In Psalmum 118 (homiliae 1-3) [Sp.]

[00001]    ΕΙΣ ΤΟΝ ΡΙΗʹ ΨΑΛΜΟΝ, Ητοι τὸν ἄμωμον.

[00002]    Στάσις αʹ.

55.675

[00003]    αʹ.

[00004]    Μέγα θησαύρισμα καὶ πλοῦτον πνευματικὸν καὶ ψυχῶν θυμηρεστάτην λυσιτέλειαν πρός τε τὴν τοῦ Θεοῦ αἴνεσιν καὶ δοξολογίαν, καὶ τοῦ βίου ἡμῶν ἀσφάλειαν καὶ ὑποτύπωσιν ἀγαθῶν ἔργων, κατὰ ἀνακύκλησιν τῆς ἑβδομάδος τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ (ἥτις καὶ κυριακὴ παρ' ἡμῶν ὀνομάζεται, διὰ τὸν ἐν αὐτῇ ἀναστάντα Κύριον) οἱ κλεινοὶ καθηγεμόνες καὶ διδάσκαλοι, ἅγιοι πατέρες ἡμῶν, παρέδοσαν ἡμῖν ᾄδειν καὶ ψάλλειν τὸν ἑκατοστὸν ὀκτωκαιδέκατον ψαλμόν.

[00005]    Στοιχείωσις γάρ ἐστι καὶ ὁδή γησις τοῦ κατὰ Θεὸν βίου.

[00006]    Οὕτω γὰρ καὶ τὴν ἐπιγραφὴν ἔχει, ἐπειδὴ τοὺς προσέχοντας καὶ ἐρευνῶντας ἀκριβῶς τὴν τούτου σαφήνειαν ῥυθμίζει πρὸς τελειότητα βίου, καὶ κατὰ τὴν αὐτοῦ ὀνομασίαν ἀμώμους ἀποτελεῖ.

[00007]    Ἄμω μος δέ ἐστιν ὁ παντὸς ἄγους καὶ μύσους καὶ ῥύπου ἀπηλλαγμένος, καὶ κηλῖδος ἁπάσης ἐκτὸς καὶ ἀνομίας καὶ ἁμαρτίας·

[00008]    ὁ αὐτὸς δὲ καὶ μακάριος, ὅτι μετὰ τὴν ἐντεῦθεν τοῦ βίου ἐκδημίαν τῆς ἀληθινῆς μακαριότητος ἀξιωθήσεται, καὶ τῷ φωτὶ καταγλαϊσθήσεται τῆς θείας γνώσεως, καὶ εἰς ἀνάπαυσιν καὶ τρυφὴν αἰωνίαν αὐ λισθήσεται, ἥτις ἐστὶν οὐρανῶν βασιλεία.

[00009]    Ὅθεν καὶ ὁ ὑμνογράφος ∆αυῒδ τοῖς προφητικοῖς ὄμμασι κατανοήσας τὴν τοῦ ἁγίου βαπτίσματος χάριν ἐβόα·

[00010]    Μακάριοι, ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι.

[00011]    Τοὺς δὲ τηρήσαντας ταύτην τὴν χάριν, καὶ κατὰ τὴν συνταγὴν ποιήσαντας, καὶ τῷ Θεῷ προσαγομένους καὶ τῷ ἁγίῳ βαπτίσματι, τούτους ὡς κατορθοῦντας τὴν πρακτικὴν ἀρετὴν ἐν τούτῳ τῷ ψαλμῷ μακαρίζει.

[00012]    Ἔχει δὲ καὶ ἑτέραν τινὰ ὑψηλοτάτην ἔννοιαν ἡ τοῦ ψαλμοῦ τοῦδε ὑπόθεσις.

[00013]    Αὐτὸς γὰρ οὗτος ὁ θεῖος ∆αυῒδ πολλὰς καὶ διαφόρους πραγμάτων ἔσχε μεταβο λάς.

[00014]    Καὶ γὰρ ἔφυγε πολεμίους, καὶ ἐδίωξε πολεμίους, καὶ περιέπεσεν ἀθυμίαις, καὶ θυμηρεστέραν πάλιν ἔσχε ζωήν·

[00015]    καὶ τὴν θείαν ὁδὸν ἔδραμε, καὶ προσέπταισεν ὁδεύων, καὶ αὖθις τοῖς θείοις ἠκολούθησε νόμοις.

[00016]    Ταῦτα τοίνυν ἅπαντα κατὰ ταὐτὸν ἐν τῷδε συνήγαγε τῷ ψαλμῷ, καὶ τὰς καθ' ἕκαστον καιρὸν ὑπ' αὐτοῦ προσενεχθείσας τῷ Θεῷ προσευχὰς προσαρμόσας ἀλλήλαις, μίαν τοῖς ἀνθρώποις ὀνησιφόρον διδασκαλίαν προτέθεικε, καὶ δι δάσκει δι' ὧν λέγει, πῶς δυνατὸν κατορθῶσαι τὴν πρα κτικὴν ἀρετήν.

[00017]    Οὐκ ἀμελεῖ δὲ οὐδὲ τῆς τῶν δογμάτων ἀκριβείας, ἀλλὰ ταῖς ἠθικαῖς ὑποθήκαις καὶ τὴν περὶ τούτων διδασκαλίαν προστίθησιν, ὡς ἀρκεῖν τοῦτον τὸν ψαλμὸν καὶ τοὺς τῆς τελείας ἀρετῆς ἐφιεμένους ἐν αὐτῇ τελειῶσαι, καὶ τοὺς ῥᾳστώνῃ συζῶντας πρὸς σπουδὴν διεγεῖραι, καὶ ψυχαγωγῆσαι τοὺς ἀθυμοῦντας, καὶ ῥυ θμίσαι τοὺς ῥᾳθυμοῦντας, καὶ ἁπαξαπλῶς παντοδαπὴν θεραπείαν ἐνθεῖναι τοῖς ποικίλοις τῶν ἀνθρώπων παθή μασι.

[00018]    ^[55.676] Μακάριοι οἱ ἄμωμοι ἐν ὁδῷ, οἱ πορευόμενοι ἐν νόμῳ Κυρίου.

[00019]    Ὡς ἵνα εἴπωμεν, μακάριοι οἱ ἐν τῷδε τῷ προσκαίρῳ βίῳ πορευόμενοι ἐν νόμῳ Κυρίου.

[00020]    Ὁδὸς γὰρ παρὰ τῷ προφήτῃ ὁ παρὼν βίος εἴρηται, διὰ τὸ μη δὲν στάσιμον ἢ βέβαιον ἔχειν.

[00021]    Σκιὰ γάρ ἐστιν ὁ βίος ἡμῶν, καὶ καπνοῦ δίκην συντόμως παρέρχεται.

[00022]    Οὕτω γὰρ ἔφη ὁ ἀπόστολος Ἰάκωβος·

[00023]    Ποία γάρ ἐστιν ἡ ζωὴ ἡμῶν;

[00024]    Ἀτμὶς γάρ ἐστιν ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα ἀφανιζομένη.

[00025]    Τοιοῦτον δέ τι καὶ ὁ θεολόγος Γρηγόριος ἐφιλοσόφησε·

[00026]    κύκλος τις τῶν ἡμετέρων πε ριτρέχει πραγμάτων, ἄλλοτε ἄλλως ἐπὶ μιᾶς ἡμέρας, ἔστι δὲ ὅτε καὶ ὥρας, φέρων μεταβολάς.

[00027]    Οὐδὲν οὖν, ἀδελφοὶ, εἰσηνέγκαμεν εἰς τὸν κόσμον τοῦτον, κα θὼς ὁ θεῖος ἀπόστολος λέγει, οὐδὲ ἐξενεγκεῖν τι δυ νησόμεθα.

[00028]    Περὶ τῶν μελλόντων φροντίσωμεν·

[00029]    ταῦτα γὰρ καὶ μένουσι.

[00030]    Μακαρίζει τοίνυν τοὺς τὴν βασιλικὴν ὁδὸν ὁδεύσαντας ἀκλινῶς, καὶ μήτε δεξιᾷ μήτε ἀριστερᾷ κατὰ τὰς ὑποθήκας τοῦ νόμου παρατραπέντας.

[00031]    Τίνες δὲ οὗτοι, διδάσκει·

[00032]    Οἱ πορευόμενοι ἐν νόμῳ Κυρίου, Οἱ γὰρ κατὰ τούτους πολιτευόμενοι τὸ ἄμωμον ἔχουσιν.

[00033]    Ὁδὸν γὰρ, ὡς προέφην, τὸν βίον καλεῖ.

[00034]    Τοῦτον γὰρ ἐξ ὠδίνων μέχρι τάφου διοδεύομεν ἅπαντες.

[00035]    Μακάριοι οἱ ἐξερευνῶντες τὰ μαρτύρια αὐτοῦ, ἐν ὅλῃ καρδίᾳ ἐκζητήσουσιν αὐτόν.

[00036]    Καὶ τὸν ὀκτωκαιδέκατον ψαλμὸν ἑρμηνεύοντες εἰρήκαμεν, τίνι διαφέρει νόμος, καὶ μαρ τύρια, καὶ δικαιώματα, καὶ κρίματα, καὶ ἐντολαί·

[00037]    ἀναμνήσομεν δὲ ὅμως ἐν κεφαλαίῳ τῶν εἰρημένων.

[00038]    Νό μον καλεῖ τὸν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων διὰ τοῦ θεσπεσίου Μωϋσέως δεδομένον·

[00039]    ἐντολὰς δὲ καὶ προστάγματα πάλιν τὸν αὐτὸν, ὡς βασιλικῶς ἐνταλθέντα καὶ προσταχθέντα·

[00040]    δι καιώματα, ὡς δικαιοῦν τὸν κατορθοῦντα δυνάμενον·

[00041]    κρίμα τα δὲ, ὡς τὰς θείας ψήφους ὑποδεικνύντα καὶ τὰς ἀξίας ἀντι δόσεις τῶν τε ἐννόμως καὶ παρανόμως βιούντων·

[00042]    μαρτύρια δὲ, ὡς διαμαρτυρόμενον καὶ δεικνύντα, οἵαις ὑποστήσον ται τιμωρίαις οἱ παραβαίνοντες.

[00043]    Μακαρίζει τοίνυν καὶ ἐνταῦθα τοὺς τὰ μαρτύρια τοῦ Θεοῦ διηνεκῶς ἐρευνῶν τας, καὶ ἐν ὅλῃ καρδίᾳ τὸν Θεὸν ἐκζητοῦντας.

[00044]    Οὐ παν τὸς δὲ τοῦτο, ἀλλὰ τοῦ τὴν κορυφὴν κατειληφότος αὐ τῆς τῆς ἀρετῆς.

[00045]    Ὁ γὰρ τοιοῦτος οὐ μερίζει τὴν διάνοιαν εἰς Θεὸν καὶ φροντίδας βιωτικὰς, ἀλλ' ὅλον ἑαυτὸν ἀνα τίθησι τῷ Θεῷ.

[00046]    Καὶ γὰρ διὰ τῆς ἀναγνώσεως καὶ διὰ τῆς ἀκροάσεως τῶν θείων Γραφῶν κατορθοῦται ὁ βίος ἡμῶν.

[00047]    Ὁ οὖν προφήτης μακαρίζει τοὺς ἐξερευνῶντας τὰ μαρτύρια αὐτοῦ.

[00048]    Τοῦτο γὰρ καὶ ὁ Κύριος ἔφη·

[00049]    Ἐρευνᾶτε τὰς Γραφὰς, ὅτι δοκεῖτε ἐν αὐταῖς ζωὴν αἰώνιον ἔχειν.

[00050]    Ὁ δὲ προκόπτων ἐν τῷδε τῷ βίῳ τῇ ἐρεύνῃ τῶν θείων Γραφῶν, καὶ μὴ μερίζων τὸν βίον αὐτοῦ εἰς ἡδονὰς καὶ πάθη ἁμαρτημάτων, ἀλλὰ καὶ Πνεύματι ζῶν, καὶ Πνεύματι στοιχῶν, ἐρευνῶν τὰς Γραφὰς, τότε τέλειος ἐν ὅλῃ καρδίᾳ ἐκζητεῖ τὸν Θεόν, ^[55.677] Καὶ ἐπειδὴ ὁ ψαλμὸς οὗτος νόμον καὶ ἐντολὰς καὶ δι καιώματα καὶ κρίματα καὶ μαρτύρια πεπυκνωμένος διαγορεύει, χρήσιμόν ἐστι περὶ τούτων διαλαβεῖν ἄνω θεν.

[00051]    Νόμος οὖν ἐδόθη παρὰ τοῦ Θεοῦ, ὅτι αὐτός ἐστι βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων καὶ Κύριος τῶν κυριευόν των.

[00052]    Ἔστι δὲ νόμος κοινὸν παράγγελμα ἐπὶ πᾶσιν ἀν θρώποις·

[00053]    ἄρχουσιν, ἀρχομένοις·

[00054]    δούλοις, δεσπόταις·

[00055]    πλουσίοις, πένησιν.

[00056]    Εἴρηται δὲ παρὰ τὸ νέμειν.

[00057]    Ἐπὶ πᾶσι γὰρ ἀνθρώποις νενομοθέτηται, Οὐ μοιχεύσεις, οὐ φονεύσεις, οὐ κλέψεις, οὐ ψευδομαρτυρήσεις, οὐκ ἐπιθυμήσεις τὸν ἀγρὸν τοῦ πλησίον σου, τίμα τὸν πατέρα σου καὶ μητέρα σου.

[00058]    Τὸ αὐτὸ δὲ καὶ ἐν τολὴ εἴρηται, ὅτι ἐντέλλεται ὑμῖν ὁ Θεὸς τὸ ἀγαθὸν ποιεῖν, καὶ τοῦ φαύλου ἀπέχεσθαι.

[00059]    ∆ικαιώματα δὲ καὶ κρίματα, καθ' ὃ καὶ οἱ δίκαιοι φυλάττοντες τὰς ἐντολὰς δικαιοῦνται παρὰ τῷ Θεῷ, οἱ δὲ παραβαίνοντες ἁμαρ τωλοὶ κατακρίνονται.

[00060]    Μαρτύρια δὲ εἴρηται, ἐπειδὴ δια μαρτύρεται ὁ Θεὸς διὰ τῶν θείων αὐτοῦ Γραφῶν, φυλάτ τειν πάσας τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ.

[00061]    Οὐ γὰρ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν, ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ ἐπορεύθησαν.

[00062]    Τὴν διαίρεσιν ταύτην πεποίηκε καὶ ἐν τῷ πρώτῳ ψαλμῷ.

[00063]    Καὶ γὰρ ἐκεῖ μακαρίσας τὸν ἐν νόμῳ Κυρίου μελετῶντα ἡμέρας καὶ νυκτὸς, καὶ τὸν τῆς μελέτης ἐπιδείξας καρ πὸν ἐπήγαγεν·

[00064]    Οὐχ οὕτως οἱ ἀσεβεῖς, οὐχ οὕτως.

[00065]    Καὶ ἐνταῦθα τοίνυν μακαρίσας τοὺς ἀμώμους, διδάσκει ὡς οἱ τῆς ἀνομίας ἐργάται ἑτέραν ἑαυτοῖς ὁδὸν κατεσ κεύασαν, καὶ τὴν ὑπὸ Θεοῦ παγεῖσαν κατέλιπον.

[00066]    Μακα ρίσας οὖν ὁ προφήτης τοὺς ἐκζητοῦντας τὸν Θεὸν ἐν ὅλῃ καρδίᾳ, ἐπιφέρει λέγων·

[00067]    Οὐ γὰρ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν, ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ ἐπορεύθησαν.

[00068]    Σὺ ἐνετείλω τὰς ἐντολάς σου φυλάξασθαι σφόδρα.

[00069]    βʹ.

[00070]    Τοῦτο καὶ διὰ τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν καὶ διὰ τῶν ἱερῶν Εὐαγγελίων ὁ ∆εσπότης παρακελεύεται, καὶ μεστὴ πᾶσα ἡ θεία Γραφὴ τῆς τοιαύτης νομοθεσίας.

[00071]    Οὐ γὰρ ἁπλῶς φυλάττειν, ἀλλὰ Σφόδρα φυλάττειν παρεγ γυᾷ, τουτέστι, σὺν ἀκριβείᾳ πάσῃ·

[00072]    καὶ οὐχὶ τὴν μὲν φυλάττειν, τὴν δὲ ἀθετεῖν, ἀλλὰ πάσας τὰς ἐντολὰς φυ λάττειν Σφόδρα εἴρηκε.

[00073]    ∆ιὸ καὶ ἕτερος προφήτης ἔλεγεν·

[00074]    Ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου οὐ μὴ παρέλθω, ἵνα μὴ ἀπο θάνω.

[00075]    Ὄφελον κατευθυνθείησαν αἱ ὁδοί μου, τοῦ φυλάξασθαι τὰ δικαιώματά σου.

[00076]    ∆ιὰ τοῦτο, φησὶν, ἀντιβολῶ, οἷόν τινι κανόνι, τῷ σῷ νόμῳ τὴν ἐμὴν ὁδὸν εὐθυνθῆναι, ὡς ἂν διατηρήσαιμί σου τὰ δικαιώματα.

[00077]    Εὐχῆς δέ ἐστι πρόσρημα τὸ Ὄφελον, ἀντὶ τοῦ εἰπεῖν, γένοιτό μοι κατευθυνθῆναι φυλάττειν πάσας τὰς ἐντολάς σου.

[00078]    Ἐπειδὴ πᾶς ἄνθρωπος πόθον ἔχων φυλάττειν τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, εἰ μὴ συνεργὸν ἔχῃ τῆς ἀγαθουργίας αὐτὸν, οὐκ ἂν εἰς πέρας πρὸς τὸ ποθούμενον φθάσοι·

[00079]    γέγραπται γὰρ, Οὐ τοῦ θέλοντος, οὐδὲ τοῦ τρέχοντος, ἀλλὰ τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ.

[00080]    Οὐκοῦν ἐξ ἡμῶν μέν ἐστιν ἡ ἀρχὴ τοῦ ἀγαθοῦ, τὸ δὲ εἰς πέρας ἐλθεῖν τῆς τοῦ Θεοῦ δέεται βοηθείας·

[00081]    Ἐγγίσατε γὰρ, φησὶ, τῷ Θεῷ, καὶ ἐγγιεῖ ὑμῖν.

[00082]    Τότε οὐ μὴ αἰσχυνθῶ ἐν τῷ με ἐπιβλέ πειν ἐπὶ πάσας τὰς ἐντολάς σου.

[00083]    Παρανομίας γὰρ αἰσχύνη καρπός.

[00084]    Οὕτω καὶ ὁ θεῖος ἀπόστολος ἔφη·

[00085]    Τίνα οὖν καρπὸν εἴχετε τότε, ἐφ' οἷς νῦν ἐπαισχύ νεσθε;

[00086]    Οἱ δὲ πάσας τοῦ Θεοῦ πληροῦντες τὰς ἐντολὰς, τὴν ἀπὸ τοῦ συνειδότος ἔχουσι παῤῥησίαν.

[00087]    Τότε δὲ, πότε;

[00088]    Ὅταν, κατὰ τὸν προφήτην ∆ανιὴλ, Οἱ δίκαιοι ἀναστήσονται εἰς ζωὴν αἰώνιον, οἱ δὲ ἁμαρτωλοὶ εἰς αἰσχύνην αἰώνιον.

[00089]    Παρακαλεῖ οὖν ὁ προφήτης μὴ αἰσχυνθῆναι τότε.

[00090]    Καὶ πῶς γίνεται τοῦτο;

[00091]    Ἐν τῷ ἐπιβλέπειν ἐπὶ πάσας τὰς ἐντολάς·

[00092]    οὐχὶ τὴν μὲν ποιεῖν, τὴν δὲ ἀφιέναι.

[00093]    Ὁ γὰρ εἰπὼν, Μὴ μοιχεύσῃς, εἶπε καὶ, Μὴ πορνεύσῃς·

[00094]    καὶ ὁ εἰπὼν, Μὴ πορνεύσῃς, εἶπε καὶ, Μὴ ἀδικήσῃς.

[00095]    Καὶ Ὅστις ὅλον τὸν νόμον πληρώσει, πταίσει δὲ ἐν ἑνὶ, γέγονε πάντων ἔνοχος, κατὰ τὸν ἀπόστολον Ἰάκωβον.

[00096]    Ἐξομολογήσομαί σοι ἐν εὐθύτητι καρδίας, ἐν τῷ μεμαθηκέναι με τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.

[00097]    Ἐξομολόγησιν, τὴν εὐχαριστίαν καλεῖ.

[00098]    Τότε δυνήσομαι ὕμνον καθαρόν σοι προσενεγκεῖν, ὅταν σου πάντα καταμάθω τὰ κρίματα, καὶ κατὰ ταῦτα βιώσω.

[00099]    Ὁ γὰρ ἀγαθὰς πράξεις ἔχων, ἐκεῖνος ἐξομολο γεῖται Ἐν εὐθύτητι καρδίας, ἐξ ὅλης καρδίας μετα νοῶν, ὡς ὁ ∆αυῒδ ἐπὶ τῇ μοιχείᾳ, καὶ ὡς ὁ τελώνης βοῶν τὸ, Ἥμαρτον, καὶ τὸ, Ἱλάσθητι.

[00100]    Ἐξωμολογήσατο καὶ Ἰούδας, εἰπών·

[00101]    Ἥμαρτον παραδοὺς αἷμα ἀθῷον·

[00102]    ἀλλ' οὐκ Ἐν εὐθύτητι καρδίας·

[00103]    τῇ γὰρ φιλαρ γυρίᾳ συνείχετο.

[00104]    Ἐξωμολόγητο καὶ ὁ Φαρισαῖος·

[00105]    ἀλλὰ ^[55.678] τὴν καρδίαν ὑψηλὴν ἔχων καὶ οὐκ εὐθεῖαν, κατέβη μὴ δικαιωθεὶς, λέγων, ὅτι Οὐκ εἰμὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης.

[00106]    Τὰ δικαιώματά σου φυλάξω·

[00107]    μή με ἐγκαταλίπῃς ἕως σφόδρα.

[00108]    Τινὰς πρὸς βραχὺ πολλάκις ἡ θεία χάρις ἀφίησιν, ὠφέλειαν αὐτοῖς ἐντεῦθεν μηχανωμένη.

[00109]    Οὕτως ὁ μέγας Ἠλίας ἐγκαταλειφθεὶς τῷ τῆς δειλίας περι έπεσε πάθει, καὶ τῆς ἀνθρωπείας φύσεως μεμάθηκε τὴν ἀσθένειαν·

[00110]    ἀλλ' εὐθὺς πάλιν τῆς θείας ἀπήλαυσε χάρι τος.

[00111]    Οὕτως ὁ θεῖος Πέτρος ὠλίσθησεν ἀρνηθεὶς, ἀλλ' εὐθὺς αὐτὸν ὁ ∆εσπότης ὑπήρεισε.

[00112]    Γυμνὸς δὲ παντελῶς Ἰούδας τῆς θείας γενόμενος προμηθείας, ἕτοιμον ἐγέ νετο θήραμα τοῦ διαβόλου.

[00113]    Ἐγκατελείφθη καὶ ὁ μακάριος ∆αυῒδ μετὰ τὴν ἁμαρτίαν ἐκείνην, καὶ ταῖς χαλεπαῖς ἐκείναις περιέπεσε συμφοραῖς, ἀλλὰ πάλιν τὴν πρὸς τὸν Θεὸν ἀπέλαβε παῤῥησίαν, καὶ τῆς ἐκεῖθεν κηδεμονίας ἀπήλαυσεν.

[00114]    Ὁ δὲ Σαοὺλ ταύτης ἔρημος γενόμενος παντελῶς, ἐγυμνώθη μὲν τῆς τοῦ Πνεύματος χάριτος, πονηρῷ δὲ πνεύματι συνεζύγη.

[00115]    Εἰκότως τοίνυν ὁ προφήτης ἱκετεύει μὴ ἐγκαταλειφθῆναι ἕως σφόδρα·

[00116]    τουτέστι, μὴ παντάπασι τῆς προμηθουμένης χάριτος γυμνωθῆναι.

[00117]    Καὶ πάλιν τοίνυν τῇ αὐτῇ ἐννοίᾳ χρησόμεθα, διὰ τοῦ εἰπεῖν τὸν προφήτην, Μή με ἐγκαταλίπῃς ἕως σφόδρα.

[00118]    Γίνεται τοίνυν πολλαχῶς ἐγκατάλειψις τοῦ Θεοῦ διά τινας οἰκονομίας καὶ εὐεργε σίας·

[00119]    ὡς ὅταν κατελείφθη ὁ Ἰὼβ πρὸς τὸ γενέσθαι αὐτὸν μᾶλλον τέλειον.

[00120]    Κατελείφθη καὶ Ἠλίας, ὡς φθάσαντες εἰρήκαμεν, πρὸς βραχὺ ὑποχωρήσας ἀπὸ προσώπου τοῦ Ἀχαὰβ καὶ τῆς Ἰεζάβελ·

[00121]    ἀλλ' ἕτερόν τι ᾠκονομεῖτο πρὸς τὸ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς Σαρεφθὰ τῆς Σιδῶνος, καὶ φιλο φρονηθῆναι ὑπὸ γυναικὸς χήρας, καὶ ταύτῃ παρέξαι τροφήν.

[00122]    Οὐ μὴ γὰρ ἐκλείψει, φησὶν, ἡ δρὰξ τοῦ ἀλεύ ρου, οὐδὲ τὸ ἔλαιον τοῦ καμψάκου·

[00123]    καὶ ἵνα διὰ τὴν κα κίαν τῶν Ἰουδαίων στήσῃ τὸν οὐρανὸν τρία ἔτη καὶ μῆνας ἓξ μὴ βρέξαι.

[00124]    Φησὶ γάρ·

[00125]    Ζῇ Κύριος, εἰ ἔσται ὑετὸς ἐπὶ τῆς γῆς, εἰ μὴ διὰ λόγου στόματός μου.

[00126]    Τὸ ἕως σφόδρα καταλειφθῆναι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, τοῦτο δεινὸν, ὥσπερ κατελείφθη ὁ Σαοὺλ καὶ ὁ Ἀβεσσαλὼμ μηκέτι πρὸς σωτηρίαν ἀναστρέψαντες·

[00127]    ἐγυμνώθησαν γὰρ τῆς τοῦ Θεοῦ προμηθείας.

[00128]    Ἐν τίνι κατορθώσει νεώτερος τὴν ὁδὸν αὐτοῦ;

[00129]    Ἐν τῷ φυλάξασθαι τοὺς λόγους σου.

[00130]    Ὀξύῤῥοπον πρὸς ἁμαρτίαν ἡ νεότης, εἰς ἡδονὰς καὶ πάθη ἀτιμίας ἀπαγομένη·

[00131]    ἐὰν δὲ τῇ φυλακῇ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ κρατῆται, μένει ἀβλαβής·

[00132]    ὅπερ γάρ ἐστιν ἀγελαίῳ πώλῳ χαλινὸς καὶ πωλοδάμνης, τοῦτο τοῖς νέοις γίνεται ὁ θεῖος λόγος.

[00133]    Ἐπειδὴ καὶ ∆ανιὴλ νέος ἦν·

[00134]    ἀλλ' ἐφύλαττε τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, καὶ προφητικῆς χά ριτος ἠξιώθη, καὶ τῶν ἀποῤῥήτων μυστηρίων εἰσηγητὴς γέγονεν.

[00135]    Ὡσαύτως καὶ οἱ τρεῖς παῖδες νέοι ὄντες τὸ πῦρ τῇ πίστει καὶ τοῖς ἔργοις αὐτῶν εἰς ἐναντίαν φύσιν με τήγαγον·

[00136]    ἀνεψύχοντο γὰρ ἐν μέσῳ τούτου, καὶ ἐδροσί ζοντο τῇ παῤῥησίᾳ τῆς πίστεως καὶ τῇ αὔρᾳ τοῦ Πνεύ ματος.

[00137]    Οὕτως οὖν καὶ ἡμῖν πρόσεστιν.

[00138]    Οἵτινες νέοι ὑπάρχουσι, διὰ τῆς συντηρήσεως τῶν ἐν τολῶν τοῦ Θεοῦ κοσμήσωσιν ἑαυτοὺς, καὶ μὴ γένωνται ἥλικες ἀργοὶ, ὡς Ἀβεσσαλὼμ, ὁ τῇ κακίᾳ συζῶν·

[00139]    ὅστις καὶ συνεπομένην ταύτῃ εἶχε κομῶσαν τὴν κεφαλὴν, ὁ ἀναίσθητος ἐν ταῖς φρεσίν.

[00140]    Ἡ γὰρ θρὶξ νεκρότητος σύμ βολον.

[00141]    Καὶ ἐκείνῳ μὲν αἰτίαι τῆς ἀπωλείας αἱ τρίχες γε γόνασι, κρεμασθέντι ἐξ αὐτῶν ἐν τῇ δρυῒ, ὡς ἡ τῶν βασιλέων ἱστορία διηγεῖται.

[00142]    Ἀλλ' ἔστι χαλεπὸν, ὅτι καὶ νῦν τινες τοῦτον ζηλοῦντες, ἀπαιωροῦσι πολυμήκεις βοστρύχους καὶ πλοκαμῖδας, τὰ τῆς γυναικωνίτιδος ἔργα τῇ ψοιᾷ καθαπλοῦντες τῇ βλακείᾳ, εἰκῇ φυσιούμενοι ἐν τῷ ἰδίῳ νοΐ·

[00143]    καὶ οὐκ οἴδασιν, ὅτι μᾶλλον ἀτιμίαν ἑαυτοῖς ἐπάγουσι, τοῦ Ἀποστόλου λέγοντος·

[00144]    Ἀνὴρ ἐὰν κομᾷ, ἀτιμία αὐτῷ ἐστιν.

[00145]    Ἕλληνες δὲ παρ' Ὁμήρῳ ἱστόρηνται τοῦτο ποιοῦντες·

[00146]    φησὶ γὰρ, Καρηκομόωντες Ἀχαιοί.

[00147]    Ἐπεὶ καὶ οἱ τῶν ἰατρῶν σοφοί φασι.

[00148]    Πρὸς οὖν εὐπρέ πειαν τῆς κεφαλῆς μεμετρημένας τὰς τρίχας ἔχοντες κατὰ τὴν τῶν ἀρχαίων ἀνδρῶν κόσμησιν ἀρκεσθησώμεθα, καὶ μὴ ὑπερκεῖσθαι ταύτας τῇ ψοιᾷ θελήσωμεν, μηδὲ τοῖς μεταφρένοις·

[00149]    ἀτιμία γάρ ἐστι τῷ τοιοῦτο ποιοῦντι, ὡς ἠκούσαμεν τοῦ Ἀποστόλου παραινοῦντος, Ἐν ὅλῃ ^[55.679] καρδίᾳ μου ἐξεζήτησά σε, μὴ ἀπώσῃ με ἀπὸ τῶν ἐν τολῶν σου.

[00150]    γʹ.

[00151]    Ζητοῦσι μὲν γὰρ πολλοὶ τὸν Θεὸν, ἀλλ' οὐκ ἐν ὅλῃ καρδίᾳ·

[00152]    μερίζουσι γὰρ ταύτην οὐ μόνον εἰς φροντίδας πραγμάτων βιωτικῶν, ἀλλὰ καὶ εἰς ἐπιθυμίας ἀτόπους καὶ φθόνους καὶ δόλους καὶ τὰς τῶν πλησίον ἐπιβουλάς.

[00153]    Ὁ δὲ τῶν θείων ἐραστὴς πᾶσαν ἀφιεροῖ τῷ Θεῷ τὴν διά νοιαν, καὶ τῆς ἐκεῖθεν ἀπολαύει προνοίας, μὴ καταπί πτων ἀπὸ τῶν αὐτοῦ ἐντολῶν εἰς βάραθρον ἀπωλείας, ἀλλὰ στοιχῶν τῷ ζῶντι Θεῷ, καὶ πᾶσαν τὴν ἑαυτοῦ διά νοιαν αὐτῷ ἀνατιθέμενος.

[00154]    Ἐν τῇ καρδίᾳ μου ἔκρυψα τὰ λόγιά σου, ὅπως ἂν μὴ ἁμάρτω σοι.

[00155]    Ὁ χρυσὸν κε κτημένος ἢ ἄργυρον ἢ λίθους τιμίους οὐκ ἔξω ταῦτα προ τίθησιν, ἀλλ' ἔνδον ἐν τοῖς ταμείοις καὶ τοῖς θαλάμοις ἐναποκρύπτει, ὥστε διαφυγεῖν τῶν τοιχωρύχων τὰς χεῖ ρας·

[00156]    οὕτω ὁ τὸν πλοῦτον ἔχων τῆς ἀρετῆς, κρύπτει τοῦ τον ἐν τῇ ψυχῇ, ὡς ἂν μὴ διὰ δόξης κενῆς τοῦτον οἱ τῶν ψυχῶν συλήσαιεν λωποδύται.

[00157]    Καὶ ἄλλως·

[00158]    οὐ κατέκρυψα, φησὶ, χρυσὸν ἣ ἄργυρον ἢ ἐσθῆτα μαλακήν τε καὶ περιῤῥέουσαν, ὅπου σὴς καὶ σκώληξ ἀφανίζει, καὶ κλέ πται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσιν·

[00159]    ἀλλ' ἐν τοῖς ταμείοις τῆς καρδίας ἔκρυψα τὰ λόγιά σου, φησὶν ὁ προφήτης, ἵνα μὴ καταπέσω εἰς ἁμαρτίαν.

[00160]    ∆ιδάσκει δὲ καὶ ἕτερον ὁ λό γος οὐ γὰρ ἅπασι τὰ θεῖα λόγια προσφέρειν παρεγγυᾷ·

[00161]    Μὴ δῶτε γὰρ, φησὶ, τὰ ἅγια τοῖς κυσὶ, μηδὲ ῥίψητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων.

[00162]    Ταῦτα δὲ εἰ καὶ παρ' αὐτῷ εἴρηται, ἀλλ' οὖν ἡμεῖς οἱ ψάλλον τες ὀφειλέται ἐσμὲν συντηρεῖν τῆς ὑμνῳδίας ἡμῶν τὴν ὁμολογίαν.

[00163]    Ἔχει δὲ καὶ ἕτερον νοῦν ὁ λόγος.

[00164]    Οὐχὶ πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις τὰ ἀγαθὰ πράττω, ἐπεὶ ἀπέχω τὸν μισθόν μου·

[00165]    ἀλλ' ἐμαυτῷ ποιῶ τὸ καλὸν, ἵνα ὁ βλέπων Θεὸς ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσῃ μοι ἐν τῷ φανερῷ.

[00166]    Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε·

[00167]    δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου·

[00168]    ἀντὶ τοῦ, ἥμερος εἶ καὶ φιλάνθρωπος, καὶ ἄξιος παρὰ πάντων ὑμνεῖσθαι·

[00169]    οὗ δὴ χάριν ἀντιβολῶ σε μαθεῖν παρὰ σοῦ τὰ δικαιῶσαι δυνάμενα.

[00170]    Ἢ οὕτως·

[00171]    εὐλογημένος εἶ καὶ δεδοξασμένος παρὰ πάντας, ὅτι φιλάνθρωπος εἶ, οἰ κτίρμων καὶ ἐλεήμων, μακρόθυμος καὶ πολυέλεος·

[00172]    ἱκε τεύω, δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου.

[00173]    Οὐ πλούτου ἐφίε μαι, οὐ χρυσὸν ζητῶ, οὐκ ἄργυρον, οὐκ ἀξίαν, οὔτε τι τῶν τερπνῶν τοῦ κόσμου τούτου·

[00174]    ἀλλὰ τὰ δικαιώματά σου μαθεῖν ζητῶ, ὅτι ἐν τῷ φυλάσσειν αὐτὰ ἀνταπόδο σις πολλή.

[00175]    Τοῦτο γάρ ἐστι Χριστιανοῦ ζήτησις.

[00176]    Ἐν τοῖς χείλεσί μου ἐξήγγειλα πάντα τὰ κρίματα τοῦ στό ματός σου.

[00177]    Οὐ γὰρ γινώσκοντι τὰ κρίματα τοῦ Θεοῦ πρέπον ἐστι σιωπᾷν ἐν ἑαυτῷ, ἀλλ' ἐξαγγέλλειν, καὶ ἑτέρους ἐπανορθοῦν·

[00178]    Θεοῦ γὰρ ἀναγγέλλειν ἔργα ἔνδοξον.

[00179]    Ἃ γὰρ ἂν παρὰ τῆς σῆς ἀγαθότητος μάθοιμι, ταῦτα διδάξω τοὺς ἀγνοοῦντας.

[00180]    Ἐν τῇ ὁδῷ τῶν μαρτυρίων σου ἐτέρφθην, ὡς ἐπὶ παντὶ πλούτῳ.

[00181]    Ἐπίπονος μὲν ἡ τῆς ἀρετῆς ὁδὸς, ἀλλὰ τοῖς τελείοις τριπόθητος.

[00182]    ∆ιά τοι τοῦτο καὶ ∆εσπότης ἔφη Χριστός·

[00183]    Λάβετε τὸν ζυγόν μου ἐφ' ὑμᾶς, ὅτι ὁ ζυγός μου χρηστὸς, καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστι.

[00184]    Τοῦτο καὶ ὁ προφητικὸς ἔφη λόγος·

[00185]    ὅτι πλούτου παντὸς θυμηρεστέρα μοι τῶν σῶν μαρτυ ρίων ἡ κτῆσις.

[00186]    Τὸ δὲ, Ἐπὶ παντὶ πλούτῳ, οὐχ ἁπλῶς πρόσκειται, ἀλλὰ τὸν παντοδαπὸν πλοῦτον παραδηλοῖ.

[00187]    Πολλὰ γὰρ τοῦ πλούτου τὰ εἴδη.

[00188]    Ὁ μὲν γὰρ χρυσὸν ἔχων ὀνομάζεται πλούσιος·

[00189]    ὁ δὲ ἄργυρον·

[00190]    ὁ δὲ γῆν πλείστην, τὴν μὲν πεφυτευμένην, τὴν δὲ καὶ σπειρομένην·

[00191]    ὁ δὲ βοσκήματα.

[00192]    Ἀλλὰ ταῦτα πάντα περιλαβὼν ὁ προφήτης, καὶ τοῖς θείοις μαρτυρίοις παραβαλὼν, ἔφησεν ἀξιέραστα αὐτῷ εἶναι τὰ θεῖα μαρτύρια, ὡς τοῖς φιλοπλούτοις ἅπαντα τοῦ πλούτου τὰ εἴδη·

[00193]    καὶ ὥσπερ ὁ ταῦτα πλουτῶν εὐφραίνεται, οὕτω καὶ μάλα εἰκότως ἐπὶ τοῖς δικαιώμασι τοῦ Θεοῦ, ὡς ἐπὶ παντὶ πλούτῳ, ἀγάλλεται.

[00194]    Ἐν ταῖς ἐν τολαῖς σου ἀδολεσχήσω, καὶ κατανοήσω τὰς ὁδούς σου.

[00195]    Σχολάζειν καὶ μελετᾷν ἐπαγγέλλεται ὁ προφήτης ἐν ταῖς ἐντολαῖς τοῦ Θεοῦ, καὶ οὐχὶ παρέργως ταύτας ἔχειν.

[00196]    Τούτου γὰρ χάριν, φησὶν, ἐνδελεχῶς τῶν σῶν λόγων τὴν μελέτην σχήσω, καὶ ἐν ταῖς σαῖς ὁδοῖς τὴν πορείαν ποιήσομαι.

[00197]    ∆ιὰ γὰρ τοῦτο κατενόησε καὶ τὰς ὁδοὺς αὐ τοῦ·

[00198]    διὸ καὶ ἐπιφέρει·

[00199]    Ἐν τοῖς δικαιώμασί σου με λετήσω·

[00200]    οὐκ ἐπιλήσομαι τῶν λόγων σου·

[00201]    τουτέστιν, ἄληστον τῶν σῶν λογίων ἐν ἐμαυτῷ φυλάξω τὴν μνήμην.

[00202]    Ἀνταπόδος τῷ δούλῳ σου.

[00203]    Οὐ πάντες τοῦτο παρακα λοῦμεν·

[00204]    τῶν γὰρ δικαίων ἐστὶν ἡ παράκλησις.

[00205]    Οἱ σω φρόνως καὶ εὐσεβῶς καὶ δικαίως ζῶντες, αὐτοὶ τεθαῤῥη κότως λέγουσιν·

[00206]    Ἀνταπόδος τῷ δούλῳ σου·

[00207]    οἱ δὲ ἐν ^[55.680] ἁμαρτίαις καὶ ἡδοναῖς καὶ πάθεσιν ἀτιμίας, οὐ δύνανται λέγειν·

[00208]    Ἀνταπόδος τῷ δούλῳ σου.

[00209]    Οὐδεὶς γὰρ πονηρὸν συνειδὸς περιφέρων εἰς ἀνταπόδοσιν τὸν κριτὴν διεγεί ρει·

[00210]    ὁ δὲ καθαροῖς χρώμενος λογισμοῖς σὺν παῤῥησίᾳ ταύτῃ κέχρηται τῇ φωνῇ.

[00211]    Ζήσομαι, καὶ φυλάξω τοὺς λόγους σου.

[00212]    Ταύτην τὴν ζωὴν αἰτῶ, ἵνα ἐν φυλακῇ τῶν λόγων σου πορεύωμαι·

[00213]    τῆς σῆς γὰρ ἀπολαύων ἐπικουρίας, διαφεύξομαι τῆς ἁμαρτίας τὸν θάνατον, καὶ τὴν ἐκ τῶν λόγων σου τρυγήσω ζωήν.

[00214]    Ἀποκάλυψον τοὺς ὀφθαλμούς μου, καὶ κατανοήσω τὰ θαυμάσια ἐκ τοῦ νόμου σου.

[00215]    Οὐχ ἅπαντες οἱ τοῖς θείοις ἐντυγχά νοντες λογίοις, τὰ τούτων κατανοοῦσι θαυμάσια, ἀλλ' οἱ τῆς ἄνωθεν ἀπολαύοντες αἴγλης·

[00216]    οὗ δὴ χάριν καὶ ὁ μα κάριος ἔφη Παῦλος·

[00217]    Ὅταν δὲ ἐπιστρέψῃ πρὸς Κύ ριον, περιαιρεῖται τὸ κάλυμμα·

[00218]    ὁ δὲ Κύριος τὸ Πνεῦμά ἐστιν.

[00219]    Αὐτὸς μέντοι τῷ φωτὶ τῷ θείῳ καταυ γαζόμενος εἰκότως ἐβόα·

[00220]    Ἡμεῖς δὲ ἅπαντες ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν Κυρίου κατ οπτριζόμενοι, εἰς τὴν αὐτὴν εἰκόνα μεταμορφούμεθα, ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν, καθάπερ ἀπὸ Κυρίου Πνεύ ματος.

[00221]    Ἡμᾶς δὲ προσήκει τὸν ∆εσπότην ἀντιβολεῖν, ἵνα τὸ κάλυμμα τῶν τῆς διανοίας ἡμῶν περιελὼν ὀφθαλ μῶν, ὑποδείξῃ τῶν θείων λογίων τὴν δύναμιν.

[00222]    Τὰς γὰρ θείας Γραφὰς κατὰ ἀναγωγὴν καὶ θεωρίαν κατοπτριζό μεθα καὶ νοοῦμεν·

[00223]    ὡς ὅτι ὁ ἀμνὸς ὁ πάλαι σφαζόμενος παρὰ τῶν Ἰσραηλιτῶν, τύπος ἦν τοῦ ἀληθινοῦ ἀμνοῦ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, τοῦ σφαγιασθέντος ὑπὲρ ἡμῶν·

[00224]    καὶ ὥσπερ ἐκεῖ ἡ χρῖσις τοῦ αἵματος τῶν φλιῶν ἔσωσε τοὺς χρίσαντας, οὕτω τὸ αἷμα τοῦ ἀληθινοῦ ἀμνοῦ Χρι στοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐλυτρώσατο ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ ἐχθροῦ καὶ τῆς τοῦ θανάτου διαμονῆς.

[00225]    Πάλιν δὲ καὶ ὁ Ἰσραηλίτης λαὸς τὸν Ἰορδάνην διαβὰς, καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν γῆν τῆς ἀπαγγελίας, τύπος ἡμῶν τῶν Χριστια νῶν γέγονεν·

[00226]    ὅτι ἡμεῖς δι' ὕδατος τοῦ ἁγίου βαπτίσμα τος εἰς τὴν ἐπηγγελμένην γῆν, τὴν βασιλείαν τῶν οὐρα νῶν, εἰσαγόμεθα.

[00227]    Ἑβραῖοι δὲ οὐδὲν τοιοῦτον κατανοοῦ σιν, ὅτι Κάλυμμα ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν κεῖται, καθὼς λέγει ὁ θεῖος ἀπόστολος Παῦλος.

[00228]    Πάροικος ἐγώ εἰμι ἐν τῇ γῇ·

[00229]    μὴ ἀποκρύψῃς ἀπ' ἐμοῦ τὰς ἐντολάς σου.

[00230]    δʹ.

[00231]    ∆ικαίου φωνὴ, καὶ κατὰ Θεὸν βιοῦντος, καὶ μὴ λογι ζομένου τὰ τοῦ κόσμου πράγματα.

[00232]    ∆ιὸ καὶ πάροικον ἑαυτὸν λέγει·

[00233]    καθὼς καὶ Ἀβραὰμ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι πάροικοί εἰσιν ἐν τῷδε τῷ βίῳ, ἔχοντες τὴν κατοικίαν ἐν τῇ τῶν οὐρανῶν βασιλείᾳ.

[00234]    Τὴν γὰρ γῆν ταύτην πάντες ἡμεῖς οὐ κατοικοῦμεν, ἀλλὰ παροικοῦμεν·

[00235]    βραχὺν γὰρ διαβιώσαντες χρόνον, εἰς ἕτερον μεταβαίνομεν βίον.

[00236]    Τοῦτο δὲ οὐ πάντες ἐθέλουσιν εἰδέναι, ἀλλ' ἐπὶ τοῖς παροῦσιν ἀγαθοῖς ὡς ἐπὶ μονίμοις καὶ διαρκέσι βρενθύ νονται·

[00237]    ὁ δὲ τὰ θεῖα πεπαιδευμένος οἶδε τοῦ βίου τὸ πρόσκαιρον.

[00238]    ∆ιὸ δὴ καὶ πάροικον ἑαυτὸν ὀνομάζει, καὶ ἱκετεύει τὰς θείας ἐντολὰς μηδαμῶς ἀγνοῆσαι.

[00239]    Ἐπεπό θησεν ἡ ψυχή μου τοῦ ἐπιθυμῆσαι τὰ κρίματά σου ἐν παντὶ καιρῷ.

[00240]    Ἐπιθυμοῦσι τῶν θείων κριμάτων πολλοὶ, καὶ τῆς τῶν οὐρανῶν ἐφίενται βασιλείας, ἀλλ' οὐκ ἀεὶ, ἀλλὰ νῦν μὲν τοῖς θείοις ἀρέσκονται, νῦν δὲ τοῖς τοῦ σώματος ἀκολουθοῦσι παθήμασι·

[00241]    ὁ δὲ προφήτης ἱμείρεται τοῦτον τὸν πόθον ἔχειν διηνεκῶς.

[00242]    Ἐν παντὶ οὖν καιρῷ λέγει, οὐχ ὡς ποτὲ μὲν ἐπιποθεῖν, ποτὲ δὲ οὔ.

[00243]    Ἴσασι γάρ τινες, ὅτι γίνεται αὐτοῖς κατάνυξις, ποτὲ μὲν ἐπιποθεῖν τὰς τοῦ Θεοῦ ἐντολὰς διὰ τὸν φόβον τῆς αἰωνίου κολάσεως καὶ διὰ πόθον τῆς τῶν οὐρανῶν βασι λείας, ποτὲ δὲ ἀπάγονται ταῖς σαρκικαῖς ἐπιθυμίαις.

[00244]    Οἱ τοιοῦτοι οὖν ἐν παντὶ καιρῷ τὸν Θεὸν οὐκ ἐπιποθοῦσιν·

[00245]    οἱ δὲ διὰ τὴν τοῦ Θεοῦ ἀγάπην τοῦτο ποιοῦντες, οὐδὲ ὅλως ἀφίστανται τῶν τοῦ Θεοῦ κριμάτων.

[00246]    Ἐπετίμησας ὑπερ ηφάνοις.

[00247]    Οἱ τῶν θείων νόμων καταφρονοῦντες, τῇ τῆς ὑπερηφανίας περιπίπτουσι νόσῳ, καὶ τὴν παρὰ τοῦ δι καίου κριτοῦ δέχονται τιμωρίαν Ἐπήρθησαν οὖν τινες κατὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλ' ἐπετιμήθησαν παρ' αὐτοῦ, ὡς ὁ Φαραὼ ἐν τῇ ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ ἀπώλετο ὑπερηφανευθεὶς, καὶ ὁ Σενναχερεὶμ εἰς ὕψος ἐπαρθεὶς ὑπὸ τῶν ἰδίων υἱῶν ὤλετο.

[00248]    Ὡσαύτως καὶ Ναβουχοδονόσορ ὑψωθεὶς τὴν καρ δίαν, ἴσα κτηνῶν ἐβόσκετο.

[00249]    Τοιοῦτοι γὰρ τῶν ἀλαζόνων οἱ μισθοί·

[00250]    Κύριος γὰρ ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, καθὼς ἐν Παροιμίαις γέγραπται.

[00251]    Ἐπικατάρατοι οἱ ἐκ κλίνοντες ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου.

[00252]    Τῇ τοῦ θείου Πνεύ ματος ἐμπνεύσει προφῆται ἐλάλησαν, καθὼς καὶ ἐν τῷ συμβόλῳ τῆς πίστεως ἡμῶν ὁμολογοῦμεν, Τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προφητῶν.

[00253]    Αὐτὸ οὖν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον βοᾷ.

[00254]    ^[55.681] Ἐπικατάρατοι οἱ ἐκκλίνοντες ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου.

[00255]    Φοβηθῶμεν οὖν, ἀδελφοὶ, μὴ ἔλθοι ἐφ' ἡμᾶς ἡ κατάρα τοῦ ἁγίου Πνεύματος.

[00256]    Ταύτην καὶ ὁ νόμος τὴν ἀρὰν τοῖς παραβάταις προσφέρει.

[00257]    Ἐπικατάρατος γὰρ, φησὶ, πᾶς ὃς οὐκ ἐμμένει τοῖς ἐγκειμένοις ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ νόμου, τοῦ ποιῆσαι αὐτά.

[00258]    Καὶ ἡμεῖς δὲ ψάλλοντες τῷ ἁγίῳ Πνεύματι σύμφωνοι γινόμεθα, τῇ ἀρᾷ παρα πέμποντες τοὺς ἐκκλίνοντας ἀπὸ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, Προσέχωμεν οὖν, μήποτε ἄλλους ἐπικαταράτους λέγον τες, αὐτοὶ ἡμεῖς ἐσόμεθα τῇ παρεκτροπῇ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ.

[00259]    Περίελε ἀπ' ἐμοῦ ὄνειδος καὶ ἐξουδένωσιν, ὅτι τὰ μαρτύριά σου ἐξεζήτησα.

[00260]    Ὠνείδισε τὸν προφήτην ὁ Νάβαλ, δοῦλον δραπέτην ἀποκαλέσας·

[00261]    ὠν είδισαν αὐτὸν καὶ οἱ Γεθαῖοι.

[00262]    Ἀλγυνόμενος τοίνυν ἐπὶ τούτοις, ἀποτρίψασθαι τὰ ὀνείδη παρακαλεῖ, ἅτε δὴ τὰ θεῖα ἐκζητήσας μαρτύρια.

[00263]    Οὐχ ἁρμόζει τοίνυν τοῖς παρὰ τοῦ Σεμεεὶ ὀνείδεσι τὰ παρόντα ῥητά.

[00264]    Ἐκεῖνα γὰρ μετὰ τὴν ἁμαρτίαν ἐγένετο·

[00265]    τὰ δὲ τοῦ Νάβαλ καὶ τῶν ἄλλων πρὸ τῆς ἁμαρτίας.

[00266]    Ἐν ἑτέρῳ οὖν ψαλμῷ λέγει ὁ αὐτὸς προφήτης·

[00267]    Τὸ ὄνειδος τοῖς εὐθηνοῦσι, καὶ ἡ ἐξουδέ νωσις τοῖς ὑπερηφάνοις·

[00268]    καὶ, Οὗτοι ἁμαρτωλοὶ καὶ εὐθηνοῦντες εἰς τὸν αἰῶνα κατέσχον πλούτου·

[00269]    καὶ πάλιν ἕτερος προφήτης λέγει·

[00270]    Ἵνα τί ἁμαρτωλοὶ εὐ θηνοῦσι, πεπαλαίωνται δὲ καὶ ἐν πλούτῳ;

[00271]    Εὔχεται οὖν ὁ προφήτης ἐξ αὐτῶν (φ.

[00272]    αὐτοῦ) περιαιρεθῆναι τοῦτο τὸ ὄνειδος καὶ τὴν ἐξουδένωσιν.

[00273]    Τὰ γὰρ τοῦ κόσμου τούτου πράγματα, πλοῦτος καὶ δόξα·

[00274]    αὐτὰ λέγει ὄνειδος καὶ ἐξουδένωσιν, τοῦτο κλέος καὶ τιμὴν ἡγούμενος, τὸ ζητεῖν τὰ μαρτύρια τοῦ Θεοῦ.

[00275]    Καὶ γὰρ ἐκάθισαν ἄρ χοντες καὶ κατ' ἐμοῦ κατελάλουν.

[00276]    Κατὰ μὲν τὸ γράμμα ὁ Σαοὺλ καὶ ὁ Ἀβενὴρ καὶ ὁ Ἀχιτόφελ ἐλοιδόρουν τὸν ∆αυΐδ·

[00277]    κατὰ δὲ διάνοιαν εἰς τὸν Χριστὸν ἀνα φέρεται ὁ στίχος.

[00278]    Καὶ γὰρ Ἡρώδης καὶ Πόντιος Πιλᾶτος καὶ Ἄννας καὶ Καϊάφας συνεβουλεύοντο αὐτὸν ἀποκτεῖ ναι·

[00279]    αὐτὸς δὲ ἦν μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἐν τῷ κήπῳ διαλεγόμενος τὰ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός.

[00280]    Εἶπε γὰρ πρὸς αὐτούς·

[00281]    Ἃ ἤκουσα παρὰ τοῦ Πατρός μου, ταῦτα ἀνήγγειλα ὑμῖν.

[00282]    Ὡς δὲ γενόμενος τέλειος ἄνθρωπος, καὶ μορφὴν δούλου λαβὼν, ὠνόμασται καὶ δοῦλος.

[00283]    Ὁ δὲ δοῦλός σου ἠδολέσχει ἐν τοῖς δικαιώμασί σου.

[00284]    Ἐγὼ δὲ τὴν σὴν δεσποτείαν ὁμολογῶν, μελέτην εἶχον τὰ σὰ δι καιώματα.

[00285]    Καὶ γὰρ τὰ μαρτύριά σου μελέτη μού ἐστι, καὶ αἱ συμβουλίαι μου τὰ δικαιώματά σου.

[00286]    Πᾶσαν γὰρ ἀνθρωπίνην εἰσήγησιν ἀπωσάμενος ταῖς σαῖς ὑποθήκαις ἀκολουθῶ, καὶ οὐδὲν ἕτερον λαλῶ, οὔτε ἐν μελέτῃ εἰμὶ ἄλλων πραγμάτων, εἰ μὴ περὶ τῶν μαρτυ ρίων σου καὶ τῶν δικαιωμάτων σου.

[00287]    Τοῦτο γὰρ τελείου ἀνδρός.

[00288]    Ἐκολλήθη τῷ ἐδάφει ἡ ψυχή μου.

[00289]    Τὴν ὑπερ βολὴν τῆς ταπεινώσεως διὰ τούτων ἐδήλωσεν.

[00290]    Οὕτω γὰρ καὶ ἐν τῷ τεσσαρακοστῷ τρίτῳ ἔφη ψαλμῷ·

[00291]    Ὅτι ἐτα πεινώθη εἰς χοῦν ἡ ψυχὴ ἡμῶν·

[00292]    ἐκολλήθη εἰς γῆν ἡ γαστὴρ ἡμῶν.

[00293]    Τουτέστιν, οὐχ ὑψώθην, οὐχ ὑπερήφανος ἐγενόμην, ἀλλὰ ταπεινόφρων.

[00294]    Τοῦτο γάρ ἐστι τὸ, Ἐκολ λήθη τῷ ἐδάφει ἡ ψυχή μου.

[00295]    ∆ιὸ αἰτοῦμαι·

[00296]    Ζῆσόν με κατὰ τὸν λόγον σου.

[00297]    Τουτέστι, κατὰ τὸν νόμον σου τὴν ζωήν μου διεύθυνον.

[00298]    ∆ηλοῖ δὲ πρῶτον μὲν τὴν πρὸς τὸ σῶμα αὐτῆς κοινωνίαν ἐκ τοῦ ἐδάφους οὔσης τοῦ χοὸς, ἔπειτα καὶ τὴν ἑκούσιον ταπείνωσιν αὐτοῦ, ἣν ἐφ' οἷς ἡμάρτανεν ἐπεδείξατο, ζῆσαι δι' αὐτῆς διὰ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ προσδοκήσας τὸν ταπεινοῦντα ἑαυτὸν ἀνυψοῦν τος.

[00299]    Ζῆσόν με κατὰ τὸν λόγον σου.

[00300]    Οὐκ ἀορίστως αἰτεῖ ζωὴν, ἀλλὰ τὴν κατὰ νόμον ζωήν.

[00301]    Τὰς ὁδούς μου ἐξήγγειλα, καὶ ἐπήκουσάς μου·

[00302]    δίδαξόν με τὰ δι καιώματά σου.

[00303]    εʹ.

[00304]    Πάσας σοι, ∆έσποτα, τὰς ἐμὰς δεδήλωκα πράξεις, καὶ οὐδέν σε λαθεῖν τῶν ἐμῶν ἠνεσχόμην.

[00305]    ∆ιά τοι τοῦτο ταῖς ἱκετείαις ἐπινεύσαις.

[00306]    Ἀντιβολῶ μαθεῖν ἀκριβῶς τὰ σὰ δικαιώματα.

[00307]    Λέγει δὲ ὁ αὐτὸς προφήτης καὶ ἐν ἑτέρῳ ψαλμῷ·

[00308]    Εἶπα, Ἐξαγορεύσω κατ' ἐμοῦ τὴν ἀνομίαν μου τῷ Κυρίῳ·

[00309]    καὶ σὺ ἀφῆκας τὴν ἀσέβειαν τῆς καρδίας μου.

[00310]    Καὶ ἐν ἄλλῳ προφήτῃ εἴρηται·

[00311]    Λέγε σὺ τὰς ἁμαρτίας σου πρῶτος, ἵνα δικαιωθῇς.

[00312]    Ἁμαρτά νοντας οὖν ἡμᾶς ἐξαγγέλλειν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τὰς ἁμαρτίας χρὴ, καὶ ταύτας ἐκκόπτειν·

[00313]    ἐκκοπὴ γὰρ ἁμαρτίας καὶ ἐξαγόρευσις, ταύτης ἄφεσιν ἐργάζεται·

[00314]    καὶ μάλιστα διδασκάλῳ τινὶ ἐξαγγέλλειν, καὶ λαμβάνειν παρ' αὐτοῦ διδαχὴν, τί ὀφείλομεν ποιεῖν ἐπὶ ταῖς ἁμαρ τίαις ἡμῶν.

[00315]    Χωρὶς δὲ κόπου μετάνοια ἀργεῖ.

[00316]    Ἔφη γὰρ

[00317]    ^[55.682] ἐν ἑτέρῳ ψαλμῷ ὁ αὐτὸς προφήτης·

[00318]    Ἴδε τὴν ταπείνω σίν μου καὶ τὸν κόπον μου, καὶ ἄφες πάσας τὰς ἁμαρτίας μου.

[00319]    Καὶ ἐπὶ τῇ ἁμαρτίᾳ αὐτοῦ ἐθρήνει λέ γων·

[00320]    Λούσω καθ' ἑκάστην νύκτα τὴν κλίνην μου, ἐν δάκρυσί μου τὴν στρωμνήν μου βρέξω.

[00321]    Ὁδὸν δικαιωμάτων σου συνέτισόν με, καὶ ἀδολεσχήσω ἐν τοῖς θαυμασίοις σου.

[00322]    Οἱ ἐν ταῖς ὁδοῖς τοῦ Θεοῦ πο ρευόμενοι καὶ συνετιζόμενοι παρ' αὐτοῦ ἐνδελεχῶς, πάντοτε (τοῦτο γάρ ἐστι τὸ Ἀδολεσχήσω) ἐν τοῖς θαυ μασίοις τοῦ Θεοῦ μελετῶσιν, ἐννοούμενοι ὅτι αὐτός ἐστιν οὐρανοῦ καὶ γῆς ποιητὴς, αὐτὸς τροφεὺς ἡμῶν, αὐτὸς χορηγὸς τῶν ἀγαθῶν, αὐτὸς πέμπει ὑετὸν, αὐτὸς φέρει ἔαρ καὶ θέρος, πάντα ποιῶν πρὸς ἀνατροφὴν ἡμῶν, αὐτὸς ἁρμονίᾳ καὶ τάξει, ὡς ποιητὴς, τὰ πάντα συντηρεῖ.

[00323]    Καὶ γὰρ θείας ἡμῖν συνέσεως δεῖ, ὥστε κατὰ τὸν θεῖον νόμον τὴν ἀρετὴν μετελθεῖν, καὶ τὸν φιλαν θρωπίᾳ χρώμενον μὴ πρὸς κενοδοξίαν ἰδεῖν, καὶ τὸν ἀσκητικὸν μὴ θηρᾶσθαι τὸν ἀνθρώπινον ἔπαινον, τὸν σώφρονα μὴ διὰ τὴν τῆς ἀκολασίας αἰσχύνην, ἀλλὰ διὰ τὸν πόθον τῆς ἀρετῆς εἶναι τὴν σωφροσύνην.

[00324]    Εἰκότως τοίνυν ὁ προφήτης ἀντιβολεῖ συνέσεως θείας μεταλα χεῖν, ὡς διαγνῶναι τὴν τῆς δικαιοσύνης ὁδόν.

[00325]    Ἐνύστα ξεν ἡ ψυχή μου ἀπὸ ἀκηδίας·

[00326]    βεβαίωσόν με ἐν τοῖς λόγοις σου.

[00327]    Ἡ συνεχὴς προσβολὴ τῆς ἁμαρτίας διαλύει πολλάκις τὸν τόνον τῶν λογισμῶν, καὶ ἀπαυδῆσαι παρα σκευάζει τὸν ἀθλητὴν, καὶ τὴν καλουμένην ἀκηδίαν ἐρ γάζεται·

[00328]    χαυνουμένη δὲ ἡ ψυχὴ τὸν ὕπνον εἰσδέχεται, ὁ δὲ ὕπνος ἐπάγει τὸν θάνατον.

[00329]    ∆ιόπερ βεβαιωθῆναι καὶ στηριχθῆναι ὁ προφήτης ἀντιβολεῖ.

[00330]    Τὸ δὲ καταπίπτειν εἰς ἁμαρτίαν, καὶ ῥᾳθυμίᾳ καὶ ὀλιγωρίᾳ καὶ ἀκηδίᾳ κρατεῖσθαι, καὶ μὴ πρόθυμον εἶναι πρὸς τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, νυσταγμός ἐστι.

[00331]    Καὶ ἐν ἑτέρῳ ψαλμῷ ταύτην τὴν ἔννοιαν εὔχεται ὁ προφήτης λέγων·

[00332]    Φώτισον ὀφθαλ μούς μου, μήποτε ὑπνώσω εἰς θάνατον, θάνατον τὴν ἁμαρτίαν καλῶν.

[00333]    Ὁδὸν ἀδικίας ἀπόστησον ἀπ' ἐμοῦ, καὶ τῷ νόμῳ σου ἐλέησόν με.

[00334]    Ὁδὸν ἀληθείας ᾑρετι σάμην, τὰ κρίματά σου οὐκ ἐπελαθόμην.

[00335]    Ἀναγκαία καὶ αὕτη ἡ δέησις.

[00336]    Προσήκει γὰρ ἡμᾶς αἰτεῖν παρὰ τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων βοήθειαν, ὥστε τῆς ἀδικίας ἐκτρέπεσθαι τὴν ὁδὸν, καὶ τὴν τῆς ἀληθείας προαιρεῖσθαι πορείαν, καὶ ἄληστον περιφέρειν τῶν τοῦ Θεοῦ μαρτυρίων τὴν μνήμην.

[00337]    Πᾶσαν δὲ πρᾶξιν πονηρὰν ἐξ αὐτοῦ εὔχεται ὁ προφήτης ἀφαιρεθῆναι (τοῦτο γάρ ἐστιν ἡ ἀδικία), καὶ τῷ νόμῳ αὐτοῦ καὶ ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ ἐλεηθῆναι.

[00338]    Λέγει γὰρ, Ὁδὸν ἀληθείας ᾑρετισάμην·

[00339]    τουτέστιν, ἠγάπησα, ἐξελεξάμην·

[00340]    καὶ τούτου ἕνεκεν οὐδὲ τὰ κρίματά σου ἐπελαθόμην, καὶ οὐδὲ τῆς μνήμης τῶν μαρτυρίων σου λήσμων γέγονα.

[00341]    Ἐκολλήθην τοῖς μαρτυρίοις σου, Κύριε·

[00342]    μή με καταισχύνῃς.

[00343]    Οὐχ ἁπλῶς, εἶπεν, ἠκολούθησα τοῖς μαρτυρίοις σου, οὐδὲ παρέργως, ἀλλ' Ἐκολλήθην·

[00344]    τουτέστιν, οὐδὲ πρὸς βραχὺ τούτων ἐχώρισα τὸν ἐμαυτοῦ λογισμὸν, ἀλλὰ διὰ παντὸς ἐν αὐτοῖς ἀνετρεφόμην μὴ ἀποσπώμε νος ἐξ αὐτῶν.

[00345]    ∆ιὸ δὴ μηδὲ καταισχύνῃς με, ὅταν ἑκάστῳ ἀποδιδῷς κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.

[00346]    Ζητῶ δὲ τρυ γῆσαι τῆς τοιαύτης διαθέσεως καρπὸν, τὸ μηδεμιᾶς πεῖραν αἰσχύνης λαβεῖν.

[00347]    Ὁδὸν ἐντολῶν σου ἔδραμον, ὅταν ἐπλάτυνας τὴν καρδίαν μου.

[00348]    Ἀμφοτέρων χρεία, καὶ τῆς ἡμετέρας προθυμίας, καὶ τῆς τοῦ Θεοῦ προμη θείας.

[00349]    Οὔτε γὰρ ἡ θεία χάρις δίδοται τοῖς τὴν ἀγαθὴν οὐκ ἔχουσι προθυμίαν, οὔτε ἀνθρωπεία φύσις δύναται ἀρετὴν κατορθῶσαι δίχα τῆς ἄνωθεν βοηθείας.

[00350]    Τοῦτο καὶ ὁ προφήτης διδάσκει, ὅτι τῶν ἐντολῶν σου τὴν ὁδὸν ἔτρεχον ἀκωλύτως, παρ' αὐτοῦ λαμβάνων τοῦ δρόμου τὴν εὐκολίαν.

[00351]    Πλατύτητα γὰρ τὴν εὐκολίαν ἐκάλεσε·

[00352]    καὶ ἀλ λαχοῦ φησιν·

[00353]    Ἐν θλίψει ἐπλάτυνάς μοι·

[00354]    καὶ πάλιν·

[00355]    Ἐπλάτυνας τὰ διαβήματά μου ὑποκάτω μου, καὶ οὐκ ἠσθένησε τὰ ἴχνη μου, ὅταν εὔκολα καὶ εὐχερῆ ἐποίη σας τὰ κατ' ἐμὲ, καὶ ἀπεδίωξας ἀπ' ἐμοῦ πᾶσαν στραγ γαλιώδη καὶ σκολιὰν προσβολὴν τοῦ ἐχθροῦ.

[00356]    Τοῦτο γάρ ἐστιν, Ὅταν ἐπλάτυνας τὴν καρδίαν μου, ὁδὸν ἐν τολῶν σου ἔδραμον.

[00357]    Τοιοῦτος ἦν ὁ Παῦλος λέγων·

[00358]    Οὕτω τρέχω, ὡς οὐκ ἀδήλως·

[00359]    οὕτω πυκτεύω, ὡς οὐκ ἀέρα δέρων·

[00360]    ἀλλ' ὑπωπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δου λαγωγῶ, Ὡσαύτως καὶ πάντες οἱ ἅγιοι.

[00361]    Νομοθέτησόν μοι, Κύριε, τὴν ὁδὸν τῶν δικαιωμάτων σου, καὶ ἐκ ζητήσω αὐτὴν διαπαντός.

[00362]    Τὸ Νομοθέτησον ὁ Σύμμαχος, Ὑπόδειξον εἶν·

[00363]    Ἀκύλας δὲ καὶ Θεοδοτίων, Φώ

[00364]    ^[55.683] τισον ∆ιαπαντὸς, φησὶ, τῆς σῆς δέομαι φωταγωγίας καὶ νομοθεσίας.

[00365]    ὥστε καὶ γνῶναι τῶν δικαιωμάτων σου τὴν ὁδὸν, καὶ ταύτην ἀκολούθως ὁδεύειν.

[00366]    Πᾶσα οὖν δό σις ἀγαθὴ, καὶ πᾶν δώρημα τέλειον, ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον παρὰ τοῦ Πατρὸς τῶν φώτων.

[00367]    Καὶ ἡμεῖς προαιρούμενοι ἀγαθόν τι ποιεῖν, εἰ μὴ αὐτόθεν ἔχομεν τὴν συνεργίαν.

[00368]    ἀτελής ἐστιν ἡ ἔφεσις ἡμῶν.

[00369]    Εὔχεται οὖν ὁ προφήτης, καὶ ἡμεῖς οἱ ψάλλοντες (ὅσα οὖν προε γράφη, διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν προεγράφη), τὸν Θεὸν συνεργὸν ἔχειν.

[00370]    ∆ιὸ καὶ ἐπιφέρει·

[00371]    Συνέτισόν με, καὶ ἐξερευνήσω τὸν νόμον σου, καὶ φυλάξω αὐ τὸν ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου.

[00372]    Τῆς αὐτῆς θεωρίας ἔχεται καὶ ὁ στίχος οὗτος, καὶ οὐ δέεται ἑτέρας ἐννοίας εἰς ἑρμη νείαν.

[00373]    Καὶ γὰρ ὁ Κύριος προσέταξεν ἐρευνᾷν τὰς Γραφάς·

[00374]    ἀλλὰ τοῖς ἐρευνῶσι χρεία τῆς ἄνωθεν αἴγλης, ἵνα καὶ εὕρωσι τὸ ζητούμενον, καὶ φυλάξωσι τὸ θηρώμενον.

[00375]    Ὁδήγησόν με ἐν τῇ τρίβῳ τῶν ἐντολῶν σου, ὅτι αὐ τὴν ἠθέλησα.

[00376]    Οὐχ ἁπλῶς αἰτεῖ ποδηγὸν αὐτοῦ γενέσθαι τὸν τῶν ὅλων Θεὸν, ἀλλὰ δεικνὺς τῆς πορείας τὸν πόθον.

[00377]    Κλῖνον τὴν καρδίαν μου εἰς τὰ μαρτύριά σου, καὶ μὴ εἰς πλεονεξίαν.

[00378]    Ἐπὶ τὸ πρανὲς φέρεσθαι πέφυκε τῶν ὑδάτων ἡ φύσις, κἄν τινος ἐπιλάβηται διεξόδου, ἐκεῖσε πᾶσα χωρεῖ·

[00379]    οὕτω τοῦ διαβόλου τὴν ἐπὶ τὴν ἁμαρ τίαν ὁδὸν διανοίξαντος, τῶν ἀνθρώπων ἔῤῥεψεν ἐπὶ τὸ χεῖρον ἡ φύσις.

[00380]    Σφόδρα τοίνυν ὁ προφήτης ἁρμοδίως ἀν τιβολεῖ ἐπὶ τὰ θεῖα μαρτύρια τὴν καρδίαν κλιθῆναι, καὶ τῆς ἐπὶ θάτερον φορᾶς τὴν πεῖραν διαφυγεῖν.

[00381]    Καὶ γὰρ ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἐπιμελῶς ἔγκειται ἐπὶ τὰ πονηρὰ ἐκ νεότητος αὐτοῦ, καθὼς γέγραπται.

[00382]    Εὐχό μεθα οὖν διδασκόμενοι ὑπὸ τοῦ προφήτου κλιθῆναι τὰς καρδίας ἡμῶν εἰς τὰ μαρτύρια αὐτοῦ, καὶ μὴ εἰς πλεον εξίαν, εἰς ἁρπαγὰς καὶ ἀδικίας, καὶ εἰς περισπασμοὺς τοῦ κόσμου τούτου.

[00383]    Ὅτι πᾶς ὁ βίος τῶν ἀσεβῶν ἐν φροντίδι, κατὰ τὸν πολύαθλον Ἰώβ.

[00384]    Ἐκ τούτων γὰρ καὶ συνάγεται πλοῦτος, ὅστις καὶ μαμωνᾶς καλεῖται.

[00385]    Ἀπόστρεψον τοὺς ὀφθαλμούς μου, τοῦ μὴ ἰδεῖν μα ταιότητα·

[00386]    ἐν τῇ ὁδῷ σου ζῆσόν με.

[00387]    ςʹ.

[00388]    Παρακαλεῖ ὁ προφήτης μὴ μετεωρίζεσθαι τοῖς ὀφ θαλμοῖς διά τινων θεάτρων, ἵππων τε καὶ ἡλίκων δρομαῖς, καὶ ὀρχηστικῶν λυγισμάτων, ἅτινά ἐστι ματαιότητος, καὶ ἀκερδῆ καὶ ἀνόνητα·

[00389]    ἐπεὶ καὶ πάντα τὰ πράγματα καὶ αἱ φροντίδες αἱ πολλαὶ τοῦ κόσμου τούτου αἱ συν τείνουσαι πρὸς πάθη σαρκικὰ, ματαιότητές εἰσι.

[00390]    ∆ιὸ καὶ ἐν τῷ Ἐκκλησιαστῇ εἴρηται·

[00391]    Ματαιότης ματαιοτήτων, καὶ πάντα ματαιότης, τὰ γήϊνα δηλονότι·

[00392]    ἐπάγει γάρ·

[00393]    Τίς περισσεία τῷ ἀνθρώπῳ ἐν παντὶ μόχθῳ αὐτοῦ, ᾧ μοχθεῖ ὑπὸ τὸν ἥλιον;

[00394]    Γενεὰ πορεύεται, καὶ γενεὰ ἔρχεται·

[00395]    καὶ αὖθις·

[00396]    Ὠκοδόμησά μοι οἴκους, ἐφύτευσά μοι ἀμπελῶνας, ἐποίησά μοι κήπους καὶ παραδεί σους, κολυμβήθρας ὑδάτων τοῦ ποτίσαι ἀπ' αὐτῶν.

[00397]    Ἐκτησάμην δούλους καὶ παιδίσκας, καὶ οἰκογενεῖς ἐγένοντό μοι, καί γε κτῆσις βουκολίων καὶ ποιμνίων πολλὴ ἐγένετό μοι ὑπὲρ πάντας τοὺς γενομένους ἔμπροσθέν μου ἐν Ἰερουσαλήμ.

[00398]    Συνήγαγόν μοι καί γε ἀργύριον καὶ χρυσίον, καὶ περιουσιασμοὺς βασιλέων καὶ τῶν χωρῶν.

[00399]    Ἐποίησά μοι ᾄδοντας καὶ ᾀδούσας, καὶ ἐντρυφήματα υἱῶν τοῦ ἀνθρώπου, οἰνοχόους καὶ οἰνο χοούσας·

[00400]    καὶ οὐκ ἀπεκώλυσα τὴν καρδίαν μου ἀπὸ πάσης εὐφροσύνης.

[00401]    Καὶ ἰδοὺ τὰ πάντα ματαιότης, καὶ προαίρεσις πνεύματος.

[00402]    Μάταιον δέ ἐστι τὸ ἀκερ δὲς καὶ ἀνόνητον·

[00403]    τοιαῦτα δὲ τὰ δοκοῦντα τοῦ βίου τερ πνά.

[00404]    Ἱκετεύει τοίνυν ὁ προφήτης εἰς ἑτέραν θεωρίαν ῥέψαι τῆς διανοίας τὰ ὄμματα, καὶ τῇ τῶν παρόντων ματαιότητι μὴ θελχθῆναι.

[00405]    Τὸ δὲ, Ἐν τῇ ὁδῷ σου ζῆ σόν με, κατὰ τοὺς σοὺς δός μοι πολιτεύεσθαι νόμους.

[00406]    Στῆσον τῷ δούλῳ σου τὸ λόγιόν σου εἰς τὸν φόβον σου.

[00407]    Βέβαιον ἐν τοῖς σοῖς λόγοις ἀπόφηνόν με, ἀπερί τρεπτον φυλάττων τῷ φόβῳ σου, ἀντὶ τοῦ, ἐπικείσθω μοι ὁ φόβος σου, δεδιττόμενος, καὶ μὴ ἐῶν ἐκτραπῆναι τῶν λογίων σου, εἰς τὸ περιελεῖν ἀπ' ἐμοῦ πᾶσαν κακίαν καὶ ἁμαρτίαν.

[00408]    Οὕτω τοίνυν δέομαι γενέσθαι ἐν ἐμοὶ τῷ δούλῳ σου.

[00409]    Φόβος γὰρ Θεοῦ, γέγραπται, εἰς ζωὴν ἀνδρί·

[00410]    καὶ, Τῷ φόβῳ Κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ·

[00411]    καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς δὲ τοῦ αὐτοῦ ψαλμοῦ ὁ προφήτης λέγει·

[00412]    Καθήλω σον ἐκ τοῦ φόβου σου τὰς σάρκας μου.

[00413]    Ἐπικείσθω μοι οὖν ὁ φόβος σου, μὴ ἐῶν με πρᾶξαι θέλημα σαρκός.

[00414]    Τὸ γὰρ θέλημα τῇ σαρκὸς ἔχθρα εἰς Θεόν ἐστι, κατὰ τὸν θεῖον Παῦλον τὸν ἀπόστολον.

[00415]    Περίελε τὸν ὀνειδισ μόν μου, ὃν ὑπώπτευσα, ὅτι τὰ κρίματά σου χρηστά.

[00416]    Ὁ δὲ Ἀκύλας ἀντὶ τοῦ, Ὑπώπτευσα, Ὑπεστάλην

[00417]    ^[55.684] εἴρηκεν, οὕτω δὲ καὶ ὁ Θεοδοτίων·

[00418]    ὁ δὲ Σύμμαχος, Ὃν εὐλαβοῦμαι.

[00419]    Ὀνειδισμὸν δὲ ἐνταῦθα καλεῖ τὸν ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας γενόμενον.

[00420]    Τοῦτον γὰρ καὶ ὑπεστέλλετο καὶ ἐδεδίει, καὶ ὕποπτον ἔζη ζωήν.

[00421]    ∆ιὰ τοῦτο οὐκ ἐπήγαγε συνήθως, ὅτι τὰ κρίματά σου ἐξεζήτησα, ἢ ἐφύλαξα, ἀλλ', Ὅτι τὰ κρίματά σου χρηστά.

[00422]    Κρίματα δὲ καλεῖ τὰς τοῦ Θεοῦ δικαίας ψήφους.

[00423]    Τὸ δὲ, Ὑπώπτευσα, τοῦτό ἐστι, συνέγνων ἐμαυτὸν ἁμαρτήσαντα·

[00424]    καὶ ὄνει δός μοι τοῦτό ἐστιν, ὅτι κατ' εἰκόνα σου κτισθεὶς εἰς ἁμαρτίαν κατωλίσθησα.

[00425]    Περίελε οὖν ταύτην ἀπ' ἐμοῦ, ὅτι οὐ μόνον τοῖς ἁμαρτάνουσιν ἐπάγεις τιμωρίαν, ἀλλὰ καὶ τοῖς μετανοοῦσι πλέον σωτηρίαν.

[00426]    Χρηστὰ γὰρ κρί ματά σου, κατ' ἐπίτασιν τοῦ ἀγαθοῦ ὄντα·

[00427]    πλεοναζού σης γὰρ τῆς ἀγαθότητος ἡ χρηστότης γίνεται, ὡς οἱ περὶ αὐτὰ σοφοὶ λέγουσιν.

[00428]    Ἰδοὺ ἐπεθύμησα τὰς ἐντο λάς σου·

[00429]    ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ζῆσόν με.

[00430]    Ἐπιθυμία μοί ἐστι τελεία τὸ ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου πορεύεσθαι·

[00431]    γλιχομένῳ δέ μοι παράσχου τὴν ἐν δικαιοσύνῃ ζωήν.

[00432]    Τοῦτο γὰρ ποιῶν, τὸ κεφάλαιον πασῶν τῶν ἀρετῶν κέ κτημαι.

[00433]    Καὶ ἔλθοι ἐπ' ἐμὲ τὸ ἔλεός σου.

[00434]    Κύριε.

[00435]    Πάν τες γὰρ ἐνδεεῖς ἐσμεν τῆς θείας φιλανθρωπίας·

[00436]    καὶ ὁ αὐτὴν κατειληφὼς τὴν ἀκροτάτην τῆς ἀρετῆς κορυφὴν, ταύτης δεῖται διηνεκῶς·

[00437]    ἐπεὶ καὶ οἱ ἁμαρτάνοντες καὶ οἱ τὸν βίον κατωρθωκότες χρῄζομεν τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ.

[00438]    Ἐνδεεῖς γὰρ πάντες τῆς θείας φιλανθρωπίας, καὶ Πάντες ὑστεροῦμεν τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, δικαιού μενοι δωρεὰν τῇ αὐτοῦ χάριτι.

[00439]    Μετὰ γὰρ τῆς τοῦ Θεοῦ συνεργίας καὶ ὁ ἁμαρτάνων ἐπιστρέφει ἐκ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς, καὶ ὁ ἀγαθὸς ἀγαθύνεται καὶ συντη ρεῖται τῇ ἀγαθωσύνῃ.

[00440]    Τὸ σωτήριόν σου κατὰ τὸν λόγον σου.

[00441]    Καὶ ἀποκριθήσομαι τοῖς ὀνειδίζουσί μοι λόγον.

[00442]    ζʹ.

[00443]    Ἣν ὑπέσχου.

[00444]    ∆έσποτα, σωτηρίαν ἐν τοῖς ἱεροῖς σου λόγοις, παράσχου, ἵνα τοῖς τωθάζουσί μοι σὺν παῤῥησίᾳ διαλεχθῶ.

[00445]    Ὁ γὰρ ἐν συμφοραῖς ὢν, φέρει τὰ ὀνείδη σι γῶν·

[00446]    ὁ δὲ τὸν θυμήρη βιοτεύων βίον, διελέγχει τοὺς κακῶς ὀνειδίζοντας.

[00447]    Καὶ γὰρ ἴσως τινὲς ἄπιστοι ὁρῶντές με ἐν τῷ βίῳ ἐν θλίψεσι καὶ συμφοραῖς ὄντα, ὀνειδίζουσί με·

[00448]    ἀλλ' οὖν ἀποκριθήσομαι αὐτοῖς λόγον·

[00449]    ὅτι ἔστησεν ἡμέραν Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐν ᾗ μέλλει κρίνειν τὴν οἰκουμένην, καὶ ἑκάστῳ ἀποδοῦναι Κατὰ τὰ ἔργα αὐ τοῦ·

[00450]    τοῖς μὲν καθ' ὑπομονὴν ἔργου ἀγαθοῦ δόξαν καὶ τιμὴν καὶ ἀφθαρσίαν ζητοῦσι, ζωὴν αἰώνιον·

[00451]    τοῖς δὲ ἐξ ἐριθείας, ἀπειθοῦσι μὲν τῇ ἀληθείᾳ, πει θομένοις δὲ τῇ ἀδικίᾳ, θυμὸς καὶ ὀργὴ καὶ στενοχω ρία, καὶ ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργα ζομένου τὸ κακὸν, Ἰουδαίου τε πρῶτον καὶ Ἕλλη-νος.

[00452]    ∆ιὸ καὶ ὁ πλούσιος ἤκουσεν·

[00453]    Ἀπέλαβες ἐν τῇ ζωῇ σου τὰ

[00504]    δικαιωθήσονται·

[00505]    καὶ, Ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων νεκρά ἐστι, καὶ τὰ ἔργα χωρὶς τῆς πίστεως.

[00506]    ∆ιὸ καὶ ὁ Κύριος ἔλεγε·

[00507]    Πᾶς ὁ ἀκούων μου τοὺς λόγους τούτους, καὶ μὴ ποιῶν αὐτοὺς, ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, ὅστις ᾠκοδόμησε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ τὴν ἄμμον·

[00508]    καὶ κατέβη ἡ βρο χὴ, καὶ ἦλθον οἱ ποταμοὶ, καὶ ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι, καὶ προσέῤῥιψαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ ἔπεσε, καὶ ἦν ἡ πτῶσις αὐτῆς μεγάλη.

[00509]    Ὅστις δὲ ἀκούει μου τοὺς λόγους τούτους, καὶ ποιεῖ αὐτοὺς, ὁμοιώσω αὐτὸν ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις ᾠκοδόμησε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ τὴν πέτραν·

[00510]    καὶ κατέβη ἡ βροχὴ, καὶ ἦλθον οἱ ποταμοὶ, καὶ ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι, καὶ προσέπεσον τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ ἔπεσε·

[00511]    τεθεμελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν.

[00512]    Τὸ δὲ, Ἠδολέσχουν ἐν τοῖς δικαιώ μασί σου, ἐνδελεχῶς, φησὶ, τὴν τούτων ἐποιούμην με λέτην.

[00513]    Μνήσθητι τῶν λόγων σου τῷ δούλῳ σου, ὧν ἐπήλπισάς με.

[00514]    ηʹ.

[00515]    Νομοθετῶν ὁ Θεὸς, καὶ τοῖς φυλάττουσι νόμον τὴν οἰκείαν εὐμένειαν ἐπηγγείλατο, καὶ τοῖς παραβάταις τὴν τιμωρίαν.

[00516]    Μνησθῆναι τοίνυν τὸν Θεὸν τῶν οἰκείων ὑπο σχέσεων ἱκετεύει.

[00517]    Εἰς ἐκείνας γὰρ, φησὶν, ἐλπίζειν ἐδί δαξάς με.

[00518]    Μνήσθητι οὖν, ∆έσποτα, τῶν ὑποσχέσεων, ὧν ἐπηγγείλω ἡμῖν.

[00519]    Ἔφης γὰρ τοῖς μαθηταῖς σου·

[00520]    Ἰδοὺ ἐγὼ μεθ' ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συν τελείας τοῦ αἰῶνος.

[00521]    Καὶ οὐ μόνον αὐτοῖς τοῦτο ἐπηγ γείλω, ἀλλὰ καὶ ἡμῖν πᾶσι τοῖς πιστεύουσι δι' αὐτῶν εἰς τὸ ὄνομά σου.

[00522]    Μνήσθητι οὖν ἡμῶν, καὶ μεθ' ἡμῶν γενοῦ, καὶ μὴ ἀποστῇς ἀφ' ἡμῶν, ἵνα μὴ ἀπολώμεθα.

[00523]    Αὐτή με παρεκάλεσεν ἐν τῇ ταπεινώσει μου, ὅτι τὸ λόγιόν σου ἔζησέ με.

[00524]    Ταύτην γὰρ ἔσχον παραψυχὴν ἐν ταῖς συμφοραῖς καὶ ἐν ταῖς θλίψεσιν.

[00525]    Αὐτὴ ἡ ὑπόσχεσις πα ράκλησίς μοι γέγονε καὶ ἀναψυχὴ, καὶ ἐπὶ ταύτης ὀχού μενος ὑπερέπλευσα τῶν κυμάτων.

[00526]    ∆ιὸ αἰτοῦμαι ἐν τοῖς λόγοις σου τὴν ζωήν μου ποιεῖσθαι.

[00527]    Ὑπερήφανοι παρ ηνόμουν ἕως σφόδρα·

[00528]    ἀπὸ δὲ τοῦ νόμου οὐκ ἐξ έκλινα.

[00529]    Ὑπερηφάνους καλεῖ τὸν Σαοὺλ, τὸν Ἀβεσσαλὼμ, τὸν τῶν Ἀμμανιτῶν βασιλέα, τὸν τὰ παράνομα ἐκεῖνα εἰς τοὺς ἀποσταλέντας παρ' αὐτοῦ πεποιηκότα.

[00530]    Ἀλλ' ἐκεῖνοι μὲν παράνομον ἠσπάσαντο βίον, ἐγὼ δὲ τοῖς σοῖς ἠκολούθησα νόμοις.

[00531]    Ταῦτα δὲ εἴποιεν ἂν καὶ οἱ ^[55.686] καλλίνικοι μάρτυρες, ὑπὸ τῶν ἀπηνῶν καὶ δυσσεβῶν ^[55.686] τυράννων τὰ δεινὰ ἐκεῖνα καὶ χαλεπὰ πεπονθότες.

[00532]    Ὑπερηφανεύοντο δὲ σφόδρα καὶ οἱ Φαρισαῖοι μὴ προ αιρούμενοι ἀκοῦσαι τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ.

[00533]    ∆ιὸ καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς·

[00534]    Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρι σαῖοι ὑποκριταὶ, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐ ρανῶν.

[00535]    Οὐ μόνον γὰρ ἑαυτοὺς, ἀλλὰ καὶ τοὺς θέ λοντας εἰσελθεῖν κωλύετε.

[00536]    Ἔτι ὑπερηφανεύοντο οἱ ἄρ χοντες καὶ οἱ ἱερεῖς τῶν Ἰουδαίων κατὰ τῶν ἀποστόλων, λέγοντες αὐτοῖς·

[00537]    Οὐ παραγγελίᾳ παρηγγείλαμεν ὑμῖν μηδενὶ λαλεῖν τὸν λόγον τοῦτον;

[00538]    Καὶ ἰδοὺ πεπλη ρώκατε τὴν Ἱερουσαλὴμ τῆς διδαχῆς ὑμῶν.

[00539]    Οἱ δὲ ἀπεκρίναντο αὐτοῖς·

[00540]    Εἰ δίκαιόν ἐστιν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ὑμῶν μᾶλλον ἀκούειν, ἢ τοῦ Θεοῦ, κρίνατε.

[00541]    Ἐμνήσθην τῶν κριμάτων σου ἀπ' αἰῶ νος, Κύριε, καὶ παρεκλήθην.

[00542]    ∆ιωκόμενος οὖν ὁ χο ρὸς τῶν ἀποστόλων καὶ μαρτύρων πάντων ἐμιμνή σκοντο τῶν κριμάτων τοῦ Θεοῦ τῶν ἀπ' αἰῶνος·

[00543]    οἷα πέπονθεν ὁ Ἄβελ ὑπὸ τοῦ ἀδελφοκτόνου Κάϊν·

[00544]    οἷα ὁ Ἀβραὰμ, οἷα ὁ Μωϋσῆς·

[00545]    τὰ κατὰ τὸν Ἰσαὰκ τὰ κατὰ τὸν Ἰακὼβ, τὰ κατὰ τὸν Ἰωσὴφ, τὰ κατὰ τὸν Ἰώβ·

[00546]    καὶταῦτα ἐγίνετο αὐτοῖς παράκλησις καὶ παραμυθία·

[00547]    καὶ ὅπως ποικίλοις περιπεσεῖν συνεχωρήθησαν πειρασμοῖς, καὶ περιφανεῖς ὕστερον καὶ περίβλεπτοι ἐγένοντο.

[00548]    Ταῦτα τοίνυν εἰς νοῦν καὶ ἐγὼ λαμβάνων ψυχαγωγίαν ἐντεῦθεν ἀποχρῶσαν ἐκαρπωσάμην.

[00549]    Ἀθυμία κατέσχε με ἀπὸ ἁμαρτωλῶν τῶν ἐγκαταλιμπανόντων τὸν νόμον σου.

[00550]    Ἐγὼ μὲν πάσχων κακῶς, τῇ μνήμῃ τῶν σῶν ἐψυχαγω γούμην κριμάτων·

[00551]    ἠνιώμην δὲ ὅλως καὶ διετέλουν ἀσχάλλων πολλοὺς ὁρῶν ἀδεῶς τοὺς παραβαίνοντας νό μους.

[00552]    Ταῦτα καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔλεγε·

[00553]    τῶν γὰρ τελείων ἐστὶν ὁ λόγος·

[00554]    Τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ;

[00555]    τίς σκανδαλίζεται, καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι;

[00556]    Καὶ ἐν Ἀθήναις ὢν, Παρωξύνετο τὸ πνεῦμα αὐτοῦ·

[00557]    ἐθεώρει γὰρ κατείδωλον τὴν πόλιν οὖσαν.

[00558]    Καὶ ἡμεῖς οὖν, ἀδελφοὶ, ὁρῶντές τινας καταλιμπάνοντας τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, ἐν ἀθυμίᾳ γινώμεθα, ἐπειδὴ γέγραπται·

[00559]    Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου, ὡς σεαυ τόν·

[00560]    καὶ κατόπιν ἐν τούτῳ τῷ ψαλμῷ εἴρηται·

[00561]    Εἶδον ἀσυνετοῦντας, καὶ ἐξετηκόμην, ὅτι τὰ λόγιά σου οὐκ ἐφυλάξαντο.

[00562]    Ψαλτὰ ἦσάν μοι τὰ δικαιώματά σου ἐν τόπῳ παροικίας μου.

[00563]    Παρῴκησε μὲν ὁ μακά ριος ∆αυῒδ, ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ διωκόμενος, παρὰ τοῖς Ἀλ λοφύλοις·

[00564]    παροικίαν δὲ αὐτὸν οἶμαι καλεῖν οὐκ ἐκεῖνον τὸν χρόνον, ἀλλὰ πάντα τὸν βίον.

[00565]    Οὐ γὰρ ὡς κατοικῶν, ἀλλ' ὡς παροικῶν, αὐτὸν διετέλεσε, καὶ ᾄδων τὰ τοῦ Θεοῦ δικαιώματα, τὸν βίον διώδευσεν.

[00566]    Οὕτω γὰρ ἡρμή νευσαν καὶ οἱ λοιποὶ ἑρμηνευταί·

[00567]    Ἄσματα ἦν μοι τὰ προστάγματά σου ἐν τόπῳ τῆς παροικίας μου.

[00568]    Πάν τες οὖν οἱ ἅγιοι καὶ οἱ κατὰ Θεὸν ζῶντες, ὡς παροικίαν ἔσχον ταύτην τὴν ζωὴν, κατοικίαν ἔχοντες τὴν μέλλου σαν.

[00569]    Ψαλτὰ οὖν αὐτοῖς εἰσι τὰ δικαιώματα τοῦ Θεοῦ ἐν τῷδε τῷ βίῳ.

[00570]    Εἰς τοῦτο γὰρ καὶ ἔκτισται ἄνθρωπος, ἵνα αἰνῇ καὶ δοξάζῃ τὸν Θεόν.

[00571]    Ἐμνήσθην ἐν νυκτὶ τοῦ ὀνόματός σου, Κύριε, καὶ ἐφύλαξα τὸν νόμον σου, Οὐ μόνον γὰρ διημερεύων τοῦτο πεποίηκα, ἀλλὰ καὶ ἐν νυκτὶ, ὅτε ἡ ἀνάπαυσίς ἐστι τοῦ σώματος, καὶ πρὸς φαν τασίας ἀνυπάρκτους ὀνειροπολεῖ, καὶ λογισμοὶ ἀηδεῖς ἀνατυποῦνται·

[00572]    οὐ δέδωκα χώραν τούτοις, ἀλλ' ἐμιμνη σκόμην τοῦ ὀνόματός σου.

[00573]    ∆ιὸ Καὶ ἐφύλαξα τὸν νόμον σου.

[00574]    Καὶ ὁ τῶν ἁγίων δὲ χορὸς νύκτωρ ἀεὶ διανιστάμε νος καὶ προσεύχεται καὶ ἀνυμνεῖ τὸν τῶν ὅλων Θεόν.

[00575]    Οἶμαι δὲ νύκτα ἐνταῦθα τῶν πειρασμῶν τὸν καιρὸν ὀνο μάζεσθαι·

[00576]    ζόφον γὰρ ἐπιφέρει, καὶ νυκτὸς δίκην τοῖς ἀνθρώποις ἐπέρχεται.

[00577]    Ἐν δὲ τούτῳ διαφερόντως ἀναγκαία τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων ἡ μνήμη, ψυχαγωγοῦσα καὶ παρα θαῤῥύνουσα καὶ τοὺς ἐναντίους ἐξελαύνουσα λογισμούς.

[00578]    Αὕτη ἐγενήθη μοι, ὅτι τὰ δικαιώματά σου ἐξεζήτησα.

[00579]    Τίς, Αὕτη;

[00580]    Ἡ νυκτερινὴ μελέτη.

[00581]    Οὕτω γὰρ, φησὶν, ἠδυνήθην περιγενέσθαι, καὶ τῶν σῶν δικαιωμάτων προ ελέσθαι τὴν μνήμην ἢ τὴν κτῆσιν, ἐπειδὴ τὰ δικαιώματά σου ἐξεζήτησα, καὶ ἐν νυκτὶ οὐ διέλιπον μνήμην σου ποιούμενος.

[00582]    Οὐκοῦν, ἀδελφοὶ, διδασκώμεθα διανυ κτερεύειν ἐν προσευχῇ καὶ ψαλμῳδίᾳ.

[00583]    Μερίς μου εἶ, Κύριε·

[00584]    εἶπα τοῦ φυλάξασθαι τὸν νόμον σου.

[00585]    Οὐ πάντων ἐστὶ μερὶς ὁ Θεὸς, ἀλλὰ τῶν ἀσπαζομένων τὰ τέλεια.

[00586]    Οὕτω τῶν ἱερέων καὶ Λευϊτῶν μερὶς καὶ κλῆρος ἐγένετο.

[00587]    Τοῖς γὰρ υἱοῖς, φησὶ, Λευὶ οὐκ ἔσται μερὶς ἐν μέσῳ τῶν ἀδελφῶν αὐτῶν, ὅτι μερὶς αὐτῶν ἐγὼ Κύριος.

[00588]    Οὕτω καὶ ἐν τῷ πεντεκαιδεκάτῳ ἔφη ψαλμῷ·

[00589]    ^[55.687] Κύριος μερὶς τῆς κληρονομίας μου, καὶ τοῦ ποτη ρίου μου.

[00590]    Λέγει τοίνυν καὶ ἐνταῦθα, ὅτι τῶν ἄλλων ἁπάντων ὑπεριδὼν, σὲ ἔχω μερίδα καὶ περιουσίαν καὶ πλοῦτον.

[00591]    ∆ιὸ δὴ καὶ φυλάξαι τοὺς σοὺς ἐπείγομαι νό μους.

[00592]    Ἔστι τοίνυν τῶν τελείων αὕτη φωνὴ, οἵτινες ὅλους ἑαυτοὺς τῷ Θεῷ ἀνατίθενται, καὶ εἰς ἡδονὰς καὶ πολλὰς φροντίδας μὴ ἀπαγόμενοι.

[00593]    Εἶπε γὰρ ὁ Κύριος·

[00594]    Οὐ δύ νασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ.

[00595]    Ἐδεήθην τοῦ προσώπου σου ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου.

[00596]    ∆ιδάσκει ἡμᾶς ὁ λόγος, ὁποίους δεῖ ἡμᾶς παρεστάναι, ὅταν δεώμεθα τοῦ Θεοῦ, ὡς ὅτι κατ' ὄψιν παριστάμεθα.

[00597]    Ἐδεήθην γὰρ τοῦ προσώπου σου.

[00598]    Ἢ καὶ πρόσωπον ὁ Υἱὸς τοῦ Πατρὸς, καθὼς ὁ θεῖος ἀπόστολος ἔφη·

[00599]    Ἀπαύγασμα τῆς δόξης, καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως·

[00600]    καὶ δι' αὐτοῦ ἀναφέ ρομεν Θυσίαν εὐάρεστον τῷ Θεῷ, τὴν λογικὴν λα τρείαν ἡμῶν.

[00601]    Πανταχοῦ δὲ τὸ, Ἐν ὅλῃ καρδίᾳ, ὁ ∆αυῒδ προστίθησι τῷ νόμῳ, καὶ ἐν τούτῳ πειθόμενος προσκεῖ σθαι Θεῷ, διδάσκων ἡμᾶς τὸ ἀγαπᾷν αὐτὸν ἐν ὅλῃ καρ δία.

[00602]    Ἀγαπήσεις γὰρ Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου.

[00603]    Τὸ δὲ, Ἐλέησόν με κατὰ τὸ λόγιόν σου, ἕτερον οὐδέν ἐστιν ἢ, ὅτι ἐν σοὶ ἀνατί θημι πάντα τὰ κατ' ἐμέ·

[00604]    καὶ ὡς βούλει ἐλέησόν με.

[00605]    Ἐλέησόν με κατὰ τὸ λόγιόν σου.

[00606]    θʹ.

[00607]    Οὐκ ἀορίστως ἐλεηθῆναι παρακαλεῖ, ἀλλὰ κατὰ τὸ θεῖον λόγιον τοῦ ἐλέους τυχεῖν.

[00608]    Τοῦτο δ' ἂν εἴποι καὶ συνετὸς ἄῤῥωστος τῷ ἰατρῷ·

[00609]    ὡς οἶδας, θεράπευσον·

[00610]    ὡς ἡ τέχνη διαγορεύει.

[00611]    Τοῦτο καὶ ὁ συνετὸς ἔμπορος εἴποι ἂν τῷ κυβερνήτῃ·

[00612]    κατὰ τοὺς νόμους τῆς τέχνης ἴθυνον τὸ σκάφος·

[00613]    ὡς ἡ ἐπιστήμη κελεύει, κυβέρνησον.

[00614]    Οὕτω καὶ ἡμᾶς προσήκει τὸν θεῖον ἔλεον ἐπαγγέλλειν.

[00615]    Ὁ γὰρ αἰτούμενος οἶδε τοῦ ἐλέους τὸν τρόπον.

[00616]    Πολλάκις γὰρ διὰ παιδείας πραγματεύεται σωτηρίαν, καὶ γίνεται ἡ τιμωρία, φιλανθρωπία.

[00617]    Οὕτω καὶ ἰατρὸς καὶ τέμνει καὶ καίει, τῷ κάμνοντι τὴν ὑγείαν πραγματευόμενος.

[00618]    Οὕτω καὶ ἡμᾶς αἰτεῖν τὸν ἔλεον χρή.

[00619]    Ἔστι γὰρ ὅτε καὶ διὰ πενίας ἔλεος χορηγεῖται, καὶ δι' ἀῤῥωστίας φιλανθρωπία παρέχεται, καὶ κατὰ τὸν ἰατρικὸν λόγον τοῖς ἐναντίοις τὰ ἐναντία ἰᾶται.

[00620]    ∆ιελογισάμην τὰς ὁδούς σου, καὶ ἐπέτρεψα τοὺς πόδας μου εἰς τὰ μαρτύριά σου.

[00621]    Ἐπειδὴ πᾶσάν μου τὴν προαίρεσιν εἰς τὰς σὰς ἐντολὰς ἀνέθηκα, τούτου χάριν τὴν τῶν μαρτυρίων σου ἐπορεύ θην ὁδόν.

[00622]    Ὁ δὲ Ἑβραῖος, Τὰς ὁδούς μου, ἔχει·

[00623]    ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ ἄλλοι ἡρμήνευσαν ἑρμηνευταὶ καὶ οἱ ἑβδομή κοντα ἐν τῷ ἑξαπλῷ.

[00624]    Λέγει δὲ, ὅτι λογιστεύων μου τὰς ὁδοὺς, πρὸς τὰ μαρτύριά σου τοὺς ἐμοὺς πόδας κατεύ θυνον, καὶ οὐκ εἴων ἐκτρέπεσθαι τῆς πρὸς σὲ φερούσης ὁδοῦ.

[00625]    Ἡτοιμάσθην, καὶ οὐκ ἐταράχθην, τοῦ φυλάξα σθαι τὰς ἐντολάς σου.

[00626]    Εὐτρεπῆ γὰρ ἐμαυτὸν πρὸς τὰς τῶν δεινῶν ἐμβολὰς καταστήσας, ἐκ τῆς ἀθρόας προσ βολῆς οὐχ ὑπέμεινα ζάλην.

[00627]    Τοιοῦτος ἦν ὁ μακάριος ∆α νιὴλ ὁ στόματα λεόντων χαλινώσας·

[00628]    τοιοῦτοι ἦσαν οἱ τρεῖς παῖδες, οἷς ἡ κάμινος δίαιτα δρόσου γέγονεν·

[00629]    οὕ τως οἱ θαυμάσιοι Μακκαβαῖοι·

[00630]    τοιοῦτοι ἦσαν οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι, προφῆται, καὶ μάρτυρες.

[00631]    Οὕτως ἅπαντες τὰς τῶν δυσσεβῶν ἐνίκησαν προσβολάς.

[00632]    Πρὸ γὰρ τῶν κιν δύνων ἡτοίμαζον ἑαυτοὺς, διὰ τὴν τοῦ Θεοῦ ἀγάπην καθ' ἡμέραν ἀποθνήσκοντες, πάντα ἐν δευτέρῳ ἔχοντες καὶ εἰς οὐδέν.

[00633]    Τοῦτο γὰρ ὁ Κύριος ἐν τοῖς ἁγίοις εὐαγ γελίοις παρεγγυᾷ, Γρηγορεῖτε, λέγων, ὅτι οὐκ οἴδατε ποίᾳ ὥρᾳ ὁ κλέπτης ἔρχεται.

[00634]    Σχοινία ἁμαρτωλῶν περιεπλάκησάν μοι, καὶ τοῦ νόμου σου οὐκ ἐπελα θόμην.

[00635]    Τὰς ἐπιβουλὰς ἤτοι δαιμόνων, ἤτοι ἀνθρώπων, σχοινία ἐκάλεσεν, ἐκ τῆς πλοκῆς τὴν ἀφορμὴν λαβὼν τῆς τροπῆς.

[00636]    Οὕτω καὶ ὁ Ἡσαΐας·

[00637]    Οὐαὶ οἱ ἐπισπώμε νοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν, ὡς σχοινίῳ μακρῷ.

[00638]    Τούτων δὲ φησὶ, τῶν σχοινίων περιταθέντων μοι, οὐκ ἀπεσει σάμην τοῦ θείου νόμου τὴν μνήμην.

[00639]    Σχοινία δὲ τῶν ἁμαρτωλῶν ληπτέον τὰς τῶν δαιμόνων προσβολὰς, καὶ τοὺς πονηροὺς λογισμοὺς, τὰς σαρκικὰς κινήσεις·

[00640]    Σειραῖς γὰρ τῶν ἰδίων ἁμαρτιῶν ἕκαστος σφίγγεται·

[00641]    καὶ ὅτε ἂν ἁμαρτήσῃ τις, ἐὰν μὴ συντόμως ἑαυτὸν ἀνα καλέσηται καὶ ἔλθῃ εἰς συναίσθησιν, εἰς ἑτέραν πάλιν καταπίπτει ἁμαρτίαν.

[00642]    Οὕτως οὖν ἁμαρτήσας ὁ Κάϊν, τὸν ἴδιον ἀδελφὸν ἀποκτείνας, ψεῦδος ἔσχεν ἀκόλουθον, ὡς σχοινίον συμπεπλεγμένον.

[00643]    Εἶπε γὰρ αὐτῷ ὁ Θεός·

[00644]    Ποῦ Ἄβελ ὁ ἀδελφός σου;

[00645]    Καὶ αὐτὸς ἀπεκρίνατο·

[00646]    Μὴ φύλαξ τοῦ ἀδελφοῦ μού εἰμι;

[00647]    καὶ ἐψεύσατο τῷ Θεῷ τῷ πάντα ἐρευνῶντι, καὶ τὰ βάθη τῶν καρδιῶν ἡμῶν.

[00648]    ^[55.688] Οὕτως ὁ Ἑβραῖος λαὸς, καθίσαντες Φαγεῖν καὶ πιεῖν, ἀνέστησαν παίζειν, καὶ ἁμαρτίαν ἐφ' ἁμαρτίᾳ ἐνεί ραντες, ἐμοσχοποίησαν εἰδωλολατρεύσαντες, ἐν τῇ ἐρήμῳ.

[00649]    Οὕτως οὖν καὶ ὁ Ἰούδας φιλάργυρος ὢν, προδότης τοῦ διδασκάλου ἐγένετο, καὶ τέλος ἀπήγξατο.

[00650]    Ὁ δὲ Πέτρος ἀρνησάμενος, κλαύσας πικρῶς ἐπὶ τῇ ἀρνήσει, ἐδικαιώ θη, μὴ προσθεὶς ἁμαρτίαν.

[00651]    Οὕτως οὖν καὶ ἡμεῖς, ἀδελ φοὶ, εἰ ἁμαρτάνομεν, ἐπιστρέψωμεν, καὶ μὴ γενώμεθα καταφρονηταὶ, ἵνα μὴ ἀκολουθήσῃ ἡμῖν ἁμαρτία ἐφ' ἁμαρτίαν, ὡς σχοινίον μακρόν.

[00652]    Μεσονύκτιον ἐξηγει ρόμην, τοῦ ἐξομολογεῖσθαί σοι ἐπὶ τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.

[00653]    Οὐ γὰρ μεθ' ἡμέραν μόνον, ἀλλὰ καὶ νύκτωρ, κατ' αὐτὸ τὸ μεσαίτατον τῆς νυκτὸς, ἐν ᾧ μετὰ πλείονος ἡδονῆς ὁ ὕπνος τοῖς ἀνθρώποις ἐπέρχεται, ὑμνῶν σε διετέλουν, καὶ τὰς δικαίας σου ψήφους ἀνευφήμουν.

[00654]    Προείρηται οὖν, ὅταν πάντες τὴν ἀνάπαυσιν ἔχωσιν, ὅταν τῷ ὕπνῳ τῷ σώματι ἀναπαύωνται, Ἐξηγειρόμην τοῦ ἐξομολογεῖσθαί σοι ἐπὶ τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.

[00655]    Ποῖα δέ εἰσι ταῦτα;

[00656]    Ὅτι μέλλει κρίνειν ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐν τῇ δευτέρᾳ αὐτοῦ παρουσίᾳ Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν.

[00657]    Τοῦτο γὰρ ἡ δικαιοσύνη·

[00658]    καὶ διδάσκει ἡμᾶς, ἵνα καὶ ἡμεῖς καὶ ἐν ἡμέρᾳ καὶ ἐν νυκτὶ ἐξομολογώμεθα καὶ παρακαλῶμεν τὸν Θεὸν ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν.

[00659]    Λέγει γὰρ καὶ ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς·

[00660]    Καὶ ἦν Ἰησοῦς διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ Θεοῦ, ἡμᾶς δι δάσκων τοῦτο ποιεῖν.

[00661]    Τοῦτο καὶ ὁ θεῖος ἀπόστολος μετὰ τοῦ Σίλα πεποίηκε.

[00662]    Πεπεδημένος γὰρ σὺν τῷ Σίλᾳ, καὶ τῇ ποδοκάκκῃ προσδεδεμένος μετὰ αἰκίας καὶ μάστιγας τῇ προσευχῇ τὴν ὑμνῳδίαν ἐκέρασε, καὶ τῆς καλῆς ἀγρυπνίας ἐτρύγησε τὸν καρπόν·

[00663]    τῆς θείας γὰρ φιλοτι μίας ἀπέλαυσαν.

[00664]    Μέτοχος ἐγώ εἰμι πάντων τῶν φο βουμένων σε, καὶ τῶν φυλασσόντων τὰς ἐντολάς σου.

[00665]    Ὁ δὲ Σύμμαχος ἀντὶ τοῦ Μέτοχος, Συνημμένος εἴρηκεν·

[00666]    ὁ δὲ Σύρος, Φίλος.

[00667]    Ἀποστρεφόμενος γὰρ τοὺς τἀναντίᾳ τοῖς σοῖς προαιρουμένους, κοινωνοὺς εἶχον καὶ συνήθεις τοὺς τὸν σὸν φόβον περὶ πολλοῦ ποιουμένους καὶ βιοτεύειν ἐννόμως προαιρουμένους.

[00668]    Τοῦτο καὶ ἐν ἑτέρῳ ἔφη ψαλμῷ, Ἐμοὶ δὲ λίαν ἐτιμήθησαν οἱ φίλοι σου, ὁ Θεός.

[00669]    Παροιμιακῶς οὖν ἠκούσαμεν·

[00670]    Ὁ συμπο ρευόμενος σοφοῖς, σοφὸς ἔσται·

[00671]    ὁ δὲ συμπορευόμε νος ἄφροσι, γνωσθήσεται.

[00672]    Ὅσοι οὖν τὴν φιλοξενίαν τοῦ Ἀβραὰμ κέκτηνται, μέτοχοι τούτου γεγόνασιν·

[00673]    ὡσαύ τως τοῦ Ἠλίου τὸν ζῆλον, Μωϋσέως καὶ ∆αυῒδ τὴν πρα ότητα·

[00674]    ἐπεὶ ὅσοι μιμηταὶ κακῶν γεγόνασιν ἔργων, ἀκούουσιν·

[00675]    Εἰ ἐθεώρεις κλέπτην, συνέτρεχες αὐτῷ, καὶ μετὰ μοιχοῦ τὴν μερίδα σου ἐτίθεις.

[00676]    Μὴ οὖν γενώμεθα, ἀδελφοὶ, συμμέτοχοι τούτων, ἀλλὰ τῶν τὰ ἀγαθὰ πραξάντων.

[00677]    Πολλαχῶς γὰρ ἀπολώλασί τινες ἁμαρτίας ποιοῦντες, καὶ ἑτέρους μετ' αὐτῶν συναπολ λύντες.

[00678]    Ἀλλ' ὅταν τις προσκαλῆται ὑμᾶς πρὸς ἁμαρτίαν, ἀποκρίθητε αὐτῷ·

[00679]    Οὐκ ἐκάθισα μετὰ συνεδρίου μα ταιότητος, καὶ μετὰ παρανομούντων οὐ μὴ εἰσέλθω·

[00680]    καὶ, Ποιοῦντας παραβάσεις ἐμίσησα.

[00681]    Τοῦ ἐλέους Κυρίου πλήρης ἡ γῆ·

[00682]    τὰ δικαιώματά σου δίδαξόν με.

[00683]    ιʹ.

[00684]    Ἐπὶ πάντας, φησὶ, πλουσίως ἐγχέεις τὰς τοῦ ἐλέους σου πηγὰς, καὶ ἀνατέλλεις τὸν ἥλιόν σου ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς, καὶ βρέχεις ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους, καὶ οὐκ ἐπάγεις τὴν ὀργὴν καθ' ἑκάστην ἡμέραν, ἀλλὰ φέ ρεις μὲν τοὺς διορύττοντας γάμους ἀλλοτρίους, καὶ τοὺς αἵματι μιαινομένους ἀδίκῳ, καὶ ἄλλους σφετεριζομένους τὰ μὴ προσήκοντα, καὶ ταῖς βλασφημίαις τὴν γλῶτταν μολύνοντας, καὶ ἄλλους ἄλλο τι τῶν παρανόμων τολμῶν τας.

[00685]    Τοσαύτῃ τοίνυν φιλανθρωπίᾳ χρώμενος, κἀμὲ ταύ της ἀξίωσον, ∆έσποτα, τῶν σῶν δικαιωμάτων παρέχων τὴν γνῶσιν.

[00686]    Ὅμοιον τοίνυν καὶ ὁ προφήτης Ἡσαΐας λέγει·

[00687]    Γῆ σύμπασα γνώσεται τὸν Κύριον.

[00688]    Καὶ γὰρ ἐπὶ τῆς γῆς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐλθόντος, πάντα τὰ πέρατα τῆς χάριτος αὐτοῦ ἐνεπλήσθη, καὶ τὰ δικαιώ ματα αὐτοῦ ἐδιδάχθησαν παρὰ τῶν αὐτοῦ μαθητῶν.

[00689]    Ἔχει δὲ καὶ ἑτέραν ἔννοιαν ὁ λόγος, ὅτι τοῦ ἐλέους αὐ τοῦ πάντες ἀπολαύομεν.

[00690]    Βρέχει γὰρ ἐπὶ δικαίους καὶ ἁμαρτωλοὺς, καὶ μακροθύμως φέρει ἐπὶ ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν, καὶ οὐκ ἀπάγει ὀργήν.

[00691]    Χρηστότητα ἐποίησας μετὰ τοῦ δούλου σου, Κύριε, κατὰ τὸν λόγον σου.

[00692]    Πεῖραν τῆς σῆς ἔλαβον ἀγαθότητος, διόπερ αὖθις ταύτης ἀπολαῦσαι παρακαλῶ, καὶ κατὰ τοὺς σοὺς διαβιῶναι νόμους ἀντιβολῶ.

[00693]    Ἐπεὶ δὲ τοῦ ἐλέους σου πεπλήρωται ἡ γῆ, Χρηστότητα ἐποίησας μετὰ τοῦ ἀνθρωπείου γέ νους, καθὼς ἐπηγγείλω διὰ τῶν προφητῶν σου.

[00694]    Ἀγαθὸς ^[55.689] δὲ οὖν ὁ Θεὸς ἀγαθὰ ἡμῖν ἐδωρήσατο, καὶ ἁμαρτανόν των ἡμῶν παιδεύει ἡμᾶς πρὸς νουθεσίαν ἐπιστρέφων.

[00695]    Ὃν γὰρ ἀγαπᾷ Κύριος, παιδεύει, μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν, ὃν παραδέχεται, κατὰ τὸν παροιμιακὸν λόγον.

[00696]    Οὐκοῦν πταίομεν, καὶ δικαίως σωφρονίζει, ἵνα ἐπιστρέ φωμεν ἐκ τῆς ὁδοῦ τῆς πονηρᾶς.

[00697]    Γέγραπται γάρ·

[00698]    Καὶ ὁ λαὸς οὐκ ἐπεστράφη, ἕως ἐπλήγη.

[00699]    Καὶ διδασκόμεθα διὰ τῆς χρηστότητος αὐτοῦ καὶ παιδείαν καὶ γνῶσιν, καὶ ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ πιστεύειν ἡμῖν τὴν σωτηρίαν δο θήσεσθαι.

[00700]    Χρηστότητα καὶ παιδείαν καὶ γνῶσιν δίδα ξόν με, ὅτι ταῖς ἐντολαῖς σου ἐπίστευσα.

[00701]    Οἶδεν ὁ προφήτης τῆς παιδείας τὸ χρήσιμον, καὶ ὅτι φιλανθρω πίᾳ χρώμενος ὁ ∆εσπότης, ταύτην ἐπιφέρει τοῖς ἀνθρώ ποις·

[00702]    οὗ δὴ χάριν ταύτης μεταλαχεῖν ἀξιοῖ.

[00703]    Χρηστότητι γὰρ χρώμενος ὁ Θεὸς τὴν παιδείαν ἐπάγει·

[00704]    ἡ δὲ παιδεία τὴν γνῶσιν.

[00705]    Οὕτω καὶ ὁ προφήτης Ἱερεμίας ἀντιβολεῖ·

[00706]    Παίδευσον ἡμᾶς, Κύριε, πλὴν ἐν κρίσει, καὶ μὴ ἐν θυμῷ, ἵνα μὴ ὀλιγοστοὺς ποιήσῃς ἡμᾶς.

[00707]    Οὕτω καὶ ἄῤῥωστος ὑγίειαν ποθῶν, καὶ σιδήρου τομὴν καὶ καυ στῆρα ἐπιζητεῖ.

[00708]    Εἶτα διδάσκει, πόθεν ἔγνω τῆς παιδείας τὸ χρήσιμον.

[00709]    Πρὸ τοῦ με ταπεινωθῆναι, ἐγὼ ἐπλημ μέλησα·

[00710]    διὰ τοῦτο τὸ λόγιόν σου ἐφύλαξα.

[00711]    Ἐπειδὴ εὐημερῶν ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ καὶ πλουτῶν πάντως ἥμαρτον·

[00712]    τοῦτο γὰρ δηλοῖ, Πρὸ τοῦ με ταπεινωθῆναι·

[00713]    ὁ πλοῦτος γὰρ πάντως ἐξ ἀδικίας συνάγεται·

[00714]    ἀλλ' ἐπί στρεψόν με, ἵνα φυλάξω τοὺς λόγους σου.

[00715]    Ἐγὼ γὰρ, φη σὶν, ἐμαυτὸν εἰς παιδείαν προυξένησα.

[00716]    Ἀδικίας γὰρ ἐλευθέρα τῆς τιμωρίας ἡ ψῆφος.

[00717]    Τῇ ἁμαρτίᾳ ἠκολούθη σεν ἡ παιδεία, τῇ δὲ παιδείᾳ τῶν νόμων ἡ φυλακή.

[00718]    Ἠῤῥώστησα, ἐτμήθην, ἐῤῥώσθην.

[00719]    Χρηστὸς εἶ σὺ, Κύριε.

[00720]    Τῷ ὄντι γὰρ χρηστὸς ὑπάρχεις καὶ φιλάνθρωπος, ἀγαθός τε καὶ καθ' ὑπερβολὴν ἀγαθός·

[00721]    καὶ τῇ σῇ ἀγα θότητι ἐν τοῖς δικαιώμασί σου διατήρησόν με.

[00722]    Παρὰ σοῦ γάρ ἐστι πάντα σωτήρια.

[00723]    Καὶ ἐν τῇ χρηστότητί σου δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου.

[00724]    ∆ιὰ τοῦτο θαῤῥῶν αἰτῶ παρὰ σοῦ λαβεῖν τῶν σῶν δικαιωμάτων τὴν γνώσιν.

[00725]    Ἐπληθύνθη ἐπ' ἐμὲ ἀδικία ὑπερηφάνων·

[00726]    ἐγὼ δὲ ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου ἐξερευνήσω τὰς ἐντολάς σου.

[00727]    Πάν τες οἱ μὴ φυλάσσοντες τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, καὶ κατ επαιρόμενοι κατὰ τῆς γνώσεως αὐτοῦ, αὐτοί εἰσιν ὑπερ ήφανοι.

[00728]    Καὶ εἰ καὶ μέσον τοιούτων ἀνθρώπων ἀναστρέ φομαι, φησὶν, ἀλλ' οὖν τούτοις οὐκ ἐπακολουθήσω, ἀλλ' ἐξερευνήσω ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου τὰς ἐντολάς σου, μένων πεπαγιωμένος ἐν αὐταῖς.

[00729]    Οἱ μὲν γὰρ ἀλαζονείᾳ χρώμε νοι, πᾶν εἶδος ἐπιβουλῆς καττύουσι κατ' ἐμοῦ·

[00730]    ἀλλ' ὅμως πρὸς τὴν αὐτῶν παρανομίαν οὐκ ἐρεθίζομαι, ταῖς σαῖς ἐντολαῖς ῥυθμιζόμενος.

[00731]    Ταῦτα δὲ πρὸς νουθεσίαν ἡμῶν ἐγράφησαν, ἵνα ὦμεν ἐῤῥιζωμένοι καὶ τεθεμελιωμένοι εἰς τὸ ἀγαθόν.

[00732]    Ἐτυρώθη ὡς γάλα ἡ καρδία αὐτῶν·

[00733]    ἐγὼ δὲ τὸν νόμον σου ἐμελέτησα.

[00734]    Ἔοικε τοῦτο τῷ προφητικῷ ῥητῷ·

[00735]    Ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου;

[00736]    καὶ τοῖς ὠσὶ βαρέως ἤκουσαν, καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν.

[00737]    Ἔοικε δὲ καὶ τοῖς ἐν Ἐξόδῳ περὶ τοῦ Φαραὼ εἰρημένοις·

[00738]    Καὶ ἐσκληρύνθη ἡ καρδία Φαραώ.

[00739]    Οἱ οὖν Ἰουδαῖοι ὡς τυρὸς ἐπάγησαν·

[00740]    ὁ δὲ τῶν ἀποστόλων χορὸς, καὶ οἱ πιστεύσαντες δι' αὐ τῶν, ἐν μελέτῃ τῶν λόγων τοῦ Θεοῦ ἀναστρέφονται, τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Θεοῦ πειθαρχήσαντες.

[00741]    Ἐκεῖνοι μὲν οὖν, φησὶν, ἀντίτυπον ἐσχήκασι τὴν καρδίαν, αὐτοὶ τὸ ἁπαλὸν αὐτῆς σκληρὸν ἐργασάμενοι, καὶ καθάπερ γάλα πήξαντες, καὶ τυρώσαντες·

[00742]    ἐγὼ δὲ τῇ μελέτῃ τοῦ νόμου τοῦ σοῦ προστέτηκα.

[00743]    Ἀγαθόν μοι ὅτι ἐταπείνωσάς με, ὅπως ἂν μάθω τὰ δικαιώματά σου.

[00744]    Χάριν ὁ προφήτης ὁμολογεῖ τοῖς αὐστηροτέροις τοῦ ἰατροῦ φαρμάκοις, τὴν ἐντεῦθεν γενομένην καταμαθὼν ὑγίειαν.

[00745]    Ἀνωτέρω μὲν γὰρ εἶπε, Πρὸ τοῦ με ταπεινωθῆναι ἐγὼ ἐπλημμέλη σα·

[00746]    ἐνταῦθα δὲ λέγει, Ἀγαθόν μοι ὅτι ἐταπείνωσάς με.

[00747]    Πρὸς παιδείαν γὰρ καὶ ἐπιστροφὴ περιπίπτει τις εἰς θλίψεις καὶ συμφοράς·

[00748]    καὶ οἱ ἐν ὑπομονῇ ταύτας δεχόμενοι λέγουσιν·

[00749]    Ἀγαθόν μοι ὅτι ἐταπείνωσάς με, ἵνα τὰ δικαιώματά σου μάθω.

[00750]    Ἀγαθός μοι ὁ νόμος τοῦ στόματός σου ὑπὲρ χιλιάδας χρυσίου καὶ ἀργυρίου.

[00751]    ιαʹ.

[00752]    Εἰ γὰρ καὶ τῆς βασιλείας ὑπὸ τοῦ παιδὸς ἐξηλάθην, ἀλλὰ διὰ τῆς παιδείας τὸν σὸν νόμον ἀνελαβόμην, ὃν τοῦ πλούτου παντὸς τιμιώτερον ἔχω.

[00753]    Ὁ αὐτὸς δὲ προ φήτης ἐν τοῖς ἐπιοῦσι λέγει, Ἀγαλλιάσομαι ἐγὼ ἐπὶ τὰ λόγιά σου, ὡς εὑρίσκων σκῦλα πολλά·

[00754]    ὧδε δὲ λέ ^[55.690] γει, Ὑπὲρ χιλιάδας χρυσίου καὶ ἀργυρίου ἀγαθώτε ρός μοι ὁ νόμος σου, ἡμᾶς ἀσφαλιζόμενος, ἵνα τοῦτον τηρῶμεν, τουτέστι τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, καὶ ταύτας φυ λάττωμεν, καὶ ἐν αὐταῖς ἀναστρεφώμεθα.

[00755]    Ἐν αἷς ἀξιω θείητε, ἀδελφοὶ, τὸν βίον ὑμῶν διευθύνειν, ἵνα καταντή σητε ἐν τοῖς ἀποκειμένοις αἰωνίοις ἀγαθοῖς, καὶ ἐν τῷ νῦν αἰῶνι φυλαχθείητε ἀπὸ πάσης κακίας καὶ ἁμαρτίας·

[00756]    χάριτι καὶ οἰκτιρμοῖς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ᾧ πρέπει ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ, σὺν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

[00757]    Ἀμήν.

[00758]    ΕΙΣ ΤΟΝ ΡΙΗʹ ΨΑΛΜΟΝ.

[00759]    Στάσις βʹ.

[00760]    Αἱ χεῖρές σου ἐποίησάν με καὶ ἔπλασάν με·

[00761]    συνέτισόν με, καὶ μαθήσομαι τὰς ἐντολάς σου.

[00762]    αʹ.

[00763]    Ὁ προφήτης ∆αυῒδ πολλῶν ἐν πείρᾳ γεγονὼς πραγμά των, ἀρχοντικῆς ἐξουσίας, βασιλείας, πλούτου, δόξης, τιμῆς, τρυφῆς, καὶ πολέμων ἀνδραγαθίας, πάντα σκύ βαλα ἡγησάμενος, εἰς τὸ ὄντως ἐραστὸν καὶ ἐφετὸν καὶ ἀγαπητὸν ἀπέβλεψεν, εἰπών·

[00764]    Ἀγαθός μοι ὁ νόμος τοῦ στόματός σου ὑπὲρ χιλιάδας χρυσίου καὶ ἀργυρίου.

[00765]    Καὶ ἡμεῖς, ἀδελφοὶ (πρὸς νουθεσίαν γὰρ ἡμῶν ταῦτα προεγράφη), πάντα εἰς οὐδὲν λογισάμενοι, τὸν νόμον καὶ τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ φυλάξωμεν.

[00766]    ∆εῖξαι δὲ θέλων, ὅσης τιμῆς ἠξίωται ὁ ἄνθρωπος, μελῳδήσας ἔφη·

[00767]    Αἱ χεῖρές σου ἐποίησάν με καὶ ἔπλασάν με.

[00768]    Λόγῳ γὰρ τὰ πάντα συνέστησεν ὁ Θεὸς, καὶ παρήγαγεν ἐξ οὐκ ὄντων εἰς τὸ εἶναι.

[00769]    Ποιήσας γὰρ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν εἶπε, Γενηθήτω φῶς, καὶ ἐγένετο φῶς·

[00770]    καὶ, Γενηθήτω στε ρέωμα, καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος·

[00771]    καὶ, Βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην χόρτου·

[00772]    καὶ, Γενηθήτωσαν φωστῆρες ἐν τῷ στερεώματι τοῦ οὐρανοῦ·

[00773]    καὶ, Ἐξαγαγέτω τὰ ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν·

[00774]    καὶ, Ἐξαγαγέτω ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν, κτήνη, ἑρπετὰ, θηρία κατὰ γένος αὐτῶν·

[00775]    τὸν δὲ ἄνθρωπον, χοῦν λαβὼν ἀπὸ τῆς γῆς, ἔπλασεν.

[00776]    Ὁ τοίνυν προφή της Πνεύματι θείῳ κινούμενος, τῆς περὶ τὴν ἀνθρωπείαν φύσιν φιλοστοργίας ἀναμιμνήσκει τὸν ποιητήν.

[00777]    Λόγῳ γὰρ ἅπαντα τεκτηνάμενος αὐτὸς λέγεται διαπλάσαι τῶν ἀν θρώπων τὴν φύσιν, οὐ χερσὶ χρησάμενος (ἀσώματος γὰρ καὶ ἀσχημάτιστος·

[00778]    Πνεῦμα γὰρ ὁ Θεὸς, κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου φωνὴν), ἀλλὰ τὴν πλείονα περὶ τόδε τὸ ποίημα διάθεσιν ἐνδειξάμενος καὶ οἰκείωσιν, ἢν ἔχομεν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι·

[00779]    κατ' εἰκόνα γὰρ αὐτοῦ ἐκτίσθημεν·

[00780]    διὸ καὶ αὐτὸ τὸ ζῶον ὁ ἄνθρωπος μόνος συνετίζεται.

[00781]    Ἱκετεύει τοίνυν τὸν διαπλάσαντα χορηγῆσαι τῷ ποιήματι σύνεσιν·

[00782]    ἐπήγαγε γάρ·

[00783]    Συνέτισόν με, καὶ μαθήσομαι τὰς ἐν τολάς σου, Οἱ φοβούμενοί σε ὄψονταί με, καὶ εὐφραν θήσονται, ὅτι εἰς τοὺς λόγους σου ἐπήλπισα.

[00784]    Πρό φασις, φησὶν, εὐφροσύνης τοῖς εὐσεβέσι γενήσομαι, ἐλπί σας εἰς σὲ, καὶ κατάλληλον εὑρὼν τῇ ἐλπίδι τὸ τέλος.

[00785]    Καὶ ἐπειδὴ χαίρει ὁ Θεὸς ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετα νοοῦντι κατὰ τὴν κυριακὴν φωνὴν, οἱ δίκαιοι, ὡς μιμη ταὶ αὐτοῦ ὄντες, εὐφραίνονται ἐπὶ ἀνδρὶ συνετῷ καὶ ἐλ πίζοντι εἰς τοὺς λόγους τοῦ Θεοῦ, Ἔγνων, Κύριε, ὅτι δικαιοσύνη τὰ κρίματά σου, καὶ ἀληθείᾳ ἐταπείνω σάς με.

[00786]    Ταῦτα διαφόρως λέγει, τὴν οἰκείαν εὐγνωμοσύ νην δεικνύς.

[00787]    Οἶδα, φησὶν, ἀκριβῶς, ὡς ὀρθῶς μου καὶ δικαίως κατεψηφίσω, καὶ ταῖς παντοδαπαῖς περιέβαλες συμφοραῖς.

[00788]    Ἁμαρτανόντων γὰρ ἡμῶν, ἔστιν ὅτε ὁ Θεὸς ὀργίζεται, ἔστι δ' ὅτε καὶ μακροθυμεῖ, ἐκδεχόμενος ἡμῶν τὴν μετάνοιαν.

[00789]    Ἵνα οὖν μὴ ἐπιμένωμεν τῇ ἁμαρτίᾳ, πρὸς παίδευσιν καὶ διόρθωσιν ἡμῶν ἐπάγει ὀργὴν, καὶ κρίνει δικαίως.

[00790]    Γέγραπται γὰρ διὰ τοῦ προφήτου·

[00791]    Ἐν θυμῷ μικρῷ ἐπάταξά σε, ἐν ἐλέῳ αἰωνίῳ δοξάσω σε·

[00792]    καὶ, Κύριος ἀλγεῖν ποιεῖ, καὶ πάλιν ἀποκαθίστησι·

[00793]    καὶ, Ὁ λαὸς οὐκ ἐπεστράφη, ἕως ἐπλήγη.

[00794]    Ἀληθείᾳ γὰρ ἐπιφέρει συμφορὰς καὶ θλίψεις.

[00795]    Τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὴν ταπείνωσιν.

[00796]    Γενηθήτω δὲ τὸ ἔλεός σου, τοῦ πα ρακαλέσαι με.

[00797]    Φιλανθρωπίας γὰρ λοιπὸν καὶ ψυχαγωγίας καιρός.

[00798]    Ἔλεος οὖν τοῦ Θεοῦ ἡ ἐν σαρκὶ παρουσία Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

[00799]    Ἐποίησε γὰρ μεθ' ἡμῶν ἔλεος, καὶ αὐτός ἐστι παράκλητος πρὸς τὸν Πατέρα, καὶ ἱλασμὸς τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν, ὥς φησιν Ἰωάννης ὁ ἀπόστολος, Καὶ ἄλλον Παράκλητον ἐπηγγείλατο, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον·

[00800]    αὐτὸς γὰρ εἶπε τοῖς μαθηταῖς·

[00801]    Ὅταν ἔλθῃ ὁ Παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ἐκεῖνος μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ.

[00802]    Αἰτεῖται οὖν ὁ προφήτης γενηθῆναι τὸ ἔλεος τοῦτο εἰς τὸ ἀνθρώπινον γένος, καθὼς ἐπηγγείλατο διὰ τῶν πατριαρχῶν, τοῦ νόμου καὶ προφητῶν·

[00803]    τοῦτο γάρ ^[55.691] ἐστι·

[00804]    Κατὰ τὸ λόγιόν σου τῷ δούλῳ σου.

[00805]    Τοῖς γὰρ μεταμελείᾳ χρωμένοις τὴν σὴν εὔνοιαν ἐπηγγείλω.

[00806]    Τοῦτο καὶ διὰ Ἡσαΐου ἔφη·

[00807]    Ὅταν ἀποστραφεὶς στενάξῃς.

[00808]    τότε σωθήσῃ·

[00809]    καὶ διὰ τοῦ Ἱερεμίου βοᾷ·

[00810]    Ἐπιστράφητε πρός με, καὶ ἐπιστραφήσομαι πρὸς ὑμᾶς.

[00811]    Ἐλθέτωσάν μοι οἱ οἰκτιρμοί σου, καὶ ζήσομαι ὅτι ὁ νόμος σου μελέτη μου ἐστί.

[00812]    Νεκρὸν ἑαυτὸν ἡγεῖ ται, τῆς θείας ἐστερημένος εὐμενείας·

[00813]    οὐ δὴ χάριν ὥσπερ ἀναβιῶναι διὰ τῆς θείας φιλανθρωπίας παρακαλεῖ.

[00814]    Αὐ τοὺς οὖν τοὺς οἰκτιρμοὺς λέγει, οὓς δέδωκεν ἡμῖν ὁ Κύ ριος ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ αὐτοῦ, τὸν εὐαγγελικὸν λόγον, τὰ ἀποστολικὰ διδάγματα, ἵνα ἐν τούτοις ζῶντες ἔχωμεν αὐτὰ μελέτην διαπαντός.

[00815]    Αἰσχυνθήτωσαν ὑπερήφανοι, ὅτι ἀδίκως ἠνόμησαν εἰς ἐμέ·

[00816]    ἐγὼ δὲ ἀδολεσχήσω ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου.

[00817]    Οὐκ ἐπαρᾶται τοῖς ἐχθροῖς, ἀλλὰ ὑπερεύχεται τούτων.

[00818]    Ἡ γὰρ αἰσχύνη τὴν σωτηρίαν πραγματεύεται.

[00819]    Ἧς τοίνυν ἀπέλαυσεν ἰατρείας, κἀκεί νους τυχεῖν ἀξιοῖ.

[00820]    Ὑπερηφανεύθη οὖν ὁ διάβολος καὶ αἱ ὑπ' αὐτὸν ἀντικείμεναι δυνάμεις κατὰ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους διὰ τῆς παραβάσεως·

[00821]    ἀλλ' οὖν ᾐσχύνθησαν ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

[00822]    Αὐτοὶ γὰρ ἔλεγον·

[00823]    Ἐπίτρεψον ἡμῖν ἀπελθεῖν εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοί ρων·

[00824]    καὶ, Τί ἡμῖν καὶ σοὶ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ;

[00825]    Ἦλθες πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς;

[00826]    Τὸ δὲ, Ἀδολεσχήσω ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου, ὁ μὲν τῶν ἑρμηνευτῶν ἐξέδωκε, ∆ιηγού μην ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου·

[00827]    ὁ δὲ, Λαλήσω·

[00828]    ἕτερος δὲ, Ὁμιλήσω.

[00829]    Ἐπιστρεψάτωσάν με οἱ φοβούμενοί σε, καὶ οἱ γινώσκοντες τὰ μαρτύριά σου.

[00830]    Ὡς πόῤῥω που τοῦ χοροῦ τῶν δικαίων διὰ τὴν ἁμαρτίαν γενόμενος, καὶ πάντων αὐτὸν τῷ Θεῷ παραπλησίως ἀποστραφέντων, ἱκετεύει πάλιν αὐτοῖς ἑνωθῆναι, καὶ τὴν πρὸς αὐτοὺς κοινωνίαν ἀπολαβεῖν.

[00831]    Τοῦτο γὰρ ὁ Σύμμαχος σαφέστερον παρεδήλωσεν·

[00832]    Ἀναστρεψάτωσάν με οἱ φοβούμενοί σε.

[00833]    Ὁ δὲ προφήτης ἐκ προσώπου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους διαλέγεται.

[00834]    Οἱ γὰρ ἀπόστολοι καὶ οἱ φοβούμενοι τὸν Θεὸν ἐπέστρεψαν πάντα τὰ ἔθνη εἰς ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας.

[00835]    Εἶπε γὰρ αὐτοῖς ὁ Κύριος·

[00836]    Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη.

[00837]    Αὐτοὶ γὰρ τῷ ὄντι ἔγνωσαν τὰ μαρτύ ρια τοῦ Θεοῦ.

[00838]    Γενηθήτω ἡ καρδία μου ἄμωμος ἐν τοῖς δικαιώμασί σου, ὅπως ἂν μὴ αἰσχυνθῶ.

[00839]    βʹ.

[00840]    Μώμου παντὸς ἐλευθέραν καρδίαν ἔχειν ἐφίεται·

[00841]    ἡ τοιαύτη γὰρ αἰσχύνης ἀπήλλακται.

[00842]    ∆ιά τοι τοῦτο καὶ εὐθὺς ἀρξάμενος τοῦ ψαλμοῦ, τοὺς ἀμώμους ἐμακάρισε.

[00843]    Πότε οὖν ἐστιν ἄμωμος ἡ καρδία ἡμῶν, ἢ ὅτε ἀνεγεν νήθημεν δι' ὕδατος καὶ Πνεύματος, καὶ καθαροὶ γεγόνα μεν ψυχῇ καὶ σώματι, καὶ διὰ τοῦ ἁγίου βαπτίσματος ἐν τοῖς δικαιώμασι τοῦ Θεοῦ πολιτευόμεθα, ἵνα μὴ αἰσχυνθῶμεν, ὅτε οἱ δίκαιοι εἰς τιμὴν ἑαυτῶν καὶ δόξαν ἀναστήσονται, οἱ δὲ ἁμαρτωλοὶ εἰς αἰσχύνην αἰώνιον;

[00844]    Ἐπεὶ καὶ ἐν τῷδε τῷ βίῳ αἰσχύνη ἐστὶ Χριστιανῷ λέ γεσθαι πόρνον, ἢ ἀδικητὴν, ἢ λοίδορον, ἢ ἐπίορκον, ἢ μισάδελφον, ἢ μέθυσον, ἢ φλύαρον, ἢ ψεύστην, ἤ τι τοι οῦτον.

[00845]    Ἐκλείπει εἰς τὸ σωτήριόν σου ἡ ψυχή μου, εἰς τοὺς λόγους σου ἐπήλπισα.

[00846]    Οἱ σφόδρα τι ποθοῦν τες, καὶ ἐστερημένοι τοῦ ποθουμένου, ἐκλείπειν φασίν.

[00847]    Οὕτως οἵ τινα τῶν γνωρίμων ἐξ ἀποδημίας προσμένον τες, ἱμείρονται μὲν ἀεὶ, κατατήκονται δὲ τῷ πόθῳ δι αμαρτάνοντες·

[00848]    οὕτως οἱ ἄγαν διψῶντες καὶ σπανίζοντες ὕδατος·

[00849]    οὕτω καὶ οἱ συμφοραῖς τισι προσπαλαίοντες καὶ τὴν θείαν εὐμένειαν προσμένοντες, ἀναβαλλομένην ταύ την ὁρῶντες ἐκλείπουσι.

[00850]    Σωτήριον οὖν τοῦ ἀνθρωπείου γένους ἐστὶν ἡ τοῦ ἑνὸς τῆς ἁγίας Τριάδος πρὸς ἡμᾶς συγκατάβασις.

[00851]    Ἐπειδὴ καὶ ἐν ἑτέρῳ ψαλμῷ λέγει·

[00852]    ∆εῖξον ἡμῖν, Κύριε, τὸ ἔλεός σου, καὶ τὸ σωτήριόν σου δῴης ἡμῖν·

[00853]    οὕτως οὖν καὶ αὐτὸς τοῦτο τὸ σωτήριον, ὃ ἀπέκειτο, ηὔχετο τάχιον γενέσθαι.

[00854]    Ἐξέλιπον οἱ ὀφθαλ μοί μου εἰς τὸ λόγιόν σου, λέγοντες, Πότε παρακα λέσεις με;

[00855]    Λόγιον καὶ ἡ ὑπόσχεσις ἡ θεία καλεῖται καὶ ἡ θεόπνευστος Γραφή.

[00856]    Ἐκλείπει τοίνυν οὐ μόνον ὁ τὴν ὑπόσχεσιν θείαν ἀναμένων, καὶ τὴν λύσιν τῶν ἐπικειμέ νων κακῶν προσδεχόμενος, ἀλλὰ καὶ ὁ τοῖς θείοις ἐντυγ χάνων λογίοις, καὶ τὴν τούτων διάνοιαν καταμαθεῖν ἀκρι βῶς ἐφιέμενος, καὶ παράκλησιν καὶ ψυχαγωγίαν ὑπο λαμβάνει τὴν εὕρεσιν.

[00857]    Ἐπιτείνει οὖν τὸν λόγον, ἐκδεχό μενος ταύτην τὴν παράκλησιν, ἥτις ἐστὶν ὁ εὐαγγελικὸς λόγος.

[00858]    Αὐτὸς γὰρ ὁ Σωτὴρ ἐλθὼν, παρεκάλεσεν ἡμᾶς εἰπών·

[00859]    ∆εῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πε φορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς·

[00860]    καὶ, Ὁ ζυγός μου χρηστὸς, καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν.

[00861]    Ὅτι ἐγενήθην ὡς ἀσκὸς ἐν πάχνῃ·

[00862]    τὰ δικαιώματά σου ^[55.692] οὐκ ἐπελαθόμην.

[00863]    Ὁ ἀσκὸς θερμαινόμενος χαυνοῦται.

[00864]    καὶ φυσώμενος ἐξογκοῦται·

[00865]    ἐν δὲ τῇ πάχνῃ σκληρύνεται καὶ πήγνυται.

[00866]    Οἱ οὖν τὸν εὐαγγελικὸν λόγον δεξάμενοι, πᾶσαν τρυφὴν καὶ σωμάτων χαυνώσεις καὶ ὀγκώσεις ἀποβάλλονται, καὶ βιοῦσι κατὰ τήνδε τὴν ζωὴν ἐν σεμνό τητι καὶ ἐν εὐλαβείᾳ καὶ ἐγκρατείᾳ.

[00867]    Οὕτω γάρ ἐστιν ἡ τοῦ σώματος φύσις·

[00868]    χαυνοῦται μὲν τῇ τρυφῇ καὶ ἐξογ κοῦται, καὶ κατὰ τῆς ψυχῆς ἐξανίσταται·

[00869]    τῇ δὲ ἀσκητικῇ κακουχίᾳ ταπεινοῦται καὶ πιέζεται.

[00870]    Καὶ τούτου μάρτυς ὁ Παῦλος βοῶν·

[00871]    Ἀλλ' ὑπωπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δουλαγωγῶ, μή πως ἄλλοις κηρύξας, αὐτὸς ἀδόκι μος γένωμαι.

[00872]    Τοιγάρτοι καὶ ὁ προφήτης ἐπειδὴ διωκό μενος ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ κρείττων ἦν τῶν παθῶν, εἰρήνης δὲ ἀπολαύσας, τοῖς ἀπὸ τῆς τρυφῆς ἐβλάβη σκιρτήμασι, ταπεινώσας τὸ σῶμα, τῶν θείων νόμων τὴν μνήμην ἀνενεώσατο.

[00873]    Πόσαι εἰσὶν αἱ ἡμέραι τοῦ δούλου σου;

[00874]    Πότε ποιήσεις μοι ἐκ τῶν καταδιωκόντων με κρίσιν;

[00875]    Ὀλιγοσταὶ οὖν εἰσιν αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς ἡμῶν, καὶ κα ταδιωκόμεθα ὑπὸ λογισμῶν πονηρῶν, καὶ ὑπὸ σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν καὶ τῶν τοῦ κόσμου φροντίδων·

[00876]    Ἡ γὰρ σὰρξ κατὰ τοῦ πνεύματος ἀγωνίζεται, ὥς φησιν ὁ Ἀπόστολος·

[00877]    Αἱ γὰρ ἡμέραι τῶν ἐτῶν ἡμῶν ἐν αὐτοῖς, ἑβδο μήκοντα ἔτη.

[00878]    Πότε τοίνυν μοι δικάσεις, καὶ τῶν δυσμε νῶν ἀπαλλάξεις;

[00879]    Κρῖνον οὖν, καὶ ταῦτα ἀποδίωξον ἀφ' ἡμῶν.

[00880]    ∆ιηγήσαντό μοι παράνομοι ἀδολεσχίας, ἀλλ' οὐχ ὡς ὁ νόμος σου, Κύριε.

[00881]    Τῷ μὲν προφήτῃ τοὺς ἐχθροὺς ἀνελεῖν συνεβούλευσαν·

[00882]    αὐτὸς δὲ τῷ θείῳ νόμῳ πειθόμενος, τὴν θείαν ψῆφον ἀνέμενεν.

[00883]    Ἀλλὰ καὶ ἡμῖν τῶν λογίων τούτων ἡ διδασκαλία χρησιμωτάτη.

[00884]    Προσήκει τοίνυν φυγεῖν οὐ μόνον τοὺς Ἑλλήνων μύθους καὶ τὴν Ἰουδαίων ἀπιστίαν, ἀλλὰ καὶ τῶν αἱρετικῶν τὰ βλάσ φημα δόγματα.

[00885]    Ἐπειδὴ καὶ Ἰουδαῖοι καὶ Ἕλληνες καὶαἱρετικοὶ διηγοῦνται, καὶ δοκοῦσιν ὡς διδάσκαλοι, τὸ ψεῦδος ἔχοντες εἰς συνασπισμὸν, καὶ οὐδὲν ἐκ τῶν θείων Γραφῶν φθέγγονται·

[00886]    εἰ δὲ καὶ φθέγγονται, κατὰ τὰς ἰδίας ἐπιθυμίας, ἀλλ' ὡς παράνομοι καταφλυαροῦσι καὶ ἐξαπατῶσιν·

[00887]    ὅτι καὶ ἐν τῇ γενεᾷ ἡμῶν γέγονε τοῦτο.

[00888]    Οἱ χριστιανοκατήγοροι, ἤγουν εἰκονοκλάσται, πολλοὺς συν ήρπασαν, καὶ οἱ Παυλικιανοὶ οἱ μετέχοντες τῆς αἱρέσεως τῶν Μανιχαίων.

[00889]    Οὐδὲ γὰρ ἐκ τῶν θείων Γραφῶν ἐλάλη σαν, ἀλλὰ τῷ ψεύδει συγκαλύπτονται, καὶ αὐτῷ διισχυ ρίζονται·

[00890]    ἡμεῖς δὲ οἱ τὸ Εὐαγγέλιον ἀκολουθοῦντες καὶ ὀρθοδόξως πιστεύοντες, καθὼς παρέλαβεν ἡ ἁγία τοῦ Θεοῦ καθολικὴ Ἐκκλησία, λέγομεν.

[00891]    Πᾶσαι αἱ ἐντο λαί σου ἀλήθεια.

[00892]    ∆ιὰ τοῦτο γάρ σου προαιροῦμαι τὸν νόμον, ἐπειδὴ πάσας σου τὰς ἐντολὰς ἀληθείᾳ κοσμουμέ νας ὁρῶ.

[00893]    Ἀδίκως κατεδίωξάν με·

[00894]    βοήθησόν μοι.

[00895]    Παρὰ βραχὺ συνετέλεσάν με ἐν τῇ γῇ·

[00896]    ἐγὼ δὲ οὐκ ἐγκατέλιπον τὰς ἐντολάς σου.

[00897]    Πολλῆ, φησὶ, καὶ ἡ ἀδικία καὶ ἡ δυναστεία τῶν δυσμενῶν·

[00898]    καὶ αὐτῆς γάρ με, μικροῦ δεῖν, ἐστέρησαν τῆς ζωῆς.

[00899]    ∆ιδάσκει δὲ ἡμᾶς κρατεῖν τὰς παραδόσεις, ἃς παρελάβομεν·

[00900]    καθοδηγεῖ δὲ καὶ πρὸς ἑτέραν διδασκαλίαν, τὸ μὴ ἑαυτοὺς ἐκδικεῖν, μηδὲ ἀποδιδόναι κακὸν ἀντὶ κακοῦ, ἀλλὰ τῆς παρὰ τοῦ Θεοῦ δέεσθαι βοηθείας, καὶ αὐτῷ ἀποδιδόναι τὴν κρίσιν.

[00901]    Γέγραπται γὰρ διὰ τοῦ προφήτου·

[00902]    Ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, λέγει Κύριος.

[00903]    Ἐγὼ δὲ οὐκ ἐγκατ έλιπον τὰς ἐντολάς σου.

[00904]    Ἐπειδὴ παρὰ μικρὸν προσ ήγγισα τῷ θανάτῳ ἔκ τε τῆς τοῦ πονηροῦ προσβολῆς καὶ τῶν σωματικῶν ἡδονῶν, ἀλλ' οὐκ ἐγκατέλιπον τὰς ἐντο λάς σου.

[00905]    Τοιαῦτα τὰ τῶν ἁγίων καυχήματα, ἃ πρὸς ἡμε τέραν νουθεσίαν ὁ προφήτης διαγορεύει.

[00906]    Κατὰ τὸ ἔλεός σου ζῆσόν με, καὶ φυλάξω τὰ μαρτύρια τοῦ στόμα τός σου.

[00907]    Ποῖον ἔλεος;

[00908]    Ὃ ἐποίησας, ∆έσποτα, τῇ ἐνσάρ κῳ σου οἰκονομίᾳ.

[00909]    Οὐκοῦν ταύτην μοι τὴν χάριν δὸς, ἵνα φυλάττω τὰ μαρτύριά σου.

[00910]    Ταπεινοφροσύνῃ δὲ ὁ προφή της τὸν λόγον ἐκόσμησεν.

[00911]    Οὐ γὰρ τῆς δικαιοσύνης ἀντί δοσιν ᾔτησε τὴν ζωὴν, ἀλλὰ δῶρον ἐλέου ταύτην λαβεῖν ἠντιβόλησε, φυλάττειν ὑποσχόμενος τοῦ Θεοῦ τὰ μαρτύ ρια.

[00912]    Εἰς τὸν αἰῶνα, Κύριε, ὁ λόγος σου διαμένει ἐν τῷ οὐρανῷ.

[00913]    Πάντα γὰρ, φησὶ, ῥᾴδιά σοι τῷ ∆εσπότῃ καὶ δυνατά.

[00914]    Τὸ πρόσταγμα γὰρ τὸ σὸν ἀκίνητα φυλάτ τει τῶν οὐρανῶν τὰ κύτη.

[00915]    Τοῦτο δὲ καὶ ἐν τῷ ἑκατοστῷ καὶ τεσσαρακοστῷ καὶ ὀγδόῳ ἔφη ψαλμῷ·

[00916]    Ἔστησεν αὐτὰ εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος·

[00917]    πρόσταγμα ἔθετο, καὶ οὐ παρελεύσεται.

[00918]    Αὐτὸς οὖν ὁ οὐρανὸς διαμένει, καθὼς παρὰ σοῦ ἔκτισται, ∆έσποτα, καὶ οἱ ἐν αὐτῷ ἐνδιαιτώμενοι ἄγγελοι τὸν θεῖον διαφυλάτ τουσι νόμον, καὶ παραβάσεως ἁπάσης εἰσὶν ἐλεύθεροι.

[00919]    ^[55.693] ∆υνατοὶ γάρ εἰσι, καὶ ἰσχύϊ ποιοῦντες τὸν λόγον σου.

[00920]    Εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν ἡ ἀλήθειά σου.

[00921]    γʹ.

[00922]    Πάλαι μὲν τοῖς Ἰσραηλίταις ἐδόθη νόμος, οἵτινές εἰσι πρώτη γενεά·

[00923]    μετὰ τοῦτο δὲ ἡμῖν τοῖς ἔθνεσιν ὁ εὐαγγελικός·

[00924]    αὕτη ἐστὶν ἡ ἀλήθεια.

[00925]    Ταύτην γὰρ καὶ τῇ Ἰουδαίων ἐφύλαξας γενεᾷ, καὶ τῇ ἑτέρᾳ τῇ μετ' ἐκείνους γεγενημένῃ.

[00926]    Λέγει δὲ τὸν ἐξ ἐθνῶν λαὸν τὸν διὰ τοῦ Σω τῆρος ἡμῶν Χριστοῦ τῆς σωτηρίας τετυχηκότα.

[00927]    Ἐθεμε λίωσας τὴν γῆν, καὶ διαμένει.

[00928]    Τῇ διατάξει σου δια μένει ἡ ἡμέρα, ὅτι τὰ σύμπαντα δοῦλα σά.

[00929]    Ἔδωκας τῇ γῇ τὸ ἐπὶ πλεῖστον διαρκὲς, καὶ μεμένηκεν, ὡς προσέταξας.

[00930]    ∆ιώρισας ἀπὸ τῆς νυκτὸς τὴν ἡμέραν, καὶ κατὰ τοὺς σοὺς ὁδεύει νόμους.

[00931]    Μένει καὶ ἡ γῆ κατὰ τὴν σὴν δημιουργίαν, βλαστάνουσα κατὰ τὸν καιρὸν αὐτῆς βοτάνας, φυτὰ, δένδρα, φέρουσα καρποὺς, σπέρματα πρὸς ἀποτροφὴν πάντων τῶν ζώων·

[00932]    καὶ Τῇ διατάξει σου διαμένει ἡ ἡμέρα.

[00933]    Ἀνατέλλων γὰρ ὁ ἥλιος πορεύε ται πρὸς δύσιν.

[00934]    Πάντα γάρ σοι δουλεύει, καὶ τοῖς σοῖς νεύμασιν εἴκει.

[00935]    Σὺ γὰρ εἶ ὁ δημιουργὸς τῶν ὅλων, καὶ πάντα σοι τῷ Θεῷ ὑπακούει.

[00936]    Εἰ μὴ ὅτι ὁ νόμος σου μελέτη μού ἐστι, τότε ἂν ἀπωλόμην ἐν τῇ ταπεινώ σει μου.

[00937]    Ταῦτα ἕκαστος εἴποι ἂν τῶν εὐσεβῶν περιπε σὼν συμφορᾷ, καὶ ὁ Ἰωσὴφ δουλείαν καὶ μοιχείαν καὶ συκοφαντίαν φυγὼν, καὶ ὁ ∆ανιὴλ εὔξασθαι κωλυθεὶς, καὶ οἱ τρεῖς ἐκεῖνοι παῖδες προσκυνῆσαι καταναγκαζό μενοι τὴν εἰκόνα, καὶ οἱ νικηφόροι μάρτυρες παντοδαπῆς τιμωρίας ὑπομείναντες εἴδη.

[00938]    Εἰκότως δὲ ταῦτα ἔφη ὁ μακάριος ∆αυῒδ, ἐξελαθεὶς μὲν ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ, ἀλλο φύλοις δὲ καὶ δυσμενέσιν ἀνθρώποις συνδιάγειν ἀναγκα ζόμενος.

[00939]    Ἐκοινώνησε γὰρ ἂν τῆς ἀσεβείας, εἰ μὴ τῶν θείων νόμων συμπεριέφερε τὴν μελέτην·

[00940]    διὸ καὶ ἐπιφέ ρει·

[00941]    Εἰς τὸν αἰῶνα οὐ μὴ ἐπιλάθωμαι τῶν δικαιωμά των σου, ὅτι ἐν αὐτοῖς ἔζησάς με.

[00942]    Μακάριος οὗτος, ὃς τὴν φωνὴν ταύτην ἐν ἀληθείᾳ ἀναπέμπει πρὸς τὸν Θεὸν, καὶ ἐν τοῖς δικαιώμασιν αὐτοῦ βιοῖ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ.

[00943]    Ὁ γὰρ ἁμαρτωλὸς οὐ δύναται εἰπεῖν, Εἰς τὸν αἰῶνα οὐ μὴ ἐπιλάθωμαι τῶν δικαιωμάτων σου, παραβαίνων τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ·

[00944]    τῇ γὰρ πείρᾳ μαθὼν ὁ προ φήτης λέγει, ὅτι ζωὴν τὰ σὰ δικαιώματα φύει, καὶ ἄσβε στον τούτων διατηρήσω τὴν μνήμην.

[00945]    Σός εἰμι ἐγὼ, σῶσόν με, ὅτι τὰ δικαιώματά σου ἐξεζήτησα.

[00946]    Εἰς διάφορα προσυπακούεται τὸ, Σός εἰμι·

[00947]    σὸς γάρ εἰμι δοῦλος, σὸς θεράπων, σὸς κατὰ χάριν υἱός.

[00948]    Εἴ τις οὖν θαῤῥεῖ φυλάττειν τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς λέγει·

[00949]    Σός εἰμι ἐγὼ, σῶσόν με.

[00950]    ∆ιὰ τί;

[00951]    Ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἐξεζήτησα.

[00952]    Οἱ γὰρ τὰ τοῦ ἐναντίου ἔργα ποιοῦντες, οὐκ ἐκζητοῦσι τὰς ἐντολὰς, καὶ οὐ δύνανται εἰπεῖν·

[00953]    Σός εἰμι ἐγὼ, σῶσόν με.

[00954]    Οὐ πάντες τοίνυν ταύτῃ κεχρῆσθαι δυνάμεθα τῇ φωνῇ.

[00955]    Ψεύδεται γὰρ τῆς ἁμαρτίας ὁ δοῦλος, τοῦ Θεοῦ ἑαυτὸν ὀνομάζων.

[00956]    Ὧ γάρ τις ἥττηται, τούτῳ καὶ δεδούλωται.

[00957]    Ἐὰν τοίνυν ἐκείνης ἀπαλλαγέντες, τοὺς θείους προελώμεθα νόμους, ταύτῃ κεχρῆσθαι δυνά μεθα τῇ φωνῇ.

[00958]    Ἐμὲ ὑπέμειναν ἁμαρτωλοὶ, τοῦ ἀπολέσαι με·

[00959]    τὰ μαρτύριά σου συνῆκα.

[00960]    Τὸ, Ὑπέμειναν, Προσεδόκησαν ὁ Σύμμαχος καὶ ὁ Θεοδοτίων εἰρήκασιν.

[00961]    Ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἤλπισαν παραδοῦναί με θανάτῳ·

[00962]    ἐγὼ δὲ τοῖς σοῖς προσέχων μαρτυρίοις, τὴν ἐντεῦθεν ἐκαρπω σάμην ζωήν.

[00963]    Πολλαχῶς δὲ οἱ ἐν ἁμαρτίαις ζῶντες, κατ επανίστανται τῶν δικαίων, μὴ προσδοκῶντες τὴν κρίσιν καὶ ἀνταπόδοσιν, μηδὲ ἰσόῤῥοπον δίκην τῆς κακίας αὐ τῶν, ἔχοντες βέβαια τὰ παρόντα, ἐξ ἀδικίας συνάγοντες πλοῦτον, ἐξ ἀλλοτρίων κατασπαταλῶντες·

[00964]    οἱ δὲ δίκαιοι τὰ μαρτύρια τοῦ Θεοῦ ἐκζητοῦσι, καὶ εἴ τι ἂν γένηται εἰς αὐτοὺς, οὐ παρεκτρέπονται ἐκ τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ.

[00965]    Πάσης συντελείας εἶδον πέρας·

[00966]    πλατεῖα ἡ ἐντολή σου σφό δρα.

[00967]    Ὁ δὲ Σύμμαχος οὕτω·

[00968]    Πάσης κατασκευῆς εἶδον πέρας·

[00969]    εὐρύχωρος ἡ ἐντολή σου σφόδρα.

[00970]    Πάντα, φησὶ, τὰ ἀνθρώπινα, καὶ πλοῦτος καὶ περιουσία καὶ δυναστεία, ἡγεμονίαι καὶ στρατηγίαι, τυραννίδες καὶ βασιλεῖαι, τέλος ἔχουσι, καὶ τέλος ταχύ·

[00971]    ἡ δὲ σὴ ἐντολὴ πλατεῖά ἐστι καὶ ἀνώλεθρος, καὶ τοῖς φυλάττουσιν αὐτὴν προξενεῖ τὸν ἀπέραντον καὶ αἰώνιον πλοῦτον καὶ τὰ ἀγαθὰ τὰ μηδεμίαν μεταβολὴν δεχόμενα.

[00972]    Αὐτοὶ μὲν γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ πλουτοῦντες καὶ εὐφραινόμενοι ἐν τῷδε.

[00973]    τῷ βίῳ, καὶ ἐν εὐημερίᾳ παρερχόμενοι καὶ δυναστείᾳ, τέλος λογίζονται εἶναι τῶν ἀγαθῶν τὰ παρόντα·

[00974]    ὁ δὲ προφήτης οὐχ οὕτως, ἀλλὰ ψάλλει·

[00975]    Πάσης συντελείας εἶδον πέρας·

[00976]    ἡ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ πλατεῖά ἐστι σφόδρα, ^[55.694] καὶ διαμένει εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ τὴν ἀντίδοσιν ἔχει τῶν αἰωνιζόντων ἀγαθῶν.

[00977]    Ὡς ἠγάπησα τὸν νόμον σου, Κύριε! Ὅλην τὴν ἡμέραν μελέτη μού ἐστιν.

[00978]    Οὐ πᾶς ὁ τὸν θεῖον νόμον πληρῶν, ἀγαπῶν τοῦτον πληροῖ·

[00979]    ἀλλ' οἱ μὲν δέει καὶ φόβῳ τῆς τιμωρίας, οἱ δὲ δόξαν τὴν παρὰ ἀνθρώπων θη ρώμενοι·

[00980]    οἱ δὲ γνήσιοι τῆς ἀρετῆς ἐρασταὶ τῇ περὶ τὰ ἀγαθὰ διαθέσει πληροῦν ἐπείγονται τὰ θεῖα προστάγματα.

[00981]    Προσέχωμεν οὖν, ἀδελφοὶ, τοῖς λεγομένοις.

[00982]    Ὅλην τὴν ἡμέραν μελετᾷν προστάσσει ἡμῖν τὸν θεῖον νόμον καὶ τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ·

[00983]    καὶ ἡμεῖς δύο ὥρας ἢ τρεῖς οὐκ ἀκροώμεθα θείας ἀναγνώσεως, δι' ἧς ὁ βίος ἡμῶν κατορθοῦται.

[00984]    Εἰσὶ γάρ τινες, οἳ δίκην ἀσπίδος κωφῆς κλείουσι τὰ ὦτα αὐτῶν, καὶ ὑποχωροῦσι, μὴ ἀκοῦσαι θέλοντες θείων λόγων καὶ διδασκαλίας ψυχωφελοῦς·

[00985]    τὸ δὲ δεινότερον, ὅτι καὶ κληρικοί τινες τοῦτο ποιοῦσι, καὶ ἀδελφοὶ καὶ συλλειτουργοὶ ἡμῶν.

[00986]    Καὶ εἰ μὴ παρὰ τοῦ Ἀποστόλου εἴχομεν ἐντολὴν τὴν λέγουσαν, Ἔλεγξον, ἐπιτίμησον, παρακάλεσον, θύραν ἐπὶ στόματος ἐπεθή καμεν ἂν, καὶ τὰ βάρη τούτων ὑπενεγκεῖν καὶ βαστά σαι.

[00987]    Πλὴν ἄνδρες σοφοὶ καὶ συνετοί εἰσι, καὶ ἑαυτοὺς δύνανται διορθῶσαι.

[00988]    Γέγραπται γάρ·

[00989]    Σοφοὶ ἑαυτῶν ἐπιγνώμονες.

[00990]    Ὑπὲρ τοὺς ἐχθρούς μου ἐσόφισάς με τὴν ἐντολήν σου, ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα ἐμή ἐστι.

[00991]    δʹ.

[00992]    Θερμῶς τὸν θεῖον ἀγαπᾷν ὁ προφήτης ὁμολογήσας νόμον, τῇ θείᾳ χάριτι τὸ πᾶν ἀνατίθησι.

[00993]    Παρὰ σοῦ γὰρ, φησὶ, σοφίαν καὶ γνῶσιν δεξάμενος, τὸν σὸν ἔστερξα νόμον.

[00994]    Πλείονα γάρ μοι τῶν ἐχθρῶν εἴδησιν ἔδωκας·

[00995]    διὸ οἱ μὲν ἀνελεῖν με σπουδάζουσιν, ἐγὼ δὲ οὐδὲ ἀμύ νασθαι τοὺς ἀδικοῦντας ἀνέχομαι·

[00996]    τὸ γὰρ αἰώνιον τῆς ἀρετῆς φαντάζομαι κέρδος.

[00997]    Καὶ ὁ χορὸς τῶν ἀποστόλων ταῦτα βοᾷ·

[00998]    ἐχθροὶ γὰρ αὐτῶν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι.

[00999]    Αὐτοὶ οὖν παρὰ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ σο φισθέντες, τὸν εὐαγγελικὸν λόγον ἐκήρυξαν, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα ἡ αὐτῶν διδασκαλία κεκράτηκε·

[01000]    τῶν γραμματέων καὶ Φαρισαίων πρόσκαιρος ἦν.

[01001]    Ὑπὲρ πάντας τοὺς διδάσκοντάς με συνῆκα, ὅτι τὰ μαρτύριά σου με λέτη μού ἐστιν.

[01002]    Ὑπὲρ πρεσβυτέρους συνῆκα, ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἐξεζήτησα.

[01003]    Βασιλέων ἴδιον τὸ δι δάσκειν·

[01004]    τὸ δὲ διδάσκεσθαι, τῶν ἀρχομένων.

[01005]    Ἐβασίλευ σεν ὁ Σαοὺλ, πρεσβύτερος δὲ ἦν καὶ τῷ χρόνῳ·

[01006]    ἀλλ' ὅμως οὔτε ἡ ἐξουσία τῆς βασιλείας, οὔτε τῆς ἡλικίας ὁ χρόνος σωφρονεῖν αὐτὸν παρεσκεύασεν, ἀλλὰ τὸν εὐεργέτην ἀνελεῖν ἐπεθύμει.

[01007]    Ὁ δὲ μέγας ∆αυῒδ τοῖς ὑπηκόοις ἔτι συντεταγμένος καὶ νέαν ἄγων τὴν ἡλικίαν, τὴν φιλοσοφίαν ἠγάπησε, καὶ οὔτε ἄρξαι χειρῶν ἀδίκων ἠνέσχετο, οὔτε τοὺς ἀδικοῦντας ἀμύνασθαι.

[01008]    Τῆς αὐτῆς οὖν ἐννοίας ἔχεται ὁ προφήτης.

[01009]    Οἱ γὰρ νομοδιδάσκαλοι καὶ οἱ γραμματεῖς θέλοντες καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώ πων Ῥαββὶ, ἐδίδασκον ἃ μὴ θέμις·

[01010]    οἱ δὲ ἀπόστολοι τὴν ἀληθῆ γνῶσιν μαρτυρουμένην ὑπὸ τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν συνιέντες ἐκήρυττον.

[01011]    Αὐτοὶ οὖν οἱ διδάσκαλοι τῶν Ἰουδαίων πρεσβύτεροι ὀνομάζονται, διὰ τὸ ἐν χρόνῳ εἶναι αὐτοὺς πρὸ τῶν ἀποστόλων·

[01012]    οἱ δὲ ἀπόστολοι συν ῆκαν τόν τε νόμον καὶ τοὺς προφήτας, πνευματικῶς ταῦτα νοοῦντες.

[01013]    Τούτου ἕνεκεν καὶ αἱ ἐντολαὶ τοῦ Θεοῦ παρ' αὐτῶν τῷ ὄντι ἐξεζητήθησαν.

[01014]    Ἐκ πάσης ὁδοῦ πονηρᾶς ἐκώλυσα τοὺς πόδας μου, ὅπως ἂν φυλάξω τοὺς λόγους σου.

[01015]    Οὔτε γὰρ κατὰ ταὐτὸν δυ νατὸν δύο ὁδεύειν ὁδοὺς, ἀκολασίας καὶ σωφροσύνης, δικαιοσύνης καὶ ἀδικίας, ἀλλὰ δεῖ τὰς ἐναντίας φυγεῖν, καὶ τὴν εὐθεῖαν ὁδεῦσαι·

[01016]    οὕτω γὰρ οἷόν τε γενέσθαι τῶν θείων φύλακας λόγων.

[01017]    Ὁ πάσας τοίνυν τὰς ἐντολὰς φυλάττων, αὐτὸς λέγει, Ἐκ πάσης ὁδοῦ πονηρᾶς ἐκώλυσα τοὺς πόδας μου.

[01018]    Οὔτε γὰρ ὁ ἀδικητὴς τοῦτο δύναται λέγειν, οὔτε ὁ λοίδορος, οὔτε ὁ πλεονέκτης, οὔτε ὁ φθόνον ἔχων ἢ μισαδελφίαν, ἢ ὁ κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἀποδιδούς.

[01019]    Ἀπὸ τῶν κριμάτων σου οὐκ ἐξέκλινα, ὅτι σὺ ἐνομοθέτησάς με.

[01020]    ∆ιδάσκει ἡμᾶς ὁ λόγος μὴ ἐκτρέπεσθαί ποτε ἀπὸ τῶν ἐντολῶν καὶ τῶν κριμάτων τοῦ Θεοῦ.

[01021]    Σὲ γὰρ τούτων ἐπιστάμενος νομοθέτην, μετὰ πάσης αὐτὰ διαθέσεως ἠσπαζόμην.

[01022]    ∆ιὸ καὶ ἐπήγαγεν·

[01023]    Ὡς γλυκέα τῷ λάρυγγί μου τὰ λόγιά σου, ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί μου.

[01024]    Γλυκὺ μὲν τὸ μέλι ἕως τοῦ φά ρυγγος, ἐπεὶ εἰς κοιλίαν καὶ εἰς ἀφεδρῶνα χωρεῖ·

[01025]    τὰ δὲ λόγια τοῦ Θεοῦ γλυκαίνουσι καρδίαν καὶ ψυχήν.

[01026]    Καὶ γὰρ ἐν ἑτέρῳ ψαλμῷ λέγει·

[01027]    Ἐπιθυμητὰ ὑπὲρ χρυσίον καὶ λίθον τίμιον πολὺν, καὶ γλυκύτερα ὑπὲρ μέλι καὶ κηρίον.

[01028]    Οὐ γὰρ οὕτως ἡδύνει μου τὴν τοῦ στό ^[55.695] ματος αἴσθησιν ἡ γλυκύτης τοῦ μέλιτος, ὡς εὐφραίνει μου τὴν ψυχὴν ἡ τῶν σῶν λογίων μελέτη.

[01029]    Τὸν γὰρ λάρυγγα τέθεικεν, ὡς ὄργανον ὄντα φωνῆς·

[01030]    διὰ φωνῆς δὲ ἡ μελέτη·

[01031]    τούτοις δὲ ἡ ψυχὴ κεχρημένη, τὴν ἐντεῦθεν ὠφέλειαν καρποῦται.

[01032]    Ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου συνῆκα·

[01033]    διὰ τοῦτο ἐμίσησα πᾶσαν ὁδὸν ἀδικίας.

[01034]    Συνεὶς γὰρ τίσιν ἀρέσκῃ, ἀπεστράφην ἅπαντα τῆς κακίας τὰ εἴδη.

[01035]    Πᾶς δὲ ὁ χαρακτὴρ τῆς ἐννοίας τοῦ προκειμένου ψαλμοῦ τὴν τῶν ἐντολῶν φυλακήν τε καὶ τήρησιν ἡμῖν ἐμφαίνει, καὶ οὐ νομική τίς ἐστιν ἡ φράσις καὶ σκιώδης, ἀλλ' εὐαγγελικὴ, καὶ τῆς χάριτος ἡμῶν τῶν Χριστια νῶν προφυλακτήριον, καὶ τοῦ βίου ἡμῶν ὑπογραμμὸς καὶ ἀσφάλεια.

[01036]    Συνεχῶς γὰρ προτίθεται νόμον, ἐντολὰς, δικαιώματα, κρίματά τε καὶ μαρτύρια, περὶ ὧν ἐν τῇ κατ' ἀρχὰς ἐξηγήσει τοῦ ψαλμοῦ εἴρηται, τίς ἡ τούτων δήλωσις·

[01037]    νυνὶ δὲ ἐπὶ τὸ προκείμενον ἴωμεν.

[01038]    Ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου συνῆκα·

[01039]    ὡς ἵνα εἴπωμεν, ἀπὸ τῶν ἐν τολῶν σου προσέσχομεν καὶ ἐνοήσαμεν·

[01040]    καὶ διὰ τοῦτο ἐμισήσαμεν πᾶσαν ὁδὸν ἀδικίας.

[01041]    Αὐταὶ γὰρ αἱ ἐντολαὶ διατάσσονται, Οὐ φονεύσεις, οὐ μοιχεύσεις, οὐ πορ νεύσεις, οὐ κλέψεις, οὐκ ἀδικήσεις, οὐ ψεύσῃ, οὐ λοι δορήσεις, οὐκ ἐπιθυμήσεις τὰ ἀλλότρια, οὔτε τὸν ἀγρὸν τοῦ πλησίον σου, οὔτε τὸν παῖδα, οὔτε τὴν παιδίσκην, οὔτε πᾶν κτῆνος αὐτοῦ·

[01042]    Οὐκ ἐκτοκιεῖς τῷ ἀδελφῷ σου τόκον ἀργυρίου καὶ τόκον χρυσίου καὶ τόκον βρωμάτων.

[01043]    Αἱ ἐντολαὶ τοῦ Θεοῦ, ἃς καθ' ἑκάστην ἐνωτιζόμεθα διὰ τῆς ἀναγνώσεως τῆς τε τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου καὶ τῶν ἀποστολικῶν μαθημάτων·

[01044]    αὐταὶ γὰρ ἡμᾶς ὁδηγοῦσι πρὸς τὸ μισῆσαι πᾶσαν ὁδὸν ἀδικίας.

[01045]    Πάντα γὰρ τὰ ἁμαρτήματα καὶ τὰ τῆς κακίας εἴδη ἀδικία προσαγορεύεται·

[01046]    δι' ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων, μᾶλλον δὲ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας.

[01047]    Ἐξ ὧν φυλαχθείητε, ἀδελφοὶ, καὶ στηριχθείητε εἰς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ·

[01048]    καὶ αὐτὸς ὑμῖν δωρήσεται πλούσια τὰ ἐλέη καὶ τοὺς οἰκτιρ μοὺς αὐτοῦ, ὅτι Σωτὴρ ἡμῶν ὑπάρχει.

[01049]    Λύχνος τοῖς ποσί μου ὁ νόμος σου, καὶ φῶς ταῖς τρίβοις μου.

[01050]    Ἐν σκότει βαδίζω, ἀλλ' οἱονεί τινι λύχνῳ, τῷ σῷ φω τιζόμενος νόμῳ.

[01051]    Εἰδέναι μέντοι χρὴ, ὡς ὁ μὲν νόμος λύχνος ὠνόμασται·

[01052]    ὁ δὲ Σωτὴρ καὶ Κύριος ἡμῶν, δι καιοσύνης ἥλιος.

[01053]    Ὁ μὲν γὰρ, οἷα δὴ λύχνος, μόλις ἓν κατηύγασεν ἔθνος·

[01054]    ὁ δὲ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν.

[01055]    Οὕτω καὶ τὸν θεσπέσιον Ἰωάννην λύχνον προσηγό ρευσεν ὁ ∆εσπότης Χριστὸς, ἔτι νυκτὸς οὔσης ἐπιφα νέντα Ἰουδαίοις.

[01056]    Ἐπειδὴ δὲ τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον ἀνέ τειλε, καὶ τοὺς ἱεροὺς ἀποστόλους φῶς προσηγόρευσεν, ὡς ἐκείνου τοῦ φωτὸς μετειληφότας, τοῦ πάντας ἀν θρώπους φωτίσαντος.

[01057]    Καὶ ἐπειδήπερ, κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου φωνὴν, Πᾶς ὁ κόσμος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται, καὶ ἐν συγχύσει καὶ ἐν ἁμαρτίαις ἐστὶν, ἅτινά ἐστι σκότος (ἔφη γὰρ ὁ αὐτὸς ∆αυῒδ, ὡς γέγραπται ἐν τοῖς Βασιλείοις·

[01058]    Νὺξ ἦν περὶ ἐμὲ τὸν δείλαιον, καὶ ἠγνόουν), λύχνου δεόμεθα.

[01059]    ∆ίδοται ἡμῖν ὁ νόμος εἰς βοήθειαν, καὶ γίνεται φῶς ἐν ταῖς πορείαις ἡμῶν·

[01060]    γέγραπται γάρ·

[01061]    ∆ιότι φῶς τὰ προστάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς.

[01062]    Ἔχει δὲ καὶ ἕτερον ὁ λόγος.

[01063]    Λύχνος ἐστὶν ἡ παλαιὰ ∆ιαθήκη ἡ δοθεῖσά ποτε τοῖς Ἰσραηλίταις·

[01064]    ἓν γὰρ ἔθνος μόνον ἐφώτιζεν.

[01065]    Ὅτε δὲ ἦλθεν ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον, αὐτὸς ἐφώτισε τὰ πέρατα, καὶ εἶπε τοῖς μαθηταῖς αὐ τοῦ·

[01066]    Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου·

[01067]    ἐξ οὗ φωτὸς ἡμεῖς πάντες ἐλάβομεν.

[01068]    Ὤμοσα, καὶ ἔστησα τοῦ φυ λάξασθαι τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.

[01069]    εʹ.

[01070]    Ἐπειδὴ ὅρκῳ βεβαιοῦται τῶν πραγμάτων τὰ πλεῖ στα, τὸ στεῤῥὸν καὶ ἀμετάθετον, ὃ ἐκέκτητο ὁ προφήτης πρὸς τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, ὅρκον ἐκάλεσε.

[01071]    Σύνηθες γὰρ τοῦτο τῇ θείᾳ Γραφῇ·

[01072]    ὡς τὸ, Ὤμοσε Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Ἀβραάμ·

[01073]    καὶ, Ὤμοσε Κύριος τῷ ∆αυῒδἀλήθειαν, καὶ οὐ μὴ ἀθετήσῃ αὐτὴν, διὰ τὸ βέβαιον τῆς θείας ἐπαγγελίας·

[01074]    ἐπεὶ ὁ ὅρκος παρὰ πάσης τῆς θείας Γραφῆς ἀπᾴδεται, καὶ παρὰ μὲν τῆς Παλαιᾶς·

[01075]    Οὐ λήψῃ τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐπὶ μα ταίῳ·

[01076]    καὶ, Οὐκ ὀμεῖσθε τὸ ὄνομά μου ἐπ' ἀδίκῳ·

[01077]    καὶ, Ὅρκῳ οὐκ ἐθίσεις τὸ στόμα σου, δηλαδὴ ἐπὶ τοῖς κοσμικοῖς πράγμασιν·

[01078]    ἔφη γὰρ ὁ Ἐκκλησιαστής·

[01079]    Ἐκτησάμην χρυσίον, ἀργύριον, ἱματισμόν·

[01080]    ἐποίησά μοι κήπους, ἀμπελῶνας, ὑδραγωγούς·

[01081]    καὶ ἰδοὺ τὰ πάντα ματαιότης, καὶ προαίρεσις τοῦ πνεύματος.

[01082]    ^[55.696] Ὁ ἐπὶ τούτων τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἐπὶ γλώσσης φέρων, ἐπὶ ματαιότητι λαμβάνει τὸν ὅρκον καὶ ἐπ' ἀδίκῳ.

[01083]    Καὶ αὖθις ὁ Κύριος·

[01084]    Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, μὴ ὀμόσαι ὅλως·

[01085]    καὶ ὁ αὐτοῦ μαθητὴς Ἰάκωβος·

[01086]    Πρὸ πάντων, ἀδελ φοὶ, μὴ ὀμνύετε.

[01087]    Ὥσπερ οὖν ἐστιν ἐντολὴ, μὴ φονεύσῃς, μὴ ἀδικήσῃς·

[01088]    οὕτω καὶ τὸ, μὴ ὀμόσῃς·

[01089]    Ἐταπει νώθην ἕως σφόδρα, Κύριε·

[01090]    ζῆσόν με κατὰ τὸ λό γιόν σου.

[01091]    Οὐχ ἁπλῶς ἔφη τεταπεινῶσθαι, ἀλλὰ σφόδρα ταπεινωθῆναι, καὶ ταῦτα βασιλεὺς ὢν καὶ προφήτης, καὶ τὴν ἀπὸ τῆς ἀρετῆς παῤῥησίαν ἔχων, καὶ πλούτῳ κομῶν, καὶ τῶν πολεμίων κρατῶν.

[01092]    Ἀλλ' οὔτε τῇ σο φίᾳ, οὔτε τῇ ἀνδρείᾳ, οὔτε τῇ δικαιοσύνῃ θαῤῥῆσαι ἠνέσχετο πώποτε·

[01093]    τῆς θείας ταῦτα χάριτος ὑπελάμβανε δῶρα.

[01094]    Καὶ ζωὴν δὲ αἰτῶν τὸν δοῦναι δυνάμενον, οὐκ ἀορίστως αἰτεῖ, ἀλλὰ τὴν λογικὴν, τὴν ἔννομον, τὴν τῷ θείῳ νόμῳ λαμπρυνομένην.

[01095]    Καὶ ἐπειδὴ πάντως βιοῦν τες εἰς ἁμαρτίαν κατολισθαίνομεν (καθαρὸς γὰρ ἀπὸ ῥύπου παντελῶς οὐδεὶς ἐναντίον Κυρίου, οὐδ' ἂν μία ἡμέρα ἡ ζωὴ αὐτοῦ), ἀσπαζώμεθα στεναγμὸν, δάκρυα, ἐγκράτειαν, τῆξιν σώματος.

[01096]    Τοῦτο γάρ ἐστι Ταπείνωσις ἕως σφόδρα.

[01097]    Ὅτε δὲ λέγει ὁ προφήτης, Ζῆσόν με, οὐ περὶ ταύτης τῆς ζωῆς παρακαλεῖ τῆς ἐν βρώμασι καὶ πόμασιν, ἀλλὰ τῆς λογικῆς, τῆς πρακτικῆς, τῆς ἐναρέ του, ἥτις τὰς θείας ἐντολὰς φυλάττει.

[01098]    Τὰ ἑκούσια τοῦ στόματός μου εὐδόκησον, Κύριε, καὶ τὰ κρίματά σου δίδαξόν με.

[01099]    Τῶν τῆς ἀρετῆς κατορθωμάτων τὰ μὲν πλεῖστα οἱ θεῖοι νόμοι διαγο ρεύουσιν, ἔνια δὲ καὶ ἡ γνώμη προστίθησιν.

[01100]    Οὕτω καὶ τῶν θυσιῶν τὰ μὲν νομικὰ, τὰ δὲ γνωμικά.

[01101]    Τὰ μὲν γὰρ περὶ ἁμαρτίας καὶ πλημμελείας καὶ περὶ ἀγνοίας, ἃς ὁ νόμος προσφέρειν ἐκέλευε, καὶ ταῦτα οἱόν τι χρέος ἀπεδίδοτο τῷ Θεῷ·

[01102]    τὰ δὲ τῇ φιλοτιμίᾳ τῆς γνώμης προσφερόμενα, δῶρα προσηγόρευσεν.

[01103]    Οὕτω καὶ νῦν τὴν μὲν σωφροσύνην καὶ τὴν δικαιοσύνην οἱ εὐαγγελικοὶ δι αγορεύουσι λόγοι·

[01104]    παρθενία δὲ, καὶ μετὰ γάμον ἐγκρά τεια, καὶ ἀκτημοσύνη, καὶ μονήρης βίος, καὶ ἡ ἐν ἐρή μοις διαγωγὴ, τῆς γνώμης ἔργα, τοὺς νόμους ὑπερπη δῶντα.

[01105]    Τὰ τοιαῦτα τοίνυν ὁ προφήτης ἑκούσια προσ ηγόρευσεν.

[01106]    Ἃ γὰρ οὐχ ὑπόκειται νόμων ἀνάγκῃ, ἀλλὰ φιλοθέου γνώμης ὑπάρχει καρπὸς, εἰκότως ἑκούσια προσηγόρευται.

[01107]    Πολλαχῶς τε ἐμπίπτοντες εἰς περιστά σεις καὶ θλίψεις, τασσόμεθα τῷ Θεῷ, ὡς τὸ, Ἀπο δώσω σοι τὰς εὐχάς μου, ἃς διέστειλε τὰ χείλη μου, καὶ ἐλάλησε τὸ στόμα μου ἐν τῇ θλίψει μου.

[01108]    Ταῦτα χρὴ ἡμᾶς πάντως ἐκπληροῦν.

[01109]    Ἔχει δὲ καὶ ἑτέραν ἔν νοιαν ὁ λόγος.

[01110]    Ἑκούσια οὖν εἰσιν ὅσα καθ' ὑπερβολὴν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ εἰσιν.

[01111]    Ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ ἐστι, μιᾷ γυναικὶ ζεύγνυσθαι·

[01112]    Τίμιος γὰρ ὁ γάμος, καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος·

[01113]    πόρνους δὲ καὶ μοιχοὺς κρινεῖ ὁ Θεός.

[01114]    Εἰ δέ τις παρθενίαν θέλει ἀσκῆσαι, τοῦτο ἑκού σιον αὐτοῦ ἐστιν.

[01115]    Ὡσαύτως ἐπιτρεπόμεθα ἔχειν διατρο φὰς καὶ σκεπάσματα καὶ ἐνδύματα·

[01116]    ἐὰν δὲ ἀκτημο σύνην προαιρώμεθα ἀσκῆσαι, ἑκούσιον ἡμῶν ἐστι.

[01117]    Καὶ ἐὰν τὸν μονήρη καὶ μοναχικὸν βίον ἐπιποθῶμεν ἀσκῆ σαι, ἑκούσιον ἡμῶν ἐστιν.

[01118]    Ἐν τούτοις οὖν εὔχεται ὁ προφήτης κατευοδωθῆναι τοῖς θέλουσι ποιεῖν αὐτά.

[01119]    Ἡ ψυχή μου ἐν ταῖς χερσί σου διαπαντός·

[01120]    καὶ τοῦ νό μου σου οὐκ ἐπελαθόμην.

[01121]    Ὑπὸ τῆς σῆς γὰρ προνοίας φρουρούμενος, τὴν λήθην τῶν σῶν ἐξώρισα νόμων.

[01122]    Πᾶς γὰρ ὁ ἀναθεὶς ἑαυτὸν τῷ Θεῷ, τὴν ψυχὴν αὐτοῦ παρατί θεται εἰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ, καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ ψαλμῷ λέγει·

[01123]    Ὅτι σὺ εἶ ὁ ὑπερασπιστής μου, Κύριε, εἰς χεῖράς σου παραθήσομαι τὸ πνεῦμά μου.

[01124]    Εἰ δὲ με ρίζει τις ἑαυτὸν πρὸς ἡδονὰς καὶ πάθη σωματικὰ, οὐ δαμῶς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ἐν ταῖς χερσὶ τοῦ Θεοῦ.

[01125]    Ἐὰν γὰρ ἐν τῷ καιρῷ τῆς θείας λειτουργίας εἰς βιωτικὰς φροντίδας ἀπαγώμεθα, καὶ ἡ σχολὴ ἡμῶν ἐν αὐταῖς τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ γένηται, καὶ καταλίπωμεν τὴν αἴνεσιν τοῦ Θεοῦ, οὐκ ἀνατεθείκαμεν ἐν ταῖς χερ σὶν αὐτοῦ τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

[01126]    Ἐὰν τοὺς ἑωθινοὺς ὕμνους ἐκλείπωμεν καθεύδοντες καὶ ἐπὶ κλίνης ἀναπαυόμενοι·

[01127]    καὶ κατὰ τὰς ἑσπερινὰς αἰνέσεις τῇ κραιπάλῃ καὶ τῇ μέθῃ προσκείμεθα καὶ οἱονεὶ προσπηγνύμεθα, οὐ παρα τεθείκαμεν τὰς ψυχὰς ἡμῶν ἐν ταῖς χερσὶ τοῦ Θεοῦ.

[01128]    Ἐὰν ἐν τῷ καιρῷ τῆς θείας ἀναγνώσεως, καὶ μάλιστα ἐν ταῖς τῆς ἁγίας κυριακῆς ἡμέραις, ἀφιῶμεν τὴν ἐκκλησίαν, καὶ ἐμπεριάγωμεν συμβολοκοποῦντες καὶ ἐμπορευόμενοι, καὶ ἐν ταῖς ὁδοῖς καὶ πλατείαις διατρίβωμεν, οὐκ ἀνατεθείκαμεν τὰς ψυχὰς ἡμῶν ἐν ταῖς ^[55.697] χερσὶ τοῦ Θεοῦ.

[01129]    Ἐὰν παριστάμενοι ἐν τῇ θείᾳ λειτουρ γίᾳ ἀφιῶμεν καὶ τὴν προσευχὴν καὶ τὴν αἴνεσιν, καὶ πρὸς ἀλλήλους ὁμιλῶμεν περὶ κοσμικῶν πραγμάτων καὶ φροντίδων, οὐ παρατεθείκαμεν τὰς ψυχὰς ἡμῶν ἐν ταῖς χερσὶ τοῦ Θεοῦ.

[01130]    Ἔθεντο ἁμαρτωλοὶ παγίδα μοι·

[01131]    καὶ ἐκ τῶν ἐντολῶν σου οὐκ ἐπλανήθην.

[01132]    Πολλὰς καὶ παντοδαπὰς καὶ ἄνθρωποι καὶ δαίμονες ἐπιβουλὰς τυ ρεύουσί μοι·

[01133]    ἐγὼ δὲ τὴν ἀπλανῆ τῶν σῶν ἐντολῶν πο ρείαν προειλόμην ὁδεύειν.

[01134]    Καὶ γὰρ καὶ δαίμονες καὶ λογισμοὶ πολλαχῶς παγιδεύουσι τοὺς κατὰ Θεὸν ζῶντας, εἶτα καὶ πονηροὶ ἄνθρωποι·

[01135]    ἀλλ' αὐτοὶ ἐγκαυχῶνται μὴ ἀποπλανηθῆναι ἀπὸ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ.

[01136]    Αὐτὸν γὰρ τὸν ∆αυῒδ παγιδεύων ὁ Σαοὺλ καὶ ζητῶν αὐτὸν ἀνελεῖν, ἐκ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ οὐκ ἀπέστησε.

[01137]    Καίτοι γε εὑρὼν ὁ ∆αυῒδ τὸν Σαοὺλ καὶ ἅπαξ καὶ δὶς, οὐκ ἀπέδωκεν αὐτῷ κακὸν ἀντὶ κακοῦ.

[01138]    Καὶ πάλαι τῷ Ἰωσὴφ ἔθετο παγίδα ἡ Αἴγυπτος, ἀλλ' αὐτὸς οὐκ ἐπλανήθη, φυλάξας τὴν ἑαυτοῦ σωφροσύνην.

[01139]    Τοῦτο καὶ ἡ Σωσάννα πέπονθε παρὰ τῶν πρεσβυτέρων.

[01140]    Ἐκληρονόμησα τὰ μαρτύριά σου εἰς τὸν αἰῶνα, ὅτι ἀγαλλίαμα τῆς καρ δίας μού εἰσιν.

[01141]    ςʹ.

[01142]    Ἀγαλλιῶνται οἱ ἅγιοι καὶ οἱ εὐσεβῶς ζῶντες, καὶ χαίρουσιν ἐπὶ τῇ τηρήσει τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ Πατέρα τὸν Θεὸν ἔχοντες αὐτοὶ καὶ κληρονόμοι τῶν μαρτυρίων αὐτοῦ γεγόνασι, καὶ ὡς πατρῴαν κληρονο μίαν ταῦτα κατέχουσιν ἀγαλλιώμενοι·

[01143]    γλυκεῖα γὰρ ἡ τῶν γονέων κληρονομία.

[01144]    ∆ιὰ τοῦτο δὴ καὶ ὁ προφήτης ἐπευχόμενος λέγει, ὅτι κλῆρον αἰώνιόν τε καὶ ἄσυλον τὰ μαρτύριά σου εἶναι πιστεύων, ἐπὶ τῇ μνήμῃ τούτων ἀγάλλομαι καὶ εὐφραίνομαι.

[01145]    Ἔκλινα τὴν καρδίαν μου τοῦ ποιῆσαι τὰ δικαιώματά σου εἰς τὸν αἰῶνα δι' ἀντάμειψιν.

[01146]    Τρυτάνῃ ἔοικε τὸ τῆς ψυχῆς βουλευ τήριον·

[01147]    κατέχει δὲ τὴν τρυτάνην ὁ νοῦς, ἡγεμονεύειν λαχών.

[01148]    Ἐὰν τοίνυν τοῖς εὐσεβέσι προσθῆται λογισμοῖς, ἀνάγκη κλίνειν ἐπὶ τὸ ἄμεινον τὰ ζυγά.

[01149]    Τοῦτο δεδρα κέναι ὁ προφήτης φησί.

[01150]    Καὶ οὐχὶ ποτὲ μὲν Ἔκλινα, ποτὲ δὲ οὔκ·

[01151]    ἀλλ' Εἰς τὸν αἰῶνα, τουτέστι, πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου.

[01152]    Ἐν αὐτοῖς γὰρ ἀγαλλιῶμαι, εὑρίσκων τὴν ἀντίδοσιν, Ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε, καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε, καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη.

[01153]    Ταῦτα γάρ ἐστιν ἀντάμειψις.

[01154]    Ἀγαθὰ γὰρ τοῖς ἀγαθοῖς ἔκτισται.

[01155]    Παρανόμους ἐμίσησα, τὸν δὲ νόμον σου ἠγάπησα.

[01156]    Τοὺς γὰρ παρανομεῖν ὑποτιθεμένους ἀποσεισάμενος λογισμοὺς, τὸν σὸν προτετίμηκα νόμον.

[01157]    Τοιαῦτα γὰρ τὰ καυχήματα τῶν ἁγίων.

[01158]    Καὶ ἐν ἑτέρῳ γὰρ ψαλμῷ λέγει·

[01159]    Οὐχὶ τοὺς μισοῦντάς σε, Κύριε, ἐμίσησα, καὶ ἐπὶ τοῖς ἐχθροῖς σου ἐξετηκόμην;

[01160]    Τέλειον μῖσος ἐμίσουν αὐτούς·

[01161]    εἰς ἐχθροὺς ἐγένοντό μοι.

[01162]    Ὥσπερ ὁ ἀγαπῶν τὸ φῶς, τὸ σκότος ἀπεχθάνεται·

[01163]    οὕτως ὁ τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ ἀγαπῶν, τοὺς παρανόμους λογισμοὺς καὶ πράξεις μισεῖ, καὶ ἡ τούτων ἀποστροφὴ ἀγάπησίς ἐστι πρὸς τὰς τοῦ νόμου ἐπαγγελίας.

[01164]    Ὁ οὖν ταῦτα οὕτως ἔχων, ἀναβοᾶ·

[01165]    Βοηθός μου καὶ ἀντι λήπτωρ μου εἶ σύ·

[01166]    εἰς τοὺς λόγους σου ἐπήλπισα.

[01167]    Οὐ δίχα δὲ τοῦτο τῆς σῆς βοηθείας κατώρθωσα, ἀλλὰ τῆς σῆς ἀπολαύσας ῥοπῆς, καὶ τῇ σῇ ἐλπίδι τρεφόμενος.

[01168]    Καὶ οὐκ ἤλπισα εἰς πλοῦτον, οὐδὲ εἰς τιμὴν καὶ δόξαν κοσμικὴν καὶ εἰς ἀνθρώπων βοήθειαν, ἀλλ' εἰς τοὺς λόγους σου.

[01169]    Ὅθεν καί τις τῶν σοφῶν ἔλεγεν·

[01170]    Ἀνθρώπων βοήθειαν μή μοι δῷς.

[01171]    Ἐκκλίνατε ἀπ' ἐμοῦ, πονηρευόμενοι, καὶ ἐξερευνήσω τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ μου.

[01172]    Πᾶσαν προσβολὴν δαιμόνων καὶ λογισμῶν πονηρῶν ἐκκλίνειν ἐπιτάττει, ὅπως τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ ἐν ἑαυτῷ φυλάττῃ ἔργῳ καὶ λόγῳ.

[01173]    Τοῦτο γάρ ἐστι τὸ, Ἐξερευνήσω.

[01174]    Ταῦτα γὰρ, φησὶ, καὶ τοῖς ἀτόποις ἔλεγον λογισμοῖς καὶ τοῖς τὰ φαῦλα συμβουλεύειν ἐπιχει ροῦσιν, ὅτι μηδεμίαν μοι τοιαύτην ὑποτίθεσθε συμβου λήν·

[01175]    ἐμοὶ γὰρ κατὰ τὰς θείας ἐντολὰς προαιρετέα ζωή.

[01176]    Οὐχ ἁπλῶς δὲ ταύταις ἀκολουθήσω, ἀλλὰ μετὰ πάσης αὐτὰς ἀκριβείας ἀνερευνήσω, ὥστε μηδέν με τούτων λαθεῖν, ἀλλὰ πάντα πληρῶσαι, ὅσα τῶν ὅλων ὁ Κύριος ἐνετείλατο.

[01177]    ^[55.698] Ἀντιλαβοῦ μου κατὰ τὸ λόγιόν σου, καὶ ζῆσόν με·

[01178]    καὶ μὴ καταισχύνῃς με ἀπὸ τῆς προσδοκίας μου.

[01179]    Τοῦτον τοίνυν ἔχοντα τὸν σκοπὸν τῆς σῆς προ νοίας ἀξίωσον, ἵνα μὴ διαμαρτὼν τῆς ἐλπίδος, αἰσχύνης ἀναπλησθῶ.

[01180]    Τὸ δὲ Λόγιον ἐνταῦθα τὴν ὑπόσχεσιν λέγει, ἀντὶ τοῦ, τὴν ἐπαγγελθεῖσάν μοι παράσχου σωτηρίαν.

[01181]    Ὡς οὖν τέλειος καὶ φυλάξας τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ προσδοκᾷ τιμὴν καὶ δόξαν ὁ προφήτης ἐν τῇ δευτέρᾳ παρουσίᾳ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἔνθα καὶ ζήσεσθαι ἐλπί ζει τὴν αἰώνιον ζωὴν, καὶ μὴ καταισχυνθῆναι μετὰ τῶν ἁμαρτωλῶν, καὶ ἀπειθησάντων, καὶ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ ἑαυτοὺς ἀπομακρυνάντων.

[01182]    Βοήθησόν μοι, καὶ σωθήσομαι, καὶ μελετήσω ἐν τοῖς δικαιώμασί σου διαπαντός.

[01183]    Καὶ γὰρ τυχὼν τῆς σωτηρίας, τῶν σῶν δικαιωμάτων οὐκ ἀμελήσω, ἀλλὰ διαπαντὸς τὴν τούτων μελέτην ποιήσομαι.

[01184]    Μελέτην δὲ λέγει οὐ τὴν ἐν λόγοις μόνον, ἀλλὰ καὶ τὴν ἐν ἔργοις.

[01185]    Ἡ γὰρ πάντοτε γινο μένη τῶν τοῦ Θεοῦ δικαιωμάτων μελέτη τὴν βοήθειαν ἡμῖν τὴν αὐτοῦ ἐπισπᾶται, καὶ ἐξ αὐτῆς τίκτεται ἡ σωτηρία.

[01186]    Ἐξουδένωσας πάντας τοὺς ἀποστατοῦντας ἀπὸ τῶν δικαιωμάτων σου, ὅτι ἄδικον τὸ ἐνθύμημα αὐτῶν.

[01187]    Ταύτην δὲ περὶ τὰς σὰς ἐντολὰς ἕξω τὴν προ θυμίαν, ἐπονειδίστους καὶ καταγελάστους γεγενημένους τοὺς τούτων παραβάτας εἰδώς.

[01188]    Καὶ ἐν ἑτέρῳ δὲ ψαλμῷ λέγει περὶ τῶν ἁμαρτωλῶν.

[01189]    Ἐξουδενωθήσονται ὡσεὶ ὕδωρ διαπορευόμενον.

[01190]    Καὶ πάλιν, Τὸ ὄνειδος τοῖς εὐθηνοῦσι, καὶ ἡ ἐξουδένωσις τοῖς ὑπερηφάνοις, Παραβαίνοντας ἐλογισάμην πάντας τοὺς ἁμαρτωλοὺς τῆς γῆς·

[01191]    διὰ τοῦτο ἠγάπησα τὰ μαρτύριά σου.

[01192]    Τὸ, Πα ραβαίνοντας, ὁ μὲν Θεοδοτίων Εἰς οὐδὲν εἴρηκεν, ὁ δὲ Σύμμαχος, Σκωρίαν.

[01193]    Ὁ δὲ προφήτης δεδήλωκεν, ὡς ἐξουθενῶν καὶ αὐτὸς, τῷ Θεῷ παραπλησίως, τοὺς παρα βάτας, πᾶσαν προθυμίαν εἰς τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν θείων λογίων προσήνεγκεν, ἅτε δὴ τὴν τῆς παρανομίας ζημίαν εἰδώς.

[01194]    Ἰωάννης οὖν ὁ ἀπόστολος ἔφη·

[01195]    Ὁ ποιῶν τὴν ἀνομίαν, καὶ τὴν ἁμαρτίαν ποιεῖ.

[01196]    Παρὰ οὖν τοῖς εὐ σεβῶς ζῶσιν οἱ ἁμαρτωλοὶ παραβάται τοῦ νόμου γνωρί ζονται.

[01197]    Καθήλωσον ἐκ τοῦ φόβου σου τὰς σάρκας μου·

[01198]    ἀπὸ γὰρ τῶν κριμάτων σου ἐφοβήθην.

[01199]    Ἡ ψυχή μου, φησὶ, τὸν σὸν περίκειται φόβον·

[01200]    ἀλλ' ἐπειδὴ τὸ σῶμα κατεξανίσταται ταύτης, καὶ τὰ τούτου μέλη πα ρακαλῶ τούτῳ καθηλωθῆναι τῷ φόβῳ, ὥστε αὐτὰ νεκρὰ τῇ ἁμαρτίᾳ γενόμενα τῇ τῆς ψυχῆς ἀκολουθεῖν ποδηγίᾳ.

[01201]    Τούτῳ ἔοικε τὸ ἀποστολικὸν ἐκεῖνο ῥητόν·

[01202]    Νεκρώσατε τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακὴν, καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρεία.

[01203]    Καὶ πάλιν·

[01204]    Χριστῷ συνεσταύ ρωμαι.

[01205]    Ζῶ δὲ οὐκ ἔτι ἐγὼ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός.

[01206]    Ὥσπερ γὰρ ὁ καθηλωμένος ἐν λίθῳ οὐ δύναται κινεῖσθαι, οὕτως οὐδὲ ὁ ἐν τῷ φόβῳ τοῦ Θεοῦ καθηλωμένος, τοῦ φό βου τοῦ Θεοῦ χωρίζεσθαι.

[01207]    Καὶ πάλιν ὁ αὐτὸς ἀπόστολος ἔφη·

[01208]    Ὑπωπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δουλαγωγῶ, μήπως ἄλλοις κηρύξας, αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι.

[01209]    Ἐποίησα κρῖμα καὶ δικαιοσύνην·

[01210]    μὴ παραδῷς με τοῖς ἀδικοῦσί με.

[01211]    ζʹ.

[01212]    Τοῖς σοῖς, φησὶν, ἀκολουθεῖν προελόμενος νόμοις, μὴ γένωμαι τοῖς δυσμενέσιν εὐάλωτος.

[01213]    Τίς δὲ νῦν ἔχει τοσ αύτην ψυχῆς καθαρότητα, ὥστε σὺν παῤῥησίᾳ τοιούτοις χρήσασθαι λόγοις;

[01214]    Τούτοις μέντοι καὶ ὁ θεῖος ἀπόστολος προσόμοια εἴρηκεν·

[01215]    Ἡ γὰρ καύχησις ἡμῶν αὕτη ἐστὶ, τὸ μαρτύριον τῆς συνειδήσεως ἡμῶν.

[01216]    Μέγας ὁ ταῦτα θαῤῥῶν προσομιλῆσαι Θεῷ.

[01217]    ∆ιὰ γὰρ τοῦ εἰπεῖν, Ἐποίησα κρίμα καὶ δικαιοσύνην, πασῶν τῶν ἀρετῶν καὶ τῶν ἐντολῶν τὴν κατόρθωσιν ἐπεσπάσατο.

[01218]    Ἔνθεν καὶ ἱκε τεύει μὴ παραδοθῆναι τοῖς ἀδικοῦσι, πονηροῖς δαίμοσι καὶ ἀλογίστοις ὁρμαῖς καὶ λογισμοῖς ἀτάκτοις.

[01219]    Ἔκδεξαι τὸν δοῦλόν σου εἰς ἀγαθόν.

[01220]    Ὁ δὲ Σύμμαχος, Ἀνάδεξαί με τὸν δοῦλόν σου εἰς ἀγαθόν·

[01221]    ὁ δὲ Ἀκύλας καὶ ὁ Θεοδοτίων, Ἐγγύησαι·

[01222]    ἀντὶ τοῦ, ἀληθεύω, οὐ ψεύδο μαι·

[01223]    πίστευσον ὑποσχομένῳ τῷ δούλῳ σου·

[01224]    αὐτὸς ἐγ γυητὴς γενοῦ τῆς ἐμῆς ὑποσχέσεως, ὅτι σου σπουδάσω πληρῶσαι τοὺς νόμους.

[01225]    Ἀνάδεξαί με, ∆έσποτα, φησὶ, καὶ πίστευσον τῷ δούλῳ σου, καὶ ἐγγυητής μου γενοῦ εἰς τὸ ἀγαθὸν, ὅτι φυλάττω τὰ προστάγματά σου·

[01226]    καὶ μὴ γένωμαι συκοφαντούμενος ὑπὸ ὑπερηφάνων.

[01227]    Πάντες γὰρ οἱ μὴ τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ φυλάττοντες ὑπερήφανος ὀνομάζονται, κατὰ τὸ ῥητὸν τὸ λέγον·

[01228]    Ὑπερήφανοι παρηνόμουν ἕως σφόδρα.

[01229]    Μὴ συκοφαντησάτωσάν με ὑπερήφανοι.

[01230]    Ἀλγεινὸν ἡ συκοφαντία, κἂν μέγαν ἔχῃ μισθόν.

[01231]    Ταύτῃ καὶ ὁ θαυμάσιος περιπέπτωκεν Ἰωσὴφ, ^[55.699] καὶ ἕτεροι δὲ μυρίοι.

[01232]    Παρακελεύεται δὲ καὶ ὁ Κύριος εὔχεσθαι μὴ εἰσελθεῖν εἰς πειρασμόν.

[01233]    Οὐδὲν οὖν ἀπεικὸς οὐδὲ ὁ προφήτης πεποίηκε ταύτην αἰτήσας τὴν αἴτησιν.

[01234]    ∆ιαφερόντως γὰρ ἡ τῶν ἀλαζόνων καὶ δυνατῶν συκο φαντία χαλεπωτέρα.

[01235]    Ἀδικία γὰρ προσλαβοῦσα τὴν δυ ναστείαν μείζονα τὴν λώβην ἐργάζεται.

[01236]    Οἱ ὀφθαλμοί μου ἐξέλιπον εἰς τὸ σωτήριόν σου, καὶ εἰς τὸ λόγιον τῆς δικαιοσύνης σου.

[01237]    Πάλιν ἐνταῦθα λόγιον τὴν ὑπό σχεσιν καλεῖ.

[01238]    ∆ιηνεκῶς, φησὶ, τὴν παρὰ σοῦ σωτηρίαν προσμένω, καὶ τῆς ὑποσχέσεως ἀναμένω τὸ τέλος.

[01239]    Τὸ δὲ Ἐξέλιπον τέθεικε, τὴν ἐπιτεταμένην ἐπιθυμίαν δη λῶν.

[01240]    Τοῦτο καὶ ἀνωτέρω ἐδήλωσεν εἰπών·

[01241]    Ἐκλείπει εἰς τὸ σωτήριόν σου ἡ ψυχή μου.

[01242]    Ποῖον δὲ σωτήριον;

[01243]    Ὃ ὁ Συμεὼν ἀγκαλιζόμενος τὸν Κύριον ἔφη·

[01244]    Ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν.

[01245]    Τοῦτο οὖν εὔχεται ὁ προφήτης τάχιον γενέσθαι διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων.

[01246]    Τὸ γὰρ Ἐκλείπει ἡ ψυχή μου, ἕτερον οὐδέν ἐστιν ἢ ἡ ἐπίτασις τῆς ἐπιθυμίας.

[01247]    Ποίησον μετὰ τοῦ δούλου σου κατὰ τὸ ἔλεός σου, καὶ τὰ δικαιώ ματά σου δίδαξόν με.

[01248]    Ὁ τοσαύτης ἀρετῆς ἐργάτης ἐλέους τυχεῖν ἀξιοῖ, καὶ σωτηρίας ἀπολαῦσαι αἰτεῖ·

[01249]    καὶ οὐκ ἀπαιτεῖ μισθὸν, ἀλλὰ φιλανθρωπίαν αἰτεῖ.

[01250]    Καὶ γὰρ εἰ καὶ προέκοπτεν ὁ προφήτης ἐν ἀρεταῖς, ἀλλὰ οὖν τὸν ἔλεον τοῦ Θεοῦ ἐξῃτεῖτο.

[01251]    Οὕτω καὶ ἡμεῖς, ἀδελφοὶ, εἰ καί τι ἀγαθὸν ποιοῦμεν, αὐτὸν αἰτησώμεθα συνεργὸν ἡμῶν γενέσθαι, καὶ τῷ ἐλέει αὐτοῦ σωθῆναι.

[01252]    ∆οῦλός σου εἰμὶ ἐγώ·

[01253]    συνέτισόν με, καὶ γνώσομαι τὰ μαρ τύριά σου.

[01254]    Ἅπαντες μὲν ἄνθρωποι φύσει δοῦλοι Θεοῦ·

[01255]    διαθέσει δὲ, οἱ τοῦ Θεοῦ τὴν δεσποτείαν γνησίως αἱρούμενοι.

[01256]    Ταύτης οὖν τῆς συμμορίας ὁ προφήτης δοῦλον ἑαυτὸν ὀνομάζει, καὶ συνέσεως ἀξιωθῆναι παρακαλεῖ, ὥστε γνῶναι τοῦ Θεοῦ τὰ μαρτύρια.

[01257]    Καιρὸς τοῦ ποιῆ σαι τῷ Κυρίῳ·

[01258]    διεσκέδασαν τὸν νόμον σου.

[01259]    Ὁ πάντα σταθμῷ καὶ μέτρῳ πρυτανεύων Θεὸς φέρει μὲν ἐπὶ πλεῖστον τῶν ἀνθρώπων τὰς ἁμαρτίας·

[01260]    ὅταν δὲ αὐξη θεῖσαν ἴδῃ τῇ μακροθυμίᾳ τὴν πονηρίαν, τότε τὴν τι μωρίαν ἐπάγει.

[01261]    Τοῦτο τοίνυν καὶ ἐνταῦθά φησι·

[01262]    καιρὸς διαναστῆναί σε εἰς ἐπικουρίαν τῶν ἀδικουμένων, ὦ ∆έ σποτα·

[01263]    κομιδῇ γάρ σου τὸν νόμον ἐπάτησαν οἱ πολέμιοι.

[01264]    Ἔφη δὲ καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος περὶ τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν·

[01265]    Ἰδοὺ νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας.

[01266]    Καιρὸς ἦν καὶ τοὺς Ἰου δαίους πιστεῦσαι·

[01267]    ἀλλ' οὖν τοὐναντίον ἔπραξαν, ἀπιστή σαντες καὶ ἀθετήσαντες τὸ Εὐαγγέλιον.

[01268]    Τοῦτο γάρ ἐστι τὸ, ∆ιεσκέδασαν τὸν νόμον σου.

[01269]    ∆ιὰ τοῦτο ἠγάπησα τὰς ἐντολάς σου ὑπὲρ χρυσίον καὶ τοπάζιον.

[01270]    Ἐκεῖνοι μὲν οὖν τοῦ σοῦ κατεφρόνησαν νόμου·

[01271]    ἐγὼ δὲ ἀξι εραστοτέρας ἡγοῦμαι τὰς σὰς ἐντολὰς ὑπὲρ χρυσίον καὶ λίθον πολυτελῆ.

[01272]    Τῶν γὰρ τιμίων λίθων τοπάζιον·

[01273]    ἀπὸ δὲ τοῦ ἑνὸς παρεδήλωσεν ἅπαντας τοὺς λίθους.

[01274]    Εἰκὸς δὲ κατ' ἐκεῖνον τὸν χρόνον τοῦτον προτιμᾶσθαι τῶν ἄλλων λίθων.

[01275]    Καὶ ἀλλαχοῦ δὲ ἔλεγεν·

[01276]    Ἀγαθός μοι ὁ νόμος τοῦ στόματός σου ὑπὲρ χιλιάδας χρυσίου καὶ ἀργυρίου.

[01277]    Ὑπεμφαίνει δὲ ὁ λόγος, ὑπὲρ πάντα πλοῦτον, καὶ τὸν καθ' ὅλου, καὶ τὸν ἐκ μέρους, ἀγαπᾷν τὰς ἐντολάς.

[01278]    Τοῦτο γὰρ τελειότης Χριστιανοῦ·

[01279]    ἔφη γὰρ ὁ Κύριος·

[01280]    Ὅτε ἂν τὰς ἐντολάς μου τηρῆτε, μενεῖτε ἐν τῇ ἀγάπῃ μου.

[01281]    ∆ιὰ τοῦτο πρὸς πάσας τὰς ἐντολάς σου κατ ωρθούμην, πᾶσαν ὁδὸν ἄδικον ἐμίσησα.

[01282]    Ὁ γὰρ πό θος τὴν προθυμίαν ἐργάζεται·

[01283]    ἡ δὲ προθυμία τὴν μὲν εὐθεῖαν παραινεῖν ὁδὸν παρεσκεύαζε, τὴν δὲ τῆς ἀδικίας ἐμυσάττετο τρίβον.

[01284]    Ὁ πάσας τοίνυν τὰς ἐντολὰς κατ ορθῶν, πάντως καὶ ὁδὸν ἄδικον μισεῖ.

[01285]    Ὅστις γὰρ ὅλον τὸν νόμον πληρώσει, πταίσει δὲ ἐν ἑνὶ, γέγονε πάν των ἔνοχος.

[01286]    Ὁ γὰρ εἰπὼν, μὴ φονεύσῃς, εἶπε καὶ, μὴ πορνεύσῃς·

[01287]    καὶ ὁ εἰπὼν, μὴ ἀδικήσῃς, εἶπε καὶ, μὴ λοιδορήσῃς·

[01288]    καὶ ὁ εἰπὼν, μὴ ψεύσῃ, εἶπε καὶ, μὴ ὀμό σῃς.

[01289]    Θαυμαστὰ τὰ μαρτύριά σου·

[01290]    διὰ τοῦτο ἐξηρεύ νησεν αὐτὰ ἡ ψυχή μου.

[01291]    Ἔδειξεν ὡς οὐ μάτην τούτων ἠράσθη.

[01292]    Ἀξιάγαστα γὰρ, φησὶν, ἐστὶ καὶ ἱκανὰ κατα θέλξαι καὶ εἰς ἔρωτα διεγεῖραι τοὺς κατιδεῖν δυναμένους.

[01293]    Καὶ πῶς τοίνυν οὐκ εἰσὶ θαυμαστά;

[01294]    Ὁδηγοῦσι γὰρ πρὸς βίον κατωρθωμένον καὶ σεμνὸν, καὶ πολιτείαν ἐνάρετον, πρὸς σωφροσύνην καὶ ἐγκράτειαν, πραότητα καὶ μακρο ^[55.700] θυμίαν, ἐλεημοσύνην, δικαιοσύνην καὶ ἀγαθωσύνην.

[01295]    ∆ιὰ τοῦτο καὶ ὁ προφήτης καυχᾶται ἐρευνῆσαι αὐτὰ, οὐχὶ τῷ στόματι λαλεῖν, τὴν δὲ διάνοιαν ῥέμβεσθαι·

[01296]    ἀλλ' ὥσπερ τὸν Θεὸν ἐξ ὅλης ψυχῆς ἀγαπᾷν προσετάχθημεν, οὕτως αὐ τοῦ καὶ τὰς ἐντολὰς ποθεῖν καὶ πράττειν ἐδιδάχθημεν.

[01297]    Ἡ δήλωσις τῶν λόγων σου φωτιεῖ καὶ συνετιεῖ νηπίους.

[01298]    Τῷ σῷ, φησὶ, καταυγαζόμενος φωτὶ ταύτην ἐδεξάμην τὴν γνῶσιν, καὶ ἅπαντας δὲ τοὺς ἀγνοίᾳ κατεχομένους καὶ βρέφεσιν ἐοικότας ὁ σὸς νόμος συνέσεως ἐμφορεῖ.

[01299]    Τῶν εὐαγγελικῶν δὲ λόγων ἡ δήλωσις φωτίζει οὐ μόνον τοὺς τελείους, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐλλιπὲς ἔχοντας.

[01300]    ∆ιδάσκει δὲ καὶ ἕτερον ὁ λόγος.

[01301]    Ἔφη γὰρ ὁ Κύριος Ἐξομολογοῦμαί σοι, Πάτερ, Κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ὅτι ἀπέκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν, καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ νηπίοις, περὶ τῶν ἀποστόλων λέγων·

[01302]    τῇ γὰρ κακίᾳ αὐτοὶ ἐνηπίαζον.

[01303]    Τὸ στόμα μου ἤνοιξα καὶ εἵλκυσα πνεῦμα, ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἐπεπόθησα.

[01304]    Στόμα ἐνταῦθα καλεῖ τῆς διανοίας τὴν προθυμίαν·

[01305]    αὐτὴ γὰρ ἕλκει τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος.

[01306]    Καὶ γὰρ ἀλλαχοῦ φησι·

[01307]    Πλάτυνον τὸ στόμα σου, καὶ πληρώσω αὐτό.

[01308]    Καὶ ὁ θεῖος ἀπόστολος ἐν ἀνοίξει τοῦ στόματος λόγον δοθῆναι παρεκάλεσε·

[01309]    καὶ αὐτὸς δὲ ὁ προφήτης ἐν ἑτέρῳ ἔφη ψαλμῷ·

[01310]    Κύριος δώ σει ῥῆμα τοῖς εὐαγγελιζομένοις δυνάμει πολλῇ.

[01311]    Τοῦτο δὲ καὶ ἐνταῦθα ἔφη Τὸ στόμα μου ἤνοιξα, καὶ εἵλκυσα πνεῦμα, ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἐπεπόθουν.

[01312]    Γλιχόμενόν με γὰρ τῶν σῶν ἐντολῶν θεασάμενος, τῆς σῆς ἠξίωσας χάριτος.

[01313]    Οἱ μὲν οὖν ἐπιποθοῦντες τὰς ἐν τολὰς τοῦ Θεοῦ, ἀνοίγοντες τὸ στόμα πληροῦσι Πνεύμα τος.

[01314]    Καὶ ∆αυῒδ ἐπιποθῶν τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, τῆς προφητικῆς χάριτος ἠξίωται, καὶ πλατύνας τὸ στόμα, ἐπλήρωσε Πνεύματος.

[01315]    Τοῖς δὲ ἀπειθοῦσι τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ εἴρηται·

[01316]    Ἐν κημῷ καὶ χαλινῷ τὰς σιαγόνας αὐτῶν ἄγξαις τῶν μὴ ἐγγιζόντων πρὸς σέ·

[01317]    καὶ, Πολ λαὶ αἱ μάστιγες τοῦ ἁμαρτωλοῦ.

[01318]    Ἐξ ὧν, ἀδελφοὶ, προσ έχοντες τῇ τῶν λαλουμένων διηγήσει, ῥυσθείητε τῇ τοῦ Θεοῦ βοηθείᾳ καὶ ἀντιλήψει, καὶ σώσῃ ὑμᾶς·

[01319]    Κύριος ὁ Θεὸς καὶ ἐν τῷ νῦν αἰῶνι, καὶ ἐν τῷ μέλλοντι.

[01320]    Ἀμὴν, γένοιτο·

[01321]    ᾧ πρέπει δόξα καὶ ἡ τιμὴ νῦν, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας.

[01322]    ΣΤΑΣΙΣ Γʹ.

[01323]    Ἐπίβλεψον ἐπ' ἐμὲ, καὶ ἐλέησόν με κατὰ τὸ κρίμα τῶν ἀγαπώντων τὸ

[01324]    ὄνομά σου.

[01325]    αʹ.

[01326]    Σύνηθές ἐστιν, ἀδελφοὶ, τῷ μακαρίῳ ∆αυῒδ πολυτρό πους ἐπινοεῖν ἐμφάσεις ἐπὶ τοῖς προφητικῶς παρ' αὐτοῦ ᾀδομένοις.

[01327]    Καὶ γὰρ καὶ ἐν τούτῳ τῷ ψαλμῷ τὰ αὐτὰ περὶ τῶν αὐτῶν πολλαχῶς φθέγγεται.

[01328]    Σκοπὸς δὲ αὐτῷ ἐστιν, ἡ ἀποχὴ τῆς ἁμαρτίας καὶ ἡ ἀποτροπὴ τοῦ κακοῦ, τήρησις δὲ καὶ φυλακὴ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐλέγ χειν τοὺς παραβαίνοντας, καὶ ἐξ αὐτῶν ἀποστρέφεσθαι, δέεσθαί τε τῆς τοῦ Θεοῦ βοηθείας καὶ τοῦ ἐλέους αὐτοῦ.

[01329]    ∆ιὸ λέγει·

[01330]    Ἐπίβλεψον ἐπ' ἐμὲ, καὶ ἐλέησόν με.

[01331]    Ἔστινὅτε ὁ Θεὸς ἐπιβλέπει κατ' ὀργὴν, ὡς εἴρηται παρὰ τῷ προφήτῃ Ἀμβακούμ·

[01332]    Ἐπέβλεψε, καὶ ἐτάκη ἔθνη·

[01333]    ὅτε δὲ ἐπὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτὸν ἐπιβλέπει, ἔλεος καὶ σωτηρίαν ἐργάζεται.

[01334]    Ταύτην οὖν ἐζήτησεν ὁ προφήτης·

[01335]    διὰ τοῦτο καὶ ἐπήγαγε·

[01336]    Κατὰ τὸ κρίμα τῶν ἀγαπώντων τὸ ὄνομά σου.

[01337]    Ἱκετεύει τοίνυν τῆς θείας τυχεῖν εὐμε νείας, οὐχ ἁπλῶς, ἀλλ' ὡς εἴωθας, φησὶ, τοῖς ἀγαπῶσί σε παρέχειν τὸν ἔλεον.

[01338]    Τοῦτο γὰρ εἶπε, Κατὰ τὸ κρίμα τῶν ἀγαπώντων τὸ ὄνομά σου·

[01339]    ἀντὶ τοῦ, τῆς ἴσης τούτοις ἀπολαῦσαι ψήφου παρακαλῶ.

[01340]    Τὰ διαβήματά μου κατεύθυνον κατὰ τὸ λόγιόν σου·

[01341]    καὶ μὴ κατακυριευ σάτω μου πᾶσα ἀνομία.

[01342]    Ἡμῶν γὰρ προεισφερόντων τὴν προθυμίαν, καὶ Θεοῦ παρέχοντος τὴν βοήθειαν καὶ τὴν πορείαν εὐθύνοντος, χώραν οὐκ ἔχει τῆς ἁμαρτίας ἡ δυναστεία.

[01343]    Τοῦ οὖν Θεοῦ κατευθύνοντος ἡμᾶς ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ, καὶ ἡμῶν παρεχόντων τὸ πρόθυμον, οὐχ ἕξει καθ' ἡμῶν ἡ ἁμαρτία δύναμιν, οὔτε ἡ ἀνομία.

[01344]    Ἐπαγγέλλεται γὰρ ἐν ἑτέρῳ ψαλμῷ τῷ φοβουμένῳ αὐ τόν·

[01345]    Οὐ φοβηθήσῃ ἀπὸ φόβου νυκτερινοῦ, ἀπὸ βέλους πετομένου ἡμέρας, ἀπὸ πράγματος ἐν σκότει διαπο ρευομένου·

[01346]    ἅ ἐστιν ἡ ἀνομία.

[01347]    Λύτρωσαί με ἀπὸ συ κοφαντίας ἀνθρώπων, καὶ φυλάξω τὰς ἐντολάς σου.

[01348]    Κατὰ μὲν τὸ ῥητὸν πολλοὺς πειρασμοὺς ὁ ∆αυῒδ ὑπέμει νεν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, τοῦ τε Σαοὺλ, καὶ ἑτέρων τινῶν.

[01349]    Λέγει γὰρ καὶ τῷ ἑξῆς ψαλμῷ·

[01350]    Κύριε, ῥῦσαι τὴν ψυ χήν μου ἀπὸ χειλέων ἀδίκων καὶ ἀπὸ γλώσσης δο ^[55.701] λίας.

[01351]    Τί δοθείη σοι καὶ τί προστεθείη σοι πρὸς γλῶσ σαν δολίαν;

[01352]    Καὶ αὖθις πάλιν ἐν ἑτέρῳ ψαλμῷ·

[01353]    Υἱοὶ ἀνθρώπων, οἱ ὀδόντες αὐτῶν ὅπλα καὶ βέλη, καὶ ἡ γλῶσσα αὐτῶν μάχαιρα ὀξεῖα.

[01354]    Εὔχεται οὖν λυτρωθῆ ναι ἀπ' αὐτῶν.

[01355]    Καὶ ὁ ∆εσπότης Χριστὸς τοὺς ὀνειδιζο μένους καὶ συκοφαντουμένους ζηλωτοὺς καὶ μακαρίους ἐκάλεσεν·

[01356]    ἀλλὰ καὶ εὔχεσθαι παρηγγύησε μὴ εἰσελθεῖν εἰς πειρασμόν.

[01357]    Συμβαίνει τοίνυν τοῖς εὐαγγελικοῖς νό μοις καὶ τοῦ προφήτου ἡ προσευχή.

[01358]    Ὁ δὲ ἅγιος Ἀθανάσιος κατὰ διάνοιαν ἑρμηνεύων τὸ ῥητὸν, συκοφαντίας ἀνθρώπων λέγει, τὰς τῶν αἱρετικῶν καὶ παρανόμων ἀθυροστομίας καὶ γλωσσαλγίας.

[01359]    Καὶ ἡμεῖς οὖν, ἀδελφοὶ, τῷ πατρὶ ἐξακολουθοῦντες, ἐκφύγωμεν ἀπὸ πάσης αἱρέ σεως, τέως δὲ ἐκ τῶν νυνὶ ἐπιπολαζόντων ἡμῖν τῶν τε εἰκονοκλαστῶν καὶ τῶν Παυλικιανῶν καὶ Μανιχαίων·

[01360]    καὶ ἐὰν εἴπωσί τινι ἡμῶν, ἐλθὲ μεθ' ἡμῶν, ἐκκλίνωμεν τὸν πόδα καὶ παραλλάξωμεν, κατὰ τὸν παροιμιακὸν λόγον, καὶ μὴ συμπορευθῶμεν μετ' αὐτῶν.

[01361]    Τὸ πρόσωπόν σου ἐπίφανον ἐπὶ τὸν δοῦλόν σου, καὶ δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου.

[01362]    Ἀσώματον μὲν τὸ θεῖον, τὸ ἁπλοῦν καὶ ἀσύνθετον·

[01363]    σωματικώτερον δὲ καὶ παχύτερον ἡ θεία Γραφὴ περὶ αὐτοῦ διαλέγεται, τῇ φύσει τῇ τῶν ἀνθρώ πων μετροῦσα τοὺς λόγους·

[01364]    ἐπεὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστά σεως τοῦ Πατρὸς ὁ Υἱὸς, καὶ ἀπαύγασμα, ὡς τῇ ἀληθείᾳ καὶ τῷ μακαρίῳ Παύλῳ δοκεῖ.

[01365]    Ἐπιποθεῖ οὖν τὴν παρ ουσίαν αὐτοῦ ἐπὶ σωτηρίᾳ τοῦ ἀνθρωπείου γένους κατ ιδεῖν.

[01366]    Αὐτὸς γὰρ ἡμῖν ἐπιφανεὶς ἐδίδαξε πᾶσαν δικαιο σύνην.

[01367]    Τοιγαροῦν τοῦ θείου προσώπου τὴν ἐπιφάνειαν νοητέον τὴν λύσιν τῶν λυπηρῶν καὶ τὴν τῶν ἀγαθῶν χορ ηγίαν.

[01368]    ∆ιεξόδους ὑδάτων κατέδυσαν οἱ ὀφθαλμοί μου, ἐπεὶ οὐκ ἐφύλαξαν τὸν νόμον σου.

[01369]    Ἀποστολικὸς καὶ οὗτος ὁ νόμος.

[01370]    Εἰ γὰρ πάσχει, φησὶν, ἓν μέλος, συμπάσχει πάντα τὰ μέλη.

[01371]    Τὴν εὐαγγελικὴν τοίνυν ὁ προφήτης μετέρχεται τελειότητα, τὰς τῶν ἄλλων παρα νομίας ὀλοφυρόμενος·

[01372]    διεξόδους δὲ ὑδάτων τὸ πλῆθος τῶν δακρύων ἐκάλεσεν, ἀντὶ τοῦ, κρουνηδὸν ἔφερον τὰ δάκρυα, τὰς τῶν ἀνθρώπων παρανομίας θεώμενος.

[01373]    Τοιαύτης λύπης συνέχονται οἱ ἅγιοι ἐπὶ τοῖς παρα βεβηκόσιν.

[01374]    Ὠλοφύρετο γὰρ καὶ ὁ Μωϋσῆς, ὅτε ὁ Ἰσραηλίτης λαὸς ἐξέκλινεν ἐκ τοῦ Θεοῦ μοσχοποιήσας, λέγων πρὸς τὸν Θεόν·

[01375]    Εἰ μὲν ἀφεῖς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν, ἄφες·

[01376]    εἰ δὲ μὴ, ἐξάλειψον κἀμὲ ἐκ τῆς βίβλου τῶν ζώντων.

[01377]    Καὶ πάλιν ὁ Ἀπόστολος ὁρῶν τοὺς Ἰουδαίους ἀλλοτριουμένους τοῦ Εὐαγγελίου, ἔφη·

[01378]    Ηὐχόμην αὐτὸς ἀνάθεμα εἶναι ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν μου, τῶν συγγενῶν μου τῶν κατὰ σάρκα.

[01379]    ∆ίκαιος εἶ, Κύ ριε, καὶ εὐθεῖαι αἱ κρίσεις σου.

[01380]    Ἐνετείλω δικαιοσύ νην, τὰ μαρτύριά σου, καὶ ἀλήθειαν σφόδρα.

[01381]    ∆ικαίως ἅπαντα διέπεις, ὦ ∆έσποτα, καὶ τῶν ἀνθρώπων κηδό μενος, καὶ δικαιοσύνης ἐργάτας ἀποφῆναι βουλόμενος.

[01382]    Καὶ νόμον ἔδωκας, καὶ διαμαρτύρῃ τοὺς παραβαίνοντας, ὁποίας τίσουσι δίκας, καὶ ὑπισχνῇ τοῖς φυλάττουσι τὰς ἀγαθὰς ἀντιδόσεις, καὶ βεβαιοῖς τὰς ἐπαγγελίας τοῖς ἔργοις.

[01383]    Τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ, Ἀλήθειαν σφόδρα.

[01384]    Ἔστησε γὰρ ἡμέραν, ἐν ἧ μέλλει κρίνειν τὴν οἰκουμένην, καὶ ἀποδιδόναι Ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ·

[01385]    τοῖς μὲν καθ' ὑπομονὴν ἔργου ἀγαθοῦ δόξαν καὶ τιμὴν καὶ ἀφθαρσίαν ζητοῦσι, ζωὴν αἰώνιον·

[01386]    τοῖς δὲ πειθομέ νοις τῇ ἀδικίᾳ, ἀπειθοῦσι δὲ τῇ ἀληθείᾳ, θυμὸς καὶ ὀργὴ καὶ θλίψις καὶ στενοχωρία ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τὸ κακόν.

[01387]    ∆ιὰ δὲ τοῦ εἰπεῖν, Ἀλήθειαν σφόδρα, τὴν βεβαιότητα καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ πράγματος ἐδήλωσεν.

[01388]    Ἐξέτηξέ με ὁ ζῆλός σου, ὅτι ἐπελάθοντο τῶν λόγων σου οἱ ἐχθροί μου.

[01389]    Καὶ τοὺς παρανομίᾳ συζῶντας ὁ προφήτης θρηνεῖ, καὶ καταφρονούμενον ὁρῶν τὸν νομοθέτην ἐνδίκως ἀγανακτεῖ.

[01390]    Οὗτος ὁ ζῆλος τὸν Φινεὲς ἀνεκήρυξεν·

[01391]    οὗτος τὸν μέγαν Ἠλίαν ἀοίδιμον ἀπετέλεσε·

[01392]    τούτῳ πυρπολούμενος ὁ καλ λίνικος Στέφανος, τὴν Ἰουδαίων ἀπιστίαν διήλεγξεν.

[01393]    Ἔχει δὲ τοῦ ἀνωτέρω στίχου τὴν ἔννοιαν·

[01394]    ὅπερ γὰρ ἐκεῖ ἔλεγε, ∆ιεξόδους ὑδάτων κατέδυσαν οἱ ὀφθαλμοί μου, ὧδε λέγει, Ἐξέτηξέ με ὁ ζῆλός σου, ὅτι ἐπελάθοντο τῶν λόγων σου οἱ ἐχθροί μου.

[01395]    Τοιοῦτος ἦν, ὡς ἔφην, ὁ Φινεὲς, ἐκκεντήσας τὸν πορνεύσαντα·

[01396]    Καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην.

[01397]    Τοιοῦτος ἦν ὁ θεσπέσιος Παῦ λος, ὅλον ἐν ἑαυτῷ τὸν Χριστὸν περιφέρων·

[01398]    διὸ καὶ ἔλεγε·

[01399]    ^[55.702] Τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ;

[01400]    τίς σκανδαλίζεται, καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι;

[01401]    Καὶ ὁ μακάριος δὲ Λουκᾶς περὶ αὐτοῦ φησιν, ὡς ἐν Ἀθήναις συνέσχετο Τὸ πνεῦμα αὐ τοῦ ἐν αὐτῷ, θεωροῦντι κατείδωλον οὖσαν τὴν πό λιν.

[01402]    Πεπυρωμένον τὸ λόγιόν σου σφόδρα, καὶ ὁ δοῦ λός σου ἠγάπησεν αὐτό.

[01403]    βʹ.

[01404]    ∆όκιμος, φησὶ, καὶ ἀκίβδηλός ἐστιν ὁ σὸς λόγος καὶ μώμου παντὸς ἐλεύθερος·

[01405]    ἐγὼ δὲ περὶ τοῦτον θερμὸν ἔχω τὸ φίλτρον.

[01406]    Καὶ ἐν ἑτέρῳ δὲ ψαλμῷ λέγει·

[01407]    Τὰ λό για Κυρίου, λόγια ἁγνά·

[01408]    ἀργύριον πεπυρωμένον, δοκίμιον τῇ γῇ, κεκαθαρισμένον ἑπταπλασίως.

[01409]    Οὐδὲν οὖν τῶν τοῦ Θεοῦ κριμάτων ἀδόκιμον, ἢ νόθον, ἢ κί βδηλον, ἀλλὰ πάντα μώμου παντὸς ἐλεύθερα.

[01410]    Ἐν τῇ καθαρότητι οὖν αὐτῶν, ἀδελφοὶ, τὸν βίον ἡμῶν διευθύνωμεν.

[01411]    Νεώτερος ἐγώ εἰμι καὶ ἐξουδενωμένος·

[01412]    τὰ δικαιώματά σου οὐκ ἐπελαθόμην.

[01413]    Μικρὸς ἦν ὁ ∆αυῒδ, καὶ ἐλάχιστος ἐν τοῖς υἱοῖς τοῦ πατρὸς αὐτοῦ·

[01414]    ἀλλὰ διὰ τὸν πόθον, ὃν εἶχε πρὸς τὸν Θεὸν, ἐξελέγη, καὶ τὴν βασιλείαν ἔλαβε καὶ χάριν προφητικήν.

[01415]    Οἶδε γὰρ ὁ Θεὸς μισθοὺς ἀποδιδόναι τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν καὶ ἐν τῷ νῦν αἰῶνι, πλέον δὲ ἐν τῷ μέλλοντι.

[01416]    Ἡνίκα τοίνυν τῷ θείῳ Σαμουὴλ παρηγγύησεν ὁ Θεὸς ἕνα τῶν παίδων τοῦ Ἰεσσαὶ βασιλέα χειροτονῆσαι, τοὺς μὲν ἄλλους καὶ ῥώμῃ καὶ μεγέθει καὶ κάλλει σώματος κεκοσμημένους ἀπεδοκίμασεν ἅπαντας, ἤρετο δὲ τὸν Ἰεσσαὶ, εἰ ἐκλέ λοιπε τὰ παιδάρια·

[01417]    τοῦ δὲ εἰρηκότος ὑπολελεῖφθαι μει ράκιον, ὃ ποιμαίνει τὰ ποίμνια, καὶ ὡς ἀνάρμοστον εἰς βασιλέα, ἐκέλευσεν ὁ προφήτης τοῦτον ἀχθῆναι, καὶ ἔχρισεν ἀφικόμενον παραχρῆμα.

[01418]    Ταύτης ἐνταῦθα τῆς δωρεᾶς ὁ προφήτης ἐμνήσθη, καί φησι·

[01419]    καὶ νέον ὄντα με καὶ τοῖς γεγενημένοις εὐτελῆ νομισθέντα σὺ τοσαύτης ἠξίωσας χάριτος, καὶ προφήτην ὁμοῦ καὶ βασιλέα ἐποίη σας·

[01420]    οὗ δὴ χάριν σὺν πάσῃ προθυμίᾳ τὰ σὰ φυλάττειν ἐφίεμαι δικαιώματα·

[01421]    Ἡ δικαιοσύνη σου δικαιοσύνη εἰς αἰῶνα·

[01422]    καὶ ὁ νόμος σου ἀλήθεια.

[01423]    Ὁ τοῖς ἀνθρω πίνοις νόμοις πειθόμενος οὐδὲ κατὰ τὸν παρόντα βίον τῆς παρὰ τῶν νομοθετούντων ἀπολαύει τιμῆς·

[01424]    ὁ δὲ ταῖς θείαις ἀκολουθῶν ἐντολαῖς μισθὸν ἔχει τῶν πόνων τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον.

[01425]    Καὶ οἱ νόμοι δὲ οἱ ἀνθρώπινοι οὐ πάντες τὸ δίκαιον ἔχουσιν, ὁ δὲ τοῦ Θεοῦ νόμος ἀληθείᾳ λαμπρύνεται.

[01426]    Εἰκότως τοίνυν ἔφη·

[01427]    Ἡ δικαιοσύνη σου δικαιοσύνη εἰς τὸν αἰῶνα·

[01428]    καὶ ὁ νόμος σου ἀλήθεια.

[01429]    Ἡ οὖν τοῦ Θεοῦ δικαιοσύνη καὶ ὁ νόμος ἀλήθεια εἰς τὸν αἰῶνα.

[01430]    ∆ιὸ καὶ πρὸς τοὺς Ἰουδαίους ἔλεγεν ὁ μακάριος Παῦλος·

[01431]    Τὴν ἰδίαν δικαιοσύνην ζητοῦντες στῆσαι, τῇ δικαιοσύνῃ τοῦ Θεοῦ οὐχ ὑπετάγησαν.

[01432]    Θλίψεις καὶ ἀνάγκαι εὕρησάν με.

[01433]    Ταῦτα γὰρ συνέζευκται τοῖς ἐργάταις τῆς ἀρετῆς.

[01434]    Τοῦτο δὲ ὅμοιόν ἐστι τῷ παρὰ τῷ Παύλῳ εἰρημένῳ·

[01435]    Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ;

[01436]    θλίψις, ἢ στενοχωρία, ἢ διωγμὸς, ἢ λιμὸς, ἢ γυμνότης;

[01437]    Ὅτι ἕνεκα σοῦ θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς.

[01438]    Τοιοῦτοι τῶν ἁγίων οἱ ἀγῶνες καὶ τὰ σκάμματα.

[01439]    Αἱ ἐν τολαί σου μελέτη μου.

[01440]    Ἐκ τῆς γὰρ τούτων διδασκα λίας τὴν ἀνδρείαν μανθάνω, καὶ φέρω γενναίως τὰ λυ πηρά.

[01441]    ∆ικαιοσύνη τὰ μαρτύριά σου εἰς τὸν αἰῶνα·

[01442]    ἀντὶ τοῦ, πρόξενα τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν.

[01443]    Συνέτισόν με, καὶ ζήσομαι.

[01444]    Ὑπὸ γάρ σου φωτιζόμενος, τῆς ἀληθοῦς ζωῆς ἀπολαύσω.

[01445]    Ἐκέκραξα ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου·

[01446]    ἐπ άκουσόν μου, Κύριε·

[01447]    τὰ δικαιώματά σου ἐκζητήσω.

[01448]    Κραυγὴν πάλιν τῆς ψυχῆς τὴν προθυμίαν καλεῖ.

[01449]    ∆ιὰ τοῦτο προστέθεικε τὸ, Ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου.

[01450]    Οὕτω καὶ Μωϋσῆς ἐβόα σιγῶν, καὶ προσευχομένῳ κατὰ διάνοιαν ὁ Θεὸς ἔφη·

[01451]    Τί βοᾷς πρός με;

[01452]    Ἐν ὅλῃ δὲ καρδίᾳ λέγει, τὸ πρόθυμον τῆς ψυχῆς δηλῶν, οὐχὶ τὴν κραυγὴν διὰ στόματος.

[01453]    Ἔφη γὰρ καὶ ὁ θεῖος Παῦλος·

[01454]    Ἄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν τῷ Κυρίῳ.

[01455]    Ἐκέ κραξά σοι·

[01456]    σῶσόν με, καὶ φυλάξω τὰ μαρτύριά σου.

[01457]    Παρὰ σοῦ γὰρ τὴν σωτηρίαν δεχόμενος, φύλαξ τῶν σῶν γενήσομαι νόμων.

[01458]    Οἱ οὖν φυλάσσοντες τὰ μαρτύρια τοῦ Θεοῦ, πάντως καὶ σώζονται παρ' αὐτοῦ.

[01459]    Προέφθασα ἐν ἀωρίᾳ, καὶ ἐκέκραξα·

[01460]    εἰς τοὺς λόγους σου ἐπήλπισα.

[01461]    Βασιλεὺς ὢν ὁ προφήτης, καὶ μυρίαις φροντίσι περικλυ ζόμενος, καὶ πολεμικοὺς πρὸς ταύταις ἀναδεδειγμένος ἀγῶνας, οὐ μόνον ἡμέρας ὑπολαμπούσης τῷ Θεῷ τὰς ἱκετείας προσέφερεν, ἀλλὰ καὶ μεσούσης νυκτὸς, οὐκ ἀναμένων τὰς τῶν ἀλεκτρυόνων ᾠδάς·

[01462]    οὕτως ἐπόθει τὸν πεποιηκότα Θεόν·

[01463]    οὕτω προθύμως τὴν ἐκεῖθεν ᾔτει βοή θειαν.

[01464]    Οὐκ ἔγνω γὰρ καιρὸν ὁ προφήτης τοῦ αἰνεῖν καὶ ^[55.703] εὐχαριστεῖν τῷ Θεῷ, ἀλλὰ καὶ ἐν ἡμέρᾳ καὶ ἐν νυκτὶ (τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ, Ἐν ἀωρίᾳ), διδάσκων καὶ ἡμᾶς πάντοτε ἐπὶ μνήμης φέρειν τὸν Θεόν.

[01465]    Μνημονευτέον γὰρ Θεοῦ μᾶλλον, ἢ ἀναπνευστέον, ὡς ὁ θεολόγος ἔφη Γρηγόριος.

[01466]    Προέφθασαν οἱ ὀφθαλμοί μου πρὸς ὄρθρον, τοῦ μελετᾷν τὰ λόγιά σου.

[01467]    Οὐ μόνον δὲ κατὰ τὸν και ρὸν τοῦ γλυκυτάτου ὕπνου, ἀλλὰ καὶ παρὰ τὸν ὄρθρον τὴν τῶν θείων νόμων πεποίητο μελέτην·

[01468]    ἡμεῖς δὲ πενίᾳ συζῶντες, καὶ πάσης φροντίδος ἀπηλλαγμένοι, ἐπὶ τῆς κλίνης διανυκτερεύομεν καλινδούμενοι, καὶ οὐδὲ ἀρχομένης ἡμέρας τῷ δοτῆρι τῶν ἀγαθῶν τὸν ὕμνον προσφέρομεν.

[01469]    Προασφαλίζεται οὖν ἡμᾶς ὁ προφήτης με λετᾷν τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ κατὰ τὴν ὥραν τοῦ ὄρθρου.

[01470]    Καὶ ὁ Κύριος ἔφη, Γρηγορεῖτε, μή ποτε βαρυνθῶσιν ὑμῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ καὶ μερίμναις βιωτικαῖς.

[01471]    Καί τις τῶν προφητῶν ἀποδυρόμενος τοῖς τοιούτοις ἔφη·

[01472]    Ὅλην τὴν νύκτα ὕπνου, Ἐφραΐμ.

[01473]    Τῆς φωνῆς μου ἄκουσον, Κύριε, κατὰ τὸ ἔλεός σου·

[01474]    κατὰ τὸ κρίμα σου ζῆσόν με.

[01475]    Ὁ τοσούτοις κομῶν ἀγαθοῖς, ἐλέους τυχεῖν ἀξιοῖ·

[01476]    καὶ οὐκ ἀορίστως αἰτεῖ τὸν ἔλεον, ἀλλὰ κατὰ τὴν ὀνησιφόρον ψῆφον.

[01477]    Παρακαλεῖ τοίνυν καὶ ἱκετεύει τὸν Θεὸν, ἵνα τὴν ζωὴν ἐν τοῖς κρίμασι τοῦ Θεοῦ ἕξῃ, δι' ἑαυτοῦ δὲ καὶ ἡμᾶς καθοδηγήσῃ τοῦτο προσεύ χεσθαι.

[01478]    Προσήγγισαν οἱ καταδιώκοντές με ἀνομίᾳ·

[01479]    ἀπὸ δὲ τοῦ νόμου σου ἐμακρύνθησαν.

[01480]    Πόῤῥω γὰρ τῶν θείων νόμων εἰσὶν οἱ τὸν δίκαιον πειρώμενοι πολεμεῖν.

[01481]    Καὶ γὰρ οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι κατεδίωκον τοὺς ἀποστόλους, προσεγγίζοντες τῇ ἀνομίᾳ, οἷς ὁ Κύριος ἔφη·

[01482]    Ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς, ἐμὲ ἀθετεῖ, καὶ ὁ ἀθετῶν ἐμὲ, ἀθετεῖ τὸν ἀποστείλαντά με·

[01483]    καὶ, Ἐχθρεύσω τοῖς ἐχθροῖς σου, καὶ ἀντικείσομαι τοῖς ἀντικειμένοις σοι.

[01484]    ∆ιὰ τοῦτο καὶ ἐμακρύνθησαν ἀπὸ τοῦ νόμου τοῦ εὐαγγελικοῦ, ἀπειθήσαντες τῇ διδασκαλίᾳ τῶν ἀπο στόλων.

[01485]    Ἐγγὺς εἶ σὺ, Κύριε·

[01486]    καὶ πᾶσαι αἱ ὁδοί σου ἀλήθεια.

[01487]    γʹ.

[01488]    Ὁρᾷς, φησὶν, ἅπαντα, ∆έσποτα·

[01489]    οὐ γὰρ ἀφέστηκας ἀφ' ἡμῶν, ἀλλὰ τὴν οἰκουμένην πληροῖς, καὶ ἀληθείᾳ χρώμενος πρυτανεύεις τὴν κτίσιν.

[01490]    Τοῦτο καὶ αὐτὸς ὁ Θεὸς διὰ τοῦ προφήτου φησί·

[01491]    Θεὸς ἐγγίζων ἐγώ εἰμι, καὶ οὐ Θεὸς πόῤῥωθεν.

[01492]    Πάντα γὰρ οἶδε καὶ ἐρευνᾷ, καὶ τὰ βάθη τῶν καρδιῶν ἡμῶν.

[01493]    Καὶ ὁ Μακάριος Παῦ λος·

[01494]    Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν.

[01495]    Κατ' ἀρχὰς ἔγνων ἐκ τῶν μαρτυρίων σου, ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα ἐθεμελίωσας αὐτά.

[01496]    Μαρτύρια καλεῖ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.

[01497]    Καταβὰς γὰρ, φησὶ, διαμάρτυραι αὐτοῖς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.

[01498]    ∆ιὰ τοῦτο καὶ Μωϋσῆς ὁ μέγας τῆς ᾠδῆς ἀρχόμενος ἔφη·

[01499]    Πρόσεχε, οὐρανὲ, καὶ λαλή σω·

[01500]    ἀκουέτω γῆ ῥήματα ἐκ στόματός μου.

[01501]    Ἐν δὲ τούτοις ὁρᾶται διηνεκῶς ἡ τοῦ Θεοῦ πρόνοια·

[01502]    μετὰ πολλῆς γὰρ ὁδεύει τάξεως ἅπαντα.

[01503]    Ἐντεῦθεν, φησὶν, ἔγνων ἀκρι βῶς, ὡς ἐγγὺς εἶ, καὶ πάρει τοῖς γινομένοις, καὶ λανθά νει σε τῶν πραττομένων οὐδέν.

[01504]    Καὶ ἄλλως ἐκ προοιμίων, φησὶν, ἔγνων ὅτι βέβαιά εἰσι τὰ παρὰ σοῦ λαλούμενα, ∆έσποτα, καὶ διηνεκεῖς σου αἱ ἐντολαί.

[01505]    Οὐδὲ γὰρ ὥσπερ τῶν βασιλέων καὶ τῶν πόλεων οἱ νόμοι μετατίθενται, οὕτω καὶ οἱ τοῦ Θεοῦ·

[01506]    ἀλλ' ὥσπερ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ εἰς τὸν αἰῶνα μένει, οὕτω καὶ αἱ τοῦ Θεοῦ ἐντολαί.

[01507]    Ἐπ' αὐ τοῖς γὰρ, φησὶν, οὐκ ἔστι προσθεῖναι, καὶ ἀπ' αὐτῶν οὐκ ἔστιν ἀφελεῖν.

[01508]    Ἔφη δὲκαὶ ὁ Κύριος·

[01509]    Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται·

[01510]    οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθω σιν.

[01511]    Ἴδε τὴν ταπείνωσίν μου, καὶ ἐξελοῦ με, ὅτι τοῦ νόμου σου οὐκ ἐπελαθόμην.

[01512]    Ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν, ὑψωθήσεται, κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου φωνήν·

[01513]    καὶ Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

[01514]    Ταύτῃ καὶ ὁ θεῖος προφήτης τὰς ἄλλας ἐκόσμησεν ἀρετὰς, καὶ ταύτην προϊσχόμενος τὴν θείαν ἐπαγγέλλεται βοήθειαν.

[01515]    Πολλὰ δέ εἰσιν εἴδη τῆς ταπει νώσεως·

[01516]    ταπεινοῦται γάρ τις καὶ ἐν θλίψει καὶ ἐν συμφοραῖς καὶ ὑπὸ ἀνθρωπίνων ἐπηρειῶν.

[01517]    Ἡ δὲ ἀληθὴς ταπείνωσίς ἐστιν, ὅταν διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἐπι στρέφωμεν·

[01518]    οἷον ἐταπεινώθη αὐτὸς ὁ ∆αυῒδ εἰπὼν καὶ ποιήσας·

[01519]    Λούσω καθ' ἑκάστην νύκτα τὴν κλίνην μου, ἐν δάκρυσί μου τὴν στρωμνήν μου βρέξω·

[01520]    καὶ, Ἴδε τὴν ταπείνωσίν μου, καὶ τὸν κόπον μου·

[01521]    καὶ ἄφες πάσας τὰς ἁμαρτίας μου.

[01522]    Ὡσαύτως, καὶ ἐὰν ταπεινωθῶμεν ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα τοῦ Θεοῦ, ἀγα ^[55.704] πῶντες καὶ φυλάττοντες τὰ προστάγματα αὐτοῦ, περὶ ὧν ὁ Κύριός φησι·

[01523]    Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύ ματι.

[01524]    Κρῖνον τὴν κρίσιν μου, καὶ λύτρωσαί με·

[01525]    διὰ τὸν λόγον σου ζῆσόν με.

[01526]    Ἐπειδὴ ἐκ τοῦ ἀρχεκάκου ἐχθροῦ διὰ τῆς ἀναβάσεως ἀπέστη τὸ ἀνθρώπινον γένος ἐκ τοῦ Θεοῦ, εὔχεται ὁ προφήτης κριθῆναι καὶ σωτηρίας τυχεῖν τὸ ἀνθρώπινον γένος·

[01527]    αὕτη δὲ γίνεται διὰ τοῦ λόγου τοῦ εὐαγγελικοῦ.

[01528]    Τοῦ γὰρ Εὐαγγελίου κη ρυχθέντος ἐν πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ, κατηργήθη ὁ διάβολος, καὶ σέσωσται τὸ ἀνθρώπινον γένος ζωοποιηθὲν Πνεύ ματι.

[01529]    Ἀναμιμνήσκει τοίνυν ὑποσχέσεων τὸν ∆εσπότην, καὶ παρ' αὐτοῦ τὴν σωτηρίαν αἰτεῖ, καὶ κρῖναι αὐτῷ καὶ τοῖς δυσμενέσιν ἀντιβολεῖ.

[01530]    Μακρὰν ἀπὸ ἁμαρτωλῶν σωτηρία, ὅτι τὰ δικαιώματά σου οὐκ ἐξεζήτησαν.

[01531]    Τῆς παρὰ σοῦ, φησὶ, σωτηρίας ἑαυτοὺς ἐστέρησαν οἱ παρανομίᾳ συζῶντες, μὴ βουληθέντες καταμαθεῖν τίνα πράττειν ἐνομοθέτησας.

[01532]    Τοῦτο δὲ παραίτιον τῆς ἀπ ωλείας, τὸ μὴ ἐκζητεῖν ἡμᾶς τὰ τοῦ Θεοῦ δικαιώματα.

[01533]    Καὶ οὐκ εἶπε μόνον, ὅτι οὐκ ἐπίστευσαν, ἀλλ', Ὅτι τὰ δικαιώματά σου οὐκ ἐξεζήτησαν.

[01534]    Ἐν γὰρ τῷ κατα φρονεῖν ἡμᾶς τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, μακρύνει ἀφ' ἡμῶν τὴν σωτηρίαν.

[01535]    Οἱ οἰκτιρμοί σου πολλοὶ, Κύριε·

[01536]    κατὰ τὸ κρίμα σου ζῆσόν με.

[01537]    Οὗτος ὁ στίχος προφανῆ τὴν διάνοιαν ἔχει, καὶ οὐ δέεται λόγων εἰς ἑρμηνείαν·

[01538]    λέ γει γάρ·

[01539]    πολὺς τῆς σῆς φιλανθρωπίας ὁ πλοῦτος, δι καία σου ἡ ψῆφος·

[01540]    τὴν ἀπὸ τούτων σωτηρίαν αἰτῶ.

[01541]    Πολλοὶ οἱ ἐκδιώκοντές με καὶ θλίβοντες·

[01542]    ἐκ τῶν μαρτυρίων σου οὐκ ἐξέκλινα.

[01543]    Πολλαῖς, φησὶ, περι στοιχιζόμενος συμφοραῖς, τῶν ὑπὸ σοῦ νενομοθετημέ νων οὐκ ἠνεσχόμην τι παραβῆναι.

[01544]    Καὶ τὴν ὑπόθεσιν εἰρηκότες τοῦ ψαλμοῦ εἴπομεν, ὡς ἅπαντα ὁ θεῖος ∆αυῒδ τὰ συμβεβηκότα αὐτῷ ἐν τούτῳ συνήγαγε τῷ ψαλμῷ, καὶ ὅτι τὰ μὲν ἁρμόττει τοῖς ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ προγεγε νημένοις αὐτῷ λυπηροῖς, τὰ δὲ τοῖς ὑπὸ τοῦ Ἀβεσσα λώμ.

[01545]    Ταῦτα μέντοι δῆλον ὡς ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ διωκόμενος εἴρηκε·

[01546]    τηνικαῦτα γὰρ τῆς ἁμαρτίας ἀπείρατος ἦν.

[01547]    Πολλοὶ οὖν τοὺς ἁγίους ἐδίωκον, καὶ εἰς θάνατον ἀπ ήγαγον, ἀλλ' αὐτοὶ ἐκ τῶν μαρτυρίων τοῦ Θεοῦ οὐκ ἐξ έκλιναν.

[01548]    Ἐμέμνηντο γὰρ τοῦ Κυρίου λέγοντος·

[01549]    Μακάριοι οἱ διωκόμενοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν·

[01550]    ὡσαύτως καὶ τοῦ ἀποστόλου Παύλου·

[01551]    Ὅτι διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.

[01552]    Τούτου ἕνεκεν διῆλθον διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος οἱ μακάριοι καὶ ἀοίδιμοι μάρτυρες, καὶ ἔδωκαν τὰ σώματα αὐτῶν διὰ τὴν τοῦ Θεοῦ ὁμολογίαν καὶ ἀγάπην·

[01553]    ἀλλ' ἔχουσιν ἀντάμειψιν, γεγονότες σύσσωμοι καὶ συμμέτοχοι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

[01554]    Εἶδον ἀσυνετοῦντας, καὶ ἐξ ετηκόμην, ὅτι τὰ λόγιά σου οὐκ ἐφυλάξαντο.

[01555]    Οὕτως ὁ μακάριος Παῦλος Ἰουδαίους ὠδύρετο·

[01556]    οὕτως αὐτὸς ὁ ∆εσπότης τὴν Ἱερουσαλὴμ ὠλοφύρετο·

[01557]    οὕτως ὁ θεῖος Ἱερεμίας τὴν τοῦ λαοῦ παρανομίαν ἐθρήνησε.

[01558]    Τοιούτους χρὴ εἶναι ἡμᾶς, ἀδελφοί·

[01559]    ἐκτήκεσθαι καὶ λυπεῖσθαι ἐπὶ τῶν ἀτάκτως περιπατούντων, καὶ ἐλέγχειν αὐτοὺς καὶ παρακαλεῖν, πρόδηλον τὴν ἡμετέραν ζωὴν διευθύνοντες·

[01560]    Ὁ γὰρ ἐπιστρέφων ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ, σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου, καὶ καλύψει πλῆ θος ἁμαρτιῶν·

[01561]    εἰ δὲ ἀδιόρθωτοι μένουσι, στέλλεσθε ἀπὸ τῶν τοιούτων, ὡς ὁ Ἀπόστολος διδάσκει·

[01562]    Στέλλε σθε γὰρ, φησὶν, ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περι πατοῦντος·

[01563]    καὶ, Ἐάν τις ἀδελφὸς ὀνομαζόμενος ᾖ πόρνος, ἢ πλεονέκτης, ἢ μέθυσος, ἢ λοίδορος, ἢ ἅρπαξ, τῷ τοιούτῳ μηδὲ συνεσθίειν.

[01564]    Ἴδε ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἠγάπησα, Κύριε·

[01565]    ἐν τῷ ἐλέει σου ζῆ σόν με.

[01566]    Συνεχῶς ἐντολῶν καὶ δικαιωμάτων καὶ νόμων μνημονεύει καὶ μαρτυρίων, τὸν περὶ ταῦτα πόθον δει κνύς.

[01567]    ∆ιδάσκει δὲ ἡμᾶς τὸ ῥητὸν, ἵνα, κατὰ τὸν ἀδελφό θεον Ἰάκωβον, ἀγαπῶμεν μὴ λόγῳ καὶ γλώσσῃ, ἀλλ' ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ.

[01568]    Οὕτω γὰρ ἂν ἐν τῷ ἐλέει τοῦ Θεοῦ ζησόμεθα.

[01569]    Ἀρχὴ τῶν λόγων σου ἀλήθεια, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα πάντα τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.

[01570]    δʹ.

[01571]    Ἀψευδεῖς ἔχεις τὰς ὑποσχέσεις, ἀληθείᾳ τὰς ἐπαγ γελίας κοσμεῖς, ἔργῳ βεβαιοῖς σου τοὺς λόγους.

[01572]    Ἐν τῇ κατ' ἀρχὰς τοίνυν κοσμογενείᾳ εἶπεν ὁ Θεὸς τῷ Ἀδάμ·

[01573]    Ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ·

[01574]    ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρὸν, οὐ φάγεσθε ἀπ' αὐτοῦ·

[01575]    ᾗ δ' ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ' αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε.

[01576]    Ἐκράτη σεν οὖν αὐτὴ ἡ ἀπόφασις εἰς τὸν αἰῶνα·

[01577]    τὸ γὰρ παρα κοῦσαι Θεοῦ θάνατον ἐπεισφέρει.

[01578]    Ἔχει δὲ καὶ ἕτερον ὁ ^[55.705] λόγος.

[01579]    Γέγραπται γάρ·

[01580]    Εἶπεν ὁ Θεὸς τῷ Ἀβραάμ·

[01581]    Ἐν τῷ σπέρματί σου ἐνευλογηθήσονται πάντα τὰ ἔθνη·

[01582]    ὅς ἐστι Χριστός.

[01583]    ∆ι'

[01641]    παντὶ θλιβό μενοι, ἀλλ' οὐ στενοχωρούμενοι·

[01642]    ἀπορούμενοι, ἀλλ' οὐκ ἐξαπορούμενοι·

[01643]    διωκόμενοι, ἀλλ' οὐ κατα λιμπανόμενοι·

[01644]    καταβαλλόμενοι, ἀλλ' οὐκ ἀπολ ^[55.706] λύμενοι.

[01645]    Καὶ ὁ Κύριος δὲ τοὺς ἱεροὺς ἀποστόλους ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων εἰς πᾶσαν ἀποστείλας τὴν οἰ κουμένην, ἔφη πρὸς αὐτούς·

[01646]    Εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν, εἰρήνην τὴν ἐμὴν ἀφίημι ὑμῖν.

[01647]    Αὐτοὶ γὰρ καὶ τὸν εὐαγγελικὸν νόμον ἔλαβον, καὶ πανταχοῦ ἐκήρυξαν.

[01648]    Τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ, Πολλή.

[01649]    Καὶ οὐκ ἔστιν αὐτοῖς σκάνδαλον.

[01650]    Συνετρίβη γὰρ ὁ σατανᾶς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτῶν.

[01651]    Προσεδόκων τὸ σωτήριόν σου, Κύριε, καὶ τὰς ἐντολάς σου ἠγάπησα.

[01652]    Οὐδὲ συμφοραῖς περιστοιχιζόμενος ἀπέκοψα τὰς χρηστοτέρας ἐλπίδας, ἀλλὰ τὴν σὴν ἀναμένων σωτηρίαν διετέλεσα, καὶ ταῖς σαῖς ἑπόμενος ἐντολαῖς·

[01653]    ἐπειδήπερ οἱ ἀγαπῶντες τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ ἀντάμειψιν ζητοῦσι τῆς ἀγάπης καὶ τῆς φυλακῆς, καὶ προσδοκῶσιν ἀποκεῖσθαι αὐτοῖς τὴν τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν ἀπόλαυσιν.

[01654]    Ἐφύλαξεν ἡ ψυχή μου τὰ μαρτύριά σου, καὶ ἠγάπησεν αὐτὰ σφόδρα.

[01655]    Ἐφύλαξα τὰς ἐντολάς σου καὶ τὰ μαρτύριά σου, ὅτι πᾶσαι αἱ ὁδοί μου ἐναντίον σου, Κύριε.

[01656]    Εἰδὼς γὰρ ὡς ἅπαντα ἐφορᾷς, ὡς ὑπὸ σοὶ θεατῇ πολιτευόμενος, οὐ μόνον ἐπλήρωσά σου τὰς ἐντολὰς, ἀλλὰ καὶ μετὰ θερ μῆς τοῦτο δέδρακα διαθέσεως.

[01657]    Ταῦτα δὲ ὁ προφήτης πρὸς ἡμετέραν νουθεσίαν καὶ παράκλησιν διαλέγεται, ἵνα φυλάττωμεν τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ μαρτύρια αὐτοῦ.

[01658]    Ὅσοι οὖν οὐ δι' ἐμπορίαν καὶ αἰσχροκερδίαν, οὐδὲ διὰ τὸ θεαθῆναι καὶ ἐπαινεθῆναι παρὰ τῶν ἀνθρώ πων, ἀγαθὰ ποιοῦσιν, οὗτοι λέγουσι·

[01659]    Πᾶσαι αἱ ὁδοί μου ἐναντίον σου, Κύριε.

[01660]    Ἐγγισάτω ἡ δέησίς μου ἐνώπιόν σου, Κύριε·

[01661]    κατὰ τὸ λόγιόν σου συνέτι σόν με.

[01662]    εʹ.

[01663]    Πᾶσαν τὴν ἱκετείαν προσενεγκὼν, ἀντιβολεῖ δεχθῆ ναι, καὶ μὴ ἀποῤῥιφῆναι τὴν δέησιν.

[01664]    Καὶ παρακαλεῖ σύν εσιν λαβεῖν, οὐκ ἀνθρωπίνην, ἀλλὰ τῶν θείων λόγων τὴν γνῶσιν.

[01665]    Ὁ οὖν ἐν ἁμαρτίαις ζῶν καὶ ἀναστρεφόμενος οὐ δύναται εἰπεῖν·

[01666]    Ἐγγισάτω ἡ δέησίς μου ἐνώπιόν σου, Κύριε.

[01667]    Ἔφη γὰρ ὁ Θεὸς διὰ τοῦ προφήτου·

[01668]    Αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν διιστῶσιν ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ ὑμῶν.

[01669]    Ὥστε ἐκ τῶν ἁμαρτημάτων πρῶτον ἐπιστρέψαι δεῖ, καὶ τότε εἰπεῖν·

[01670]    Ἐγγισάτω ἡ δέησίς μου ἐν ώπιόν σου, Κύριε·

[01671]    ἐπεὶ οὐδὲ ψάλλειν ἁμαρτωλῷ ἔξεστι·

[01672]    γέγραπται γάρ·

[01673]    Οὐχ ὡραῖος αἶνος ἐν στόματι ἁμαρ τωλοῦ·

[01674]    καὶ, Τῷ ἁμαρτωλῷ εἶπεν ὁ Θεός·

[01675]    Ἵνα τί σὺ ἐκδιηγῇ τὰ δικαιώματά μου, καὶ ἀναλαμβάνεις τὴν διαθήκην μου διὰ στόματός σου;

[01676]    Σὺ δὲ ἐμί σησας παιδείαν, καὶ ἐξέβαλες τοὺς λόγους μου εἰς τὰ ὀπίσω.

[01677]    Καὶ, Ψάλατε τῷ Κυρίῳ, οἱ ὅσιοι αὐ τοῦ, οὐχ οἱ ἀνόσιοι.

[01678]    Εἰσέλθοι τὸ ἀξίωμά μου ἐνώπιόν σου, Κύριε·

[01679]    κατὰ τὸ λόγιόν σου ῥῦσαί με.

[01680]    Ἀξίωμα τὴν ἱκεσίαν καλεῖ.

[01681]    Τοῦτο γὰρ καὶ παρὰ τοῖς ἄλλοις εὗρον ἑρμηνευταῖς, ἵνα ᾖ ἡ ἔννοια οὕτως·

[01682]    εἰσέλθοι ἡ ἱκεσία καὶ ἡ δέησίς μου ἐνώπιόν σου, Κύριε.

[01683]    Καὶ ἐπειδὴ προσδέχῃ τὴν δέησίν μου κατὰ τὸ λόγιόν σου, ὃ ἐπηγγείλω μετανοοῦσιν ἁμαρτωλοῖς, λῦσαί με τῶν ἁμαρτιῶν μου.

[01684]    ∆ιαφόροις μέντοι χρώμενος λόγοις ὁ προφήτης, τὸν ∆εσπότην μειλίσσεται.

[01685]    Ἐξερεύξονται τὰ χείλη μου ὕμνον.

[01686]    ὅταν διδάξῃς με τὰ δικαιώ ματά σου.

[01687]    Κατάλληλος ἡ ἐρυγὴ τῇ τροφῇ.

[01688]    Τὰ γὰρ σὰ, φησὶ, μανθάνων δικαιώματα, σοὶ τῷ τῶν τοιούτων δι δασκάλῳ προσοίσω τὴν ὑμνῳδίαν.

[01689]    Ὅταν τοίνυν τὰς ἀρε τὰς καὶ τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ κατορθώσωμεν, τοῦτον ἐξερευγόμεθα ὕμνον αἰνέσεως, καὶ ἑλκύομεν Πνεῦμα συνέσεως·

[01690]    ἐπεὶ ἐν ἁμαρτίαις ζῶντες οὐδαμῶς ἐρευγό μεθα ὕμνον.

[01691]    Φθέγξαιτο ἡ γλῶσσά μου τὰ λόγιά σου, ὅτι πᾶσαι αἱ ἐντολαί σου δικαιοσύνη.

[01692]    Εἰς μελέτην τῶν σῶν λογίων τὴν γλῶτταν ἀφιερώσω, εἰδὼς πάσῃ δι καιοσύνῃ κεκοσμημένας τὰς ἐντολάς σου.

[01693]    Καὶ ἡ φωνὴ εὐ κτικὴ, διδάσκουσα ἡμᾶς, ὅσης κατακρίσεως ὑπεύθυνοι γί νονται οἱ τὰ πορνικὰ ᾄσματα φθεγγόμενοι, οἱ κολακείας καὶ εὐφημίας ἀνθρώποις προσφέροντες, οἱ κωμικὰς φλυα ρίας ἀναφωνοῦντες, οἱ διὰ λοιδορίας ψιθυρίζοντες, οἱ ψευ δηγορίας, οἱ κραυγὰς ἐν ἱπποδρομίαις θρυλλοῦντες.

[01694]    Οὐδὲ γὰρ ἕτερόν τι χρὴ φθέγγεσθαι, ἢ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ.

[01695]    Τούτου ἕνεκεν καὶ ἐπιφέρει λέγων·

[01696]    Ὅτι πᾶσαι αἱ ἐντολαί σου δικαιοσύνη.

[01697]    Γενέσθω ἡ χείρ σου τοῦ σῶσαί με, ὅτι τὰς ἐντολάς σου ᾑρετισάμην.

[01698]    Τὸ Ἡρετισάμην, ὁ μὲν Σύμμαχος, Εἱλόμην, ὁ δὲ Ἀκύλας καὶ ὁ Θεοδοτίων, Ἐξελεξάμην, εἰρήκασι.

[01699]    Χεῖρα δὲ καλεῖ τὴν θείαν ἐνέργειαν, ὑφ' ἧς ἀντιβολεῖ τῆς θείας σωτηρίας τυχεῖν.

[01700]    Τοῦτο γὰρ χεὶρ τοῦ Θεοῦ.

[01701]    Οἱ γὰρ ἐκλεγόμενοι τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ πάντως καὶ τὴν παρ' αὐτοῦ σωτηρίαν κομίζονται.

[01702]    Ἐπεπόθησα τὸ σω ^[55.707] τήριόν σου, Κύριε, καὶ ὁ νόμος σου μελέτη μου ἐστίν.

[01703]    Ἱμείρομαι, φησὶ, παρὰ σοῦ σωτηρίας τυχεῖν, τὸν σὸν νόμον μελέτην ἔχων ἐνδελεχῆ.

[01704]    Ποῖον δὲ σωτήριον;

[01705]    Ὃ γέγονεν, ἐνανθρωπήσαντος τοῦ ἑνὸς τῆς ἁγίας Τριάδος, Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

[01706]    Τότε γὰρ ἐσώθημεν ἐκ τῆς κατοχῆς τοῦ ἐχθροῦ, καὶ ἐμάθομεν μελετᾷν τὰ εὐαγγε λικὰ προστάγματα.

[01707]    Ζήσεται ἡ ψυχή μου, καὶ αἰνέσει σε·

[01708]    κατὰ τὰ κρίματά σου βοήθησαί μοι.

[01709]    Ζωὴν ἐνταῦθα τὴν ἔνθεον λέγει τὴν αἰνέσει τοῦ Θεοῦ γινομένην·

[01710]    αἰτεῖ δὲ συνέπεσθαι αὐτῷ εἰς βοήθειαν τὰ κρίματα τοῦ Θεοῦ.

[01711]    Οἶδα δὲ ὡς οὐχ ἁμαρτήσομαι τῆς ἐλπίδος, ἀλλὰ τῆς ἀληθοῦς ζωῆς παρὰ σοῦ τεύξομαι, καὶ αἰνέσω σε τὸν δοτῆρα τῶν ἀγαθῶν.

[01712]    Ἐπλανήθην ὡς πρόβατον ἀπ ολωλός.

[01713]    Τοῦτο καὶ τῷ προφήτῃ λέγειν μετὰ τὴν ἁμαρ τίαν ἥρμοττε, καὶ πάσῃ τῇ τῶν ἀνθρώπων φύσει.

[01714]    Ζή τησον τὸν δοῦλόν σου·

[01715]    ὅτι τὰς ἐντολάς σου οὐκ ἐπελαθόμην.

[01716]    Ἐκπεπτωκότος τοῦ Ἀδὰμ διὰ τῆς παραβάσεως τοῦ παραδείσου, εἰς πάντας διῆλθε τὸ ἁμάρτημα, ὡς ὁ Ἀπόστολος ἔφη, καὶ ὡς πρόβατον ἀπολωλὸς ἐπλα νήθησαν ἐπὶ τὰ ὄρη καὶ τοὺς κρημνοὺς καὶ τὰς φάραγ γας τῆς ἁμαρτίας, ὅπου οὐκ ἦν ἐπισκοπὴ τοῦ Θεοῦ, λατρεύοντες δαίμοσι καὶ εἰδώλοις.

[01717]    Ἀλλ' ἦλθεν ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς, ὁ τιθεὶς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ὑπὲρ τῶν προβάτων, τοῦ ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός·

[01718]    καὶ ζητήσας πλα νώμενον, εὗρε, καὶ τοῦτο ἀνεκαλέσατο, καὶ ἐπὶ τῶν ὤμων ἐβάστασε, καὶ συγκατέμιξεν αὐτὸ τῇ ἰδίᾳ ποίμνῃ.

[01719]    Εἰρηνοποίησε γὰρ τὰ ἐπίγεια τοῖς οὐρανίοις ἐν τῇ ἐν σάρκῳ αὐτοῦ παρουσίᾳ.

[01720]    ∆ιὸ καὶ ποιμένες μετ' ἀγγέλων ἐν τῇ γεννήσει αὐτοῦ ἐδόξαζον λέγοντες·

[01721]    ∆όξα ἐν ὑψί στοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη.

[01722]    Ὅτι τὰς ἐντολάς σου οὐκ ἐπελαθόμην.

[01723]    Εἰ γὰρ καὶ παρέβη τινὰς, ἀλλὰ λήθην τούτων οὐκ ἐδέξατο παντελῆ.

[01724]    Ἀλλὰ ταύτην μὲν ὁ προφήτης προσενήνοχε τὴν εὐχὴν, τετύχηκε δὲ ἅπασα τῶν ἀνθρώπων ἡ φύσις τῆς σωτηρίας.

[01725]    Ὡς δὲ ἀνωτέρω ^[55.708] εἴρηται, ἔδραμεν ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς ἐπὶ τὸ πλανώμενον πρόβατον, καὶ ζητήσας εὗρε, καὶ ἐπὶ τῶν ὤμων λαβὼν ἐπανήγαγε, καὶ εὐφράνθη ἐπ' αὐτῷ μᾶλλον ἢ ἐπὶ τοῖς ἐνενήκοντα ἐννέα τοῖς μὴ πεπλανημένοις·

[01726]    τοῦτο δηλοῦντος τοῦ λόγου, ὁσάκις τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ οὐκ ἐπι-λανθανόμεθα, ζητεῖ ἡμᾶς ὁ Θεὸς εἰς ἑαυτὸν ἀνακαλούμενος.

[01727]    Σκοπήσωμεν δὲ τὴν τοῦ ψαλμοῦ ἀρχὴν καὶ τὸ τέλος.

[01728]    Λέγει γὰρ ἐν προοιμίοις·

[01729]    Μακάριοι οἱ ἄμωμοι ἐν ὁδῷ, οἱ πορευόμενοι ἐν νόμῳ Κυρίου·

[01730]    καὶ ἐν τῷ τέλει τούτου·

[01731]    Ζήτησον τὸν δοῦλόν σου, ὅτι τὰς ἐντολάς σου οὐκ ἐπελαθόμην.

[01732]    Οἱ οὖν πορευόμενοι ἐν νόμῳ Κυρίου, πάντως τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ οὐκ ἐπιλανθάνονται·

[01733]    καὶ οἱ μὴ ἐπιλανθανόμενοι τὰς ἐντολὰς, πορεύονται ἐν νόμῳ Κυρίου.

[01734]    Ἡμεῖς δὲ τοῦ ψαλμοῦ τὴν ἑρμηνείαν ἐν κεφαλαίῳ ποιησάμενοι παρακαλοῦμεν τοὺς ἐντυγχάνοντας, μὴ ἀρκεσθῆναι τοῖς γεγραμμένοις, μηδὲ νομίσαι μόνῳ ταῦτα τῷ προφήτῃ προσήκειν, ἀλλ' ἕκαστον τὴν πρόσφορον ἐκ τούτων ὠφέλειαν λαβεῖν, καὶ φάρμακον ἀλεξητήριον τοῖς οἰκείοις κατασκευάσαι παθήμασι.

[01735]    Καὶ ταῦτα μὲν, ἀδελφοὶ, τῶν πατέρων τὰ ὑπομνήματα καὶ τὰ διδάγματα, ἐξ ὧν καὶ ἡμεῖς ἀρυσάμενοι μετεδώκαμεν ὑμῖν μετὰ τῆς δεούσης ἐπιφροσύνης, ὅπως αἱ ἐντολαὶ τοῦ Θεοῦ προκόπτωσιν εἰς ὑμᾶς.

[01736]    Τοῦτο γάρ ἐστι Χριστιανοῦ ἴδιον, ἵνα κατὰ τὴν εἰλικρινῆ ἡμῶν πίστιν καὶ αἱ πράξεις ἀγαθαὶ ὦσιν.

[01737]    Ἐν αἷς στηρίξει ὑμᾶς Κύριος ὁ Θεὸς, δωρούμενος ὑμῖν πλούσια τὰ ἐλέη αὐτοῦ καὶ τοὺς οἰκτιρμοὺς αὐτοῦ, φυλάττων ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς κακοῦ, καὶ τῆς οὐρανίου αὐτοῦ βασιλείας ὑμᾶς ἀξιῶν, πρεσβείαις τῆς ἀχράντου δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου, καὶ πάντων αὐτοῦ τῶν ἁγίων, εἰς δόξαν Πατρὸς καὶ Υἱοῦ καὶ ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

[01738]    Ἀμήν.

© 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur.
0345-0407 - Iohannes Chrysostomus - In Psalmum 118
Litterarum Omnium Conspectus: 170 Litterae, quae repetitae sunt in 101,698 occasionibus