[00001]    Ιn sanctum Τhomam apostolumὰ

[00002]    Εἰς τὸν ἅγιον Θωμᾶν τὸν ἀπόστολον, καὶ κατὰ Ἀρειανῶν, καὶ εἰς τὸν ἐν τῇ Θρᾴκῃ τυραννήσαντα καὶ ἀναιρεθέντα, καὶ αὐτὸν Ἀρειανόν.

59.497

[00003]    Τῷ μὲν νόμῳ τῆς Ἐκκλησίας πειθόμενος ἡψάμην, ὡς οἷόν τε, τοῦ βήματος·

[00004]    τῷ δὲ μεγέθει τῆς ὑποθέσεως ἐκνικώμενος ἰλιγγιῶ, καὶ πανταχόθεν συνέχομαι, πῶς ἀπαντήσω τῷ πράγματι, ποίαν εὕρω τῷ λόγῳ διέξοδον.

[00005]    Ὡς ζῶντα κηρύξω τὸν Θωμᾶν;

[00006]    Ἀλλ' ὁ τάφος ἀνακηρύττει τὸν θάνατον.

[00007]    Ὡς νεκρὸν διηγήσομαι;

[00008]    Ἀλλ' ὑπὸ τῶν πραγμάτων ἐλέγχομαι.

[00009]    Καὶ νεκρός ἐστι, καὶ ἀθάνατος·

[00010]    καὶ τέθνηκεν ὡς ἄνθρωπος, καὶ διατρέχει τὸν κόσμον ὡς ἄγγελος·

[00011]    καὶ πάθος ἐδέξατο, καὶ πάθεσι μά

[00012]    ^[59.498] χεται·

[00013]    καὶ κάτω κεῖται, καὶ ἄνω εὐφραίνεται.

[00014]    Οὐδὲν γὰρ αὐτὸν ἴσχυσεν ἀποκρύψαι, οὐδεὶς αὐτὸν ἠφάνισε τόπος·

[00015]    ὅλην τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν.

[00016]    Ἔλαβε τάφον, ἀλλὰ πανταχόθεν ὡς ἥλιος ἀνατέλλει·

[00017]    ἐνίκησε τὴν γῆν τὰ λείψανα τοῦ δικαίου, καὶ πλατύτερος ἐφάνη τῆς κτίσεως ὅλης·

[00018]    ἔσπειρεν αὐτὸν ἡ χάρις εἰς ὅλον τὸν κόσμον.

[00019]    Πᾶσα γωνία μέρος ἔχει τοῦ Θωμᾶ, πάντα τὸν κόσμον ^[59.499] ἐπλήρωσε, καὶ μένει κατὰ τόπον ὁλόκληρος·

[00020]    εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ἡ δόξα αὐτοῦ, καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ τρόπαια αὐτοῦ.

[00021]    Πῶς οὖν αὐτὸν ὀνομάσω;

[00022]    Ἥλιον;

[00023]    Ἀλλ' ὑπὸ νυκτὸς οὐκ ἐλέγχεται.

[00024]    Ἀστέρα;

[00025]    Ἀλλἡμέρα τοῦτον οὐ κρύπτει.

[00026]    Ἐν παντὶ καιρῷ καταυγάζει τὴν κτίσιν, πάντα ζόφον ἀπελαύνει τῆς οἰκουμένης.

[00027]    Οὐκ ἔτι νὺξ μετ' αὐτοῦ, σκότος αὐτὸν οὐκ ἀμβλύνει, ποταμὸς οὐ κωλύει, θάλασσα κατέχειν οὐ δύναται, ὠκεανὸς ἐπιγινώσκει τὸν ἄνδρα, βάρβαροι τιμῶσι τὸν Θωμᾶν·

[00028]    πάντα τὰ ἔθνη σήμερον ἑορτάζει, καὶ τὴν τούτου φωνὴν, καθάπερ τι δῶρον, τῷ ∆εσπότῃ προσφέρει.

[00029]    Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου·

[00030]    ὁ συγγενής μου καὶ ποιητής μου, ὁ λυτρωτής μου καὶ ὁ βασιλεύς μου.

[00031]    Ταῦτα γὰρ ἐδίδαξεν ὁ Θωμᾶς, τοῦτον ἡμῖν ὡς τέκνοις ἀφῆκε τὸν κλῆρον·

[00032]    ὡς θησαυρὸν ἡ φύσις κατέχει τὸν λόγον·

[00033]    ὅλον τὸ γένος διὰ ταύτης τῆς φωνῆς ὀχυροῦται·

[00034]    μέχρι τῶν ἀγγέλων ἐξετάθη τὸ ῥῆμα·

[00035]    ἄγγελοι ταύτην ὡς ἄγκυραν τὴν ὁμολογίαν κρατοῦσι·

[00036]    πᾶσα ἡ κτίσις ὡς διάδημα περιφέρει τὸ δόγμα.

[00037]    Μόνος ὁ Ἄρειος ἀποστερεῖται τοῦ λόγου, μόνος ἐκεῖνος ἐκπίπτει τοῦ κλήρου, μόνος οὐχ ὁμολογεῖ Κύριον τὸν Χριστὸν μετὰ Θωμᾶ·

[00038]    οὐ γνωρίζει αὐτὸν Θεὸν μετ' αὐτοῦ·

[00039]    δοῦλον ἀποκαλεῖ τὸν ∆εσπότην, κτίσμα τὸ ἀπαύγασμα, νόθον τὸν γνήσιον, πλάσμα τὸν πλάστην·

[00040]    οὐ λέγει Κύριον καὶ Θεὸν τὸν ∆εσπότην, οὐκ ἀνέχεται τῆς ἀληθείας, οὐ συντίθεται τῷ Θωμᾷ, οὐκ ἀκολουθεῖ τῷ δικαίῳ·

[00041]    καὶ ταῦτα τιμῶν αὐτοῦ τὴν ἡμέραν, καὶ πανηγυρίζων μετὰ πάσης τῆς οἰκουμένης, καὶ συντάττων ἑαυτὸν τοῖς φίλοις τοῦ Θωμᾶ.

[00042]    Ἀλλ' οὐ κλέπτει τὴν ἀρετὴν ἡ κακία·

[00043]    οὐ συναρμόζει τῷ ὁδηγῷ τῆς ἀληθείας ὁ πλάνος.

[00044]    Οἶδεν ὁ ποιμὴν τὸ θηρίον, οἶδεν ὁ σφενδονίτης τὸν λύκον, οἶδεν ὁ κυβερνήτης τὸ κῦμα, οἶδεν ὁ λιμὴν τὸν χειμῶνα, οἶδεν ὁ στρατηγὸς τὸν πολέμιον, οἶδεν ὁ Θωμᾶς τὸν Ἄρειον, οἶδε καὶ διώκει αὐτόν.

[00045]    Οὐ δέχεται τὴν τιμὴν τοῦ βλασφήμου, οὐκ εἰσέρχεται παρὰ τὸ σπήλαιον τῶν φονέων, οὐ συναυλίζεται μετ' ἐκείνων·

[00046]    ἀποστρέφεται σύνοδον ἀθετούντων, βδελύσσεται φωνὴν αὐτῷ μαχομένην, μισεῖ στόμα κατὰ τοῦ Θεοῦ λαλοῦν ἀδικίαν, ἐκτρέπεται γλῶτταν Κύριον καὶ Θεὸν τὸν Χριστὸν μὴ καλοῦσαν·

[00047]    καὶ βοᾷ πρὸς ἐκεῖνον ἀπὸ πάσης τῆς οἰκουμένης, Ἄρειε, τί με καθέλκεις;

[00048]    τί λιπαίνεις ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου;

[00049]    τί μου τὴν ἡμέραν ἑορτάζεις, παράνομε;

[00050]    Οὐ δέχομαί σου τὸν βλάσφημον ὕμνον·

[00051]    οὐ συμφωνῶ τῇ ματαίᾳ σου πίστει·

[00052]    οὐ γνωρίζω σου τὸ παράνομον δόγμα.

[00053]    Επιτρέπετα

[00054]    Μή με τιμήσῃς ἀτιμάζων τὸν Πλάστην·

[00055]    οὐ δέχομαι τιμὴν ἀτιμίας μητέρα.

[00056]    Εἰ τὸν ∆εσπότην ὑβρίζεις, ἐμὲ τὸν δοῦλον πῶς θεραπεύσεις;

[00057]    εἰ μὴ κρατεῖς μου τὴν πίστιν, πῶς ἑορτάσεις τὴν μνήμην;

[00058]    εἰ μὴ συμφωνεῖς μοι, πῶς κοινωνεῖς μου τῷ τάφῳ;

[00059]    Ἐγὼ Χριστὸν Κύριον καὶ Θεὸν ἐδιδάχθην·

[00060]    ἐψηλάφησα τῇ χειρὶ, καὶ τὴν ἀλήθειαν εὗρον·

[00061]    οἰκείοις ἐπιστώθην δακτύλοις·

[00062]    οὐκ ἄλλος ὑπέθετό μοι τὸ δόγμα, οὐκ ἐξ ἀκοῆς ἔχω τὸ θαῦμα, οὐκ ἐπίστευσα τοῖς εἰποῦσί μοι, Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον·

[00063]    ἐμαχεσάμην τοῖς ἀποστόλοις, ἀντέκρουσα Πέτρῳ διδάσκειν με πειρωμένῳ·

[00064]    εἶπον πρὸς αὐτὸν, Ἄνθρωπε, τί με ταράττεις;

[00065]    τί μοι λόγους ἀντὶ πραγμάτων χαρίζῃ;

[00066]    τί μοι κελεύεις ἀπὸ ῥημάτων πιστεύειν;

[00067]    Ἐὰν μὴ ἴδω, οὐ μὴ πιστεύσω.

[00068]    Ὡς εἶδες καὶ σὺ, ἴδω κἀγώ·

[00069]    ὡς ἐδιδάχθης, διδαχθῶ·

[00070]    ὡς ἔμαθες, μάθω.

[00071]    Ὃ κηρύττειν μέλλω, θεάσωμαι, καὶ κηρύττω.

[00072]    Οὐδεὶς ἀκούων ἀπαγγέλλει·

[00073]    οὐδεὶς ἀπὸ φήμης δόγμα προφέρει·

[00074]    οὐδεὶς ἀποδέχεταί με τὰ σὰ διαγγέλλοντα.

[00075]    Ἂν ἐρωτηθῶ, πῶς ἀνέστη ὁ Χριστὸς, οὐκ οἶδα τί λέξω.

[00076]    Ἐὰν εἴπω, Πέτρος μοι εἶπε, τίς ὡς ἀξιοπίστῳ προσέξει;

[00077]    Ἴδω, καὶ κηρύττω·

[00078]    μάθω, καὶ διδάσκω·

[00079]    πιστωθῶ, καὶ πιστοῦμαι.

[00080]    Εἴπω κἀγὼ, Θωμᾶς ἀπόστολος οὐκ ἀπ' ἀνθρώπων, οὐδὲ δι' ^[59.500] ἀνθρώπων.

[00081]    Ταῦτά μου λέγοντος, Κύριος ἐπεφάνη, καὶ τὴν μάχην ἔλυσε παραχρῆμα·

[00082]    καί φησι πρός με·

[00083]    Τί σοι γέγονε, Θωμᾶ;

[00084]    τί μάχῃ τῷ Πέτρῳ;

[00085]    τί φιλονεικεῖς τοῖς ἑταίροις;

[00086]    ∆εῦρο, λάβε τὸ θαῦμα τῇ πείρᾳ·

[00087]    μάθε τὴν ἀνάστασιν ἔργῳ·

[00088]    φέρε τὴν χεῖρα, καὶ βλέπε τὸ σῶμα.

[00089]    Εἰ χωρεῖς, κράτει·

[00090]    εἰ καθαροὺς ἔχεις δακτύλους, ἅψαι τῶν τύπων·

[00091]    εἰ πιστεύεις, καὶ φθάσεις·

[00092]    εἰ δὲ φιλονεικεῖς, οὐχ εὑρίσκεις·

[00093]    εἰ ἀπιστεῖς, οὐ γνωρίζεις·

[00094]    εἰ ἀμφιβάλλεις, τὸ παθητὸν οὐ κατέχεις·

[00095]    εἰ πάθος ἔχεις, τὸ ἀπαθὲς οὐ μανθάνεις.

[00096]    Ταῦτα ἀκούσας ἐκάθηρα τὴν ψυχὴν ἀπιστίας·

[00097]    ἀπεδυσάμην τὴν ἀμφίβολον γνώμην·

[00098]    ἀνέλαβον τὸν νοῦν πεπεισμένον·

[00099]    ἡψάμην τοῦ σώματος χαίρων καὶ τρέμων·

[00100]    ἐξήπλωσα μετὰ τῶν δακτύλων καὶ τὸ τῆς ψυχῆς ὄμμα, καὶ δύο λοιπὸν ἐνεργ[ε]ιῶν ᾐσθόμην.

[00101]    Ἐκράτουν, καὶ ἑώρων·

[00102]    καὶ τῇ μὲν χειρὶ σῶμα κατεῖχον, τῇ δὲ ψυχῇ Θεὸν κατενόουν·

[00103]    καὶ τὸ ἔξωθεν ηὕρισκον θαυμαστὸν, καὶ τὸ ἔσωθεν φοβερόν·

[00104]    καὶ τὸ φαινόμενον, μέγα, καὶ τὸ κρατούμενον, θαῦμα.

[00105]    Ἐβόησα τοίνυν ἐκπλαγεὶς ὃ κατέλαβον·

[00106]    Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου·

[00107]    οὐδαμοῦ γὰρ ἔβλεπον δοῦλον, οὐδαμοῦ ταπεινὸν ἐφαίνετο σχῆμα·

[00108]    καὶ τὸ συγγενὲς ἐξέλαμπε, καὶ τὸ θεῖον ἐξήστραπτε·

[00109]    καὶ τὸ φορούμενον ὑψοῦτο, καὶ τὸ φοροῦν ἐδεδόξαστο·

[00110]    καὶ δύο νοουμένων πραγμάτων, ἓν ἦν τὸ προσκυνούμενον πρόσωπον.

[00111]    Ταῦτα ἐγὼ πείρᾳ παρέλαβον, ταῦτα δακτύλῳ ἐκράτησα, ταῦτα ψυχῇ κατενόησα.

[00112]    Σὺ δὲ, Ἄρειε, πόθεν τὸ βλάσφημον ἐδιδάχθης;

[00113]    πόθεν ἔμαθες, ἃ κηρύττεις;

[00114]    Χριστὸν ἐψηλάφησας ὡς ἐγώ;

[00115]    τὴν χεῖρα προσήνεγκας;

[00116]    τοὺς τύπους ἠρεύνησας;

[00117]    οἱ δάκτυλοι μαρτυροῦσί σοι;

[00118]    κατέσχες τὸν Κύριον σύ;

[00119]    εἰς ποίαν χεῖρα;

[00120]    εἰς ἣν ἥρπασας τὰ κειμήλια;

[00121]    εἰς ἣν τοὺς ἀποστόλους ἐσύλησας;

[00122]    εἰς ἣν ὑπεδέξω τοῦ βαρβάρου τὰ λάφυρα;

[00123]    εἰς ἣν ἐκράτεις τὸν μισθὸν τῆς ἀσεβείας;

[00124]    εἰς ἢν ἐχώνευσας τὰ σκεύη τοῦ αἵματος;

[00125]    εἰς ταύτην Χριστὸν ἐψηλάφησας;

[00126]    Μὴ γένοιτο.

[00127]    Οὐχ οὕτως ἄδικος ὁ ∆εσπότης, οὐχ οὕτως ἐπισφαλὴς ὁ Χριστὸς, ἵνα σοι τὴν ἰδίαν ἐμπιστεύσῃ σάρκα.

[00128]    Οὐκ ἐκράτησας, ὃν ἠθέτησας·

[00129]    οὐκ ἐψηλάφησας, ὃν ἐμίσησας·

[00130]    οὐκ ἠρεύνησας, ὃν ἐσμίκρυνας.

[00131]    Εἰ γὰρ ἠρεύνησας, οὐκ ἂν ἐταπείνωσας·

[00132]    εἰ καλῶς ἐξεζήτησας, οὐκ ἂν οὕτω κακῶς παρηρμήνευσας.

[00133]    Ἄπαγε, ἀπόλαυε τῆς κακίας, πῖπτε μετὰ τῶν οἰκείων συμμάχων.

[00134]    Τέως ἕνα σου κατέβαλον πύργον·

[00135]    τέως τὴν Θρᾴκην ἠλευθέρωσα τῆς σῆς τυραννίδος·

[00136]    ἔτι μικρὸν καὶ πανταχόθεν σε καταλύω ἔτι μικρὸν καὶ διώκω σε τῆς οἰκουμένης.

[00137]    Ἄρτι σου τὴν κεφαλὴν ἀφαιροῦμαι·

[00138]    ἄρτι καὶ τὴν δύσιν ἀπαλλάττω τῆς σῆς ἀπονοίας.

[00139]    Ναὶ, μακάριε Θωμᾶ, πλήρωσον ἔργῳ τὸν λόγον·

[00140]    ἀκολούθησον τῇ φωνῇ σου·

[00141]    καλὴν τὴν ἀρχὴν βεβαίωσον καὶ τῷ τέλει.

[00142]    Ὡς τὴν Θρᾴκην ἠλευθέρωσας, ἐλευθέρωσον καὶ τὴν ∆ύσιν.

[00143]    Ἀκούσω καὶ τὸν λῃστὴν ὡς τὸν τύραννον ἐκκοπέντα·

[00144]    Επιτρέπετα

[00145]    στεφάνωσον τὸν βασιλέα τῇ νίκῃ, βράβευσον εἰρήνην τῷ κόσμῳ, δέξαι τοὺς ἱδρῶτας τῶν συνελθόντων, δέξαι τὴν πόλιν ἱκετεύουσάν σοι·

[00146]    τὴν κοινὴν πᾶσαν ἡλικίαν ἀπέστειλέ σοι πρεσβείαν.

[00147]    Γέροντες καὶ νέοι προσπίπτομέν σου τῷ τάφῳ·

[00148]    παρθένοι καὶ νεανίσκοι περιπλεκόμεθά σου τῷ σώματι·

[00149]    νήπια στρουθίων δίκην ἀτενίζουσι πρὸς σὲ κεχηνότα·

[00150]    μὴ παρίδῃς σχῆμα τοιοῦτον·

[00151]    μὴ κενοὺς ἡμῶν ἀποπέμψῃς τοὺς πόνους·

[00152]    δὸς ἡμῖν ἄξιον μισθὸν τῶν ἱδρώτων.

[00153]    Οὐδὲν ἀπαιτοῦμέν σε μέγα·

[00154]    ἅπερ ἔχεις, αἰτοῦμεν·

[00155]    ἃ δίδως, ζητοῦμεν·

[00156]    ἃ θέλεις ἰδεῖν, ἐπιθυμοῦμεν·

[00157]    τὸν βάρβαρον ἡττηθέντα, τὸν Ἄρειον ἐλαθέντα, τὸν Βασιλέα στεφανωθέντα, τὸν κόσμον ἐπιστραφέντα, τὸν Χριστὸν ὑψωθέντα, καὶ παρὰ πάσης ὁμοῦ τῆς οἰκουμένης ἀκούοντα, Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου·

[00158]    ᾧ ἡ δόξα, τιμὴ, καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

[00159]    Ἀμήν.

[00160]    Επιτρέπετα

© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
0345-0407 - Iohannes Chrysostomus - In sanctum Thomam apostolum
Litterarum Omnium Conspectus: 116 Litterae, quae repetitae sunt in 6,063 occasionibus