Esse typum veteris, quae paruit hostia vere.
[1079D]	Aspice per speculum fulgentis luminis umbram, Quid vitulis sanguis, vitulae cinis, hircus uterque; Hic dimissus abit, cadit alter at hostia templo: [1079D] Sanguine nam vituli populum, simul omnia vasa, Atque sacerdotes et scripta volumina legis, [1080A] Sparsit aquae mixto vates sic jussus ab alto, Non propriam spem, nec speciem virtute vacantem, Exemplo vituli passurum in corpore Christum; Qui juga dura ferens humeris, temonis aratro Fortiter abrupit sua pectora vomere ferri, Infundens sulcis animae sui sanguinis undam: Nam templi vasa haec designant corpora nostra.
[1081A]	Hic tabulae legis, hic manna est urna repleta, Hic Aaron est virga, crucis quae germina profert, Ipsi dissimilis, styracis tamen arbore nata.
[1082B]	Et tabulae duplices conscriptae legis, in arca, Significant simul haec in Christo condita semper, Qui vetus atque novum mandatum pertulit ipse: Arca Patris summi, per quem dedit omnia dives.
[1083D]	Inde sequens conjuncta docet mysteria legis, Inque novo Deus quae foedere tradidit unus.
[1084D]	Quartus et ipse refert obscura piacula legis Esse typum veteris, quae paruit hostia vere, Jamdudum expectata piis cum semine sancto.
[1089B]	Promissa et memoranda Patris patefecit ab alto, Eduxit populum, gentem percussit iniquam; Ipse columna fuit lucis nubisque rigoris; Siccavitque mare, et populos jubet ire per undas, Hostibus implicitis, fluctuque fretoque copertis; Per deserta viam fecit sua jussa secutis; De coelo populo panem dimisit in umbris; Erupitque petram, sitientes unda rigavit, A Deo mandatum legis Mosique locutus Cum tonitru cantuque tubae, flammaeque columna Terribili visu, tremebundo corde virorum.
[1077]	Quibus verbis, alias satis obscuris, indicat piacula, id est sacrificia veteris legis, fuisse typum verae hostiae, christi.
[1063B]	[1063B] Tam temere scelus illicitum componere verbis, Adversum sese duo Testamenta sonare, Contra prophetarum Domini committere verba, Dissimili longe sententia velle probare, Omnem Legis et infamem deducere caussam; Sanctorumque patrum vitam reprobare priorem, Quos in amicitiam adlexit Deus, ad sua dona.
[1090B]	Ex quo victus homo, victos periturus obibat; Hinc interpositus pro captis omnibus unus, Sustinuit patiens inimicam in corpore poenam, [1090B] Morte sua spolians mortem, fit caussa salutis, Nec non in terris suo postquam corpore sancto Omnia perpessus, persolvit debita nostra; Infernum petit; hic animas pro crimine vinctas, Quae sine praesidio, conclusae pondere legis, Olim promissa, et sperata, et tarda rogabant, Sanctorum in requiem dedit, et cum luce retraxit.
[1060A]	Hebioni Christum suasit de semine natum, Et circumcidi docuit, legique vacare, Fontibus amissis elementa resumere legis.
[1080D]	Isthic ara sita effulgebat nobilis auro, [1080D] Testamenta simul, tabularum legis et arca, Pellibus agnotum coeli contecta colore, [1081A] Interius vestita auro, media omnia ligno.
[1078A]	Sextus Alexander Sixto commendat ovile: Post expleta sui qui lustri tempora tradit [1078A] Telesphoro; excellens hic erat, martyrque fidelis; Post illum socius legis, certusque magister; Cum vestri sceleris socius, praecursor et auctor Advenit Romam Cerdo, nova vulnera gestans: Detectus, quoniam voces et verba veneni Spargebat furtim; quapropter ab agmine pulsus, Sacrilegum genus hoc genuit spirante dracone.

[0176B]	Cum ergo legis Deum omnipotentem, et Altissimum, et Deum virtutum, et Regem Israelis, et QUI EST; vide ne per haec Filius etiam demonstretur, suo jure Deus omnipotens , qua Sermo Dei omnipotentis, quaque omnium accepit [0176C] potestatem; Altissimus, qua dextera Dei exaltatus, sicut Petrus in Actis (II, 22) concionatur; Dominus virtutum, quia omnia subjecta sunt illi a patre; Rex Israelis, quia ille proprie excidit sors gentis istius; item, QUI EST, quoniam multi filii dicuntur, et non sunt.
[0194B]	Nos autem dicentes Christum crucifixum, non maledicimus illum, sed maledictum legis referimus; quia nec Apostolus hoc dicens blasphemavit.
[0182B]	Quod si unus esset, dum idem est et Filius et Pater, non uteretur legis patrocinio fidem imponentis, non unius testimonio, sed duorum.

[0383A]	Nam et qui ultimo cecinit, aut aliquantulo praecucurrit, aut certe concurrit aetate sapientiae auctoribus, etiam latoribus legis.
[0283A]	Sed, cum vel post justissimam defensionem tamen violentia legis obsequium exigat, artificiose et valide ostendit, leges, ut condi, ita reprobari et mutari posse, imo debere nonnunquam, nec id sine exemplo; cum scilicet vel crudeles, vel injustae [0283B] sint deprehensae.

[0674A]	VIII, 44): Vos ex diabolo patre estis: ne timeas et illi proprietatem naturae alterius adscribere, posterioris et adulterae, quem legis (Matth.
[0694B]	Sic et ad Hieremiam legis Dei vocem (Jerem.

[1181C]	Fides enim illa Veteris Legis in se erat nuda, inanis, et vacua, omnique intrinseco vigore ad salutem aeternam destituta.
[1199D]	XXIII, 15), seu a secunda die azymorum numerandae erant 7 hebdomades, quae faciunt 49 dies: [1199D] die autem quinquagesima celebrandum erat FESTUM HEBDOMADARUM, quod in nostra Ecclesia dicitur FESTUM PENTECOSTES; et sicut olim a Judaeis celebrabatur in memoriam Legis, in monte Sinai Moysi datae (quod quinquagesima a Festo Paschatis, seu Exitu ab Aegypto, factum creditur, Exod.

[0922A]	Sed Christo servabatur, sicut in caeteris, ita in isto quoque legis plenitudo.
[0922B]	Unusquisque enim sua fide vivit, nec est personarum acceptio apud Deum; quoniam non auditores legis justificantur a Deo, sed factores, secundum quod et Apostolus dicit (Rom.

[0667B]	Alioquin si haec ut adversarii legis interpretemur, numquid et nos, quod et Marcionitae, inconstantiam adscribimus Omnipotenti?
[0691B]	Nam et in prima parte legis (Exod.
[0667B]	Seorsum figurae, quae dispositioni alicui arcanae praestruebantur, non ad derogationem legis, sed ad exemplarium caussae suae.

[0949A]	Igitur, si mortificari nos jubet legi per corpus Christi, quod est Ecclesia, quae spiritu novitatis constat, non per literam vetustatis, id est legis; auferens te a lege, quae non tenet uxorem, marito defuncto, quominus alii viro fiat, ad contrariam te redigit conditionem, ne, [0949B] amisso viro, nubas; quantumque non deputareris adultera facta alteri viro post mortem mariti, si adhuc in lege agere deberes, tanto ex diversitate conditionis adulterii te praejudicat post mortem mariti alii nubentem: quia jam mortificata es legi, non potest tibi licere, cum recessisti ab ea apud quam tibi licebat.
[0942B]	Igitur si repudiata quae per discordiam, et iram, et odium, et caussas eorum, injuriam vel contumeliam, vel quamlibet [0942B] querelam, et anima et corpore separata est, tenetur inimico, ne dicam marito; quanto magis, illa, quae neque suo, neque mariti vitio, sed dominicae legis eventu, a matrimonio non separata, sed relicta, ejus erit etiam defuncti, cui etiam defuncto concordiam debet!
[0937C]	Si ergo, quoniam in lege praecipitur, ut quis fratris sui uxorem sine liberis defuncti in matrimonium adsumat, ad suscitandum fratri suo semen, idque saepius evenire in unam personam potest secundum callidam illam quaestionem Sadducaeorum, ideo et alias putant permissam frequentiam nuptiarum; intelligere debebunt primo rationem ipsius praecepti, et ita scient illam rationem jam cessantem ex eis esse quae evacuata sunt legis.
[0937B]	Et quoniam quidam interdum nihil sibi dicunt esse cum lege, quam Christus non dissolvit, sed adimplevit, interdum quae volunt legis arripiunt; plane et nos sic dicimus decessisse legem, ut onera quidem ejus, quae secundum sententiam Apostolorum nec Patres sustinere voluerunt, concesserint; quae vero ad justitiam spectant, non tantum reservata permaneant, verum et ampliata: ut scilicet redundare possit justitia nostra super Scribarum et Pharisaeorum [0937C] justitiam.

[0046A]	Et ad Galatas scribens (V, 2), invehitur in observatores et defensores circumcisionis et legis: Hebionis haeresis est.
[0069B]	Legis et prophetarum quaedam probat, quaedam improbat: id est, omnia improbat, dum quaedam reprobat.
[0055A]	Caeterum, si Numae Pompilii superstitiones revolvamus, si sacerdotalia officia, insignia, et privilegia, si sacrificalia ministeria, et instrumenta, et vasa ipsorum sacrificiorum, ac piaculorum et votorum, curiositates consideremus, nonne manifeste diabolus morositatem illam judaicae legis imitatus est?
[0062B]	In ultimis quidem angelis, et qui nunc fecerunt mundum, novissimum ponit Judaeorum Deum, id est, Deum legis et prophetarum; quem Deum negat, sed angelum dicit.
[0027B]	Fides in regula posita est: habes legem, et salutem de observatione legis: exercitatio autem in curiositate consistit, habens gloriam solam de peritiae studio.
[0047A]	Facilius de Filio quam de Patre haesitabatur, donec Marcion praeter Creatorem alium Deum solius bonitatis induceret; Apelles creatorem angelorum nescio quem gloriosum superioris Dei, faceret Deum legis et Israelis, illum igneum affirmans; Valentinus aeonas suos spargeret, et unius aeonis vitium in originem [0047B] deduceret Dei creatoris.

[0995B]	Quando enim non transgressor legis Judaeus, aure audiens, et non audiens; odio habens traducentem in portis, et aspernamento sermonem sanctum?
[1025B]	Sic et in illa disceptatione custodiendae necne legis, primus omnium Petrus Spiritu instinctus, et de nationum vocatione praefatus: Et nunc, inquit, cur tentatis Dominum de imponendo jugo fratribus quod neque nos neque patres nostri sufferre valuerunt?
[1002B]	Non quod alia permittant, sed quod haec sola proponant utique non remissibilia, qui, ethnicorum caussa, caetera legis onera remissibilia fecerunt.
[1002A]	Cum primum intonuit Evangelium, et vetera concussit, ut de legis retinendae necne statu disceptaretur, primam hanc regulam de auctoritate Spiritus Sancti Apostoli emittunt ad eos qui jam ex nationibus allegi coeperant: Visum est, inquiunt, Spiritui Sancto et nobis, nullum amplius vobis adjicere pondus, quam eorum a quibus necesse est abstineri, a sacrificiis, et a fornicationibus et sanguine, a quibus observando recte agitis (Act.
[0989C]	Onera enim legis usque ad Joannem, non remedia; operum juga rejecta sunt, non disciplinarum: libertas in Christo non fecit innocentiae injuriam.
[1001C]	Itaque isti qui alium Paracletum in Apostolis et per Apostolos receperunt, quem nec in Prophetis proprius agnitum, jam nec in Apostolis possident; age nunc, vel de apostolico instrumento maculas doceant carnis post baptisma respersae, poenitentia dilui posse: in apostolis quoque veteris legis formam salutamus, circa moechiae, quanta sit, demonstrationem; ne forte [1002A] lenior existimetur in novitate disciplinarum, quam in vetustate.
[0989C]	XI, 13): nam, et si cum maxime a lege coepimus demonstrando moechiam, merito ab eo statu legis, quem Christus non dissolvit, sed implevit (Matth.
[1026A]	Haec sententia et solvit quae omissa sunt legis, et alligavit quae reservata sunt.
[0988A]	In prima itaque fronte sanctissimae legis, in primis titulis coelestis edicti, principalium utique delictorum proscriptione signata modum, de ordine statum, de confinio meritum cujusque dignoscas.
[1014A]	Licet enim ex parte ex Judaismo disputare videatur, sed in nos dirigit integritatem et plenitudinem disciplinarum, propter quos videatur, sed in nos dirigit integritatem et plenitudinem disciplinarum, propter quos laborantes in lege per carnem miserit Deus filium suum in similitudinem carnis delinquentiae, et propter delinquentiam damnaverit delinquentiam in carne; ut jus legis, inquit, impleretur in nobis, qui non secundum carnem, sed secundum spiritum incedimus.

[0808A]	Legis, cum caro deprimitur: adige oculos, et cum caro relevatur.
[0860C]	Quod enim invalidum erat legis, in quo infirmabatur per carnem, misso Deus Filio suo in simulacro carnis delinquentiae, et per delinquentiam damnavit delinquentiam in carne, non carnem in delinquentia: neque enim domus cum habitatore damnabitur.
[0840A]	Ergo, inquis, et pisces resuscitabuntur, et caeterae bestiae et alites carnivorae, ut revomant quos comederunt: quia et apud Moysen legis, exquiri sanguinem de omnibus bestiis?
[0849C]	Habes Paulum, apud summos sacerdotes sub tribuno inter Sadducaeos et Pharisaeos fidei suae professorem: Viri, inquit, fratres, ego pharisaeus sum, filius pharisaeorum; de spe nunc et de resurrectione judicor apud vos; utique communi; ne quia jam transgressor legis videbatur, de praecipuo fidei totius articulo, id est de resurrectione, ad Sadducaeos sapere existimaretur.

[0914A]	Oportet ergo omni tempore et omni loco memores legis incedere, paratas et instructas ad omnem Dei mentionem: qui si fuerit in pectore, cognoscetur et in capite foeminarum.
[0901A]	Igitur si eo quod dictum sit omnis vir, commune est nomen viri, etiam nondum viri, masculi investis: commune autem cum sit nomen secundum naturam, communis est et lex non velandi ejus, [0901A] qui inter viros virgo est secundum disciplinam: cur non praejudicatum sit proinde et mulierem virginem omnem muliere nominata contineri consortio nominis, ut contineatur et communione legis?

[1104A]	Namque comes conjux, heu me, male tum quoque legis Foemina non patiens, divina ad murmura coeli Audaces oculos nequicquam sola retorsit, Nec habitura loqui quod viderit; et simul illic [1104B] In fragilem mutata salem stetit ipsa sepulcrum, Ipsaque imago sibi formam sine corpore servans .
[1101C]	Effera luxuries illic, inimica pudoris, Instar legis erat, fugeret quam praescius hospes; Ante vel ad Scythicas, vel apud Busiridis aras Exoptans per sacra necem, caesusque crucem Fundere Bebrycium, et Libycas satiare palaestras, Anteque vel Circaea novas per pocula formas Sumere, quam laesum Sodomis amittere sexum.